fbpx
Wikipedia

Qəhqəhə qalası

Qəhqəhə qalası (Qah Qah Qalası)İranın Meşkinşəhr (Xiyav) ilə Qaradağ vilayəti arasında tarixi qala.

Qəhqəhə qalası
fars. قلعه قهقهه
38°45′08″ şm. e. 47°32′31″ ş. u.
Ölkə İran
Yerləşir Meşkinşəhr şəhristanı, Ərdəbil ostanı
Aidiyyatı Səfəvilər
Qəhqəhə qalası
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Meşkinşəhrin hər daşının, torpağının altından mütləq Azərbaycan tarixinə məxsus bir abidə çıxır. Arxada gördüyümüz bu qala tarixdən bizə yaxşı məlum olan Qəhqəhə qalasıdır. Babək dövründə müdafiə məqsədi ilə istifadə edilən bu qala Səfəvilər dövründə zindana çevrilib. Qalada həmçinin sultanların xəzinəsinin gizlədildiyi deyilir. Bu yolu çıxmaq isə çox çətindir.

Qədimdə adət imiş. Əzizi, oğlu, qardaşı olsa belə, sultanlar taxta real təhlükə gördükləri insanı ya zindana saldırar ya da qətlə yetirərmiş. Qəhqəhə qalası da Şah İsmayılın nəvəsi II İsmayılın 19 il burada saxlanılması ilə məşhurdur. Qəhqəhə qalasını təkcə I Şah Təhmasibin öz oğlunu burada saxlaması məşhurlaşdırmayıb, bura həmçinin özünün qeyri-adi zindanı ilə məşhurdur.

Qala Meşkinşəhrdən təxminən 85 kilometr uzaqda yerləşir. Bir saat sonra qalanın ətəyinə çatdıq. Qəhqəhə qalasının əzəməti uzaqdan adamı valeh edirdi. Dağın ətəyindən tam orta hissəyə kimi daşlardan pillələr düzülüb. Pillələr adamı çox yorsa da, təhlükə riskini xeyli azaldır. Bizi ən çox təəccübləndirən qalanın ən təhlükəli yerində gördüyümüz belində ot şələsi olan 70 yaşlı kişi oldu. Uzunqulağı bir qədər irəlidə onu gözləyirdi. Bu yaşda bir adamın bizdən fərqli olaraq qalaya bu qədər rahat çıxması bizi xeyli utandırdı. Yəqin bu qoca da qalanın tarixindən xəbərdardır, burada gedən döyüşlər, son nəfəsini bu torpaqda verən sərkərdələr barədə məlumatlıdır. Bir zamanlar qanla suvarılan bu torpağın otunu artıq süvari qoşunları atları yox, bu kişinin heyvanları yeyir.

Bizi gəzintidə müşayiət edən Meşkinşəhr rəhbərliyinin mədəniyyət və irs komitəsinin əməkdaşı Məsud Naqili yüz dəfələrlə bu qalaya çıxıb. Buranın hər daşı ona yaxşı tanışdır.

“Bura Qəhqəhə qalasının giriş darvazasıdır. Burada nigahbanlar dayanırdı. Hər kəsi içəriyə qoymazdılar. Onların bəziləri uçub və yenidən düzəldilib. Çölü daşdır. İçərisi isə kərpiclə düzəldilib”.

Məsud Naqilinin sözlərinə görə, burada istifadə edilən kərpiclərə Sasani dövründən qalma abidələrdə də rast gəlinir. Bu da Qəhqəhə qalasının tarixinin hələ Sasanilər dövrünə gedib çıxdığı ehtimalını ortaya qoyur. Bu qalada 20 nəfərin bir ordunun qarşısını alması barədə mif də var.

  Qəhqəhə qalası özü təbii formada bir bütöv daşdandır. Bu tikililəri onun üstündə tikiblər. Çətin keçiləndir. O zaman buranı keçmək hər adamın işi deyildi. 20 əsgər bir ordunun qabağında dayana bilərdi. Heç silah da lazım deyildi. Daş da atsaydılar, onların qarşısını ala bilərdilər.  

Deyirlər, bu qalanın adı burada qəhqəhə çəkərkən dağların o tayında əks-səda verdiyi üçün belə qoyulub. Bəzi mənbələrdə qəhqəhə əzab-əziyyət çəkən mənası da verir. Qala Babək dövründə müdafiə məqsədi ilə istifadə edilib. Bəzz qalasında işarə vermək məqsədilə yandırılan tonqalın tüstüsü, işığı buradan aydın görünürmüş.

Bizi ən çox maraqlandıran qalanın zindanı idi. Şah Təhmasibin oğlu II İsmayıl 19 il 6 ay 21 gün bu zindanda məhbusluq həyatı keçirib. O, Səfəvi tarixinin ən maraqlı şəxsiyyətlərindən sayılır. II İsmayıl adı ilə tanınan İsmayıl Mirzə on dörd yaşlı gənc ikən siyasət səhnəsinə atılıb. Özünün cəsarətli, sürətli həmlələri ilə düşməni dəhşətə saldığı üçün onu “Dəli İsmayıl” adlandırırmışlar. Amma İsmayıl Mirzənin bu möhtəşəm qələbələri və şöhrəti Təhmasib üçün təhlükə yaradır, üstəlik bir sıra hərəkətləri şahı özündən çıxarır və nəticədə II İsmayıl həbs olunur. Bu qalada həbsdə qaldığı müddətdə narkotik maddələrə qurşanması atasının ölümündən sonra hakimiyyəti ələ keçirməyə və 2 il taxtda əyləşməyə mane olmur.

  Bura Qəhqəhə qalasının zindanıdır. Bir tərəfi bağlıdır. Oradan darvaza qoyub qapısını bağlayırdılar. Qarşı tərəfi isə çətin sıldırımdır və heç kəs oradan keçə bilməz. Səfəvilərin böyük adamlarından, şahlarından bəziləri burada həbsdə saxlanılırmış.
[Mənbə göstərin]
 

Burada bir neçə başqa zindanlar da olub. O dövrdə qalada yağış və qar sularının toplanması məqsədilə 17 su quyusu qazılıbmış. Bu quyular su tələbatının ödənilməsi məqsədi daşıyırdı. Bundan başqa qalada gördüyümüz bu çalalarda düyü və buğdanı həvəngdəstədə olduğu kimi döyürlərmiş. Qala ərazisində ciddi araşdırma aparılmasına ehtiyac var. Hətta biz belə ərazini gəzərkən saxsı qablara, hətta kəllə sümüyü parçasına rast gəldik. Yəqin ki, gələcəkdə bu qalada aşkarlanacaq bir çox tapıntılar Azərbaycanın orta əsrlər tarixinin açılmayan çox məqamlarına aydınlıq gətirəcək.

Məsud Naqili bizə bu yaxınlarda qalaya çıxan turistlərdən birinin ölümü barədə danışdı. Bir turistin ayağının altından çıxan daş digərinə dəyərək onu öldürüb. Yaxşı ki, bunu bizə qaladan endikdən sonra danışdı. Yoxsa yəqin ki, aramızda qalaya çıxmağa risk etməyənlər olardı. Bütün hallarda qalaya çıxmaq və düşmək təhlükəlidir və ehtiyat tələb edir.

Qəhqəhə qalası şahın xəzinənin saxlanması məqsədi ilə də istifadə edilib. Tarixi mənbələrə əsasən İsmayılın məhbusluğu dövründə qaladan qızıl və gümüş külçələr yoxa çıxıb. Qala rəisi Həbib bəy Ustaclı külçələrin yoxa çıxmasında şahzadə İsmayılı günahlandırır. İsmayıl isə bu işdə Həbib bəyin qızının təqsirkar olduğunu söyləyir. Qızılbaş tayfaları arasında düşmənçilikdə buradan başlayır. Qəhqəhə qalasından xəzinənin yoxa çıxmasından sonra. Tayfalar arası mübarizə Səfəvilər dövlətini hər zaman zəiflədib. Sanki tarix qızılbaşların qüdrətinə Qəhqəhə qalasında istehza ilə qəhqəhə çəkib.

Qalanın komendantları

Qalada dustaq olan məşhur şəxslər

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu. Qarşı yatan Qaradağ. Bakı, "Ozan", 1998.– 192 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu,Qaradağlılar. Bakı, «Şuşa» nəşriyatı, 2008. – 160 səh.

Həmçinin bax

qəhqəhə, qalası, qalası, iranın, meşkinşəhr, xiyav, ilə, qaradağ, vilayəti, arasında, tarixi, qala, fars, قلعه, قهقهه38, ölkə, iranyerləşir, meşkinşəhr, şəhristanı, ərdəbil, ostanıaidiyyatı, səfəvilər, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllar, mündəricat, tarixi, qa. Qehqehe qalasi Qah Qah Qalasi Iranin Meskinsehr Xiyav ile Qaradag vilayeti arasinda tarixi qala Qehqehe qalasifars قلعه قهقهه38 45 08 sm e 47 32 31 s u Olke IranYerlesir Meskinsehr sehristani Erdebil ostaniAidiyyati SefevilerQehqehe qalasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Qalanin komendantlari 3 Qalada dustaq olan meshur sexsler 4 Menbe 5 Hemcinin baxTarixi RedakteMeskinsehrin her dasinin torpaginin altindan mutleq Azerbaycan tarixine mexsus bir abide cixir Arxada gorduyumuz bu qala tarixden bize yaxsi melum olan Qehqehe qalasidir Babek dovrunde mudafie meqsedi ile istifade edilen bu qala Sefeviler dovrunde zindana cevrilib Qalada hemcinin sultanlarin xezinesinin gizledildiyi deyilir Bu yolu cixmaq ise cox cetindir Qedimde adet imis Ezizi oglu qardasi olsa bele sultanlar taxta real tehluke gordukleri insani ya zindana saldirar ya da qetle yetirermis Qehqehe qalasi da Sah Ismayilin nevesi II Ismayilin 19 il burada saxlanilmasi ile meshurdur Qehqehe qalasini tekce I Sah Tehmasibin oz oglunu burada saxlamasi meshurlasdirmayib bura hemcinin ozunun qeyri adi zindani ile meshurdur Qala Meskinsehrden texminen 85 kilometr uzaqda yerlesir Bir saat sonra qalanin eteyine catdiq Qehqehe qalasinin ezemeti uzaqdan adami valeh edirdi Dagin eteyinden tam orta hisseye kimi daslardan pilleler duzulub Pilleler adami cox yorsa da tehluke riskini xeyli azaldir Bizi en cox teeccublendiren qalanin en tehlukeli yerinde gorduyumuz belinde ot selesi olan 70 yasli kisi oldu Uzunqulagi bir qeder irelide onu gozleyirdi Bu yasda bir adamin bizden ferqli olaraq qalaya bu qeder rahat cixmasi bizi xeyli utandirdi Yeqin bu qoca da qalanin tarixinden xeberdardir burada geden doyusler son nefesini bu torpaqda veren serkerdeler barede melumatlidir Bir zamanlar qanla suvarilan bu torpagin otunu artiq suvari qosunlari atlari yox bu kisinin heyvanlari yeyir Bizi gezintide musayiet eden Meskinsehr rehberliyinin medeniyyet ve irs komitesinin emekdasi Mesud Naqili yuz defelerle bu qalaya cixib Buranin her dasi ona yaxsi tanisdir Bura Qehqehe qalasinin giris darvazasidir Burada nigahbanlar dayanirdi Her kesi iceriye qoymazdilar Onlarin bezileri ucub ve yeniden duzeldilib Colu dasdir Icerisi ise kerpicle duzeldilib Mesud Naqilinin sozlerine gore burada istifade edilen kerpiclere Sasani dovrunden qalma abidelerde de rast gelinir Bu da Qehqehe qalasinin tarixinin hele Sasaniler dovrune gedib cixdigi ehtimalini ortaya qoyur Bu qalada 20 neferin bir ordunun qarsisini almasi barede mif de var Qehqehe qalasi ozu tebii formada bir butov dasdandir Bu tikilileri onun ustunde tikibler Cetin kecilendir O zaman burani kecmek her adamin isi deyildi 20 esger bir ordunun qabaginda dayana bilerdi Hec silah da lazim deyildi Das da atsaydilar onlarin qarsisini ala bilerdiler Deyirler bu qalanin adi burada qehqehe cekerken daglarin o tayinda eks seda verdiyi ucun bele qoyulub Bezi menbelerde qehqehe ezab eziyyet ceken menasi da verir Qala Babek dovrunde mudafie meqsedi ile istifade edilib Bezz qalasinda isare vermek meqsedile yandirilan tonqalin tustusu isigi buradan aydin gorunurmus Bizi en cox maraqlandiran qalanin zindani idi Sah Tehmasibin oglu II Ismayil 19 il 6 ay 21 gun bu zindanda mehbusluq heyati kecirib O Sefevi tarixinin en maraqli sexsiyyetlerinden sayilir II Ismayil adi ile taninan Ismayil Mirze on dord yasli genc iken siyaset sehnesine atilib Ozunun cesaretli suretli hemleleri ile dusmeni dehsete saldigi ucun onu Deli Ismayil adlandirirmislar Amma Ismayil Mirzenin bu mohtesem qelebeleri ve sohreti Tehmasib ucun tehluke yaradir ustelik bir sira hereketleri sahi ozunden cixarir ve neticede II Ismayil hebs olunur Bu qalada hebsde qaldigi muddetde narkotik maddelere qursanmasi atasinin olumunden sonra hakimiyyeti ele kecirmeye ve 2 il taxtda eylesmeye mane olmur Bura Qehqehe qalasinin zindanidir Bir terefi baglidir Oradan darvaza qoyub qapisini baglayirdilar Qarsi terefi ise cetin sildirimdir ve hec kes oradan kece bilmez Sefevilerin boyuk adamlarindan sahlarindan bezileri burada hebsde saxlanilirmis Menbe gosterin Burada bir nece basqa zindanlar da olub O dovrde qalada yagis ve qar sularinin toplanmasi meqsedile 17 su quyusu qazilibmis Bu quyular su telebatinin odenilmesi meqsedi dasiyirdi Bundan basqa qalada gorduyumuz bu calalarda duyu ve bugdani hevengdestede oldugu kimi doyurlermis Qala erazisinde ciddi arasdirma aparilmasina ehtiyac var Hetta biz bele erazini gezerken saxsi qablara hetta kelle sumuyu parcasina rast geldik Yeqin ki gelecekde bu qalada askarlanacaq bir cox tapintilar Azerbaycanin orta esrler tarixinin acilmayan cox meqamlarina aydinliq getirecek Mesud Naqili bize bu yaxinlarda qalaya cixan turistlerden birinin olumu barede danisdi Bir turistin ayaginin altindan cixan das digerine deyerek onu oldurub Yaxsi ki bunu bize qaladan endikden sonra danisdi Yoxsa yeqin ki aramizda qalaya cixmaga risk etmeyenler olardi Butun hallarda qalaya cixmaq ve dusmek tehlukelidir ve ehtiyat teleb edir Qehqehe qalasi sahin xezinenin saxlanmasi meqsedi ile de istifade edilib Tarixi menbelere esasen Ismayilin mehbuslugu dovrunde qaladan qizil ve gumus kulceler yoxa cixib Qala reisi Hebib bey Ustacli kulcelerin yoxa cixmasinda sahzade Ismayili gunahlandirir Ismayil ise bu isde Hebib beyin qizinin teqsirkar oldugunu soyleyir Qizilbas tayfalari arasinda dusmencilikde buradan baslayir Qehqehe qalasindan xezinenin yoxa cixmasindan sonra Tayfalar arasi mubarize Sefeviler dovletini her zaman zeifledib Sanki tarix qizilbaslarin qudretine Qehqehe qalasinda istehza ile qehqehe cekib Qalanin komendantlari RedakteEnsar xelife Hebib bey Mehemmed beyQalada dustaq olan meshur sexsler RedakteElqas mirze Sam mirze Ismayil mirze Xanehmed xan Gilani Hesen xanMenbe RedakteEnver Cingizoglu Qarsi yatan Qaradag Baki Ozan 1998 192 seh Enver Cingizoglu Qaradaglilar Baki Susa nesriyati 2008 160 seh Hemcinin bax RedakteSefeviler Qaradag vilayetiMenbe https az wikipedia org w index php title Qehqehe qalasi amp oldid 6042830, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.