fbpx
Wikipedia

Sahib Əliyev

Avqust 05, 2021

Sahib Müseyib oğlu Əliyev (15 mart 1933 – 7 fevral 1990) — Azərbaycan alimi, Azərbaycan-sovet kimyaçı alimi, kimya elmləri doktoru (1967), professor (1971), Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü.

Sahib Əliyev
Sahib Müseyib oğlu Əliyev
Doğum tarixi
Doğum yeri Gədəbəy,Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi (56 yaşında)
Vətəndaşlığı SSRİ
Elmi dərəcəsi kimya elmləri doktoru (1967)
Elmi adı akademik
İş yeri Neft-Kimya Proses­ləri İnstitutu
Təhsili Azərbaycan Sənaye İnstitutu
Mükafatları SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı, Ümumittifaq Xalq Təssərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin gümüş medalı və diplomları ilə təltif olunmuşdur

Həyatı

Görkəmli alim, istedadlı tədqiqatçı, akademik, kimya elmləri doktoru, professor Sahi Müseib oğlu Əliyev 1933-cü ildə  indiki Gədəbəy rayonunda anadan olmuşdur. 1949-cu ildə orta məktəbi medalla bitirdikdən sonra Azərbaycan Sənaye İnstitutununa (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) daxil olmuş, 1954–cü ildə fərqlənmə diplomu ilə bitirərək mühəndis–texnoloq ixtisasına yiyələnmişdir.

Sahib Əliyevin əmək fəaliyyəti AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu (NKPİ) ilə bağlı olmuşdur. O, burada aspiranturaya daxil olmuş, 1958–ci ildə namizədlik dissertasiyasını,  1965-ci ildə isə «Alkil, alkenilaromatik karbohidrogenlərin və onların oksitörəmələrinin heterogen katalitik sintezi və çevrilmələrinin tədqiqi» mövzusunda doktorluq dissertasiyasını uğurla müdafiə etmişdir. 1971–ci ildə professor elmi adına layiq görülmüşdür. O, 1983–ci ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 1989–cu ildə həqiqi üzvü seçilmişdir.

Yüksək nəzəri biliyi, təşkilatçılıq bacarığına malik Sahib Əliyev artıq 1958–ci ildə laboratoriya müdirinin müavini, 1969–cu ildə laboratoriya müdiri vəzifəsinə təyin olunmuşdur. 1970–1976–cı illərdəo, laboratoriya müdiri vəzifəsi ilə yanaşı, “Plastik kütlələr” şöbəsinin müdiri vəzifəsini, 1982–ci ildən NKPİ–nin elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsini icra etmişdir.

Akademik Sahib Əliyev 1990–cı il fevralın 7–də qəflətən vəfat etmişdir.

Gözəl alim, gözəl təşkilatçı, tələbkar müəllim eyni zamanda çox sadə, xeyirxah, təmkinli və işinə məsuliyyətlə yanaşan akademik Sahib Museyib oğlu Əliyevin əziz xatirəsi əzizlərinin, onunla birgə çalışmış insanların, tələbələrinin yaddaşında daima yaşayacaqdır.

Elmi fəaliyyəti

Akademik S.Əliyevin əsas elmi fəaliyyəti aromatik karbohidrogenlərin, poliqomerlərin, polimerlərin kimyası və texnologiyasına karbohidrogenlərin oliqomerləşməsi, alkilləşməsi, oksidləşməsi və s. başqa reaksiyalar üçün yüksək keyfiyyətli homogen və «heterogenləşdirilmiş» katalizatorların hazırlanmasına, sənaye polimerlərinin kimyəvi modifikasiyasına həsr edilmişdir. Sahib Əliyev respublikada Neft kimyası və polimer kimyasının prioritet istiqamətlərinin inkişafında böyük rol oynamış kimyaçı alimlərdəndir. O, respublikada və onun hüdudlarından kənarda, aromatikkarbohidrogenlərin heterogen–katalitik və destruktiv alkilləşmə, alkil və tsikloalkilaromatik birləşmələrin dehidrogenləşməsi, alken və arilalkenlərin homogen və heterogen metalkompleks katalizatorlar və sərbəst–radikal inisiatorları iştirakında oliqomerləşməsi, polimerləşməsi sahəsində apardığı fundamental tədqiqatlarla tanınmışdır.

Sahib Əliyev rəhbərliyi altında neftin pirolizi prosesinda alınan maye məhsulların kompleks emalı, laklar və boyalar istehsalında tətbiq tapmış bitki yağlarının effektiv əvəzedicilərinin, örtükəmələgətirici oliqomerlərin alınması prosesləri işlənib hazırlanmışdır. Onun rəhbərliyi ilə aromatiksulfoturşuların, yüksək təmizlik dərəcəsinə malik a–naftolun və paraakilfenolların prinsipcə tam yeni alınma texnologiyaları işlənib hazırlanmışdır.

Sahib Əliyev NKPİ–də işlənib hazırlanmış, metilizosionatın, n–metilkarbamin turşusunun naftil efirinin və onun əsasında “Muğan” preparatının alınma üsullarının müəlliflərindən biridir.

Onun rəhbərliyi altında kompleks yararlı fiziki–mexaniki xassələrlə xarakterizə olunan olqomer və birgə oliqomerlərin alınmasında tətbiq tapmış yeni sinif polifunksional, kondensləşməyə və polimerləşməyə qabil monomerlərin, vinil və paraizopropenilfenolların, onların allil, qlisidil–mürəkkəb efirlərinin, karbomatların alınma üsulları işlənib hazırlanmışdır.

Ömrünün son illərində Sahib Əliyevin rəhbərliyi ilə aparılmış fundamental tədqiqatlar əsasında tikinti sənayesində beton məhlullarına kimyəvi qatqı kimi istifadə edilən superplastifikatorların, suda həllolan oliqosulfonatların yerli xammal —neftin katalitik krekinq prosesində alınan yüngül qazoyl fraksiyası əsasında ekoloji baxımdan səmərəli texnologiya üzrə alınmasının elmi əsasları işlənib hazırlanmış və sənaye miqyasında istehsalının təşkili üçün lazımi tövsiyələr verilmişdir.

Akademikin rəhbərliyi altında aparılmış çoxsaylı elmi tədqiqatların əsas nəticələri təcrübə–sənaye və sənaye miqyasında tətbiqini tapmışdır:– pirolizin maye məhsullarının kompleks emalı ilə oliqoarilalkenlərin və aromatik karbohidrogenlərin alınması prosesi, Koxtla–Yarve və Slants şəhərində “Şist emalı” kombinatlarında və Bakı “Neftqaz zavodunda; –oliqodivinilstirol lakının alınması prosesi, Azərbaycan MEA NKPİ–nin Təcrübə–sınaq və Sumqayıt şəhəri Sintetik Kauçuk zavodlarında; –oliqodivilstirol və polidien–yağ əlifi və onun əsasında boyaqların alınması prosesi, Kursk “Məişət kimyası”, Mahacqala “Kimya” zavodlan və Ust–Kamenoqorsk “Titan–maqnezium” kombinatında; — yerli xammal, neftin katalitik krekinqindən alınan yüngül qazoyl fraksiyası əsasında beton qarışıqları üçün kimyəvi qatqının—superplastifıkatorun alınması prosesi, Azərbaycan MEA NKPİ–nin Təcrübə —sınaq zavodunda və Novomoskovski “Üzvi sintez” zavodunda.

Pedaqoji fəaliyyəti

Sahib Əliyevin böyük elmi fəaliyyəti onun pedaqoji fəaliyyətilə bilavasitə əlaqəli olmuşdur. 1960–70–ci illərdə Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında Kimya–texnologiya fakültəsində və Texniki Universitetin Tikinti materialları kafedrasında müəllim işləmiş, yüksək ixtisaslı kadrların hazırlnması sahəsində böyük xidmətlər göstərmişdir.

Elmi-təşkilatı fəaliyyəti

Akademik Azərbaycan kimya elmini çoxsaylı Ümumittifaq, Beynəlxalq miqyaslı konfrans və simpoziumlarda iştirak etməklə və ləyaqətlə təmsil etmişdir. O, NKPİ–də Elmi Şuranın, NKPİ–də və M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Neft–Kimya institutunda kimya elmləri doktoru və namizədi alimlik dərəcələrinin verilməsi üzrə İxtisaslaşdırılmış şuraların üzvü olmuşdur. Sahib Əliyev keçmiş SSRİ EA və Azərbaycan EA Neft kimyası üzrə Koordinasiya Şurasının üzvü, SSRİ Ümumittifaq Elmi–Tədqiqat Dəmir–Beton institutunda sementə və betona kimyəvi qatqılar üzrə məsləhətçi olmuşdur.

Təltif və mükafatları

  • Məhsuldar elmi və elmi–pedaqoji fəaliyyətinə görə Sahib Əliyev Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı, 
  • Ümumittifaq Xalq Təssərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin gümüş medalı və diplomları ilə təltif olunmuşdur.

Elmi Tədqiqatları

Sahib Əliyev çox da uzun olmayan, lakin məhsuldar elmi fəaliyyəti dövründə neft kimyası və yüksək molekullu birləşmələr kimyası sahəsində elmi məktəb yaratmışdır: onun rəhbərliyi ilə 35 elmlər namizədi, 3 elmlər doktoru yetişmişdir. 

Elmi əsərləri

S.Əliyev 165 müəlliflik şəhadətnaməsinin, ABŞ, İngiltərə, Fransa, Almaniya və başqa ölkələr tərəfindən alınmış 25 patentin, həmçinin 500-dən çox elmi əsərin müəllifi idi.

İstinadlar

  1. ↑ http://science.gov.az/forms/skonchavshiesya-deystvitelnyie-chlenyi/3257
  2. . 2013-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-28.
  3. http://www.nkpi.az/?page=addread&id=473[ölü keçid]

Avqust 05, 2021
sahib, əliyev, sahib, müseyib, oğlu, əliyev, mart, 1933, fevral, 1990, azərbaycan, alimi, azərbaycan, sovet, kimyaçı, alimi, kimya, elmləri, doktoru, 1967, professor, 1971, azərbaycan, nın, həqiqi, üzvü, sahib, müseyib, oğlu, əliyevdoğum, tarixi, mart, 1933doğ. Sahib Museyib oglu Eliyev 15 mart 1933 7 fevral 1990 Azerbaycan alimi Azerbaycan sovet kimyaci alimi kimya elmleri doktoru 1967 professor 1971 Azerbaycan MEA nin heqiqi uzvu 1 2 3 Sahib EliyevSahib Museyib oglu EliyevDogum tarixi 15 mart 1933Dogum yeri Gedebey 1 Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 7 fevral 1990 56 yasinda Vetendasligi SSRIElmi derecesi kimya elmleri doktoru 1967 Elmi adi akademikIs yeri Neft Kimya Proses leri InstitutuTehsili Azerbaycan Senaye InstitutuMukafatlari SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fexri fermani Umumittifaq Xalq Tesserrufati Nailiyyetleri Sergisinin gumus medali ve diplomlari ile teltif olunmusdur Mundericat 1 Heyati 2 Elmi fealiyyeti 3 Pedaqoji fealiyyeti 4 Elmi teskilati fealiyyeti 5 Teltif ve mukafatlari 6 Elmi Tedqiqatlari 7 Elmi eserleri 8 IstinadlarHeyati RedakteGorkemli alim istedadli tedqiqatci akademik kimya elmleri doktoru professor Sahi Museib oglu Eliyev 1933 cu ilde indiki Gedebey rayonunda 1 anadan olmusdur 1949 cu ilde orta mektebi medalla bitirdikden sonra Azerbaycan Senaye Institutununa indiki Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye Universiteti daxil olmus 1954 cu ilde ferqlenme diplomu ile bitirerek muhendis texnoloq ixtisasina yiyelenmisdir Sahib Eliyevin emek fealiyyeti AMEA Neft Kimya Prosesleri Institutu NKPI ile bagli olmusdur O burada aspiranturaya daxil olmus 1958 ci ilde namizedlik dissertasiyasini 1965 ci ilde ise Alkil alkenilaromatik karbohidrogenlerin ve onlarin oksitoremelerinin heterogen katalitik sintezi ve cevrilmelerinin tedqiqi movzusunda doktorluq dissertasiyasini ugurla mudafie etmisdir 1971 ci ilde professor elmi adina layiq gorulmusdur O 1983 ci ilde Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1989 cu ilde heqiqi uzvu secilmisdir Yuksek nezeri biliyi teskilatciliq bacarigina malik Sahib Eliyev artiq 1958 ci ilde laboratoriya mudirinin muavini 1969 cu ilde laboratoriya mudiri vezifesine teyin olunmusdur 1970 1976 ci illerdeo laboratoriya mudiri vezifesi ile yanasi Plastik kutleler sobesinin mudiri vezifesini 1982 ci ilden NKPI nin elmi isler uzre direktor muavini vezifesini icra etmisdir Akademik Sahib Eliyev 1990 ci il fevralin 7 de qefleten vefat etmisdir Gozel alim gozel teskilatci telebkar muellim eyni zamanda cox sade xeyirxah temkinli ve isine mesuliyyetle yanasan akademik Sahib Museyib oglu Eliyevin eziz xatiresi ezizlerinin onunla birge calismis insanlarin telebelerinin yaddasinda daima yasayacaqdir Elmi fealiyyeti RedakteAkademik S Eliyevin esas elmi fealiyyeti aromatik karbohidrogenlerin poliqomerlerin polimerlerin kimyasi ve texnologiyasina karbohidrogenlerin oliqomerlesmesi alkillesmesi oksidlesmesi ve s basqa reaksiyalar ucun yuksek keyfiyyetli homogen ve heterogenlesdirilmis katalizatorlarin hazirlanmasina senaye polimerlerinin kimyevi modifikasiyasina hesr edilmisdir Sahib Eliyev respublikada Neft kimyasi ve polimer kimyasinin prioritet istiqametlerinin inkisafinda boyuk rol oynamis kimyaci alimlerdendir O respublikada ve onun hududlarindan kenarda aromatikkarbohidrogenlerin heterogen katalitik ve destruktiv alkillesme alkil ve tsikloalkilaromatik birlesmelerin dehidrogenlesmesi alken ve arilalkenlerin homogen ve heterogen metalkompleks katalizatorlar ve serbest radikal inisiatorlari istirakinda oliqomerlesmesi polimerlesmesi sahesinde apardigi fundamental tedqiqatlarla taninmisdir Sahib Eliyev rehberliyi altinda neftin pirolizi prosesinda alinan maye mehsullarin kompleks emali laklar ve boyalar istehsalinda tetbiq tapmis bitki yaglarinin effektiv evezedicilerinin ortukemelegetirici oliqomerlerin alinmasi prosesleri islenib hazirlanmisdir Onun rehberliyi ile aromatiksulfotursularin yuksek temizlik derecesine malik a naftolun ve paraakilfenollarin prinsipce tam yeni alinma texnologiyalari islenib hazirlanmisdir Sahib Eliyev NKPI de islenib hazirlanmis metilizosionatin n metilkarbamin tursusunun naftil efirinin ve onun esasinda Mugan preparatinin alinma usullarinin muelliflerinden biridir Onun rehberliyi altinda kompleks yararli fiziki mexaniki xasselerle xarakterize olunan olqomer ve birge oliqomerlerin alinmasinda tetbiq tapmis yeni sinif polifunksional kondenslesmeye ve polimerlesmeye qabil monomerlerin vinil ve paraizopropenilfenollarin onlarin allil qlisidil murekkeb efirlerinin karbomatlarin alinma usullari islenib hazirlanmisdir Omrunun son illerinde Sahib Eliyevin rehberliyi ile aparilmis fundamental tedqiqatlar esasinda tikinti senayesinde beton mehlullarina kimyevi qatqi kimi istifade edilen superplastifikatorlarin suda hellolan oliqosulfonatlarin yerli xammal neftin katalitik krekinq prosesinde alinan yungul qazoyl fraksiyasi esasinda ekoloji baximdan semereli texnologiya uzre alinmasinin elmi esaslari islenib hazirlanmis ve senaye miqyasinda istehsalinin teskili ucun lazimi tovsiyeler verilmisdir Akademikin rehberliyi altinda aparilmis coxsayli elmi tedqiqatlarin esas neticeleri tecrube senaye ve senaye miqyasinda tetbiqini tapmisdir pirolizin maye mehsullarinin kompleks emali ile oliqoarilalkenlerin ve aromatik karbohidrogenlerin alinmasi prosesi Koxtla Yarve ve Slants seherinde Sist emali kombinatlarinda ve Baki Neftqaz zavodunda oliqodivinilstirol lakinin alinmasi prosesi Azerbaycan MEA NKPI nin Tecrube sinaq ve Sumqayit seheri Sintetik Kaucuk zavodlarinda oliqodivilstirol ve polidien yag elifi ve onun esasinda boyaqlarin alinmasi prosesi Kursk Meiset kimyasi Mahacqala Kimya zavodlan ve Ust Kamenoqorsk Titan maqnezium kombinatinda yerli xammal neftin katalitik krekinqinden alinan yungul qazoyl fraksiyasi esasinda beton qarisiqlari ucun kimyevi qatqinin superplastifikatorun alinmasi prosesi Azerbaycan MEA NKPI nin Tecrube sinaq zavodunda ve Novomoskovski Uzvi sintez zavodunda Pedaqoji fealiyyeti RedakteSahib Eliyevin boyuk elmi fealiyyeti onun pedaqoji fealiyyetile bilavasite elaqeli olmusdur 1960 70 ci illerde Azerbaycan Dovlet Neft Akademiyasinda Kimya texnologiya fakultesinde ve Texniki Universitetin Tikinti materiallari kafedrasinda muellim islemis yuksek ixtisasli kadrlarin hazirlnmasi sahesinde boyuk xidmetler gostermisdir Elmi teskilati fealiyyeti RedakteAkademik Azerbaycan kimya elmini coxsayli Umumittifaq Beynelxalq miqyasli konfrans ve simpoziumlarda istirak etmekle ve leyaqetle temsil etmisdir O NKPI de Elmi Suranin NKPI de ve M Ezizbeyov adina Azerbaycan Neft Kimya institutunda kimya elmleri doktoru ve namizedi alimlik derecelerinin verilmesi uzre Ixtisaslasdirilmis suralarin uzvu olmusdur Sahib Eliyev kecmis SSRI EA ve Azerbaycan EA Neft kimyasi uzre Koordinasiya Surasinin uzvu SSRI Umumittifaq Elmi Tedqiqat Demir Beton institutunda semente ve betona kimyevi qatqilar uzre meslehetci olmusdur Teltif ve mukafatlari RedakteMehsuldar elmi ve elmi pedaqoji fealiyyetine gore Sahib Eliyev Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fexri fermani Umumittifaq Xalq Tesserrufati Nailiyyetleri Sergisinin gumus medali ve diplomlari ile teltif olunmusdur Elmi Tedqiqatlari RedakteSahib Eliyev cox da uzun olmayan lakin mehsuldar elmi fealiyyeti dovrunde neft kimyasi ve yuksek molekullu birlesmeler kimyasi sahesinde elmi mekteb yaratmisdir onun rehberliyi ile 35 elmler namizedi 3 elmler doktoru yetismisdir Elmi eserleri RedakteS Eliyev 165 muelliflik sehadetnamesinin ABS Ingiltere Fransa Almaniya ve basqa olkeler terefinden alinmis 25 patentin hemcinin 500 den cox elmi eserin muellifi idi Istinadlar Redakte 1 2 3 http science gov az forms skonchavshiesya deystvitelnyie chlenyi 3257 Gorkemli kimyacilar 2013 07 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 09 28 http www nkpi az page addread amp id 473 olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Sahib Eliyev amp oldid 6085409, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.