Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Salvatore Kvazimodo (it. Salvatore Quasimodo; 20 avqust 1901[…], Modika[…] – 14 iyun 1968[…], Neapol[…]) — italyan yazıçı, şair, tərcüməçi, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1959).
| Salvatore Kvazimodo | |
|---|---|
| it. Salvatore Quasimodo | |
 | |
| Doğum tarixi | 20 avqust 1901[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 14 iyun 1968[…](66 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | beyin qansızması[d] |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | şair, dilçi, yazıçı, tərcüməçi, ssenarist, universitet müəllimi[d], jurnalist, ədəbiyyat tənqidçisi, tənqidçi |
| Əsərlərinin dili | italyan dili |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları | |
| salvatorequasimodo.it | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
İtalyan şairi Salvatore Kvazimodo Siciliyadakı Modike şəhərində, dəmiryol stansiyası rəisinin ailəsində doğulmuşdu. Atası texniki təhsili daha praktik və "çörəkli" hesab etdiyindən Salvatore bir müddət Messinadakı texniki məktəbdə oxumuşdu. 1919-cu ildə Roma Politexnik institutuna daxil olmuşdu. Bir tərəfdən ədəbiyyata həddindən artıq vaxt ayırması, o biri tərəfdən isə maddi çətinliklər ucbatından təhsili yarımçıq atmışdı. Ekstern yolla imtahan verməklə topoqraf ixtisasına yiyələnmişdi. Şairin "lirika" ilə "fizika" arasındakı tərəddüdləri uzun müddət davam etmişdi. O qədim yunan və latın dillərini öyrənməsinə, xeyli "sandıq ədəbiyyatı" nümunəsi yaratmasına baxmayaraq, ədəbi istedadına əmin olmadığından texniki sahədəki işindən əl çəkməmişdi.
Yalnız 1929-cu ildə qaynı, gələcəyin tanınmış italyan romançısı Elio Vittorio Salvatoreni ədəbi mühitə yaxınlaşdırmış, onu Eucenie Montale, Cüzeppe Unqaretti və "Solyari" jurnalının redaktoru Alessandro Bonsatti ilə tanış etmişdi. Müəllifin ilk şeirləri də bu jurnalda dərc edilmişdi. Növbəti il isə Bonsattinin maliyyə yardımı ilə kitabı çap olunmuşdu. Ədəbi tənqidin fikrincə, Kvazimodo öz yaradıcılığı ilə italyan şerinə "şifrələnmiş obrazlılıq, söz kultu və sərt, sehrli intellektualizm" gətirmişdi. Maraqlıdır ki, ilk şeirlərinin çapından cəmisi üç il sonra o, Florensiyanın "Antiko Fattore" ədəbi mükafatına layiq görülmüşdü.
Salvatore Kvazimodo heç vaxt italyan faşizminə rəğbəti ilə seçilməmişdi. 1938-ci ildə o dövlət qulluğundan – mülki tikinti nazirliyindəki işindən uzaqlaşaraq qəzetçilik fəaliyyətinə keçmiş, 1939-cu ildə "Tempo" jurnalının baş redaktoru təyin olunmuşdu. 1942-ci ildən həm də Milan konservatoriyasında italyan ədəbiyyatı professoru vəzifəsində çalışmışdı. Bu dövrdə müəllifin qədim yunan poeziyasından tərcümələrinin toplandığı "Yunanıstan lirikası" (1940), habelə orijinal əsərlərindən ibarət "Axşam düşdü" (1942) şeirlər kitabı nəşr olunmuşdu.
O, çoxsaylı ədəbi-tənqidi məqalə və esselərin müəllifi, eləcə də Homer, Sofokl, Esxil, Vergili, Katull kimi antik müəlliflərin, müasir ispan və amerikan şairlərinin əsərlərindən nümunələrin italyan dilinə tərçüməçisi kimi tanınmışdı.
İkinci Dünya müharibəsinin başlanması, İtaliyanın üzləşdiyi fəlakətlər Kvazimodonun da əsərlərinin mövzu və üslubunda müəyyən dəyişikliklər yaratmışdı. Şair real həyata və sosial mövzulara daha çox diqqət yetirməyə başlamışdı. Müqavimət hərəkatına qoşulmuş, hətta siyasi baxışlarına görə həbsxanaya düşmüşdü. 1945-ci ildə Kommunist partiyasına üzv olmuşdu. Sifarişlə siyasi şeirlər yazması tələb ediləndə isə kommunistlərlə əlaqəsini kəsmişdi. 1958-ci ildə sovet kommunistlərinin dəvəti ilə SSRİ-yə gəlmiş, xəstələndiyindən yarım il Moskvada qalmalı olmuşdu.
Ədəbi dairələrdəki müəyyən nüfuzuna baxmayaraq Salvatore Kvazimodo heç zaman İtaliyanın görkəmli şairi sayılmamışdı. Bu baxımdan ölkəsindən kənarda o qədər də tanınmayan müəllifin 1959-cu ildə "zəmanəmizin faciəli təcrübəsini klassikaya məxsus samballılıqla ifadə edən lirikasına görə" Nobel mükafatına layig görülməsi yalnız Avropanın digər ölkələrində deyil, İtaliyada da təəccüb və anlaşılmazlıqla qarşılanmışdı. Yeni laureatın Nobel mühazirəsinin də hansısa yeni, orijinal fikirlərlə fərqləndiyini söyləmək çətindir.
Salvatore Kvazimodo öz ölkəsinin də bir sıra ədəbi mükafatlarını almışdı. O, Messina və Oksford universitetlərinin fəxri doktoru idi. Həyatının son illərində müəllif bir sıra Asiya və Avropa ölkələrinə səyahət etmiş, universitet və elmi cəmiyyətlərdə italyan ədəbiyyatı haqqında mühazirələr oxumuşdu.
Müasir tənqidçilər onu öz kökləri ilə antik dövrə gedib çıxan hermetizm ədəbi cərəyanın tanınmış nümayəndələrindən biri saysalar da, sənətkarlıq baxımından Montalenin, Eliot, Yets kimi şairlərlə rəqabətə girə bilməyəcəyini etiraf edirlər.
İstinadlar
- Salvatore Quasimodo // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Salvatore Quasimodo // Berlin İncəsənət Akademiyası. 1696.
- Квазимодо Сальваторе // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Princiotta C. QUASIMODO, Salvatore // Dizionario Biografico degli Italiani (it.). 2016. Vol. 85.
Mənbə
- Vilayət Quliyev. Ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatları. Bakı: "Kitab aləmi" Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2009, səh.
Xarici keçidlər
- [web.archive.org/web/20030219190654/http://www.salvatore-quasimodo.it/ salvatore-quasimodo.it] — Salvatore Kvazimodonun rəsmi saytı
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salvatore Kvazimodo it Salvatore Quasimodo 20 avqust 1901 Modika 14 iyun 1968 Neapol italyan yazici sair tercumeci Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 1959 Salvatore Kvazimodoit Salvatore QuasimodoDogum tarixi 20 avqust 1901 1901 08 20 Dogum yeri Modika Vefat tarixi 14 iyun 1968 1968 06 14 66 yasinda Vefat yeri Neapol Neapol eyaleti d Kampaniya Italiya Vefat sebebi beyin qansizmasi d Defn yeri Milan monumental qebiristanligi d Fealiyyeti sair dilci yazici tercumeci ssenarist universitet muellimi d jurnalist edebiyyat tenqidcisi tenqidciEserlerinin dili italyan diliUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlarisalvatorequasimodo it Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiItalyan sairi Salvatore Kvazimodo Siciliyadaki Modike seherinde demiryol stansiyasi reisinin ailesinde dogulmusdu Atasi texniki tehsili daha praktik ve corekli hesab etdiyinden Salvatore bir muddet Messinadaki texniki mektebde oxumusdu 1919 cu ilde Roma Politexnik institutuna daxil olmusdu Bir terefden edebiyyata heddinden artiq vaxt ayirmasi o biri terefden ise maddi cetinlikler ucbatindan tehsili yarimciq atmisdi Ekstern yolla imtahan vermekle topoqraf ixtisasina yiyelenmisdi Sairin lirika ile fizika arasindaki tereddudleri uzun muddet davam etmisdi O qedim yunan ve latin dillerini oyrenmesine xeyli sandiq edebiyyati numunesi yaratmasina baxmayaraq edebi istedadina emin olmadigindan texniki sahedeki isinden el cekmemisdi Yalniz 1929 cu ilde qayni geleceyin taninmis italyan romancisi Elio Vittorio Salvatoreni edebi muhite yaxinlasdirmis onu Eucenie Montale Cuzeppe Unqaretti ve Solyari jurnalinin redaktoru Alessandro Bonsatti ile tanis etmisdi Muellifin ilk seirleri de bu jurnalda derc edilmisdi Novbeti il ise Bonsattinin maliyye yardimi ile kitabi cap olunmusdu Edebi tenqidin fikrince Kvazimodo oz yaradiciligi ile italyan serine sifrelenmis obrazliliq soz kultu ve sert sehrli intellektualizm getirmisdi Maraqlidir ki ilk seirlerinin capindan cemisi uc il sonra o Florensiyanin Antiko Fattore edebi mukafatina layiq gorulmusdu Salvatore Kvazimodo hec vaxt italyan fasizmine regbeti ile secilmemisdi 1938 ci ilde o dovlet qullugundan mulki tikinti nazirliyindeki isinden uzaqlasaraq qezetcilik fealiyyetine kecmis 1939 cu ilde Tempo jurnalinin bas redaktoru teyin olunmusdu 1942 ci ilden hem de Milan konservatoriyasinda italyan edebiyyati professoru vezifesinde calismisdi Bu dovrde muellifin qedim yunan poeziyasindan tercumelerinin toplandigi Yunanistan lirikasi 1940 habele orijinal eserlerinden ibaret Axsam dusdu 1942 seirler kitabi nesr olunmusdu O coxsayli edebi tenqidi meqale ve esselerin muellifi elece de Homer Sofokl Esxil Vergili Katull kimi antik muelliflerin muasir ispan ve amerikan sairlerinin eserlerinden numunelerin italyan diline tercumecisi kimi taninmisdi Ikinci Dunya muharibesinin baslanmasi Italiyanin uzlesdiyi felaketler Kvazimodonun da eserlerinin movzu ve uslubunda mueyyen deyisiklikler yaratmisdi Sair real heyata ve sosial movzulara daha cox diqqet yetirmeye baslamisdi Muqavimet herekatina qosulmus hetta siyasi baxislarina gore hebsxanaya dusmusdu 1945 ci ilde Kommunist partiyasina uzv olmusdu Sifarisle siyasi seirler yazmasi teleb edilende ise kommunistlerle elaqesini kesmisdi 1958 ci ilde sovet kommunistlerinin deveti ile SSRI ye gelmis xestelendiyinden yarim il Moskvada qalmali olmusdu Edebi dairelerdeki mueyyen nufuzuna baxmayaraq Salvatore Kvazimodo hec zaman Italiyanin gorkemli sairi sayilmamisdi Bu baximdan olkesinden kenarda o qeder de taninmayan muellifin 1959 cu ilde zemanemizin facieli tecrubesini klassikaya mexsus samballiliqla ifade eden lirikasina gore Nobel mukafatina layig gorulmesi yalniz Avropanin diger olkelerinde deyil Italiyada da teeccub ve anlasilmazliqla qarsilanmisdi Yeni laureatin Nobel muhaziresinin de hansisa yeni orijinal fikirlerle ferqlendiyini soylemek cetindir Salvatore Kvazimodo oz olkesinin de bir sira edebi mukafatlarini almisdi O Messina ve Oksford universitetlerinin fexri doktoru idi Heyatinin son illerinde muellif bir sira Asiya ve Avropa olkelerine seyahet etmis universitet ve elmi cemiyyetlerde italyan edebiyyati haqqinda muhazireler oxumusdu Muasir tenqidciler onu oz kokleri ile antik dovre gedib cixan hermetizm edebi cereyanin taninmis numayendelerinden biri saysalar da senetkarliq baximindan Montalenin Eliot Yets kimi sairlerle reqabete gire bilmeyeceyini etiraf edirler IstinadlarSalvatore Quasimodo Encyclopaedia Britannica ing Salvatore Quasimodo Berlin Incesenet Akademiyasi 1696 Kvazimodo Salvatore Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Archivio Storico Ricordi 1808 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Princiotta C QUASIMODO Salvatore Dizionario Biografico degli Italiani it 2016 Vol 85 MenbeVilayet Quliyev Edebiyyat sahesinde Nobel mukafati laureatlari Baki Kitab alemi Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2009 seh Xarici kecidler web archive org web 20030219190654 http www salvatore quasimodo it salvatore quasimodo it Salvatore Kvazimodonun resmi saytiHemcinin bax