fbpx
Wikipedia

Qırğız xaqanlığı

Qırğız xaqanlığı — 820-ci ildə Ötüken və ətrafını ələ keçirərək Mərkəzi Asiyada qurulan türk dövləti. Hökmdarları Ajo titulu daşıyırdı.

Qırğız xaqanlığı
820–920
Statusuxaqanlıq
PaytaxtıOrdu-Balıq
Rəsmi dilləriQədim Qırğız dili
Etnik qrupları
Uyğurlar, Yenisey Qırğızları, Xakaslar, Monqollar
Dini
Tenqriçilik, Manilik
İdarəetmə formasıMonarxiya
Tarixi 
• Yaranması
820
• Süqutu
920
Ərazisi

Tarixi

İlk dövlət

Qırğızların bilinən ilk hökmdarları Bars xaqan adı ilə bilinən İnanc Alp Bilgədir. TabğaclarTürkeşlərİkinci Göytürk xaqanlığına qarşı ittifaqa qoşulmuşdu. 710-711-ci illərdə Tonyukuk, Kül TiginBilgə xaqanın ordusuna məğlub olaraq öldürüldü. Övladları daha sonra Çinə səfir kimi getdilər.

İkinci dövlət

Qırğızlar 820-ci ilədək Göytürk xaqanlığıUyğur xaqanlığına tabe olsalar da İnal Ajonun özünü xaqan elan etməsindən sonra müstəqil yaşamağa başladılar. 839-cu ildə uyğur əyanlarından Bağa Sanqunun Ajoya pənah gətirməsi və dəstək tələb etməsindən sonra 100.000 nəfərlik Qırğız ordusu Ordu-Balıq şəhərini ələ keçirdi və yandırdı. Taihe xatun əsir götürüldü.

Ajonu əvəz edən Alp Solaqay xaqan uyğurlara qarşı müharibəni davam etdirməyi qərara aldı. Anhsi və Beşbalıq şəhərlərini Qoço Uyğur idikutluğunun hakimi Bilgə Pan Tiginin əlindən aldı.Dövlətin sərhədlərini Mançuriyaya qədər genişləndirdi.

845-ci ildə Çenmin xaqan Tan sülaləsi imperatoru Vuçonq tərəfindən rəsmən tanınmışdı.

847-ci ildə hakimiyyətə keçən oğlu İnvu Çenmin xaqan isə II Hsüançonq tərəfindən tanınmışdı.

İstinadlar

  1. История Хакасии: с древнейших времен до 1917 года. Раздел II. Хакасия в эпоху феодализма. (VI — первая половина XIX в.). Глава 3. Древнехакасское государство (VI—XIII вв.). Политическая история. 4. Древнехакасское государство в IX—XII вв.. — Москва : Издательская фирма «Восточная литература», 1993. — С. 68.

Mənbə

  • Бартольд В. В. Киргизы: Исторический очерк. Фрунзе, 1927.
  • Бичурин Н. Я. Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. Т. I., М.; Л. 1950.
  • Козьмин Н. Хакасы: Историко-этнографический и хозяйственный очерк Минусинского края. — Иркутск, 1925.

Xarici keçidlər

qırğız, xaqanlığı, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələri, uyğun, şəkildə, mətnin, daxilində, yerləşdirərək, məqalənin, təkmill. Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Qirgiz xaqanligi 820 ci ilde Otuken ve etrafini ele kecirerek Merkezi Asiyada qurulan turk dovleti Hokmdarlari Ajo titulu dasiyirdi Qirgiz xaqanligi820 920StatusuxaqanliqPaytaxtiOrdu BaliqResmi dilleriQedim Qirgiz diliEtnik qruplariUygurlar Yenisey Qirgizlari Xakaslar MonqollarDiniTenqricilik ManilikIdareetme formasiMonarxiyaTarixi Yaranmasi820 Suqutu920ErazisiSelefi XelefiUygur xaqanligi Liao sulalesi Mundericat 1 Tarixi 1 1 Ilk dovlet 1 2 Ikinci dovlet 2 Istinadlar 3 Menbe 4 Xarici kecidlerTarixi RedakteIlk dovlet Redakte Qirgizlarin bilinen ilk hokmdarlari Bars xaqan adi ile bilinen Inanc Alp Bilgedir Tabgaclar ve Turkeslerle Ikinci Goyturk xaqanligina qarsi ittifaqa qosulmusdu 710 711 ci illerde Tonyukuk Kul Tigin ve Bilge xaqanin ordusuna meglub olaraq olduruldu Ovladlari daha sonra Cine sefir kimi getdiler Ikinci dovlet Redakte Qirgizlar 820 ci iledek Goyturk xaqanligi ve Uygur xaqanligina tabe olsalar da Inal Ajonun ozunu xaqan elan etmesinden sonra musteqil yasamaga basladilar 839 cu ilde uygur eyanlarindan Baga Sanqunun Ajoya penah getirmesi ve destek teleb etmesinden sonra 100 000 neferlik Qirgiz ordusu Ordu Baliq seherini ele kecirdi ve yandirdi Taihe xatun esir goturuldu Ajonu evez eden Alp Solaqay xaqan uygurlara qarsi muharibeni davam etdirmeyi qerara aldi Anhsi ve Besbaliq seherlerini Qoco Uygur idikutlugunun hakimi Bilge Pan Tiginin elinden aldi Dovletin serhedlerini Mancuriyaya qeder genislendirdi 845 ci ilde Cenmin xaqan Tan sulalesi imperatoru Vuconq terefinden resmen taninmisdi 847 ci ilde hakimiyyete kecen oglu Invu Cenmin xaqan ise II Hsuanconq terefinden taninmisdi 1 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Istoriya Hakasii s drevnejshih vremen do 1917 goda Razdel II Hakasiya v epohu feodalizma VI pervaya polovina XIX v Glava 3 Drevnehakasskoe gosudarstvo VI XIII vv Politicheskaya istoriya 4 Drevnehakasskoe gosudarstvo v IX XII vv Moskva Izdatelskaya firma Vostochnaya literatura 1993 S 68 Menbe RedakteBartold V V Kirgizy Istoricheskij ocherk Frunze 1927 Bichurin N Ya Sobranie svedenij o narodah obitavshih v Srednej Azii v drevnie vremena T I M L 1950 Kozmin N Hakasy Istoriko etnograficheskij i hozyajstvennyj ocherk Minusinskogo kraya Irkutsk 1925 Xarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Qirgiz xaqanligi amp oldid 5674863, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.