Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Ralf Staynman (ing. Ralph Steinman) - yəhudikökənli kanadalı immunoloq və hüceyrə bioloqu, 2011-ci ildə dentritik hüceyrənin kəşfi və onun qazanılmış immunitetdə rolunun öyrənilməsinə görə layiq görülüb.
| Ralf Staynman | |
|---|---|
| Ralph Marvin Steinman | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Monreal, Kvebek, Kanada |
| Vəfat tarixi | (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | ABŞ, Manhetten |
| Vəfat səbəbi | mədəaltı vəzin xərçəngi |
| Vətəndaşlığı | Kanada |
| Elm sahələri | virusologiya, bakteriologiya, biologiya |
| Elmi dərəcəsi | professor |
| İş yeri | |
| Alma-mater | |
| Təhsili | |
| Tanınır | immunologiya, |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı (2011) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Ralf Staynman 1943-cü ilin yanvarın 14-də Kanadanın Monreal şəhərində anadan olub, dörduşaqlı ailənin ikinci uşağı idi. Atası, İrvinq, Şərqi Avropadan qaçmış Aşkenazi yəhudisi idi və oğlunun ailə biznesini davam etdirməsini istəyirdi. Ancaq Ralf orta məktəbdən elmə maraq göstərir. O, 1963-cü ildə Makgill Universitetinin bakalavr dərəcəsini fərqlənmə ilə və Harvard Tibbi Məktəbini magna cum laude qiyməti ilə bitirir. Harvarddaykən bir il araşdırmaçı kimi Elizabeth Hey laboratoriyasında keçirir, orada onu hüceyrə biologiyası və immun sisteemlə tanış edirlər. Massaçusets Ümumi Hospitalında internatura və rezidentura keçərkən tibbi sosial işçi Klaudia Höfelə rast gəlir. Onlar 1971-ci ildə evlənirlər.
Tibbi təhsilini başa vurduqdan sonra özünü biotibbi tədqiqat işinə adayır. 1970-ci ildə Rokfeller Universitetinin həkim-alimlər Zanvil A. Kon və Ceyms A. Hirş başçılığı altında olan Hüceyrə Fiziologiyası və İmmunologiyası Laboratoriyasına postdoktorant kimi qoşulur. Bu laboratoriya mikrobioloq Rene Dübo tərəfindən qurulmuşdu: o, sahib orqanizmi infeksiya vaxtı öyrənməyin önəmliyini bilirdi. Dübo, Kon və Hirş Staynmana yaxşı hoca oldular: yalnız immunologiyanı deyil, həm də hüceyrə biologiyasını və biokimyanı əhatə edirdilər. Staynman bütün karyersaını Rokfeller Universitetində keçirdi: 1972-ci ildə yardımçı professor, 1976-cı ildə dosent (associate professor), 1988-ci ildə professor təyin edildi. Ona 1995-ci ildə Henri Kunkel professoru adı verilmişdi, 1998-ci ildə isə Kristofer Braun adına İmmunologiya və İmmun xəstəliklər Mərkəzinin direktoru seçilir.
Staynmanın Kon rəhbərliyi altında gördüyü ilkin elmi işləri leykositlərin infeksiya və xərçəng xəstəliklərinə qarşı mübarizədə rolunu anlamağa yönəlmişdi. 1973-cü ildə Staynman və Kon o zamanadək bilinməyən immun hüceyrələrdən biri olan dentritik (ağacvari) hüceyrələri kəşf edirlər. Bu kəşf immunologiya sahəsində böyük dəyişikliklərə gətirib çıxarır. Sonrakı illərdə 2011-dək (alimin ölümünədək) Staynmanın laboratoriyası ağacvari hüceyrələrin araşdırmasının ön sıralarda idi. O, həmkarları ilə birgə müəyyən etmişdi ki, ağacvari hüceyrələr həm anadangəlmə, həm qazanılmış immuniteti idarə edən çox önəmli immun sistem gözətçiləridir. O, göstərə bilmişdi ki, ağacvari hüceyrələr T-hüceyrə vasitəli immun cavabın əsas başladıcılarıdır. O, ağacvari hüceyrələri bəzi immun xəstəliklərin müalicəsinin tədqiqatında istifadə etməyə çalışmışdır: transplantantın qopması, xərçəng dayanıqlığı, autoimmun xəstəliklər, infeksiyalar. 2010-cu ildə Rokfeller Universitetinin Hospitalında dentritik hüceyrələri hədəf götürən QİÇS-əleyhinə peyvəndin dünyada ilk kliniki araşdırmasının birinci fazasını başladır.
450 elmi məqalənin müəllifidir.
2007-ci ilin martında ona mədəaltı vəzin adenokarsinomu diaqnozu qoyulur. Staynman inanırdı ki, dentritik hüceyrələr onun aqqressiv xəstəliyi ilə savaşa bilər. Həmkarları ilə birgə ağacvari hüceyrələr əsasında özü üçün immunmüalicələrin taslağını qurur. Adətən mədəaltıvəz xərçəngli xəstələr inkişaf etmiş ölkələrdə belə bir neçə ay içində ölürlər. Amma Staynman diaqnoz qoyulduqdan 4,5 il sonra da özünü gumrah hiss edirdi. Ancaq 2011-ci ilin sentyabrın 30-da, Nobel Mükafatının elan olunmasına 3 gün qalmış, alim vəfat edir. Arvadı Klaudia Staynman və uşaqları mükafatdan gələn bütün pul məbləği elm sahəsində xeyriyyə işinə sərf edirlər: 500 min ABŞ dolları Rokfellef Universitetində Kon-Staynman Professor Təqaüdünə və 250 min ABŞ dolları gənc araşdırmacıların dəstəyi və elmə cəlb edilməsi üçün Staynman Ailə Fonduna.
Ödülləri
- 1996 - Emil fon Berinq Ödülü
- 1998 - Maks Plank Tədqiqat Ödülü
- 1998 - Uilyam B. Koley Ödülü
- 1999 - Robert Kox Ödülü
- 2001 - Amerikan Milli Elmlər Akademiyasının üzvü
- 2003 - Gerdner Fondunun Uluslararası Ödülü
- 2005 - Edinburqun Kral Cəmiyyətinin üzvü
- 2006 - Nyu York Elmlər Akademiyasının üzvü
- 2007 - Tibbin Təməl Sahələrində araşdırmalara görə Albert Lasker Ödülü
- 2009 - Albani Tibbi Mərkəzi Ödülü
- 2010 - Tibb üzrə A.H.-Heyneken Ödülü
- 2011 - Fiziologiya ya Tibb üzrə Nobel Mükafatı
İstinadlar
- "The official web site of the Nobel Prize. Ralph M. Steinman - Biographical". 2018-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-07.
- "Emil von Behring-Preis der Philipps-Universität Marburg". 2017-01-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-07.
- "Max-Planck-Forschungspreisträger 1998". 2009-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-08-15.
- . 2010-11-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-07.
- "Träger des Robert-Koch-Preises seit 1970". 2020-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-07.
- "Gairdner Foundation - Ralph Steinman, MD. Recipient of the Canada Gairdner International Award, 2003". 2017-03-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-11-07.
- . 2016-02-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-07.
- "Albany Medical Center Prize in Medicine and Biomedical Research. Previous Recipients". 2012-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-07.
- Ralph Steinman[ölü keçid]
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Ralf Staynmanın Nobel Mühazirəsi (ingiliscə)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ralf Staynman ing Ralph Steinman yehudikokenli kanadali immunoloq ve huceyre bioloqu 2011 ci ilde dentritik huceyrenin kesfi ve onun qazanilmis immunitetde rolunun oyrenilmesine gore layiq gorulub Ralf StaynmanRalph Marvin SteinmanDogum tarixi 14 yanvar 1943Dogum yeri Monreal Kvebek KanadaVefat tarixi 30 sentyabr 2011 68 yasinda Vefat yeri ABS ManhettenVefat sebebi medealti vezin xercengiVetendasligi KanadaElm saheleri virusologiya bakteriologiya biologiyaElmi derecesi professorIs yeri Rokfeller UniversitetiAlma materTehsili MakQil Universiteti Rokfeller UniversitetiTaninir immunologiya Uzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi 2001 Mukafatlari Fiziologiya ve tibb uzre Nobel mukafati 2011 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiRalf Staynman 1943 cu ilin yanvarin 14 de Kanadanin Monreal seherinde anadan olub dordusaqli ailenin ikinci usagi idi Atasi Irvinq Serqi Avropadan qacmis Askenazi yehudisi idi ve oglunun aile biznesini davam etdirmesini isteyirdi Ancaq Ralf orta mektebden elme maraq gosterir O 1963 cu ilde Makgill Universitetinin bakalavr derecesini ferqlenme ile ve Harvard Tibbi Mektebini magna cum laude qiymeti ile bitirir Harvarddayken bir il arasdirmaci kimi Elizabeth Hey laboratoriyasinda kecirir orada onu huceyre biologiyasi ve immun sisteemle tanis edirler Massacusets Umumi Hospitalinda internatura ve rezidentura kecerken tibbi sosial isci Klaudia Hofele rast gelir Onlar 1971 ci ilde evlenirler Tibbi tehsilini basa vurduqdan sonra ozunu biotibbi tedqiqat isine adayir 1970 ci ilde Rokfeller Universitetinin hekim alimler Zanvil A Kon ve Ceyms A Hirs basciligi altinda olan Huceyre Fiziologiyasi ve Immunologiyasi Laboratoriyasina postdoktorant kimi qosulur Bu laboratoriya mikrobioloq Rene Dubo terefinden qurulmusdu o sahib orqanizmi infeksiya vaxti oyrenmeyin onemliyini bilirdi Dubo Kon ve Hirs Staynmana yaxsi hoca oldular yalniz immunologiyani deyil hem de huceyre biologiyasini ve biokimyani ehate edirdiler Staynman butun karyersaini Rokfeller Universitetinde kecirdi 1972 ci ilde yardimci professor 1976 ci ilde dosent associate professor 1988 ci ilde professor teyin edildi Ona 1995 ci ilde Henri Kunkel professoru adi verilmisdi 1998 ci ilde ise Kristofer Braun adina Immunologiya ve Immun xestelikler Merkezinin direktoru secilir Staynmanin Kon rehberliyi altinda gorduyu ilkin elmi isleri leykositlerin infeksiya ve xerceng xesteliklerine qarsi mubarizede rolunu anlamaga yonelmisdi 1973 cu ilde Staynman ve Kon o zamanadek bilinmeyen immun huceyrelerden biri olan dentritik agacvari huceyreleri kesf edirler Bu kesf immunologiya sahesinde boyuk deyisikliklere getirib cixarir Sonraki illerde 2011 dek alimin olumunedek Staynmanin laboratoriyasi agacvari huceyrelerin arasdirmasinin on siralarda idi O hemkarlari ile birge mueyyen etmisdi ki agacvari huceyreler hem anadangelme hem qazanilmis immuniteti idare eden cox onemli immun sistem gozetcileridir O gostere bilmisdi ki agacvari huceyreler T huceyre vasiteli immun cavabin esas basladicilaridir O agacvari huceyreleri bezi immun xesteliklerin mualicesinin tedqiqatinda istifade etmeye calismisdir transplantantin qopmasi xerceng dayaniqligi autoimmun xestelikler infeksiyalar 2010 cu ilde Rokfeller Universitetinin Hospitalinda dentritik huceyreleri hedef goturen QICS eleyhine peyvendin dunyada ilk kliniki arasdirmasinin birinci fazasini basladir 450 elmi meqalenin muellifidir 2007 ci ilin martinda ona medealti vezin adenokarsinomu diaqnozu qoyulur Staynman inanirdi ki dentritik huceyreler onun aqqressiv xesteliyi ile savasa biler Hemkarlari ile birge agacvari huceyreler esasinda ozu ucun immunmualicelerin taslagini qurur Adeten medealtivez xercengli xesteler inkisaf etmis olkelerde bele bir nece ay icinde olurler Amma Staynman diaqnoz qoyulduqdan 4 5 il sonra da ozunu gumrah hiss edirdi Ancaq 2011 ci ilin sentyabrin 30 da Nobel Mukafatinin elan olunmasina 3 gun qalmis alim vefat edir Arvadi Klaudia Staynman ve usaqlari mukafatdan gelen butun pul meblegi elm sahesinde xeyriyye isine serf edirler 500 min ABS dollari Rokfellef Universitetinde Kon Staynman Professor Teqaudune ve 250 min ABS dollari genc arasdirmacilarin desteyi ve elme celb edilmesi ucun Staynman Aile Fonduna Odulleri1996 Emil fon Berinq Odulu 1998 Maks Plank Tedqiqat Odulu 1998 Uilyam B Koley Odulu 1999 Robert Kox Odulu 2001 Amerikan Milli Elmler Akademiyasinin uzvu 2003 Gerdner Fondunun Uluslararasi Odulu 2005 Edinburqun Kral Cemiyyetinin uzvu 2006 Nyu York Elmler Akademiyasinin uzvu 2007 Tibbin Temel Sahelerinde arasdirmalara gore Albert Lasker Odulu 2009 Albani Tibbi Merkezi Odulu 2010 Tibb uzre A H Heyneken Odulu 2011 Fiziologiya ya Tibb uzre Nobel MukafatiIstinadlar The official web site of the Nobel Prize Ralph M Steinman Biographical 2018 07 24 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 07 Emil von Behring Preis der Philipps Universitat Marburg 2017 01 12 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 07 Max Planck Forschungspreistrager 1998 2009 08 15 tarixinde Istifade tarixi 2009 08 15 2010 11 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 11 07 Trager des Robert Koch Preises seit 1970 2020 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 07 Gairdner Foundation Ralph Steinman MD Recipient of the Canada Gairdner International Award 2003 2017 03 14 tarixinde Istifade tarixi 2013 11 07 2016 02 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 11 07 Albany Medical Center Prize in Medicine and Biomedical Research Previous Recipients 2012 07 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 11 07 Ralph Steinman olu kecid Hemcinin baxNobel mukafatiXarici kecidlerRalf Staynmanin Nobel Muhaziresi ingilisce