Samiyə Cahid Morqaya (türk. Sâmiye Cahid Morkaya; 1897, İstanbul – 1972, İstanbul) — Türkiyənin ilk qadın yarış avtomobili sürücüsü, çempionu və tənbur, kamança müəllimi.
Samiyə Cahid Morqaya | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarixi | 1897 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1972 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | yarış avtomobili pilotu[d], musiqi müəllimi |
Həyatı
Samiyə Cahid Morqaya Əmirlər Dərgahının son şeyxi İbrahim Şuadəddin Əfəndinin kiçik qızıdır. O, ibtidai təhsilini Yeddiqüllə Alman Məktəbində almışdır. İlk dəfə musiqiyə maraq göstərən Morqaya, Tənburi Cəmil bəydən səkkiz il musiqi dərsləri almışdır. 1922-ci ildə o, o illərin konservatoriyası sayılan Darüləlhanda (Nəğmələrin evi) imtahan verdikdən sonra, kamança müəllimi olur. Daha sonra sürücülük vəsiqəsini Pangaltı Amerika Qarajından almış və ilk lisenziyalı qadın sürücü adını almışdır. Samiyə Morqayanın ilk avtomobilini dövrünün siyasətçi və yazıçılarından biri, həm də onun həyat yoldaşı olan Burhan Cahid Morqaya almışdır.
O illərdə ilk olaraq avtomobillərin dayanıqlılıq səviyyəsini ölçən yarışlar əvəzinə, Turing Club tərəfindən müxtəlif formatlı yarışlar təşkil edilirdi. Turing Clubnun təşkil etdiyi yeni formatlı yarışlarda Samiyə Cahid Morqaya da iştirak edib. O, 1930-cu illərdə bu yarışlarda iştirak edən yeganə qadın sürücü olub. 1930- 1931-ci illərdə keçirilən yarışlarda qalib gələn Morqaya, 1932-ci ildə İstinyə ilə Zəncirliquyu arasında 9,5 kilometrlik trasda təşkil edilən rallidə qalib gələrək ilk çempionluğunu qazanmış oldu. Bu qələbə ilə o, həm də ilk qadın çempion avtomobil yarışçısı oldu. O dövrdə, yarışa qatılmış kişi yarışçıları Morqayanın ilk çempionluğuna "yarış qaydalarında qadınların da yarışa qatıla biləcəyini nəzərdə tutan maddə yoxdur" səbəbi ilə etiraz etmişdilər. Etirazlar nəticəsində keçirilən məhkəmə iclasında Sultan Əhməd Sülh Məhkəməsi yarışın çempionunun Morqaya olduğunu bildirərək etirazları rədd etdi. 1933-cü ildə keçirilən rallidə də qalib gələn Morqaya, 1934-cü ildəki yarışda Ford markalı avtomobili ilə qəza keçirərək, yaralanmışdı.
İstinadlar
- Nisvan " Tarihe Adını Yazdıran Kadınlar", TRT Belgesel, Erişim tarihi: 12 Haziran 2016
- Türkiye’nin ilk kadın ralli pilotu Arxivləşdirilib 2016-06-16 at the Wayback Machine, Hürriyet (gazete), Erişim tarihi: 12 Haziran 2016
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Samiye Cahid Morqaya turk Samiye Cahid Morkaya 1897 Istanbul 1972 Istanbul Turkiyenin ilk qadin yaris avtomobili surucusu cempionu ve tenbur kamanca muellimi Samiye Cahid MorqayaDogum tarixi 1897Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 1972Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiFealiyyeti yaris avtomobili pilotu d musiqi muellimiHeyatiSamiye Cahid Morqaya Emirler Dergahinin son seyxi Ibrahim Suadeddin Efendinin kicik qizidir O ibtidai tehsilini Yeddiqulle Alman Mektebinde almisdir Ilk defe musiqiye maraq gosteren Morqaya Tenburi Cemil beyden sekkiz il musiqi dersleri almisdir 1922 ci ilde o o illerin konservatoriyasi sayilan Darulelhanda Negmelerin evi imtahan verdikden sonra kamanca muellimi olur Daha sonra suruculuk vesiqesini Pangalti Amerika Qarajindan almis ve ilk lisenziyali qadin surucu adini almisdir Samiye Morqayanin ilk avtomobilini dovrunun siyasetci ve yazicilarindan biri hem de onun heyat yoldasi olan Burhan Cahid Morqaya almisdir O illerde ilk olaraq avtomobillerin dayaniqliliq seviyyesini olcen yarislar evezine Turing Club terefinden muxtelif formatli yarislar teskil edilirdi Turing Clubnun teskil etdiyi yeni formatli yarislarda Samiye Cahid Morqaya da istirak edib O 1930 cu illerde bu yarislarda istirak eden yegane qadin surucu olub 1930 1931 ci illerde kecirilen yarislarda qalib gelen Morqaya 1932 ci ilde Istinye ile Zencirliquyu arasinda 9 5 kilometrlik trasda teskil edilen rallide qalib gelerek ilk cempionlugunu qazanmis oldu Bu qelebe ile o hem de ilk qadin cempion avtomobil yariscisi oldu O dovrde yarisa qatilmis kisi yariscilari Morqayanin ilk cempionluguna yaris qaydalarinda qadinlarin da yarisa qatila bileceyini nezerde tutan madde yoxdur sebebi ile etiraz etmisdiler Etirazlar neticesinde kecirilen mehkeme iclasinda Sultan Ehmed Sulh Mehkemesi yarisin cempionunun Morqaya oldugunu bildirerek etirazlari redd etdi 1933 cu ilde kecirilen rallide de qalib gelen Morqaya 1934 cu ildeki yarisda Ford markali avtomobili ile qeza kecirerek yaralanmisdi IstinadlarNisvan Tarihe Adini Yazdiran Kadinlar TRT Belgesel Erisim tarihi 12 Haziran 2016 Turkiye nin ilk kadin ralli pilotu Arxivlesdirilib 2016 06 16 at the Wayback Machine Hurriyet gazete Erisim tarihi 12 Haziran 2016