Səba dövləti — Yəmən ərazisində bizim eradan əvvəl II minilliyin sonundan - 115-ci ilə qədər mövcud olmuş tarixi dövlət.
Tarixi
Səba dövləti İncildə, əsasən, Kral Solomon və Səba (Şeba) kralliçası hekayələrində tez-tez xatırlanan, qədim Assur, Yunan və Roma mənbələrində adı çəkilən, Ərəbistan yarımadasının cənub qərbində eradan əvvəl 8-ci əsrdən eramızın təxminən 5-ci əsrinədək mövcud olan İslam öncəsi ərəb krallığıdır. Orta əsrlərdə krallığın mərkəzi Yəmənin paytaxtı Sənadan 120 km şərqdə yerləşən Mərib olmuşdur. Ərəb rəvayətlərinə əsasən, Mərib şəhərinin əsası Nuh peyğəmbərin böyük oğlu Sam tərəfindən qoyulub. İkinci böyük şəhəri isə Sirvah idi.
Səba dövləti ədviyyat, buxur və mirra da daxil olmaqla ətriyyat, kənd təsərrüfatı məhsulları, quru və su yolları vasitəsilə daşınan ticarət malları ilə zəngin idi. Bu məhsullar Ərəbistan yarımadası daxilində dəvələr vasitəsilə, Hindistana isə dəniz yolu ilə ixrac olunurdu. Əsrlər boyu krallıq Qırmızı dənizdəki Bab əl-Məndəb boğazını idarə etmiş, Afrika sahillərində çoxlu sayda koloniyaların, Abissiniya (indiki Eritreya) krallığının əsasını qoymuşdur.
Səba dövləti dövründə Yəməndə kənd təsərrüfatı dağlarda böyük su tunelləri və bəndlərdən ibarət qabaqcıl irriqasiya sistemlərinin mövcudluğu sayəsində çiçəklənmişdir. Bu sistemlərdən ən nəzərə çarpanı bizim eradan əvvəl 700-cü illərdə tikilən və eramızın 570-ci ilində baxımsızlıqdan dağılanadək əsrlərlə varlığını qoruyan Mərib su bəndidir ki, təxminən 100 kv. km ərazini su ilə təmin edirdi.
Eramızın 3-cü əsrinin sonuna yaxın kral Şamir Yuhariş (görünür ki, ilk real tarixi şəxsiyyət olub və şöhrəti İslama qədər yayılıb) “Səba, Zu Raydan, Hadramaut və Yəmənətin kralı” titulunu qəbul edir. Bundan sonra Hadramaut öz siyasi müstəqilliyini itirir və bütün cənub qərbi Ərəbistanı idarə edən Səba dövlətinin idarəsi altına keçir. 4-cü əsrin ortalarında krallıq Şərqi Afrika sahillərindəki Aksum krallığı tərəfindən müvəqqəti tənəzzülə uğrasa da, əsrin sonunda yenidən öz gücünü bərpa edir. Lakin növbəti iki il ərzində Səbailər Fars macəraçıları və Müsəlman lərlə qaynayıb qarışaraq öz mövcudluqlarını itirdilər.
Makedoniyalı İsgəndərin vəfatından sonra onun sərkərdələrindən biri Misirdə bir dövlət təsis etdi. Onun sonrakı nəsilləri bir müddət bu məntəqədə hakim oldular. Bu sülalədən hakimiyyətə çatan şəxslər Ptolomey adlanırlar. Ptolomeylər sülaləsi yavaş-yavaş Səbailərin ticarət yollarını ələ keçirdilər. İqtisadi vəziyyətin pisləşməsi bir tərəfdən daxildə mövcud olan çətinliklər, digər tərəfdən də Səba dövlətinin vəziyyətini təhlükəyə salmışdı. Beləliklə eramızdan əvvəl 115-ci ildə Səba dövlətinin mövcudluğu sona yetdi.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
Затерянные королевства. Археологическое исследование Третьей книги Царств
Avqust 24, 2021
səba, dövləti, yəmən, ərazisində, bizim, eradan, əvvəl, minilliyin, sonundan, ilə, qədər, mövcud, olmuş, tarixi, dövlət, mündəricat, tarixi, istinadlar, həmçinin, xarici, keçidlərtarixi, redaktə, incildə, əsasən, kral, solomon, səba, şeba, kralliçası, hekayələ. Seba dovleti Yemen erazisinde bizim eradan evvel II minilliyin sonundan 115 ci ile qeder movcud olmus tarixi dovlet Mundericat 1 Tarixi 2 Istinadlar 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidlerTarixi RedakteSeba dovleti Incilde esasen Kral Solomon ve Seba Seba krallicasi hekayelerinde tez tez xatirlanan qedim Assur Yunan ve Roma menbelerinde adi cekilen Erebistan yarimadasinin cenub qerbinde eradan evvel 8 ci esrden eramizin texminen 5 ci esrinedek movcud olan Islam oncesi ereb kralligidir Orta esrlerde kralligin merkezi Yemenin paytaxti Senadan 120 km serqde yerlesen Merib olmusdur Ereb revayetlerine esasen Merib seherinin esasi Nuh peygemberin boyuk oglu Sam terefinden qoyulub Ikinci boyuk seheri ise Sirvah idi Seba dovleti edviyyat buxur ve mirra da daxil olmaqla etriyyat kend teserrufati mehsullari quru ve su yollari vasitesile dasinan ticaret mallari ile zengin idi Bu mehsullar Erebistan yarimadasi daxilinde develer vasitesile Hindistana ise deniz yolu ile ixrac olunurdu Esrler boyu kralliq Qirmizi denizdeki Bab el Mendeb bogazini idare etmis Afrika sahillerinde coxlu sayda koloniyalarin Abissiniya indiki Eritreya kralliginin esasini qoymusdur Seba dovleti dovrunde Yemende kend teserrufati daglarda boyuk su tunelleri ve bendlerden ibaret qabaqcil irriqasiya sistemlerinin movcudlugu sayesinde ciceklenmisdir Bu sistemlerden en nezere carpani bizim eradan evvel 700 cu illerde tikilen ve eramizin 570 ci ilinde baximsizliqdan dagilanadek esrlerle varligini qoruyan Merib su bendidir ki texminen 100 kv km erazini su ile temin edirdi Eramizin 3 cu esrinin sonuna yaxin kral Samir Yuharis gorunur ki ilk real tarixi sexsiyyet olub ve sohreti Islama qeder yayilib Seba Zu Raydan Hadramaut ve Yemenetin krali titulunu qebul edir Bundan sonra Hadramaut oz siyasi musteqilliyini itirir ve butun cenub qerbi Erebistani idare eden Seba dovletinin idaresi altina kecir 4 cu esrin ortalarinda kralliq Serqi Afrika sahillerindeki Aksum kralligi terefinden muveqqeti tenezzule ugrasa da esrin sonunda yeniden oz gucunu berpa edir Lakin novbeti iki il erzinde Sebailer Fars maceracilari ve Muselman lerle qaynayib qarisaraq oz movcudluqlarini itirdiler Makedoniyali Isgenderin vefatindan sonra onun serkerdelerinden biri Misirde bir dovlet tesis etdi Onun sonraki nesilleri bir muddet bu menteqede hakim oldular Bu sulaleden hakimiyyete catan sexsler Ptolomey adlanirlar Ptolomeyler sulalesi yavas yavas Sebailerin ticaret yollarini ele kecirdiler Iqtisadi veziyyetin pislesmesi bir terefden daxilde movcud olan cetinlikler diger terefden de Seba dovletinin veziyyetini tehlukeye salmisdi Belelikle eramizdan evvel 115 ci ilde Seba dovletinin movcudlugu sona yetdi Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteZateryannye korolevstva Arheologicheskoe issledovanie Tretej knigi CarstvMenbe https az wikipedia org w index php title Seba dovleti amp oldid 3232361, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
