Sultanəhməd meydanı — İstanbulun ən mühüm meydanlarından biridir. Bizans dövründə Cıdır meydanı kimi tanınırdı. "Cıdır meydanı" at minən, atların meydanı mənasına gəlir. Osmanlı dövründə buraya At meydanı denyilirdi.
Tarixi
Günümüzə çox az qalıqları qalan Bizans dövrü əhəmiyyətli tikililəri və abidələri Cıdır meydanı ətrafında inşa edilmişdir. "Böyük saray" - deyə məşhur olan İmperiya sarayı Cıdır meydanının yanından başlayır, aşağılara, dəniz kənarına qədər uzanardı. Bu saraydan dövrümüzə bir böyük zalın yer mozaika lövhəsi gəlib. Şəhərin ən əhəmiyyətli meydanı Agusteion və bura ilə küçə arasında Milerium qələbə sırğa olardı. Prospekt, Romaya qədər uzanan yolun başlanğıcı idi və ilk kilometr daşı da burada. Hamamlar, məbədlər, dini, mədəni, idarə və ictimai mərkəzlər bu yaxınlığa yerləşmişdir. Səmt Bizans və Türk dövrlərində də mərkəzi əhəmiyyətini davam etdirmişdir. İstanbulun ən mühüm abidələri Müqəddəs Sofiya Məbədi, Sultan Əhməd Məscidi, Türk və İslam Əsərləri Muzeyi, Yerebat-an Ovu burada, Cıdır meydanın dairəsindədir. Şəhərin əsas küçələri (aşağı limana enən və qərbə şəhər qala divarlarına doğru gedənlər) Cıdır meydanı başlayır və yamacları təqib edərdi. Yol kənarları ticarət binları və iqamətgahlarla əhatəli idi. Yan yollar dar və bəziləri pillələrlə yoxuş aşağı uzanırdılar. Magistral küçələri bəzən iki mərtəbəli, qalereya ilə inşa edilmişdilər.
Roma imperiyası və sonradan Bizans imperiyası dövründə cıdır meydanı şəhərin iclas, əyləncə, həyəcan və idman mərkəzi kimi X əsrə qədər əhəmiyyətini saxlamışdı. Araba yarışları yanında, musiqiçi icmaları, rəqqasələr, akrobatlar, vəhşi heyvanlarla dava aksiyaları, konfranslar keçirilirdi. Bütün bu fəaliyyətlər üçün isə Roma dövründə bol istirahət günləri mövcud idi. Cıdır meydanı Bizans dövründə dövlətə qarşı üsyanın da mərkəzi olmuşdur. İustianusun səltənətində baş verən Nika Qiyamı bunlardan biridir və komandir Belisariosun yenə burada kıstırdığı ayaklanmacılardan 30 minə qədərini öldürməsi ilə yatırılmışdır. Daha sonra 1185-ci ildə İmperator Andronikos Komnenosun linç edilməsi də burada olmuştur. Nəhəng meyara bir U hərfi şəklində olan cıdır meydanın şərq uzun tərəfində, damında 4 bürünc at olan, eyvan şəklində, imperator lojası yer alardı. Ortada, cıdır meydanın qum örtülü sahəni ikiyə bölən, arabaların ətrafında yarışdığı alçaq bir divar, bu divarın üstündə də İmperiyanın müxtəlif yerlərindən gətirilən abidələr və məşhur at yarışçıları ilə atlarının heykəlləri olardı. Şöhrətli bir araba yarışçısı ağla gələ biləcək hər cür maddi imkan içində üzərdi. Yarışçılar yaşıl-mavi-sarı-qırmızı kimi siyasi qüvvələri də olan komandalara ayrılmışdılar. Zaman- zaman yarışlara siyasətçilər qarışar, qarşılıqlı güclərin mübarizələri qorxunc qətliamlara çevrilərdi. Cıdır meydanı günümüzə fonu 4-5 metr qalxmış və qala biləcək 3 abidə ilə gəlmişdir.
Bunlar Hörmə Dikilidaş, Misirdən gətirilən Obelisk və Delfidəki Apollon məbədindən gətirdilən İlanlı sütundur. Osmanlı dövründə, bu meydanda bəzən keçmiş günlərindəki zəngin mitinqlər kimi, müxtəlif festival və mitinqlər tərtiblənmişdir. Cıdır meydanının qərbində, Sultan Əhməd məscidinin qarşısında yer alan Qanuni Sultan Süleymanın baş vəziri İbrahim Paşa Sarayı XVI əsr zəngin və tipik xüsusi sarayların günümüzə gələn yeganə nümunəsidir. Bu gözəl tikili Türk və İslam Əsərləri Muzeyi olaraq ziyarətə açıqdır. Cıdır meydanıından günümüzə girdə cənub ucu qalmışdır. Bu böyük kəmərlərlə təchiz edilmiş kərpic bir quruluşdur. Sonrakı dövrlərdə Cıdır meydanın daş blokları və sütunlarının tamamilə başqa strukturlarda istifadə edilmişdir. Cıdır meydanının girişi sağındakı parkda IV-V əsrə aid xüsusi saray qalıqları, bir az irəlidə də Aya Öfemiya Bizans Kilsəsinin qalıqları yerləşir.
Osmanlı zamanında da Yeniçəri üsyanları bu bölgədə baş verir, qırx gün, qırx gecə davam edən şahzadə sünnət toyları, şənliklər burada keçirilirdi. İstanbulda Xalidə Ədibin işğala qarşı çıxış etdiyi 1920-ci il Sultanəhməd mitinqi də burada keçirilmişdir.
Məkan
Sultanəhməd meydanının yanında Yerebatan sarıncı və Minbirdirək sarıncı var. Minbirdirək sarıncında 224 sütun dirək var və IV əsrdə tikildiyi güman edilir. Yerebatan sarıbcı isə 336 sütundan ibarətdir və eramızın (527-565) ilində tikilmişdirir. Osmanlı dövründə iki dəfə bərpa edilən bu sarınclar, hazırda mədəni fəaliyyətlər üçün xalqın istifadəsinə verilmişdir.
Meydanın orta yerində Kayzer Vilhelmin səfər xatirəsi olaraq görülmüş Alman bulağı var. Meydanın qərbində isə İstanbul Ədliyyə yer alır. Meydan hazırda İstanbulun ən əhəmiyyətli turist mərkəzidir.
İstinadlar
HİPODROM VE SULTANAHMET MEYDANI Arxivləşdirilib 2012-12-22 at Archive.today
Avqust 01, 2021
sultanəhməd, meydanı, istanbulun, mühüm, meydanlarından, biridir, bizans, dövründə, cıdır, meydanı, kimi, tanınırdı, cıdır, meydanı, minən, atların, meydanı, mənasına, gəlir, osmanlı, dövründə, buraya, meydanı, denyilirdi, tarixi, redaktə, günümüzə, çox, qalıq. Sultanehmed meydani Istanbulun en muhum meydanlarindan biridir Bizans dovrunde Cidir meydani kimi taninirdi Cidir meydani at minen atlarin meydani menasina gelir Osmanli dovrunde buraya At meydani denyilirdi Tarixi Redakte Gunumuze cox az qaliqlari qalan Bizans dovru ehemiyyetli tikilileri ve abideleri Cidir meydani etrafinda insa edilmisdir Boyuk saray deye meshur olan Imperiya sarayi Cidir meydaninin yanindan baslayir asagilara deniz kenarina qeder uzanardi Bu saraydan dovrumuze bir boyuk zalin yer mozaika lovhesi gelib Seherin en ehemiyyetli meydani Agusteion ve bura ile kuce arasinda Milerium qelebe sirga olardi Prospekt Romaya qeder uzanan yolun baslangici idi ve ilk kilometr dasi da burada Hamamlar mebedler dini medeni idare ve ictimai merkezler bu yaxinliga yerlesmisdir Semt Bizans ve Turk dovrlerinde de merkezi ehemiyyetini davam etdirmisdir Istanbulun en muhum abideleri Muqeddes Sofiya Mebedi Sultan Ehmed Mescidi Turk ve Islam Eserleri Muzeyi Yerebat an Ovu burada Cidir meydanin dairesindedir Seherin esas kuceleri asagi limana enen ve qerbe seher qala divarlarina dogru gedenler Cidir meydani baslayir ve yamaclari teqib ederdi Yol kenarlari ticaret binlari ve iqametgahlarla ehateli idi Yan yollar dar ve bezileri pillelerle yoxus asagi uzanirdilar Magistral kuceleri bezen iki mertebeli qalereya ile insa edilmisdiler Roma imperiyasi ve sonradan Bizans imperiyasi dovrunde cidir meydani seherin iclas eylence heyecan ve idman merkezi kimi X esre qeder ehemiyyetini saxlamisdi Araba yarislari yaninda musiqici icmalari reqqaseler akrobatlar vehsi heyvanlarla dava aksiyalari konfranslar kecirilirdi Butun bu fealiyyetler ucun ise Roma dovrunde bol istirahet gunleri movcud idi Cidir meydani Bizans dovrunde dovlete qarsi usyanin da merkezi olmusdur Iustianusun seltenetinde bas veren Nika Qiyami bunlardan biridir ve komandir Belisariosun yene burada kistirdigi ayaklanmacilardan 30 mine qederini oldurmesi ile yatirilmisdir Daha sonra 1185 ci ilde Imperator Andronikos Komnenosun linc edilmesi de burada olmustur Neheng meyara bir U herfi seklinde olan cidir meydanin serq uzun terefinde daminda 4 burunc at olan eyvan seklinde imperator lojasi yer alardi Ortada cidir meydanin qum ortulu saheni ikiye bolen arabalarin etrafinda yarisdigi alcaq bir divar bu divarin ustunde de Imperiyanin muxtelif yerlerinden getirilen abideler ve meshur at yariscilari ile atlarinin heykelleri olardi Sohretli bir araba yariscisi agla gele bilecek her cur maddi imkan icinde uzerdi Yariscilar yasil mavi sari qirmizi kimi siyasi quvveleri de olan komandalara ayrilmisdilar Zaman zaman yarislara siyasetciler qarisar qarsiliqli guclerin mubarizeleri qorxunc qetliamlara cevrilerdi Cidir meydani gunumuze fonu 4 5 metr qalxmis ve qala bilecek 3 abide ile gelmisdir Bunlar Horme Dikilidas Misirden getirilen Obelisk ve Delfideki Apollon mebedinden getirdilen Ilanli sutundur Osmanli dovrunde bu meydanda bezen kecmis gunlerindeki zengin mitinqler kimi muxtelif festival ve mitinqler tertiblenmisdir Cidir meydaninin qerbinde Sultan Ehmed mescidinin qarsisinda yer alan Qanuni Sultan Suleymanin bas veziri Ibrahim Pasa Sarayi XVI esr zengin ve tipik xususi saraylarin gunumuze gelen yegane numunesidir Bu gozel tikili Turk ve Islam Eserleri Muzeyi olaraq ziyarete aciqdir Cidir meydaniindan gunumuze girde cenub ucu qalmisdir Bu boyuk kemerlerle techiz edilmis kerpic bir qurulusdur Sonraki dovrlerde Cidir meydanin das bloklari ve sutunlarinin tamamile basqa strukturlarda istifade edilmisdir Cidir meydaninin girisi sagindaki parkda IV V esre aid xususi saray qaliqlari bir az irelide de Aya Ofemiya Bizans Kilsesinin qaliqlari yerlesir Osmanli zamaninda da Yeniceri usyanlari bu bolgede bas verir qirx gun qirx gece davam eden sahzade sunnet toylari senlikler burada kecirilirdi Istanbulda Xalide Edibin isgala qarsi cixis etdiyi 1920 ci il Sultanehmed mitinqi de burada kecirilmisdir Mekan RedakteSultanehmed meydaninin yaninda Yerebatan sarinci ve Minbirdirek sarinci var Minbirdirek sarincinda 224 sutun direk var ve IV esrde tikildiyi guman edilir Yerebatan saribci ise 336 sutundan ibaretdir ve eramizin 527 565 ilinde tikilmisdirir Osmanli dovrunde iki defe berpa edilen bu sarinclar hazirda medeni fealiyyetler ucun xalqin istifadesine verilmisdir Meydanin orta yerinde Kayzer Vilhelmin sefer xatiresi olaraq gorulmus Alman bulagi var Meydanin qerbinde ise Istanbul Edliyye yer alir Meydan hazirda Istanbulun en ehemiyyetli turist merkezidir Istinadlar RedakteHIPODROM VE SULTANAHMET MEYDANI Arxivlesdirilib 2012 12 22 at Archive todayMenbe https az wikipedia org w index php title Sultanehmed meydani amp oldid 6075909, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
