Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, ancaq mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. Lütfən mənbələri uyğun şəkildə mətnin daxilində yerləşdirərək məqalənin təkmilləşdirilməsinə kömək edin.
Sadıq xan Əli xan oğlu Şəqaqi (1746-1801) — Sərab xanı.
Sadıq xan Şəqaqi
Sadıq xan Əli xan oğlu Şəqaqi fars. صادق خان شقاقی
Doğum tarixi
Vəfat tarixi
Həyatı
Sadıq xan Səqaqi Kərim xan Zəndin 1400 nəfərlik tufəngçilərinin rəislərindən biri olan Əli xanın oğludur. O, 1790-cı ildə Sarab böyuklərindən idi və həmin il Ağa Məhəmməd şah Qacarın ordusuna qarşı ağır döyuşlər aparmışdır. Lakin Ağaməhəmməd xanın muqabilində məğlub olmuş, Qarabağa çəkilmişdir. Burada İbrahimxəlil xan Cavanşirə pənah apardıqda, onun iltiması ilə Ağaməhəmməd xan tərəfindən bağışlanaraq cərimələrdən azad edilmişdir.
Ağaməhəmməd şah yenidən Azərbaycana qoşun çəkdiyi zaman Sadıq xan onun dəstəsinə daxil olmuş, tədricən etimad qazanmış və hətta onun bacarıqlı komandirlərindən biri olmuşdur. 1795-ci ildə kor Şahrux Ağaməhəmməd sah tərəfindən hakimiyyətdən salındıqdan sonra Xorasan ələ keçirildi və Ağaməhəmməd xan İranın digər ərazilərini birləşdirmək məqsədilə əfqanıstan və Türkmanistana yola düşmək qərarına gəldi. O, əvvəllər İranın bir hissəsi olan həmin torpaqları geri almaq ucun Məşhəddə olarkən xəbər gəldi ki, ruslar Qafqazda və Azərbaycan sərhədlərindədir. Ona gorə də İranın Sərqində və Simali-Sərqində olan torpaqlarını azad etmək planını yarımcıq qoyaraq rusların qarsısını kəsmək, eyni zamanda Qafqazın əmirlərini və xanlarını birləsdirərək ozunə tabe etdirmək qərarına gəldi. Lakin məlum olduğu kimi İbrahimxəlil xan muqavimət gostərdi, bununla belə Qacar sahı ordunun bir hissəsini Adinəbazarda saxlayaraq bir hissəsi ilə, o cumlədən Sadıq xanla Susaya daxil oldu.
Bu zaman Ağaməhəmməd şahın nökərlərindən üç nəfərinin günah iş tutduqları məlum oldu və xan hər üçünun dərhal öldürülməsi barədə göstəriş verdi. Lakin Sadıq xan cümə günü olduğunu bildirdi və onların səhər öldürülməsini israr etdi. Ağaməhəmməd ah onun xahişini qəbul etdi, onları həbs etməkdənsə, azad buraxdı və onlar da oz cinayət əməllərini yerinə yetirdilər. Gunahkarlar onu qətlə yetirdilər. Sonra onlar Sadıq xan Səqaqini faciədən xəbərdar etdilər. Sadıq xan əvvəl onların dediklərinə inanmadı. Qatillər Ağaməhəmməd sahın həmisə ozu ilə gəzdirdiyi qiymətli əsyaları gətirib Sadıq xana təslim etdikdə onu inandıra bildilər. Cox qudrətli, həm də zəhmli sahın adi nokər əli ilə qətlə yetirilməsi heyrət doğurmaya bilməz!
Sadıq xan Səqaqi bu var-dovləti goturərək hadisəni hec kəsə deməmis Susadan cıxıb oz doğulduğu yerə uz tutdu. Səraba catdıqda qardaslarına oz islərini icra etmək ucun tapsırıqlar verdi. Qardaslarından birini, Cəfərqulu Xanı Qaracadağ hakimi təyin etdi, digər qardası Məhəmmədəli Soltanı isə Təbrizin darğası qoydu. Ozu isə paytaxtı tutmaq ucun coxsaylı ordu ilə Qəzvinə yola dusdu.
Fətəli Sah Sadıq xan Səqaqinin qarsısını kəsmək ucun ozunun qullarağasıbası vəzifəsində olan (Rəisi- qulaman) Huseyn xan Qacarın sərkərdəliyi ilə ordu gondərdi. Ozu də qosunla onun ardınca getdi. 1797-ci ilin oktyabr ayında Ağaməhəmməd sah Qacarın qətlindən 3 ay sonra Qəzvin yaxınlığındakı əli torpağı adlanan yerdə iki qosun arasında qızğın doyus bas verdi. Bu vurusda Sadıq xan Səqaqinin 25 min nəfərlik ordusu məğlub oldu, olduruldu, əsir alındı, ozu isə Səraba qacdı.
Fətəli şah onun ardınca Azərbaycana uz tutdu, lakin Zəncan səhərində esitdikdə ki, o tərəflərdə taun xəstəliyi vardır, əlacsız Tehrana qayıtmalı oldu. Sadıq xan Qəzvində məğlub olduqdan sonra Sərabda oz vəziyyətini dusundu və etiraf etməyə məcbur oldu ki, Fətəli şahın qudrəti muqabilində acizdir. Ona gorə də ozundə olan ləl-cəvahiratı goturərək tabe olmaqdan basqa bir yol gormədiyi ucun Fətəli şahın yanına gəldi. Bundan sonra o, Sərab və Gərmrud hakimi təyin olundu. Həmin il Sadıq xanla Xoy və Təbriz hakimi Cəfərqulu xan Dünbili arasında munaqisə yarandı. Onlar arasında doyus bas verdi və Sadıq xan məğlub edilib, Muğana, oradan da Sirvana cəkildi. O, bir muddət kecdikdən sonra Urmiya hakimi Məhəmmədqulu xanı ozunə həmrəy edib onunla birləsdi. Tarixci Rzaqulu xan Hidayət "Rovzətus-səfa" əsərinin 9-cu cildində yazır ki, Məhəmmədqulu xan əfsar Urməvi də sahlıq iddiasında idi. O, Sadıq xanla Cəfərqulu Xan Dunbulini oz məqsədinə xidmət etdirmək istəyirdi. Fətəli şah onları dəf etmək ucun ozunun sərkərdəsi Məhəmmədəli xan ərəb Bəstamini və Məhəmmədqulu xan Avsarın qardası oğlu Huseynqulu xanı onların qarsısına gondərdi. Cox ziddiyyətli bir səxsiyyət olan Sadıq xan muqavimət gostərə bilmədiyi ucun oz havadarı Suleyman xan Qacarı (Etizaduddovlə) vasitəci etdi və bu dəfə onun koməyilə əfv olundu. Fətəli şah onu ordu bascısı təyin etdi.
Fətəli şah 1798-ci ildə Xorasana yola dusdu, məqsəd Məshədi tutmaq və Sahrux sahın oğlu Nadir mirzəni aradan goturmək idi. O, Sadıq xan Səqaqini də ozu ilə apardı. Yolda Sadıq xanla Huseyn xan Qullarağasıbasını Cinaran adlanan məkanı tutmaq və onun hakimi Məmis xan Kurd Zəfəranlunu məğlub etmək ucun gondərdi. Sadıq xan burada da Fətəli şaha xəyanət etdi. O, Huseyn xanı arxada qoyaraq tez irəli kecdi və xəlvəti, təklikdə Məmis xanla danısdı, onu Nadir mirzənin tərəfində durmağa məcbur etdi və ozunə tabe etdirdi. Məmis xan isə Fətəli şahın havadarı rolunu oynayaraq, ona sədaqətini subut etmək məqsədilə, xəlvəti Sadıq xanın məramını kicik bir kağıza yazaraq, saha catdırdı. Fətəli şah dərhal bu məsələyə məhəl qoymadı və Sadıq xanın xəyanətini uzə vurmadı. O, gostəris verdi ki, Sadıq xan Canməhəmməd xan Qacar Dəvəlunun dəstəsinə birləssin, bir-biri ilə ittifaqda Məşhədin muhasirəsinə baslasınlar. Sadıq xan isə hər seydən xəbərsiz Fətəli Sahın əmirlərinə qarsı nifaq və ziddiyyət yaradırdı.
Fətəli şah 1799-cu ildə Sadıq xanı həbs etdirərək, hava daxil olmayan, qapalı bir otağa saldırdı. O, acından və havasızlıqdan oldu. Fətəli şah onun vəzifəsini və əmlakını onun qardasları və oğulları arasında boldu.
sadıq, şəqaqi, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələri, uyğun, şəkildə, mətnin, daxilində, yerləşdirərək, məqalənin, təkmilləşdi. Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Sadiq xan Eli xan oglu Seqaqi 1746 1801 Serab xani Sadiq xan SeqaqiSadiq xan Eli xan oglu Seqaqifars صادق خان شقاقیDogum tarixi 1746Vefat tarixi 1801 Mundericat 1 Heyati 2 Ailesi 3 Menbe 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerHeyati RedakteSadiq xan Seqaqi Kerim xan Zendin 1400 neferlik tufengcilerinin reislerinden biri olan Eli xanin ogludur O 1790 ci ilde Sarab boyuklerinden idi ve hemin il Aga Mehemmed sah Qacarin ordusuna qarsi agir doyusler aparmisdir Lakin Agamehemmed xanin muqabilinde meglub olmus Qarabaga cekilmisdir Burada Ibrahimxelil xan Cavansire penah apardiqda onun iltimasi ile Agamehemmed xan terefinden bagislanaraq cerimelerden azad edilmisdir Agamehemmed sah yeniden Azerbaycana qosun cekdiyi zaman Sadiq xan onun destesine daxil olmus tedricen etimad qazanmis ve hetta onun bacariqli komandirlerinden biri olmusdur 1795 ci ilde kor Sahrux Agamehemmed sah terefinden hakimiyyetden salindiqdan sonra Xorasan ele kecirildi ve Agamehemmed xan Iranin diger erazilerini birlesdirmek meqsedile efqanistan ve Turkmanistana yola dusmek qerarina geldi O evveller Iranin bir hissesi olan hemin torpaqlari geri almaq ucun Meshedde olarken xeber geldi ki ruslar Qafqazda ve Azerbaycan serhedlerindedir Ona gore de Iranin Serqinde ve Simali Serqinde olan torpaqlarini azad etmek planini yarimciq qoyaraq ruslarin qarsisini kesmek eyni zamanda Qafqazin emirlerini ve xanlarini birlesdirerek ozune tabe etdirmek qerarina geldi Lakin melum oldugu kimi Ibrahimxelil xan muqavimet gosterdi bununla bele Qacar sahi ordunun bir hissesini Adinebazarda saxlayaraq bir hissesi ile o cumleden Sadiq xanla Susaya daxil oldu Bu zaman Agamehemmed sahin nokerlerinden uc neferinin gunah is tutduqlari melum oldu ve xan her ucunun derhal oldurulmesi barede gosteris verdi Lakin Sadiq xan cume gunu oldugunu bildirdi ve onlarin seher oldurulmesini israr etdi Agamehemmed ah onun xahisini qebul etdi onlari hebs etmekdense azad buraxdi ve onlar da oz cinayet emellerini yerine yetirdiler Gunahkarlar onu qetle yetirdiler Sonra onlar Sadiq xan Seqaqini facieden xeberdar etdiler Sadiq xan evvel onlarin dediklerine inanmadi Qatiller Agamehemmed sahin hemise ozu ile gezdirdiyi qiymetli esyalari getirib Sadiq xana teslim etdikde onu inandira bildiler Cox qudretli hem de zehmli sahin adi noker eli ile qetle yetirilmesi heyret dogurmaya bilmez Sadiq xan Seqaqi bu var dovleti goturerek hadiseni hec kese dememis Susadan cixib oz doguldugu yere uz tutdu Seraba catdiqda qardaslarina oz islerini icra etmek ucun tapsiriqlar verdi Qardaslarindan birini Ceferqulu Xani Qaracadag hakimi teyin etdi diger qardasi Mehemmedeli Soltani ise Tebrizin dargasi qoydu Ozu ise paytaxti tutmaq ucun coxsayli ordu ile Qezvine yola dusdu Feteli Sah Sadiq xan Seqaqinin qarsisini kesmek ucun ozunun qullaragasibasi vezifesinde olan Reisi qulaman Huseyn xan Qacarin serkerdeliyi ile ordu gonderdi Ozu de qosunla onun ardinca getdi 1797 ci ilin oktyabr ayinda Agamehemmed sah Qacarin qetlinden 3 ay sonra Qezvin yaxinligindaki eli torpagi adlanan yerde iki qosun arasinda qizgin doyus bas verdi Bu vurusda Sadiq xan Seqaqinin 25 min neferlik ordusu meglub oldu olduruldu esir alindi ozu ise Seraba qacdi Feteli sah onun ardinca Azerbaycana uz tutdu lakin Zencan seherinde esitdikde ki o tereflerde taun xesteliyi vardir elacsiz Tehrana qayitmali oldu Sadiq xan Qezvinde meglub olduqdan sonra Serabda oz veziyyetini dusundu ve etiraf etmeye mecbur oldu ki Feteli sahin qudreti muqabilinde acizdir Ona gore de ozunde olan lel cevahirati goturerek tabe olmaqdan basqa bir yol gormediyi ucun Feteli sahin yanina geldi Bundan sonra o Serab ve Germrud hakimi teyin olundu Hemin il Sadiq xanla Xoy ve Tebriz hakimi Ceferqulu xan Dunbili arasinda munaqise yarandi Onlar arasinda doyus bas verdi ve Sadiq xan meglub edilib Mugana oradan da Sirvana cekildi O bir muddet kecdikden sonra Urmiya hakimi Mehemmedqulu xani ozune hemrey edib onunla birlesdi Tarixci Rzaqulu xan Hidayet Rovzetus sefa eserinin 9 cu cildinde yazir ki Mehemmedqulu xan efsar Urmevi de sahliq iddiasinda idi O Sadiq xanla Ceferqulu Xan Dunbulini oz meqsedine xidmet etdirmek isteyirdi Feteli sah onlari def etmek ucun ozunun serkerdesi Mehemmedeli xan ereb Bestamini ve Mehemmedqulu xan Avsarin qardasi oglu Huseynqulu xani onlarin qarsisina gonderdi Cox ziddiyyetli bir sexsiyyet olan Sadiq xan muqavimet gostere bilmediyi ucun oz havadari Suleyman xan Qacari Etizaduddovle vasiteci etdi ve bu defe onun komeyile efv olundu Feteli sah onu ordu bascisi teyin etdi Feteli sah 1798 ci ilde Xorasana yola dusdu meqsed Meshedi tutmaq ve Sahrux sahin oglu Nadir mirzeni aradan goturmek idi O Sadiq xan Seqaqini de ozu ile apardi Yolda Sadiq xanla Huseyn xan Qullaragasibasini Cinaran adlanan mekani tutmaq ve onun hakimi Memis xan Kurd Zeferanlunu meglub etmek ucun gonderdi Sadiq xan burada da Feteli saha xeyanet etdi O Huseyn xani arxada qoyaraq tez ireli kecdi ve xelveti teklikde Memis xanla danisdi onu Nadir mirzenin terefinde durmaga mecbur etdi ve ozune tabe etdirdi Memis xan ise Feteli sahin havadari rolunu oynayaraq ona sedaqetini subut etmek meqsedile xelveti Sadiq xanin meramini kicik bir kagiza yazaraq saha catdirdi Feteli sah derhal bu meseleye mehel qoymadi ve Sadiq xanin xeyanetini uze vurmadi O gosteris verdi ki Sadiq xan Canmehemmed xan Qacar Develunun destesine birlessin bir biri ile ittifaqda Meshedin muhasiresine baslasinlar Sadiq xan ise her seyden xebersiz Feteli Sahin emirlerine qarsi nifaq ve ziddiyyet yaradirdi Feteli sah 1799 cu ilde Sadiq xani hebs etdirerek hava daxil olmayan qapali bir otaga saldirdi O acindan ve havasizliqdan oldu Feteli sah onun vezifesini ve emlakini onun qardaslari ve ogullari arasinda boldu Ailesi RedakteSadiq xan Mehreli bey Saricali Cavansirin qizi ile aile qurmusdu Cahangir xan Kerim xan Veli bey adli oglanlari vardi Menbe RedakteEnver Cingizoglu Serab xanligi Baki Mutercim 2013 212 seh Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteSerab xanligiXarici kecidler Redaktehttp www ranjpour blogfa com post 16 aspx olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Sadiq xan Seqaqi amp oldid 5837640, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
