Servo motor — səhvi aşkar edən və yan əks əlaqə mexanizminin köməyi ilə istənilən mexanizmin işinə nəzarət edən və xətanı düzəldən avtomatik cihazdır. Robot texnologiyasında ən çox istifadə edilən motor növüdür. Bu sistemlər mexaniki, eləcə də elektron, hidravlik, pnevmatik ola bilər və ya digər sahələrdə istifadə oluna bilər. Servo mühərriklər; Çıxış, mexaniki mövqe, sürət və ya sürətlənmə kimi dəyişənlərin idarə edildiyi, qısacası hərəkət idarəsinin edildiyi bir mexanizmdir. Servo mühərriklər akkumulyator mühərrikləridir. Servo motorda istənilən AC, DC və ya pilləli mühərrik var. Buraya həmçinin sürüDC servo mühərrikləri ümumiyyətlə DC mühərrikidir və motora tələb olunan DC aşağıdakı üsullarla əldə edilir.
1- Elektrik gücləndiricisindən.
2- AC cərəyanının doymuş reaktordan keçirilməsi.
3- AC cərəyanını tiristordan keçirərək.
4- Amplidin, retrotrol, regüleks kimi fırlanma gücləndiriciləri.cü və idarəetmə dövrəsi daxildir.
DC servo mühərrikləri çox kiçik gücdən çox böyük gücə (0,05 at-1000 at) qədər istehsal olunur. Bu mühərriklər adi DC mühərrikləri kimi istehsal olunur. Bu mühərriklər kiçik ölçülüdür və armaturları (hündürlük, uzunluq / diametr nisbəti) qütb ətalət anını minimuma endirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Kiçik diametrli və uzun bir maqnit sahəsi olan, adətən içərisində kompensasiya sarğı olan DC mühərrikləri də servo mühərriklər adlanır. DC servo motorun iş prinsipi baxımından, əslində onun Stator Daimi Maqniti DC mühərrikidir. Maqnit sahəsi ilə cərəyan axan keçiricilər arasında qarşılıqlı təsir nəticəsində bir fırlanma momenti yaranır. Bu fırlanma momenti maqnit sahəsi vektoru ilə sarım cərəyanı vektoru arasındakı bucaq 90° olduqda maksimum dəyərini alır. DC servo mühərrikdə fırçaların mövqeyi elə müəyyən edilir ki, fırlanma anının bucağı hər iki fırlanma istiqamətində 90° olsun. Həddindən artıq kollektor seqmentləri nəticəsində rotorun fırlanma momentinin sıfır nöqtəsində sabit qalmasının qarşısı alınır. Sənayedə istifadə olunan müxtəlif birbaşa cərəyan mühərrikləri var. Servo sistemlərdə istifadə olunan birbaşa cərəyan mühərriklərinə DC servo mühərriklər deyilir. DC servo mühərriklərində rotorun ətalət anı çox kiçikdir. Bu səbəbdən bazarda çıxış momentinin ətalət anına nisbəti çox böyük olan mühərriklər var.
Bəzi DC servo mühərrikləri çox kiçik zaman sabitlərinə malikdir. Aşağı güclü DC servo mühərrikləri ümumiyyətlə bazarda kompüter tərəfindən idarə olunan cihazlarda (disketlər, lentlər, printerlər, mətn prosessorları, skanerlər və s.) istifadə olunur. Orta və böyük gücə malik servo mühərriklər ümumiyyətlə robot sistemlərində və sənayedə rəqəmlə idarə olunan dəqiq diş açma maşınlarında istifadə olunur. DC mühərriklərində sahə sarımları rotor sarımlarına ardıcıl və ya paralel olaraq bağlanır. Armatur sarımlarından asılı olmayaraq həyəcanlanan sahə sarımlarının axını armatur sarımlarından keçən cərəyanın funksiyası deyil. Bəzi DC mühərriklərində maqnit axını sabitdir. Həyəcan sarğıları armaturdan asılı olmayan və ya daimi maqnitlə həyəcanlanan mühərriklərdə sürətin tənzimlənməsi armatur gərginliyi ilə həyata keçirilə bilər. Bu tip idarəetmə üsuluna armatur nəzarət üsulu deyilir. Armatur cərəyanı həyəcan sarğılarının yaratdığı axınla idarədə sabit saxlanılır. Sürət statordakı həyəcan sarğıları tərəfindən yaradılan axının idarə edilməsi ilə tənzimlənir. Bu tip mühərriklər sahə ilə idarə olunan mühərriklər adlanır. Bununla belə, rotor sarımlarından keçən cərəyanın sabit saxlanılması ciddi problemdir. Çünki rotor cərəyanı yük və mənbə funksiyasıdır. Sahə ilə idarə olunan mühərriklərin sahə sabitləri armaturla idarə olunan mühərriklərdən daha böyükdür. Böyük diapazonlarda dəyişən sürət parametrlərində rotor gərginliyinin dəyişdirilməsi; Digər tərəfdən, kiçik fasilələrlə dəqiq sürət tənzimlənməsi tələb olunduğu hallarda, sahə sarımları tərəfindən yaradılan maqnit axınının sürətinə nəzarət üsuluna üstünlük verilir.
DC servo mühərrikləri adətən "elektron hərəkət nəzarətçiləri" adlanan servo sürücülər tərəfindən idarə olunur. Servo sürücülər servo motorun hərəkətinə nəzarət edir. Nəzarət edilən kəmiyyətlər çox vaxt nöqtədən nöqtəyə mövqe nəzarəti, sürətə nəzarət və sürətləndirmə proqramlaşdırmasıdır. PWM (Pulse width modulation) texnikası adlanan nəbz genişliyinin modulyasiyası ümumiyyətlə robot idarəetmə sistemlərində, ədədi idarəetmə sistemlərində və digər mövqe kontrollerlərində istifadə olunur.
İstinadlar
| ]- #Bilgiustam.com Servo Motor Nedir? Nasıl Çalışır? » Bilgiustam Arxiv surəti 23 aprel 2011 tarixindən (Wayback Machine) saytında Arxivləşdirilib 2011-04-23 at the Wayback Machine
Bu məqalə . Məqaləni Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Servo motor sehvi askar eden ve yan eks elaqe mexanizminin komeyi ile istenilen mexanizmin isine nezaret eden ve xetani duzelden avtomatik cihazdir Robot texnologiyasinda en cox istifade edilen motor novudur Bu sistemler mexaniki elece de elektron hidravlik pnevmatik ola biler ve ya diger sahelerde istifade oluna biler Servo muherrikler Cixis mexaniki movqe suret ve ya suretlenme kimi deyisenlerin idare edildiyi qisacasi hereket idaresinin edildiyi bir mexanizmdir Servo muherrikler akkumulyator muherrikleridir Servo motorda istenilen AC DC ve ya pilleli muherrik var Buraya hemcinin suruDC servo muherrikleri umumiyyetle DC muherrikidir ve motora teleb olunan DC asagidaki usullarla elde edilir 1 Elektrik guclendiricisinden 2 AC cereyaninin doymus reaktordan kecirilmesi 3 AC cereyanini tiristordan kecirerek 4 Amplidin retrotrol reguleks kimi firlanma guclendiricileri cu ve idareetme dovresi daxildir DC servo muherrikleri cox kicik gucden cox boyuk guce 0 05 at 1000 at qeder istehsal olunur Bu muherrikler adi DC muherrikleri kimi istehsal olunur Bu muherrikler kicik olculudur ve armaturlari hundurluk uzunluq diametr nisbeti qutb etalet anini minimuma endirmek ucun nezerde tutulmusdur Kicik diametrli ve uzun bir maqnit sahesi olan adeten icerisinde kompensasiya sargi olan DC muherrikleri de servo muherrikler adlanir DC servo motorun is prinsipi baximindan eslinde onun Stator Daimi Maqniti DC muherrikidir Maqnit sahesi ile cereyan axan keciriciler arasinda qarsiliqli tesir neticesinde bir firlanma momenti yaranir Bu firlanma momenti maqnit sahesi vektoru ile sarim cereyani vektoru arasindaki bucaq 90 olduqda maksimum deyerini alir DC servo muherrikde fircalarin movqeyi ele mueyyen edilir ki firlanma aninin bucagi her iki firlanma istiqametinde 90 olsun Heddinden artiq kollektor seqmentleri neticesinde rotorun firlanma momentinin sifir noqtesinde sabit qalmasinin qarsisi alinir Senayede istifade olunan muxtelif birbasa cereyan muherrikleri var Servo sistemlerde istifade olunan birbasa cereyan muherriklerine DC servo muherrikler deyilir DC servo muherriklerinde rotorun etalet ani cox kicikdir Bu sebebden bazarda cixis momentinin etalet anina nisbeti cox boyuk olan muherrikler var Bezi DC servo muherrikleri cox kicik zaman sabitlerine malikdir Asagi guclu DC servo muherrikleri umumiyyetle bazarda komputer terefinden idare olunan cihazlarda disketler lentler printerler metn prosessorlari skanerler ve s istifade olunur Orta ve boyuk guce malik servo muherrikler umumiyyetle robot sistemlerinde ve senayede reqemle idare olunan deqiq dis acma masinlarinda istifade olunur DC muherriklerinde sahe sarimlari rotor sarimlarina ardicil ve ya paralel olaraq baglanir Armatur sarimlarindan asili olmayaraq heyecanlanan sahe sarimlarinin axini armatur sarimlarindan kecen cereyanin funksiyasi deyil Bezi DC muherriklerinde maqnit axini sabitdir Heyecan sargilari armaturdan asili olmayan ve ya daimi maqnitle heyecanlanan muherriklerde suretin tenzimlenmesi armatur gerginliyi ile heyata kecirile biler Bu tip idareetme usuluna armatur nezaret usulu deyilir Armatur cereyani heyecan sargilarinin yaratdigi axinla idarede sabit saxlanilir Suret statordaki heyecan sargilari terefinden yaradilan axinin idare edilmesi ile tenzimlenir Bu tip muherrikler sahe ile idare olunan muherrikler adlanir Bununla bele rotor sarimlarindan kecen cereyanin sabit saxlanilmasi ciddi problemdir Cunki rotor cereyani yuk ve menbe funksiyasidir Sahe ile idare olunan muherriklerin sahe sabitleri armaturla idare olunan muherriklerden daha boyukdur Boyuk diapazonlarda deyisen suret parametrlerinde rotor gerginliyinin deyisdirilmesi Diger terefden kicik fasilelerle deqiq suret tenzimlenmesi teleb olundugu hallarda sahe sarimlari terefinden yaradilan maqnit axininin suretine nezaret usuluna ustunluk verilir DC servo muherrikleri adeten elektron hereket nezaretcileri adlanan servo suruculer terefinden idare olunur Servo suruculer servo motorun hereketine nezaret edir Nezaret edilen kemiyyetler cox vaxt noqteden noqteye movqe nezareti surete nezaret ve suretlendirme proqramlasdirmasidir PWM Pulse width modulation texnikasi adlanan nebz genisliyinin modulyasiyasi umumiyyetle robot idareetme sistemlerinde ededi idareetme sistemlerinde ve diger movqe kontrollerlerinde istifade olunur Istinadlar span Bilgiustam com Servo Motor Nedir Nasil Calisir Bilgiustam Arxiv sureti 23 aprel 2011 tarixinden Wayback Machine saytinda Arxivlesdirilib 2011 04 23 at the Wayback Machine Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz Bu sablon mumkundurse daha deqiqi ile evez edilmelidir Kateqoriya Muherrikler
