Njörd (qədim skandinav dilində: Njorðr) – Skandinaviya mifologiyasında Vanlar tayfasına mənsub olan, dəniz, külək, balıqçılıq, ticarət və maddi bolluq üzərində hakimiyyətə sahib tanrı. O, qədim dövrdə dənizçilər, balıqçılar və tacirlər tərəfindən hörmətlə yad edilirdi. Mifoloji mənbələrdə Njörd həmçinin sülhsevər xarakteri, səxavəti və dənizdən gələn sərvətlərlə əlaqələndirilir.
Njörd | |
---|---|
![]() | |
Cinsi | kişi[d] |
Uşaqları | |
Digər mədəniyyətlərdə | Poseydon, Neptun |
![]() |
Ailə və tayfa mənsubiyyəti
Njörd Vanlar tayfasının üzvü idi. Skandinaviya mifologiyasında Vanlar əsasən məhsuldarlıq, təbiət qüvvələri, rifah və sülh ilə bağlı tanrılar kimi tanınırdı. Əsir və Vanlar arasında baş vermiş müharibədən sonra bağlanan sülh müqaviləsinə görə hər iki tərəf qarşılıqlı girov göndərmişdir. Njörd və onun iki övladı – Freyr və Freya Vanlardan Əsirlərə girov verilmiş, əvəzində isə Əsir tanrılarından Hoenir və Mimar Vanlara göndərilmişdir.
Mənbələrə görə Njörd, adı açıqlanmayan doğma bacısı ilə evlənmişdir. Bu izdivacdan Freyr və Freya adlı iki uşaq dünyaya gəlmişdir. Qədim skandinav cəmiyyətində bacı-qardaş evliliyi tanrılar arasında tabu hesab edilmirdi və məhsuldarlıq kultları ilə bağlı idi. Bəzi alimlər Njördun bacısının qədim alman ilahəsi Nerthus ilə eyniləşdirə biləcəyini ehtimal edirlər. Nerthus haqqında Roma tarixçisi Tacitus da yazmışdır.
Tarixi və mədəni izlər
Njördun adı bir çox Skandinaviya toponimlərində qorunub saxlanılmışdır. Norveçdə və İsveçdə "Njor", "Njorðar" kimi yer adları mövcuddur. Arxeoloji tapıntılarda və yazılı mənbələrdə onun kultuna dair izlər VIII–XI əsrlərə qədər görünür. Bəzi folklor mətnlərində o, hələ də dənizdə təhlükəsizlik və balıqçılıqla əlaqəli himayədar ruh kimi təsvir olunur.
Mifologiyada yeri
Skadi ilə evlilik
Njördun həyatında ən məşhur hadisələrdən biri Skadi adlı dağ və xizək ilahəsi ilə evliliyi olmuşdur.
Mifə gərə, Skadi atasının öldürülməsinə gərə Əsir tanrılarından intiqam almaq üçün Asqarda gəldi, lakin sülh yolu ilə razılaşdı ki, o, tanrılardan birinu həyat yoldaşı kimi seçsin. Skadi seçəcəyi kişinin yalnız ayaqlarını gərə bilərdi. O, ən gözəl ayaqların Baldura aid olduğunu düşündü, lakin bu ayaqlar Njördə məxsus idi. Evlilik baş tutdu, amma uyğunlaşma olmadı. Njördun dəniz sahilindəki həyatı Skadi üçün çox səs-küylü və nəmli idi. Skadinin dağlardakı həyatı isə Njörd üçün çox soyuq və sakit idi. Onlar razılaşdılar ki, bir-birlərinin məkanında müəyyən günlər qalsınlar, amma nəticədə ayrıldılar.
Raqnarök və sonrakı taleyi
Mifologiyaya gərə Raqnarök adlı son döyüşdən sonra Njörd yenidən Vanlara qayıdır. O, bu döyüşdən sağ çıxan tanrılardan biri sayılır. Bu, onun ölümsüzlüyünü və müharibədən kənar, sülhpərvər təbiətini göstərir.
Tanrı kimi funksiyaları:
Dəniz səfərlərinin uğurlu keçməsi üçün yardım etmək; balıqçılara bol ov bəxş etmək; küçələri idarə etmək və təhlükəli fırtınaları sakitləşdirmək; insanlara maddi rifah bəxş etmək.
Şimal xalqları onun adını çox vaxt zənginliklə eyni mənada çəkirlər. Skandinaviyada bəzi bölgələrdə, hətta xristianlığın yayılmasından sonra da dənizçilər yola çıxmazdan öncə Njörda dua edirdilər.
Yaşadığı məkan
Njördun evi Nóatún ("gəmi bağı") adlanırdı. Proza Eddada bu yer "dəniz sahilində, göyün yaxınlığında yerləşən, dəniz sularına açılan möhtəşəm saray" kimi təsvir olunur. Nóatún həm tanrının dənizlə bağlı gücünü, həm də onun ticarət və balıqçılıqla olan əlaqəsini simvolizə edir.
Mifoloji mənbələr və simvolizmi
Njörd haqqında əsas məlumatlar iki əsas mənbədən gəlir:
- Poetik Edda – qədim şeirlər toplusu;
- Proza Edda – Snorri Sturluson tərəfindən yazılmışdır.
Bu mənbələrdə onun Əsir-Van müharibəsindəki rolu, Skadi ilə evliliyi, dəniz üzlərindəki hakimiyyəti və sülhsevər təbiəti təsvir edilir.
Njörd – dənizin zənginlik gətirən tərəfini, küləyin səfərə yardım edən yönünü simvolizə edir. O, təbiət qüvvəsinin insanlara fayda verən cəhətlərinin təcəssümüdür.
İstinadlar
- Фрей, в мифологии (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1902. Т. XXXVIа. С. 712.
- Фрейя (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1902. Т. XXXVIа. С. 726.
- https://www.rumble.com/v3s9i9p-temple-of-poseidon-from-steppe-to-sea.html. 2023.
- Tilton T. (unspecified title). 1897. S. 708, 742, 794.
- "Njǫrd | God of the Sea, Sea God, Sea & Wind | Britannica". www.britannica.com (ingilis).
- "Njord (deity) | EBSCO Research Starters". www.ebsco.com (ingilis).
- "Njord". Norse Mythology for Smart People (ingilis).
- "Njord". Mythopedia (ingilis).
- "Njord: The Norse God of the Sea, Wind, and Wealth". www.greekmythology.com (ingilis).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Njord qedim skandinav dilinde Njordr Skandinaviya mifologiyasinda Vanlar tayfasina mensub olan deniz kulek baliqciliq ticaret ve maddi bolluq uzerinde hakimiyyete sahib tanri O qedim dovrde denizciler baliqcilar ve tacirler terefinden hormetle yad edilirdi Mifoloji menbelerde Njord hemcinin sulhsever xarakteri sexaveti ve denizden gelen servetlerle elaqelendirilir NjordCinsi kisi d Usaqlari Freyr Freya mifologiya Diger medeniyyetlerde Poseydon Neptun Vikianbarda elaqeli mediafayllarAile ve tayfa mensubiyyetiNjord Vanlar tayfasinin uzvu idi Skandinaviya mifologiyasinda Vanlar esasen mehsuldarliq tebiet quvveleri rifah ve sulh ile bagli tanrilar kimi taninirdi Esir ve Vanlar arasinda bas vermis muharibeden sonra baglanan sulh muqavilesine gore her iki teref qarsiliqli girov gondermisdir Njord ve onun iki ovladi Freyr ve Freya Vanlardan Esirlere girov verilmis evezinde ise Esir tanrilarindan Hoenir ve Mimar Vanlara gonderilmisdir Menbelere gore Njord adi aciqlanmayan dogma bacisi ile evlenmisdir Bu izdivacdan Freyr ve Freya adli iki usaq dunyaya gelmisdir Qedim skandinav cemiyyetinde baci qardas evliliyi tanrilar arasinda tabu hesab edilmirdi ve mehsuldarliq kultlari ile bagli idi Bezi alimler Njordun bacisinin qedim alman ilahesi Nerthus ile eynilesdire bileceyini ehtimal edirler Nerthus haqqinda Roma tarixcisi Tacitus da yazmisdir Tarixi ve medeni izlerNjordun adi bir cox Skandinaviya toponimlerinde qorunub saxlanilmisdir Norvecde ve Isvecde Njor Njordar kimi yer adlari movcuddur Arxeoloji tapintilarda ve yazili menbelerde onun kultuna dair izler VIII XI esrlere qeder gorunur Bezi folklor metnlerinde o hele de denizde tehlukesizlik ve baliqciliqla elaqeli himayedar ruh kimi tesvir olunur Mifologiyada yeriSkadi ile evlilik Njordun heyatinda en meshur hadiselerden biri Skadi adli dag ve xizek ilahesi ile evliliyi olmusdur Mife gere Skadi atasinin oldurulmesine gere Esir tanrilarindan intiqam almaq ucun Asqarda geldi lakin sulh yolu ile razilasdi ki o tanrilardan birinu heyat yoldasi kimi secsin Skadi sececeyi kisinin yalniz ayaqlarini gere bilerdi O en gozel ayaqlarin Baldura aid oldugunu dusundu lakin bu ayaqlar Njorde mexsus idi Evlilik bas tutdu amma uygunlasma olmadi Njordun deniz sahilindeki heyati Skadi ucun cox ses kuylu ve nemli idi Skadinin daglardaki heyati ise Njord ucun cox soyuq ve sakit idi Onlar razilasdilar ki bir birlerinin mekaninda mueyyen gunler qalsinlar amma neticede ayrildilar Raqnarok ve sonraki taleyi Mifologiyaya gere Raqnarok adli son doyusden sonra Njord yeniden Vanlara qayidir O bu doyusden sag cixan tanrilardan biri sayilir Bu onun olumsuzluyunu ve muharibeden kenar sulhperver tebietini gosterir Tanri kimi funksiyalari Deniz seferlerinin ugurlu kecmesi ucun yardim etmek baliqcilara bol ov bexs etmek kuceleri idare etmek ve tehlukeli firtinalari sakitlesdirmek insanlara maddi rifah bexs etmek Simal xalqlari onun adini cox vaxt zenginlikle eyni menada cekirler Skandinaviyada bezi bolgelerde hetta xristianligin yayilmasindan sonra da denizciler yola cixmazdan once Njorda dua edirdiler Yasadigi mekanNjordun evi Noatun gemi bagi adlanirdi Proza Eddada bu yer deniz sahilinde goyun yaxinliginda yerlesen deniz sularina acilan mohtesem saray kimi tesvir olunur Noatun hem tanrinin denizle bagli gucunu hem de onun ticaret ve baliqciliqla olan elaqesini simvolize edir Mifoloji menbeler ve simvolizmiNjord haqqinda esas melumatlar iki esas menbeden gelir Poetik Edda qedim seirler toplusu Proza Edda Snorri Sturluson terefinden yazilmisdir Bu menbelerde onun Esir Van muharibesindeki rolu Skadi ile evliliyi deniz uzlerindeki hakimiyyeti ve sulhsever tebieti tesvir edilir Njord denizin zenginlik getiren terefini kuleyin sefere yardim eden yonunu simvolize edir O tebiet quvvesinin insanlara fayda veren cehetlerinin tecessumudur IstinadlarFrej v mifologii rus Enciklopedicheskij slovarSPb Brokgauz Efron 1902 T XXXVIa S 712 Frejya rus Enciklopedicheskij slovarSPb Brokgauz Efron 1902 T XXXVIa S 726 https www rumble com v3s9i9p temple of poseidon from steppe to sea html 2023 Tilton T unspecified title 1897 S 708 742 794 Njǫrd God of the Sea Sea God Sea amp Wind Britannica www britannica com ingilis Njord deity EBSCO Research Starters www ebsco com ingilis Njord Norse Mythology for Smart People ingilis Njord Mythopedia ingilis Njord The Norse God of the Sea Wind and Wealth www greekmythology com ingilis