Sepsis — yunan sözü olub, mənası "çürümə" deməkdir. Qədim yunan alimləri sepsis zamanı qanın çürüdüyünü düşünürdü. Bu səbəbdən irinli infeksiyaya sepsis deyirdilər. Sepsis — müxtəlif mikroorqanizmlər və onların toksinlərinin törətdiyi ağır infeksion xəstəlik olub, törədicinin növündən asılı olmayaraq bədənin özünəməxsus cavab reaksiyası və eyni tipli kliniki mənzərə ilə özünü büruzə verir.
Sepsis | |
---|---|
XBT-10 | R65.20, R65.21 |
XBT-9 | 995.92 |
DiseasesDB | 11960 |
MedlinePlus | 000666 |
MeSH | D018805 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Mərhələləri
Sepsis — bakteriemiya, üzv və sistemlərin iltihaba cavab reaksiyası sindromu, aşkar sepsis, ağır sepsis, septik şok mərhələləri ilə təzahür edir.
Bakteriemiya (septisemiya) — qan dövranında canlı bakteriyalar və onların toksinlərinin olmasına deyilir. Sepsisin sonrakı kliniki gedişi bədəndə olan irinli iltihab ocağına və oradan başlayan bakteriemiyaya ayrı-ayrı üzv və sistemlərin cavab reaksiyası ilə təzahür edir.
Üzv və sistemlərin iltihaba və ağır zədələnmələrə cavab reaksiyası sindromu — aşağıda göstərilən əlamətlərlə özünü büruzə verir: bədənin hərarəti 38°C-yə qədər yüksəlir, yaxud 36° C-dən aşağı düşür; nəbz vurğusu 90-ı keçir; tənəffüsün sayı 20-ni ötür, yaxud karbon qazının parsial təzyiqi qanda 32 mm civə sütunundan aşağı olur; qanda neytrofil leykositlərin sayı 12.109/l-dən yuxarı, yaxud 4.109/l-dən aşağı olur; çubuq nüvəli leykositlərin sayı artır, sola meyillilik müşahidə olunur. Sadalanan əlamətlərdən 2 və artığı xəstədə qeyd edildikdə həmin sindrom müəyyən edilir. Yeni terminologiyaya görə sepsis müvafiq infeksiya ocağı olduğu halda inkişaf edən iltihaba sistemli reaksiya sindromudur.
Aşkar sepsis — infeksiyaya qarşı orqanizmin reaksiyası bütün sistemlər tərəfindən təzahür edir.
Ağır sepsis (sepsis-sindrom) — ayrı-ayrı üzvlərin fəaliyyəti pozulur (hipoperfuziya), toxumalarda mikrosirkulyator dəyişikliklər başlayır, arterial qan təzyiqi enir (hipotenziya). Mikrosirkulyator dəyişikliyin nəticəsində toxumalarda süd turşusu toplanır, sidik ifrazı azalır, xəstənin huşu pozulur, sistolik qan təzyiqi 90 mm civə sütunundan aşağı enir.
Septik şok — hipovolemiyaya qarşı görülən intensiv tədbirlərə baxmayaraq, sepsis fonunda qan təzyiqi daim enməyə meyilli olur (90 mm civə sütunundan aşağı), həyati əhəmiyyətli üzvlərin fəaliyyəti pozulur.
Daxili üzvlərin yararsızlığı (disfunksiyası) — ağır vəziyyətə düşmüş xəstənin daxili üzvlərinin fəaliyyəti yararsız hala düşür.
İstinadlar
- Derek C. Angus, M.D., M.P.H., and Tom van der Poll, M.D., Ph.D. "Severe Sepsis and Septic Shock". The New England Journal of Medicine. 29 avqust 2013-cü il. 2023-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-14.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sepsis yunan sozu olub menasi curume demekdir Qedim yunan alimleri sepsis zamani qanin curuduyunu dusunurdu Bu sebebden irinli infeksiyaya sepsis deyirdiler Sepsis muxtelif mikroorqanizmler ve onlarin toksinlerinin toretdiyi agir infeksion xestelik olub toredicinin novunden asili olmayaraq bedenin ozunemexsus cavab reaksiyasi ve eyni tipli kliniki menzere ile ozunu buruze verir SepsisXBT 10 R65 20 R65 21XBT 9 995 92DiseasesDB 11960MedlinePlus 000666MeSH D018805 Vikianbarda elaqeli mediafayllarSepsis sebebiyle derinin lekelenmesi ve iltihabiMerheleleriSepsis bakteriemiya uzv ve sistemlerin iltihaba cavab reaksiyasi sindromu askar sepsis agir sepsis septik sok merheleleri ile tezahur edir Bakteriemiya septisemiya qan dovraninda canli bakteriyalar ve onlarin toksinlerinin olmasina deyilir Sepsisin sonraki kliniki gedisi bedende olan irinli iltihab ocagina ve oradan baslayan bakteriemiyaya ayri ayri uzv ve sistemlerin cavab reaksiyasi ile tezahur edir Uzv ve sistemlerin iltihaba ve agir zedelenmelere cavab reaksiyasi sindromu asagida gosterilen elametlerle ozunu buruze verir bedenin herareti 38 C ye qeder yukselir yaxud 36 C den asagi dusur nebz vurgusu 90 i kecir teneffusun sayi 20 ni otur yaxud karbon qazinin parsial tezyiqi qanda 32 mm cive sutunundan asagi olur qanda neytrofil leykositlerin sayi 12 109 l den yuxari yaxud 4 109 l den asagi olur cubuq nuveli leykositlerin sayi artir sola meyillilik musahide olunur Sadalanan elametlerden 2 ve artigi xestede qeyd edildikde hemin sindrom mueyyen edilir Yeni terminologiyaya gore sepsis muvafiq infeksiya ocagi oldugu halda inkisaf eden iltihaba sistemli reaksiya sindromudur Askar sepsis infeksiyaya qarsi orqanizmin reaksiyasi butun sistemler terefinden tezahur edir Agir sepsis sepsis sindrom ayri ayri uzvlerin fealiyyeti pozulur hipoperfuziya toxumalarda mikrosirkulyator deyisiklikler baslayir arterial qan tezyiqi enir hipotenziya Mikrosirkulyator deyisikliyin neticesinde toxumalarda sud tursusu toplanir sidik ifrazi azalir xestenin husu pozulur sistolik qan tezyiqi 90 mm cive sutunundan asagi enir Septik sok hipovolemiyaya qarsi gorulen intensiv tedbirlere baxmayaraq sepsis fonunda qan tezyiqi daim enmeye meyilli olur 90 mm cive sutunundan asagi heyati ehemiyyetli uzvlerin fealiyyeti pozulur Daxili uzvlerin yararsizligi disfunksiyasi agir veziyyete dusmus xestenin daxili uzvlerinin fealiyyeti yararsiz hala dusur IstinadlarDerek C Angus M D M P H and Tom van der Poll M D Ph D Severe Sepsis and Septic Shock The New England Journal of Medicine 29 avqust 2013 cu il 2023 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 14 Xarici kecidler Tibb ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin