fbpx
Wikipedia

Sukur


Sukur və ya Sukur Mədəni LandşaftıNigeriyanın Adamava ştatındakı Sukur kəndinin üstündəki bir təpədə yerləşən UNESCO-nun Ümumdünya irsi ərazisidir. Mandara dağlarında, Kamerun ilə sərhədə yaxın ərazidə yerləşir. Ərazinin Ümumdünya irsi statusu onun mədəni irsi, maddi mədəniyyəti və təbii ərazilərinə əsaslanmışdır. Sukur, Afrikada Ümumdünya irsi statusu alan ilk mədəni landşaftdır.

Sukur
Sukur Cultural Landscape 
Ölkə Nigeriya
Tip Mədəni
Kriteriya (iii), (v), (vi)
Keçid 938
Region Afrika 
Daxil edilməsi 1999  (23-cü sessiya)
Sukur
  1. İngilis dilindəki rəsmi siyahı
  2. UNESCO-nun təsnifatına görə bölgə

Etimologiya

"Sukur" Marqi və Libi dillərində "qisas" deməkdir. Bu söz həmçinin Sukur xalqı arasında meydana gələn Bura dilində "dava" mənasını da verir.

Tarix

Ərazidə sobalar, filizlər və itiləyici daşlar şəklində tapılan dəmir dövrünə aid əşyalar Sukurdan əvvəl mövcud olmuşdur. Sukurda Neolit dövrünə aid bəzi tapıntılar da tapılmışdır. Yaxın tarix 17-ci əsrin Dur sülaləsinə aiddir. Durlar, bölgəni Nigeriyanın şimal-şərqinə dəmir istehsalı üçün əsas xammal tədarükçüsü olaraq təsis etmişdi və bu 20-ci əsrin ilk onilliyinə qədər dəvam etdi. 1912-1922-ci illərdə Sukur, Madaqali şəhərinin istilaları ilə darmadağın edildi. Bu müharibələr 1960-cı ilə qədər insanların Sukurun şimal və cənubundakı düzənliklərə köçməsi ilə dəmir istehsalının azalması ilə nəticələndi. Bölgəni 1927-ci ildən müstəmləkə edən Britaniyalılar bu qəsəbənin mədəni üslublarında heç bir fərq yaratmadılar. Nik Devid və Cudi Sterner, ümumiyyətlə bilinməyən ərazi haqqında məlumat topladılar və bu landşaftın xarici dünyaya daha yaxşı tanıdılması üçün bir çox nəşrlər hazırlandı.

1999-cu ildə iii, v və vi meyarlarına əsasən verilən UNESCO-nun Ümumdünya irsi statusu Hidi Saray kompleksi və kəndin mədəni irsinə, maddi mədəniyyətə və toxunulmaz vəziyyətdə olan təbii terras sahələrə əsaslanır. Bu cəhətlərə sitat gətirilərkən deyilir: "Sukurun mədəni landşaftı, əsrlər boyu davam edən güclü və davamlı bir mədəni ənənənin şahididir". Sukur, ölkənin iki Ümumdünya irsi ərazisindən biridir.

Xüsusiyyətləri

 
Kənd[ölü keçid] koması və Sukur xalqı

Kənd iki hissəyə bölünür: Sarayın yerləşdiyi yuxarı hissə Sakur Sama və digəri Sakur Kasa. Böyük təpənin üstündə Hidi sarayı yerləşir. Bu quru daş divarları olan, yerli qranitdən tikilmiş dairəvi bir tikilidir. Saraya bitişik öküz və atlar üçün tövlələr mövcud idi. Sarayın yaxınlığında yerləşən hərəm evi dağıntılar şəklindədir. Saray meydanına giriş bir çox qapıdan ibarətdir və bunlardan biri iki böyük qranit blokdan ibarətdir və qapılarla təchiz olunmuşdur. Giriş yolu şimaldan və şərqdən olmaqla qranit plitələrlə döşənmişdir və eni 5,7 metrdir. Təpədən aşağıya baxdıqda, bu ərazinin unikal xüsusiyyətlərindən biri olan və "müqəddəs bir keyfiyyət" adlandırılan kənd əkinçiliyi üçün hazırlanmış terrasları görmək olar. Saray hələ də qəbilə başçısı və xanımının evidir.

Qəsəbənin aşağı hissəsindəki kənd komaları adi xalqın sadə dairəvi tikililəridir. Komaların taxta dayaqlar və gildən hazırlanmış dam və toxuma döşəmədən ibarətdir. Bu cür evlərin bir qrupu aşağı hündürlüyə malik mürəkkəb bir divarla əhatə olunmuşdur.

Sarayın yaxınlığında yerləşən sadə daş konstruksiyalardan ibarət qəbiristanlıqlar kəndin qəbilələrinə və sosial qruplarına aiddir.

Digər bir ayrılmaz xüsusiyyət, qəsəbənin dəmirçilərinə aid bir neçə ev və körüklər ilə təchiz edilmiş quyu tipli dəmir əritmə sobalarının qalıqlarıdır.

Qəsəbənin yuxarıda göstərilən bütün xüsusiyyətləri Sukur xalqının siyasi və iqtisadi quruluşunun irsi statusunu təqdim edir.

İstinadlar

  1. Brown, Jessica; Mitchell, Nora J.; Beresford, Michael. The Protected Landscape Approach: Linking Nature, Culture, And Community. IUCN. 2005. 43–. ISBN 978-2-8317-0797-6. İstifadə tarixi: 15 April 2013.
  2. Lizzie Williams. Nigeria: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides. 2008. 282–. ISBN 978-1-84162-239-2. İstifadə tarixi: 16 April 2013.
  3. "Sukur Cultural Landscape". UNESCO Organization. İstifadə tarixi: 12 April 2013.
  4. "Sukur: A Culture of the Mandara Mountains". Sukur Information Organization. İstifadə tarixi: 12 April 2013.
  5. Lizzie. Nigeria: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides. 2012. 288–. ISBN 978-1-84162-397-9. İstifadə tarixi: 15 April 2013.

sukur, mədəni, landşaftı, nigeriyanın, adamava, ştatındakı, kəndinin, üstündəki, təpədə, yerləşən, unesco, ümumdünya, irsi, ərazisidir, mandara, dağlarında, kamerun, ilə, sərhədə, yaxın, ərazidə, yerləşir, ərazinin, ümumdünya, irsi, statusu, onun, mədəni, irsi. Sukur ve ya Sukur Medeni Landsafti Nigeriyanin Adamava statindaki Sukur kendinin ustundeki bir tepede yerlesen UNESCO nun Umumdunya irsi erazisidir Mandara daglarinda Kamerun ile serhede yaxin erazide yerlesir Erazinin Umumdunya irsi statusu onun medeni irsi maddi medeniyyeti ve tebii erazilerine esaslanmisdir Sukur Afrikada Umumdunya irsi statusu alan ilk medeni landsaftdir 1 SukurSukur Cultural Landscape 1 Olke NigeriyaTip MedeniKriteriya iii v vi Kecid 938Region Afrika 2 Daxil edilmesi 1999 23 cu sessiya Sukur Ingilis dilindeki resmi siyahi UNESCO nun tesnifatina gore bolge Mundericat 1 Etimologiya 2 Tarix 3 Xususiyyetleri 4 IstinadlarEtimologiya Redakte Sukur Marqi ve Libi dillerinde qisas demekdir Bu soz hemcinin Sukur xalqi arasinda meydana gelen Bura dilinde dava menasini da verir 2 Tarix RedakteErazide sobalar filizler ve itileyici daslar seklinde tapilan demir dovrune aid esyalar Sukurdan evvel movcud olmusdur Sukurda Neolit dovrune aid bezi tapintilar da tapilmisdir 3 Yaxin tarix 17 ci esrin Dur sulalesine aiddir Durlar bolgeni Nigeriyanin simal serqine demir istehsali ucun esas xammal tedarukcusu olaraq tesis etmisdi ve bu 20 ci esrin ilk onilliyine qeder devam etdi 1912 1922 ci illerde Sukur Madaqali seherinin istilalari ile darmadagin edildi Bu muharibeler 1960 ci ile qeder insanlarin Sukurun simal ve cenubundaki duzenliklere kocmesi ile demir istehsalinin azalmasi ile neticelendi 3 Bolgeni 1927 ci ilden mustemleke eden Britaniyalilar bu qesebenin medeni uslublarinda hec bir ferq yaratmadilar 2 Nik Devid ve Cudi Sterner umumiyyetle bilinmeyen erazi haqqinda melumat topladilar ve bu landsaftin xarici dunyaya daha yaxsi tanidilmasi ucun bir cox nesrler hazirlandi 4 1999 cu ilde iii v ve vi meyarlarina esasen verilen UNESCO nun Umumdunya irsi statusu Hidi Saray kompleksi ve kendin medeni irsine maddi medeniyyete ve toxunulmaz veziyyetde olan tebii terras sahelere esaslanir Bu cehetlere sitat getirilerken deyilir Sukurun medeni landsafti esrler boyu davam eden guclu ve davamli bir medeni enenenin sahididir 3 4 Sukur olkenin iki Umumdunya irsi erazisinden biridir 5 Xususiyyetleri Redakte Kend olu kecid komasi ve Sukur xalqi Kend iki hisseye bolunur Sarayin yerlesdiyi yuxari hisse Sakur Sama ve digeri Sakur Kasa 2 Boyuk tepenin ustunde Hidi sarayi yerlesir Bu quru das divarlari olan yerli qranitden tikilmis dairevi bir tikilidir Saraya bitisik okuz ve atlar ucun tovleler movcud idi Sarayin yaxinliginda yerlesen herem evi dagintilar seklindedir Saray meydanina giris bir cox qapidan ibaretdir ve bunlardan biri iki boyuk qranit blokdan ibaretdir ve qapilarla techiz olunmusdur Giris yolu simaldan ve serqden olmaqla qranit plitelerle dosenmisdir ve eni 5 7 metrdir Tepeden asagiya baxdiqda bu erazinin unikal xususiyyetlerinden biri olan ve muqeddes bir keyfiyyet adlandirilan kend ekinciliyi ucun hazirlanmis terraslari gormek olar 2 3 Saray hele de qebile bascisi ve xaniminin evidir 2 Qesebenin asagi hissesindeki kend komalari adi xalqin sade dairevi tikilileridir Komalarin taxta dayaqlar ve gilden hazirlanmis dam ve toxuma dosemeden ibaretdir Bu cur evlerin bir qrupu asagi hundurluye malik murekkeb bir divarla ehate olunmusdur 3 Sarayin yaxinliginda yerlesen sade das konstruksiyalardan ibaret qebiristanliqlar kendin qebilelerine ve sosial qruplarina aiddir 3 Diger bir ayrilmaz xususiyyet qesebenin demircilerine aid bir nece ev ve korukler ile techiz edilmis quyu tipli demir eritme sobalarinin qaliqlaridir 3 Qesebenin yuxarida gosterilen butun xususiyyetleri Sukur xalqinin siyasi ve iqtisadi qurulusunun irsi statusunu teqdim edir 3 Istinadlar Redakte Brown Jessica Mitchell Nora J Beresford Michael The Protected Landscape Approach Linking Nature Culture And Community IUCN 2005 43 ISBN 978 2 8317 0797 6 Istifade tarixi 15 April 2013 1 2 3 4 5 Lizzie Williams Nigeria The Bradt Travel Guide Bradt Travel Guides 2008 282 ISBN 978 1 84162 239 2 Istifade tarixi 16 April 2013 1 2 3 4 5 6 7 8 Sukur Cultural Landscape UNESCO Organization Istifade tarixi 12 April 2013 1 2 Sukur A Culture of the Mandara Mountains Sukur Information Organization Istifade tarixi 12 April 2013 Lizzie Nigeria The Bradt Travel Guide Bradt Travel Guides 2012 288 ISBN 978 1 84162 397 9 Istifade tarixi 15 April 2013 Vikianbarda Sukur ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Sukur amp oldid 6153809, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.