fbpx
Wikipedia

SENTO

Mərkəzi Müqavilə Təşkilatı və ya SENTO (ing. The Central Treaty Organization — CENTO), 1958-ci ilədək Bağdad paktıBöyük BritaniyaABŞ-ın təşəbbüsü ilə yaradılan, 1955-1979-cu illərdə YaxınOrta Şərq ölkələrini birləşdirən hərbi-siyasi blok. Təşkilatın üzvləri Böyük Britaniya,Fransa,Türkiyə, İran, İraq (1958-dək) və Pakistan idi. ABŞ formal olaraq təşkilata üzv olmasa da, 1957-ci ildən onun əsas komitələrinin iştirakçısı olmuşdur.

SENTO-nun bayrağı
SENTO üzvü olan ölkələr

SENTO-nun əsası 24 fevral 1955-ci ildə Bağdadda İraq və Türkiyə arasında imzalanan hərbi paktla qoyulmuşdur. Aprelin 4-də Böyük Britaniya, 23 sentyabrda Pakistan, 3 noyabrda isə İran bu pakta qoşuldular. 1958-ci ildə İraq blokdan çıxdığını elan etdikdən sonra, 1959-cu ildə ABŞ-la İran, Pakistan və Türkiyə arasında birbaşa və ya dolayı "kommunizm aqressiyası"na qarşı əməkdaşlıq barədə ikitərəfli müqavilələr imzalandı. Bu müqavilələr SENTO-nun fəaliyyət göstərdiyi ərazilərdə sovetpərəst, qərb əleyhdarı və digər təxribatçı qüvvələrə qarşı həlledici rol oynayırdı.

XX əsrin 60-cı illərdə və 70-ci illərin əvvəllərində SENTO-ya üzv olan ölkələr arasında fikir ayrılıqları yarandı. Bloka üzv olan müsəlman dövlətləri İsrailin ABŞ və digər qərb dövlətləri tərəfindən dəstəklənən fəaliyyətini tənqid edərək blok daxilində iqtisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsini təklif edirdilər.

SENTO-nun əsas qurumları — Daimi nazirlər şurası (sessiyalar hər il keçirilirdi), Katiblik və 4 komitə (hərbi, təxribatçı fəaliyyətlə mübarizə, iqtisadi və qarşılıqlı əlaqələr). Blokun hərbi planlaşdırma üzrə birləşmiş qərargahı, həmçinin bəzi alt komitələri və texniki qrupları da var idi.

1961-1979-cu illərdə təşkilatın mərkəz-qərargahı Ankarada yerləşirdi. Hərbi blok 1979-cu il İslam inqilabından sonra İranın, ardınca isə Pakistanın blokdan çıxması ilə fəaliyyətini dayandırmışdır.

Həmçinin bax

sento, mərkəzi, müqavilə, təşkilatı, central, treaty, organization, cento, 1958, ilədək, bağdad, paktı, böyük, britaniya, abş, təşəbbüsü, ilə, yaradılan, 1955, 1979, illərdə, yaxın, orta, şərq, ölkələrini, birləşdirən, hərbi, siyasi, blok, təşkilatın, üzvləri,. Merkezi Muqavile Teskilati ve ya SENTO ing The Central Treaty Organization CENTO 1958 ci iledek Bagdad pakti Boyuk Britaniya ve ABS in tesebbusu ile yaradilan 1955 1979 cu illerde Yaxin ve Orta Serq olkelerini birlesdiren herbi siyasi blok Teskilatin uzvleri Boyuk Britaniya Fransa Turkiye Iran Iraq 1958 dek ve Pakistan idi ABS formal olaraq teskilata uzv olmasa da 1957 ci ilden onun esas komitelerinin istirakcisi olmusdur SENTO nun bayragi SENTO uzvu olan olkeler SENTO nun esasi 24 fevral 1955 ci ilde Bagdadda Iraq ve Turkiye arasinda imzalanan herbi paktla qoyulmusdur Aprelin 4 de Boyuk Britaniya 23 sentyabrda Pakistan 3 noyabrda ise Iran bu pakta qosuldular 1958 ci ilde Iraq blokdan cixdigini elan etdikden sonra 1959 cu ilde ABS la Iran Pakistan ve Turkiye arasinda birbasa ve ya dolayi kommunizm aqressiyasi na qarsi emekdasliq barede ikiterefli muqavileler imzalandi Bu muqavileler SENTO nun fealiyyet gosterdiyi erazilerde sovetperest qerb eleyhdari ve diger texribatci quvvelere qarsi helledici rol oynayirdi XX esrin 60 ci illerde ve 70 ci illerin evvellerinde SENTO ya uzv olan olkeler arasinda fikir ayriliqlari yarandi Bloka uzv olan muselman dovletleri Israilin ABS ve diger qerb dovletleri terefinden desteklenen fealiyyetini tenqid ederek blok daxilinde iqtisadi emekdasligin guclendirilmesini teklif edirdiler SENTO nun esas qurumlari Daimi nazirler surasi sessiyalar her il kecirilirdi Katiblik ve 4 komite herbi texribatci fealiyyetle mubarize iqtisadi ve qarsiliqli elaqeler Blokun herbi planlasdirma uzre birlesmis qerargahi hemcinin bezi alt komiteleri ve texniki qruplari da var idi 1961 1979 cu illerde teskilatin merkez qerargahi Ankarada yerlesirdi Herbi blok 1979 cu il Islam inqilabindan sonra Iranin ardinca ise Pakistanin blokdan cixmasi ile fealiyyetini dayandirmisdir Hemcinin bax RedakteNATO VMT SEATO ANZYUS Kollektiv mudafie Menbe https az wikipedia org w index php title SENTO amp oldid 5752308, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.