Qustav Maler (alm. Gustav Mahler [‘ɡʊstaf’ mailɐ]; 7 iyul 1860[…], Kalişte[d], Bohemiya krallığı, Avstriya imperiyası[…] – 18 may 1911[…], Vyana, Avstriya-Macarıstan[…]) — Romantizmin sonlarında Avstriyalı bəstəkar və dövrünün aparıcı dirijorlarından biri olmuşdur. Keçmiş Avstriya İmperiyasının ərazisi olan Bohemiyada Kalisçt kəndində (Çex Respublikasında indiki Kaliště) anadan olmuşdur. Sonralar ailəsi Malerin böyüdüyü İnglau (indikiJihlava) yaxınlığına köçmüşlər.
Qustav Maler | |
---|---|
alm. Gustav Mahler | |
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 7 iyul 1860[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 18 may 1911[…](50 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | sepsis |
Vətəndaşlığı | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | dirijor, bəstəkar, klassik musiqi bəstəkarı |
Janrlar | klassik musiqi, simfoniya, kamera musiqisi |
Təhsili | |
gustav-mahler.org | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bəstəkar kimi, Maler 19-cu əsr Avstro-Alman ənənəsi ilə erkən 20-ci əsr modernizmi arasında körpü rolunu oynamışdır. Yaşadığı dövr ərzində drijor kimi şöhrət qazansa da, öz bəstələdiyi musiqilər bir müddət etinasız yanaşmadan sonra geniş şöhrət qazanmışdır. Nasizm zamanı onun musiqilərinə Avropanın bir çox yerlərində qadağa da qoyulmuşdur. 1945-ci ildən sonra musiqisi yeni dinləyici nəsli tərəfindən kəşf edildi. Maler o dövrdə bütün bəstəkarlar arasında ən çox dinlənən və ifa edilən bəstəkarlardan biri oldu və 21-ci əsr üçün bir mövqe qazandı.
Çətin şəraitdə dünyaya göz açan Maler müsiqi istedadını erkən yaşlarında göstərməyə başladı. 1878-ci ildə Vyana Konservatoriyasını bitirdikdən sonra Avropa opera teatrlarında yüksək vəzifələr yerinə yetirməklə böyük uğur əldə etdi, 1897-ci ildə Vyana Saray Operasında (Hofoper) drijorluğu isə vəzifəsinin ən yüksək zirvəsi idi. Vyanadakı 10 ili ərzində Maler Antisemit mətbuatı ilə düşmənçilik və qarşıdurma yaşamışdır. Bu mövqeyini qorumaq üçün dinini yəhudilikdən katolikliyə dəyişmişdir. Baxmayaraq ki, onun yüksək səviyyəli fəaliyyətindəki yaradıcı əsərləri və inadkarlığı görkəmli opera drijorlarından biri kimi, xüsusəndə Vagner ve Mozartın səhnə əsərlərinin tərcüməçisi kimi fəaliyyəti şöhrətinə təminat verirdi. Ömrünün sonlarında Maler Nyu York Metropolitan Operası və Nyu York Filarmoniyasının qısa müddətlik direktoru olmuşdur.
Həyatı
Ailə keçmişi
Maler ailəsi Bohemiyanın şərqindən gəlmiş və çətin vəziyyətdə yaşayan ailə olmuşlar. Bohemiya o zamanlar Avstriya İmperiyasının bir hissəsi idi; Maler ailəsi Bohemiyalılar arasında alman dilli azlığa aid olan yəhudu idilər. Satıcının oğlu və bəstəkarın atası olan Bernard Maler, faytonçu və daha sonra mehmanxana sahibi olmaqla özünü kiçik burjuaziyanın sıralarına qata bilmişdir. Bohamiyada Kalisçt kəndində — Praqa ilə bugünkü Çex Respublikasının coğrafi ərazisi olan Moravia, Brnoarasındakı yolun təxminən üstündə yerləşən kiçik bir ev aldı. Bernardın arvadı Mari körpəliyində dünyasın dəyişən, 14 uşağın ilki olan oğlu İsadoru dünyaya gətirdi. 2 il sonra, 7 iyul 1860-cı ildə ikinci oğlu Qustav dünyaya gəldi.
Uşaqlığı
1860-cı ilin dekabrında Bernard Maler arvadı və körpə oğlu ilə birlikdə 25 km cənub-şərqdə yerləşən İglau (Jihlava) şəhərinə köçdü. O burada şərabçılıq və meyxana işi ilə məşğul olmuşdur. Ailə surətlə böyüyürdü ancaq İglauya köçdükdən sonra ailənin 12 uşağından altısı dünyasını dəyişmişdir. Iglau o zaman 20,000 əhalisi olan inkişaf edən ticari şəhər idi. Burada Gustav öz musiqisini küçə mahnıları, rəqs melodiyaları, xalq mahnıları və yerli hərbi orkestranın marşları ilə ictimaiyyətə təqdim etmişdir. Gustav 4 yaşında piano çalmağı öyrənmiş və tez bir zamanda incəliklərinə yiyələnmişdir. Baxmayaraqki, Qustav musiqi bəstələməyi sevirdi, İglau Gimnaziyasından gələn hesabatlar onun dərslərində müvəffəqiyyətli olmadığını göstərirdi. 1871-ci ildə daha yaxşı təhsil alması üçün atası onu Praqada Nyu Town Gimnaziyasına göndərdi, ancaq Qustav orada da uğurlu ola bilmədi və tezliklə İglauya qayıtdı. 1874-cü ildə uzun sürən xəstəlikdən sonra gənc qardaşı Ernstin vəfatı ona ağır zərbə oldu. Maler hisslərini ifadə etməyi musiqidə axtarırdı, dostu Josef Steinerin koməyi ilə, qardaşının əziz xatirəsinə həsr etdiyi Herzog Ernst von Schwaben (Suabiya hersoqu Ernst) operasını yazmağa başladı. Ancaq operanın nə musiqisi, nədə liberettosu günümüzə gəlib çatmışdır.
Tələbəliyi
Gənc Maler məşhur pianoçu Julius Epsteinə imtahan verdi və 1875–1876-cı illərdə universitetə qəbul edildi. Epstein ilə piano dərslərində böyük uğurlar əldə etdi və ilk iki ilin sonunda mükafatlar qazandı. Son illərində, 1877–78-ci illərdə Robert Fuçs və Franz Krennin himayəsi altında bəstəkarlıq və hamoniya üzərində çalışmışdır. Konservatoriyada Malerin tələbə yoldaşları arasında yaxın dostluq etdiyi gələcək bəstəkar Hugo Volf da var idi. Volf Konservatoriyanın ciddi qayda-qanunlarına riayət etmədiyindən konservatoriyadan xaric edilmişdir. Maler də qayda-qanunlara o qədər də tabe olmamış, ancaq eyni taleyi yaşamamaq üçün Hellmesbergerə üzr məktubuyazmışdır. Onun tələbəsi olmamasına baxmayaraq Anton Bruknerin arabir mühazirələrində iştirak etmiş və ondan təsirlənmişdir. 1877-ci il, 16 dekabrda Bruknerin Üçüncü Simfoniyasının primyerasında iştirak etmişdir. Maler və başqa tələbələr sonralar simfoniyanın Bruknerə təqdim etdikləri piano versiyasını hazırlamışlar. 1878-ci ildə Maler Konservatoriyanı üstün nailiyyətlərə görə verilən gümüş medalsız olaraq bitirdi. Daha sonra Vyana Universitetinə qeydə alınmış və ədəbiyyat və fəlsəfə maraqlarını inkişaf etdirmək üçün bir neçə kurslarda iştirak etmişdir. 1879-cu ildə Universiteti bitirdikdən sonra Maler piano müəllimi kimi pul qazanmış, eləcə də bəstəkarlığa davam etmiş və 1880-ci ildə Das Klagende Lied (Musiqinin fəryadı) dramatik kantatasını bitirmişdir.
Bəstəkarın uşaqlığı
1860-cı ildə, Keçmiş Avstriya İmperiyasının ərazisi olan Bohemiyada Kalisçt kəndində almanca danışan çoxuşaqlı yəhudi ailənin oğlu dünyaya gəldi. İçki düşkünü olan atanın ailəsinin ikinci övladı idi. Qorxu və sıxıntılarla keçən uşaqlığının izləri həyatı boyunca davam edir. Ailəsi o hələ uşaq olan zaman Cihlavaya köçdü. Bəstəkarın atası Bernard Maler, faytonçu və daha sonra mehmanxana sahibi olub. Anası isə Mari adlı qadın idi. Ata Maler bir gün Cihlavada evlərinin yaxınlığında olan meşəyə gedərkən balaca Qustavı da özülə aparır, amma vacib bir şeyi unutduğunu xatırlayıb oğlunu ağac kötüyünün üstündə oturdur, tez geri dönəcəyini deyib gedir. Evə gələndə çoxlu qonaqlarının gəldiyini görür. Evdə qonaqlara başı qarışan atası uşağı meşənin ortasında qoyduunu ancaq axşamüstü xatırlayr. Dərhal ora qaçır və Qustavı təbiətin gözəlliyinə heyran olmuş halda saatlardır eyni nöqtəyə baxan halda tapır. Qustav Maler hələ uşaqlıqdan duruşu və danışıq tərziylə yaşıdlarından fərqlənməyi bacarırdı. O, Bohemiyada keçən uşaqlığı dövründə xalq və sənət musiqisinin zəngin mühitində böyüyüb. Küçə mahnıları, salon musiqiləri, kafelərdə çalınan adi mahnılara qədər bir çox musiqi növləri ilə tanış olur. Bütün bunlar onun simfoniyalarına da öz təsirini göstərib.
Musiqi dühası erkən yaşlarından diqqəti öz üzərinə çəkməyi bacardı. Altı yaşında piano çalmağı öyrəndi, 10 yaşında olanda isə ilk konsertini verdi. Ailənin on dörd uşağından səkkizi uşaq yaşlarında vəfat etdi. Bunlar içində Qustava ən pis təsir edəni 1874-cü ildə qardaşı Ernistin uzun xəstəlikdən sonra vəfatı oldu. Bu zaman o, duyğularını musiqi ilə ifadə etmək üçün bir dostunun köməkliyi ilə qardaşının xatirəsinə opera yazmağa başladı, amma o əsərin nə musiqisi, nə də liberettosu günümüzə gəlib çata bildi.
Məktəb həyatında uğurlu olmayan Maleri atası Vyana Konservatoriyasının imtahanlarına göndərdi. 1875–76-cı illərdə konservatoriyaya qəbul olunan Qustav burada uğurlu oldu. 1878-ci ildə konservatoriyadan məzun olan Maler daha sonra Vyana Universitetinə qəbul oldu. Universitetdə ədəbiyyat və fəlsəfə dərslərinə çox diqqətlə yanaşırdı. Artur Şopenhauer və Fredrik Nitze kimi filosofların düşüncələri onun musiqisinə tələbəlik həyatından sonra da təsir göstərirdi.
1879-cu ildə universitetdən ayrılaraq piano dərsləri verməyə başladı. Müxtəlif piano və kompazisiya mükafatları qazandıqdan və konservatoriyanı bitirdikdən sonra bir tərəfdən özünü bəstəkar kimi qəbul etdirməyə çalışırdı, bir tərəfdən də musiqi dərsləri verərək yaşamağa çalışırdı.
Bu müddətdə o, ilk önəmli əsəri olan "Das Klagande Lied" kontatasını bəstələdi. Sonrakı il konservatoriyanın keçirdiyi yarışa bu əsərlə qatıldı, amma "Bethoven Kompazisiyası Mükafatı"nı qazana bilmədiyi zaman orkestrda drijorluğa başladı. Bu müddətdə o, əsər bəstələməyi uzun yay tətilinə saxladı. Ona görə Qustav "yay bəstəkarı" kimi tanınır.
Qustav Maler sonrakı 17 il müddətində orkestr rəhbərliyində addım-addım yüksəlməyə başladı. O, drijor olaraq "yazılan notların əməl edilməli olan müqəddəs mətinlər olmadığı" düşüncəsilə hərəkət edirdi. Leipziq, Praqa, Budapeşt kimi vacib opera mərkəzlərində çalışdı. 1891–1897-ci illərdə Hampurq opera mərkəzində vəzifəyə keçdi və drijor olaraq böyük şöhrət qazandı. Bu uğurları nəticəsində Qustav 37 yaşında olarkən Avropa üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən Vyana Kral Operasında sənət rejissoru oldu. Maler Vyana Kral Operasının sənət rejissorluğuna 1897-ci ildə gətirildi. Daha əvvəl heç bir yəhudi bu vəzifəyə gətirilməmişdi. Maler də bu vəzifəni qəbul edə bilməsi üçün dinini dəyişdirərək katolik olmalı idi.
Məşhur drijor qurumun bədii rəhbəri olduğu 10 il müddətində Vyana Kral Operasına bu gün də davam edən bir sıra qaydalar gətirdi. Məsələn, gec gələn tamaşaçıların səhnənin sonuna qədər salona girməsinin qarşısını almaq tətbiqini gətirən ilk odur. Opera səhnələrini simvollar vasitəsilə sadələşdirməyə çalışdı. Bu mövzuda səhnə dizaynçısı olaraq işləyən rəssam Alfred Roller onun köməkçisi oldu. Vyana qəzetlərində Malerə qarşı aparılan antisemit kompaniya 1907-ci ildə onu ayrılmaq məcburiyyətində buraxana qədər vəzifəsini davam etdirdi. O, bundan sonra duyğularını bu cür ifadə edib: "Həyatda üç qat vətənsizəm – Avstriyada bohemiyalı kimi, Almaniyada avstriyalı,, dünyada isə yəhudi kimi tanındım".
Bəstəkarlığının ilk dövrü
Maler Vyanada drijorluğa başladığı 1897-ci ilə qədər 3 simfoniya bəstələdi. "Titan" başlıqlı birinci simfoniya 1884–1888-ci illərdə bəstələndi. Əsər ilk dəfə 1899-cu il 20 noyabrda Budapeştdə səsləndirildi. 1897–1904-cü illərdə yazdığı ikinci simfoniyası "Ölümdən sonra diriliş simfoniyası" kimi tanınır. Əsər Bethovenin "Koral Simfoniyası"nın təsiri ilə yazılıb. 1893–1896-cı illərdə yazılan altı bölümdən ibarət, üçüncü simfoniyası isə bəlkə də bu günə qədər yazılan ən uzun simfoniyadır. Bəstəkar bu əsəri bəstələyərkən Bethovenin "Pastoral Simfoniyası" ilə Hektor Berliozun "Fantastik Simfoniya"sını örnək alıb.
Maler Vyanada orkestrin bədii rəhbəri olduğu zaman ağır iş rejiminə baxmayaraq, 5 simfoniya bəstələdi. 1899–1901-ci illərdə yazdığı dördüncü simfoniya daha əvvəl bəstələdiyi "Das himmlische Leben" adlı mahnı əsasında yazıldı. Bu əsər onun ilk dövr bəstələrindən sayılır. 1901–1902-ci illərdə yazdığı beşinci simfoniyanın ilk səsləndirilməsi isə 1904-cü ildə Kölndə həyata keçdi. 1903–1904-cü illərdə, həyatının ən xoşbəxt dövründə yazdığı altıncı simfoniyasında "Həyatın zərbələri"ni ifadə etmək üçün səhnədə böyük çəkic saxladı. Bu əsər "Faciəvi Simfoniya" kimi tanınır. 1904–1905-ci illərdə bu ümidsizlikdən xilas olmaq üçün yazdığı yeddinci simfoniya "Gecənin mahnıları" kimi tanınır. Bu üç simfoniya instrumental əsərdir. Dini mövzuda yazılan səkkizinci simfoniyada isə çoxlu sayda instrumental və vokal səsə ehtiyac olduğu üçün "Minlər Simfoniyası" adlanır.
Evliliyi və uşaqları
Rəssam Emil Yakob Şindlerin gözəlliyi dillər əzbəri olan qızı Alma kiçik yaşlarından ədəbiyyat və teatrla maraqlanırdı, amma ən böyük bağlılığı musiqiyə idi. Gənc vaxtlarında qatıldığı tədbirlərdə duruşu, cazibədar görünüşü, hərəkətlərilə diqqətləri üzərinə çəkməyi bacarırdı. Almaya hətta "Vyananın ən gözəl qızı" deyirdilər. Onun bir rəssamla və sonra musiqi dərsləri aldığı bəstəkar Zemlinski ilə yaşadığı gənclik eşqləri uzun sürmədi. Alma Şindlerin ən böyük istəyi bəstəkar olmaq idi. Qustav Maler ona ilk baxışdan heyranlıq duydu və çox keçmədən evlənmə təklif etdi. Ailəsi evliliyə qarşı çıxdı, bundan əlavə Maler yazdığı bir məktubda "eyni dam altında iki bəstəkar ola bilməz" yazanda dəhşətə gəldi.
Hər şeyə baxmayaraq Maler Vyana orkestrində çalışdığı zaman, 1902-ci ildə özündən 20 yaş kiçik olan Alma Şindlerlə ailə həyatı qurdu. Cütlüyün dostları bu nikaha çox təəccüblənir və hətta bunun ağıllı bir hərəkət olmasına şübhə edirdi. Onu "başdan xarab əxlaqsız yəhudi" adlandıran Burçhard Malerin bu cür yaxşı ailənin gözəl qızına layiq olmadığını düşünürdü. Malerın ailəsi isə Almanı oynaq, etibarsız və kişilərin onun gözəlliyinə vurulduğunu görməyi sevən bir qadın hesab edirdilər. Alma tezliklə Malerin "ailədə bir bəstəkar olmalıdı" inadından bezir və musiqi təhsilini buraxır. Cütlüyün 1902-ci ilin noyabrında Mariya, 1904-cü ildə isə Anna adlı qızı dünyaya gəlir. Maler "Kindrtotenlieder" ("Uşaq ölümləri haqqında mahnı") adlı əsərini həyat yoldaşı ilk uşağa hamilə olan zaman bəstələməyə başladı. Dostu şair Fredrik Rükertin vəfat edən övladlarına yazdığı şeirlərə mahnı bəstələyən musiqiçi böyük qızı Mariyanı 1907-ci ildə difteriya səbəbindən itirib. Kiçik qızı Anna isə bacısı ilə birlikdə bu xəstəliyə yaxalansa da xilas ola bilir və böyüyüb heykəltaraş olur. Acılarla dolu həyat yaşayan Maler xoşbəxt olmayan ailə problemlərinin üzərinə həm də qızını itirməyin acısını yaşayıb.
1907-ci ildə övladı vəfat etdikdən sonra həkim dostu sayəsində ürək xəstəsi olduğunu və həyatının az qaldığını bilən Maler həmin il Vyanadakı vəzifəsindən uzaqlaşmalı oldu. Bütün xatirələrini içində basdırıb göl kənarındankı evlərindən çıxır və drijorluq karyerasına ABŞ-da davam edir. Metropolitan Opera və Nyu-York Filarmoniyası Orkestrində konsertlər idarə edən sənətkar hər yay Avstriya çəmənliklərinə gedərək orada əsərlər bəstələməyə davam etdi. Qustav Malerin yaşadığı illərdə Vyana və ətrafı Siqmund Freyd, Frans Kafka, Arnold Skönberq kimi məşhurların yaşadığı mədəniyyət və sənət mərkəzi idi. Bu baxımdan bəstəkarın fikir və ruh dünyası bu zənginliklərlə bəslənib.
Alma Qustavla evləndikdən sonra, alışdığı ictimai mühitlərdən uzaqlaşmaq məcburiyyətində qaldı. Möhtərəmliyini itirdiyini düşünməyə başladı, həyat yoldaşı deyil, az qala ev xidmətçisi halına gəlmişdi. İçindəki boşluğu iki uşağı və Malerin 8-ci simfoniyasını ona ithaf etməsi də doldura bilmədi. Almaya daha sonra bəstələrini yayınlamaq da təsəlli olmadı, çünki ən qiymətli illəri əlindən uçub getmişdi. Memar Qropiusla yaxınlaşmasının ardında da elə bu səbəblər var idi.
Qustav həyat yoldaşı ilə Qropiusun eşqini təsadüf nəticəsində öyrənir. Almanın alkoqol içkilərə qarşı müalicə aldığı sanatoriyada tanış olduğu Qropius, sevgisini etiraf etdiyi məktubu yanlış ünvana göndərmişdi və bunun nəticəsində Qustavın bu məktubdan xəbəri olmuşdu. Bu hadisədən sonra onlar üçü görüşür, Maler həyat yoldaşına "ya o, ya mən" deyir. Alma həyat yoldaşını seçsə də Qropiusla olan münasibətini də gizli şəkildə davam etdirdi,
amma yenə də son günlərində həyat yoldaşının yanında oldu. Malerin ölümündən bir il sonra gənc rəssam Kokoşka ilə eşq yaşadı. Ancaq bu əlaqədə də ziyan gördükdən sonra Qropiusla evləndi
Sonuncu həyat yoldaşı isə tanınmış yazıçı Verfel oldu.
Bəstəkarlığının son dövrü
Qustav Malerin son dövrdə yazdığı əsərlərində həyat və ölüm mövzularına geniş yer verdi. Bu əsərlərdən "Das Lied von der Erde" ("Yer üzü mahnıları") bəstəkarın doqquzuncu simfoniyasıdır, amma Maler bu əsərin sonuncu simfoniyası olacağına inandığından ona "Yer üzü mahnısına doqquzuncu simfoniya" adını verib.
Bəstəkarın ölümü
Nyu-Yorka gedən Maler "Carnegie Hall"da 1911-ci ilin fevralında verdiyi konsertdən sonra vəziyyəti daha da ağırlaşdığı üçün ona vətəninə geri dönmək tövsiyə edildi. Həyat yoldaşıyla etdiyi gəmi səfərindən sonra Parisdə klinikaya, sonra isə Vyanada bir sanatoriyaya göndərildi. Təbiət, ölüm, eşq və xəyal qırıqlığının vuruşduğu bu mübarizənin qəhrəmanı 18 may gecəsi son nəfəsini verdi. Bəstəkarın ölərkən son sözü "Motsart, Motsart" olub…
Güclü yağışın altında Vyanada öz vəsiyyəti ilə Grinzinger qəbiristanlığında qızının yanında dəfn olunan Qustav Malerin cənazəsinə böyük kütlə qatılmışdı. Alma həkimlərin göstərişi ilə dəfndə iştirak etməsə də dəbdəbəli dəfn mərasimində iştirak edənlər arasında Arnol Şoenberg, Bruno Valter, Alfred Roller və separatçı rəssam Gustav Klimt və məşhur Avropa Opera Teatrlarının bir çox nümayəndələri var idi. Mərasimin sonunda üfüqdə meydana çıxan göy qurşağının gözəlliyi uzun müddət yaddaşlardan silinmədi. O, bu dünyaya və öz zamanına aid deyildi, əsərləri yaşadığı tarixlərdə anlaşılmırdı. Yüz il əvvəl kağıza yazdığı notlar, bu gün dinləyənlərin ruhunun ən sirli guşələrini işıqlandıran, gücünü heç itirməyən işıltı kimidir…
İlkin dirijorluq karyerası 1880–88
Ilk vəzifələri
1880-ci ilin yayında Linzin cənubunda, Bad Hall şəhərində kiçik bir teatrda Maler ilk peşəkar işinə başladı. Repertuarı tamamilə operettadan ibarət olmuş və Karrın sözləri ilə desək "kiçik ağır iş" idi. 1883-cü ilin yanvarında Maler Olmützdəki (indiki Olomouc) teatrların birində drijor kimi işləməyə başladı. Orkestra ilə o qədərdə ürək açan əlaqələrinin olmamasına baxmayaraq, Maler Bizetin "Karmen" operasıda daxil olmaqla teatra yeni beş opera gətirdi. Kasselin Hessain şəhərində Kral Teatrında bir həftəlik təcrübəsindən sonra Maler 1883-cü ilin Avqustundan etibarən teatrın "Musiqi və Xor Drijoru" oldu. Xoşagəlməz mühitdə işləməsinə baxmayaraq, Malerin Kasseldə böyük uğurları oldu. Ən sevdiyi operası olan Veberin Der Freischütz tamaşasına rəhbərlik etmiş və 1884-cü il, İyunun 23-də Josef Viktor von Şeffelin Der Trompeter von Säkkingen (Sakkingenin Carçıları) pyesinə öz müsiqisini bəstələmişdir və bu Malerin ictimaiyət qarşısında ilk peşəkar işi idi.
Budapeşt, Hamburq 1888–97
Kral Operası
1888-ci ilin Oktyabrında Budapeştə gələn zaman, Maler, Magirizatsiya siyasətinin tərəfdarları olan mühafizəkar Macar Millətçiləri ilə, Avstro-Alman mədəni ənənələrini inkişaf etdirmək vəqoruyub saxlamaq istəyən tərəqqipərvərlərin mədəni münaqişəsi ilə üzləşdi. Çətin vəziyyətdən xəbərdar olan Maler ehtiyatlı davranırdı. 1889-cu ilin Fevralında Bernard Maler vəfat etdi, daha sonra isə Malerın bacısı Leopoldin və anası dünyasın dəyişdi. Malerin özü isə hemorit, miqren və daimi olaraq səpkili boğaz ağrılarından əziyyət çəkirdi. Ailəsində və sağlamlığındakı problemlərdən sonra, 1889-cu il, Noyabrın 21-də Budapeştdə Birinci Simfobiyasının təqdimatı uğursuzluqla nəticələndi. Sonuncu Budapeşt zəfəri isə Don Giovanni tamaşası oldu.
Vyana 1897–1907
Drektorluq vəzifəsinə başlamaq üçün imperatorun təsdiqini gözləyən Maler bir müddət Josef Hellmesberger (konservatoriyanın keçmiş direktorunun oğlu) və Hans Riçter kimi drijorlarla birlikdikdə çalışmalı oldu. 8 oktyabrda Maler Hofoper Konservatoriyasının drektor vəzifəsinə resmi olaraq təyin edildi. Yeni vəzifəsində ilk işi Smetanın Çex millətçisi operası Dalibor idi, opera sonda qəhrəman Daliborun sağ qalması hissəsi əlavə olunaraq yenidən işlənib hazırlanmışdır. Bu isə, Maleri " Çex xalqını kiçildib anti-sülalə ilə qardaşlaşdırdığına" görə günahlandıran Vyana Alman millətçiləri arasında böyük qəzəbə səbəb oldu. Malerin vəzifədə olduğu dövrdə Hofoper teatrına 33 yeni opera təqdim edildi, qalan 55-i isə yenidən işlənib hazırlanmışdır. 1902-ci ilin əvvəllərində Vyana Separatizm hərəkatının tərəfdarı olan rəssam Alfred Roller ilə görüşmüşdür. 1 il sonra Maler onu Hofoperdə səhnə dizayneri vəzifəsinə təyin etdi. Burada Rollerin ilk işi Tristan və İsolda əsəri oldu. Maler və Rollerin əməkdaşlığı Bethovenin Fidelio, Gluckın İphagenia en Aulide və Mozartın Le nozee de Figaro kimi operalarından başqa 20 məşhur əsərin ərsəyə gəlməsiylə nəticələndi. 1907-ci ilin əvvəllərində Nyu York Metropoliton Operasının drektoru Henriç Conriedlə danışıqlara başlamış və əlverişli şərtlər çərçivəsində Nyu Yorkda 1 illik müqavilə imzalamışdır. Vyanadakı 10 ili ərzində Maler anti-Semit mətbuatindan müntəzəm olaraq müqavimət və qarşıdurma görmüş ancaq bu 10 il içərisində Maler opera teatrına yeni həyat qazandırdı və sanki onun bütün borclarını təmizlədi, ancaq buna baxmayaraq çox az dost qazanmışdı – deyilənə görə, o öz musiqiçiləri ilə aslan tərbiyəçisi öz heyvanları ilə davranan kimi davranırdı.
Evliliyi və Ailəsi
Vyanadakı ikinci dövründə, Maler Auenbruggerstrasse-də geniş müasir mənzil almış və Maierniggdəki yeni bəstəkarlıq sudiyasının yaxınlığında yay villası tikdirmişdir. 1901-ci ilin Noyabrında teatrın drektoru Maks Brukhardın da qatıldığı yığıncaqda rəssam Carl Mollun ögey qızı Alma Şindler ilə tanış olmuşdur. Maler və onunla operada oxumağa can atan gənc qadınlarla olan qalmaqallardan dolayı Almaonunla tanış olmağa o qədərdə həvəsli deyildi. Aleksandr Von Zemlisnkinin baleti ilə bağlı fikirlərdə razılığa gələ bilməyən bu ikili növbəti gün Hofoperdə görüşməyə razılaşırlar. Bu görüş tezliklə sevgiyə çevrilir. Maler və Alma 1902-ci ilin Martın 9-da kiçik bir mərasimlə evlənirlər. Alma nikaha qədər artıq 1902-ci il, Noyabrın 3-də dünyaya gələn ilk övladı, qızı Maria Annaya hamilə idi. Ikinci qızı Anna isə 1904-cü ildə dünyaya gəldi. Cütlüyün dostları bu nikahdan təəccüblənmiş və hətta bunun ağıllı bir hərəkət olduğuna da şübhə edirdilər. Onu "başdan xarab əxlaqsız yəhudi" adlandıran Burçhard Malerin bu cür yaxşı ailənin gözəl qızına layiq olmadığını düşünürdü. Digər tərəfdəndə Malerın ailəsi Almanı oynaq, etibarsız və kişilərin onun gözəlliyinə vurulduğunu görməyi sevən bir qadın hesab edirdilər. Alma tezliklə Malerin "ailədə bir bəstəkar olmalıdı" inadından bezir və musiqi təhsilini buraxır. 1907-ci ildə Maler Vyanada onun əleyhinə olan mübarizənin təsirindən bezərək ailəsi ilə birlikdə Maierniggə köçür. Gəlişlərindən qısa müddət sonra hər iki qızı skarlatin və difteriya xəstəliyinə tutulurlar. Anna sağalır, ancaq Maria 2 həftə dayanışdan sonra İyulun 12-də vəfat edir. Bu cür ağır itkilərdən qısa müddət sonra Maler ürəyinin qüsurlu olduğunu öyrənir və diaqnozlar Vyanada mütəxəssis tərəfindən təsdiq edilmişdir. Xəstəlik həmçinin depressiyanın göstəricisi idi; yayın sonunda Maierniggdəki villa bağlanmış və bir daha yenidən ziyarət edilməmişdir.
Son illəri, 1908–11
Nyu York
Maler Nyu Yorkda işini 1908-ci il, Yanvarın 1-də Metropolitan Operasında başladı və Nyu Yorkda hələdə qalmaqda olan Vagnerin Tristan və İsolda operasının ixtisar olunmuş versiyasına drijorluq etmişdir. 1908-ci ilin yayında Avstriyaya qayıtdıqdan sonra Maler burada üçüncü və sonuncu bəstəkarlıq studiyasını qurdu. Burada o, qədim Çin poemaları əsasında Hans Bethgenin mətnlərindən istifadə edərək Das Lied von der Erde (Yer kürəsinin mahnısı) əsərini bəstələmişdir. 1908-ci ilin sentyabrın 19-da Praqada Yeddinci Simponiyanın təqdimatı Alma Maler tərəfindən uğurdan çox tənqidlə qaşılandı. 1908–09-cu illərdə Metropolitan rəhbərliyi Malerlə əməkdaşlıq üçün italyan drijoru Arturo Toskanini Nyu Yorka gətirdi. Nyu Yorkdakı dövrünün erkən dönəmində Maler Nyu York Simponiyasi Orkestrası ilə birlikdə üç konsertə rəhbərlik etmişdir.
1909-cu ilin yayında Avropaya qayıdan Maler Doqquzuncu Simponiyası üzərində çalışmağa başladı və bu arada Niderlanda da səfər etmişdir. 1909–10-cu illər Nyu York Filarmoniyasındakı dövrü uzun və yorucu olmuşdur. Maler bu dövrdə 46 konsertə rəhbərlik etmişdir. Alma Malerlə birlikdə qalmağa razı oldu, baxmayaraqki Malerin Gropiusla münasibətləri hələdə gizli olaraq davam edirdi. Maler Səkkizinci Simfoniyasını Gropiusa həsr etmişdir.
Xəstəliyi və ölümü
1910-cu ilin yayında Maler Onuncu Simfoniyası üzərində çalışmış və 1910-cu ilin Noyabrında Alma ilə birlikdə Nyu Yorka qayıtmışdır.1910-cu ilin Miladında daimi olaraq boğaz ağrısından əziyyət çəkməyə başladı. 1911-ci ilin Fevralın 21-də Maler 40 °C hərarətin olmasına baxmayaraq, Carnegie Hall-da keçirilənVeberin Oberon Uverturası, Liszt-in Les Preludes, Mandelssohn-nın Violin Concerto və Bethovenin Yeddinci Simfoniyasından ibaret konsert proqramında təkidlə olsa da iştirak etdi vəbu konsert Malerin rehberlik etdiyi son konsert oldu. Bir neçə həftəni yataqda keçirdikdən sonra Malerə yoluxucu endokartid diaqnozu qoyuldu və ürək klapanları qüsurlu olan xəstələr bu xəstəliyə meyilli olduğundan Malerin sağ qalmaq şansı demək olarki yox idi. Ancaq Maler ümidini itirmədi. Aprelin 8-də Maler ailəsi və baxıcısı ilə birlikdə Avropaya gedən SS Amerika gəmisi ilə Nyu Yorku tərk etdilər. 10 gün sonra Parisə çatdılar və burada Maler Neuilly kiliniki xəstəxanasına yatırıldı, ancaq səhhətində heç bir irəliləyiş olmadı. Mayın 11-də qatarla Vyanadakı Loü Sanatoriyasına aparılmış və Mayın 18-də burada vəfat etmişdir. 1911-ci ilin Mayın 22-də Maler vəsiyyətinə görə Grinzing qəbirsanlığında dəfn olunmuşdur. Alma həkimlərin göstərişi ilə dəfndə iştirak etmədi, ancaq dəbdəbəli dəfn mərasimində iştirak edənlər arasında Arnol Şoenberg, Bruno Valter, Alfred Roller və Separatçı rəssam Gustav Klimt və məşhur Avropa Opera Teatrlarının bir çox nümayəndəri var idi. Alma Maler ərinin ölümündən sonra 50 il yaşadı, o, 1964-cü ildə vəfat etmişdir. 1915-ci ildə Walter Gropius ilə evlənmiş ancaq 5 il sonra ondan boşanmışdır. 1929-cu ildə isə yazıçı Franz Werfel ilə evlənmişdir. 1940-cı ildə Malerlə keçirdiyi illərin xatirələrinə həsr etdiyi Qustav Maler: Xatirələr və Məktublar adlı memuarını çap etdirmişdir. Ancaq sonralar bioqraflar tərəfindən Malerin həyatının natamam, seçiçi və özünü sevən bir tablosu yaratdığına görə tənqid edilmişdir. Bəstəkarın qızı Anna Maler məşhur heykəltaraş olmuş, 1988-ci ildə vəfat etmişdir. Beynəlxalq Qustav Maler Cəmiyyətinin əsası 1955-ci ildə Vyanada qoyulmuşdur. Ilk vitse-prezidenti Bruno Walter, fəxri üzvü isə Alma Maler idi. Cəmiyyətin məqsədi Malerin əsərlərinin bütöv bir nəşrini üzə çıxarmaq və bəstəkarın həyatının bütün dövrlərini əhatə etmək idi.
Musiqisi
Mahler böyük Alman simfonisti kimi tanınmışdır. Malerə görə Wagner, Bethovendən sonra onun musiqisinin inkişafında tesiri olan yeganə bəstəkardır.
Malerin yaradıcılığı iki janrdan ibarətdir: simfoniya və mahnılardan. Bitirdiyi doqquz simfoniyasından başqa, onun başlıca əsərlərini Lieder eines fahrenden Gesellen ("Yolçunun mahnıları"), Kindertotenlieder (Uşaqların ölməsi haqqında mahnılar)mahnı silsilələri, simfoniyanın sintezi və Das Lied von der erde (Yer kürəsinin mahnısı) mahnı silsiləsi təşkil edir.
Simfonik yaradıcılığı
Malerin simfonik yaradıcılığı bir qayda olaraq üç dövrə bölünür. Birinci dövrdə Wunderhorn poemalarını oxuması üstünlük teşkil edir və ilk dörd simfoniyadan ibarətdir. Malerin yaradıcılığının ikinci dövrü 5-ci simdoniyadan 7-ci simfoniyaya qədər olan dövrdür. Burada Maler üçüncü simponiyasında da istifadə etdiyişeypur kimi qeyr-adi musiqi alətlərindən istifadə etmişdir. Malerin simfonik yaradıcılığının üçüncü dövrü tamamlaya bilmediyi 8, 9 və 10-cu simfoniyalarından, elecədə Das Lied ver don Erde mahnı silsiləsindən ibarətdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Gustav Mahler // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- The Fine Art Archive. 2003.
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- Малер Густав // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- maniadb (ing.). 1996.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qustav Maler alm Gustav Mahler ɡʊstaf mailɐ 7 iyul 1860 Kaliste d Bohemiya kralligi Avstriya imperiyasi 18 may 1911 Vyana Avstriya Macaristan Romantizmin sonlarinda Avstriyali bestekar ve dovrunun aparici dirijorlarindan biri olmusdur Kecmis Avstriya Imperiyasinin erazisi olan Bohemiyada Kalisct kendinde Cex Respublikasinda indiki Kaliste anadan olmusdur Sonralar ailesi Malerin boyuduyu Inglau indikiJihlava yaxinligina kocmusler Qustav Maleralm Gustav Mahler Umumi melumatlarDogum tarixi 7 iyul 1860 1860 07 07 Dogum yeri Kaliste d Bohemiya kralligi Avstriya imperiyasi Vefat tarixi 18 may 1911 1911 05 18 50 yasinda Vefat yeri Vyana Avstriya Macaristan Vefat sebebi sepsisVetendasligi Avstriya imperiyasi SisleytaniyaMusiqici melumatlariFealiyyeti dirijor bestekar klassik musiqi bestekariJanrlar klassik musiqi simfoniya kamera musiqisiTehsili Vyana Universitetigustav mahler org Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bestekar kimi Maler 19 cu esr Avstro Alman enenesi ile erken 20 ci esr modernizmi arasinda korpu rolunu oynamisdir Yasadigi dovr erzinde drijor kimi sohret qazansa da oz bestelediyi musiqiler bir muddet etinasiz yanasmadan sonra genis sohret qazanmisdir Nasizm zamani onun musiqilerine Avropanin bir cox yerlerinde qadaga da qoyulmusdur 1945 ci ilden sonra musiqisi yeni dinleyici nesli terefinden kesf edildi Maler o dovrde butun bestekarlar arasinda en cox dinlenen ve ifa edilen bestekarlardan biri oldu ve 21 ci esr ucun bir movqe qazandi Cetin seraitde dunyaya goz acan Maler musiqi istedadini erken yaslarinda gostermeye basladi 1878 ci ilde Vyana Konservatoriyasini bitirdikden sonra Avropa opera teatrlarinda yuksek vezifeler yerine yetirmekle boyuk ugur elde etdi 1897 ci ilde Vyana Saray Operasinda Hofoper drijorlugu ise vezifesinin en yuksek zirvesi idi Vyanadaki 10 ili erzinde Maler Antisemit metbuati ile dusmencilik ve qarsidurma yasamisdir Bu movqeyini qorumaq ucun dinini yehudilikden katolikliye deyismisdir Baxmayaraq ki onun yuksek seviyyeli fealiyyetindeki yaradici eserleri ve inadkarligi gorkemli opera drijorlarindan biri kimi xususende Vagner ve Mozartin sehne eserlerinin tercumecisi kimi fealiyyeti sohretine teminat verirdi Omrunun sonlarinda Maler Nyu York Metropolitan Operasi ve Nyu York Filarmoniyasinin qisa muddetlik direktoru olmusdur HeyatiAile kecmisiMaler ailesi Bohemiyanin serqinden gelmis ve cetin veziyyetde yasayan aile olmuslar Bohemiya o zamanlar Avstriya Imperiyasinin bir hissesi idi Maler ailesi Bohemiyalilar arasinda alman dilli azliga aid olan yehudu idiler Saticinin oglu ve bestekarin atasi olan Bernard Maler faytoncu ve daha sonra mehmanxana sahibi olmaqla ozunu kicik burjuaziyanin siralarina qata bilmisdir Bohamiyada Kalisct kendinde Praqa ile bugunku Cex Respublikasinin cografi erazisi olan Moravia Brnoarasindaki yolun texminen ustunde yerlesen kicik bir ev aldi Bernardin arvadi Mari korpeliyinde dunyasin deyisen 14 usagin ilki olan oglu Isadoru dunyaya getirdi 2 il sonra 7 iyul 1860 ci ilde ikinci oglu Qustav dunyaya geldi Usaqligi 1860 ci ilin dekabrinda Bernard Maler arvadi ve korpe oglu ile birlikde 25 km cenub serqde yerlesen Iglau Jihlava seherine kocdu O burada serabciliq ve meyxana isi ile mesgul olmusdur Aile suretle boyuyurdu ancaq Iglauya kocdukden sonra ailenin 12 usagindan altisi dunyasini deyismisdir Iglau o zaman 20 000 ehalisi olan inkisaf eden ticari seher idi Burada Gustav oz musiqisini kuce mahnilari reqs melodiyalari xalq mahnilari ve yerli herbi orkestranin marslari ile ictimaiyyete teqdim etmisdir Gustav 4 yasinda piano calmagi oyrenmis ve tez bir zamanda inceliklerine yiyelenmisdir Baxmayaraqki Qustav musiqi bestelemeyi sevirdi Iglau Gimnaziyasindan gelen hesabatlar onun derslerinde muveffeqiyyetli olmadigini gosterirdi 1871 ci ilde daha yaxsi tehsil almasi ucun atasi onu Praqada Nyu Town Gimnaziyasina gonderdi ancaq Qustav orada da ugurlu ola bilmedi ve tezlikle Iglauya qayitdi 1874 cu ilde uzun suren xestelikden sonra genc qardasi Ernstin vefati ona agir zerbe oldu Maler hisslerini ifade etmeyi musiqide axtarirdi dostu Josef Steinerin komeyi ile qardasinin eziz xatiresine hesr etdiyi Herzog Ernst von Schwaben Suabiya hersoqu Ernst operasini yazmaga basladi Ancaq operanin ne musiqisi nede liberettosu gunumuze gelib catmisdir Telebeliyi Genc Maler meshur pianocu Julius Epsteine imtahan verdi ve 1875 1876 ci illerde universitete qebul edildi Epstein ile piano derslerinde boyuk ugurlar elde etdi ve ilk iki ilin sonunda mukafatlar qazandi Son illerinde 1877 78 ci illerde Robert Fucs ve Franz Krennin himayesi altinda bestekarliq ve hamoniya uzerinde calismisdir Konservatoriyada Malerin telebe yoldaslari arasinda yaxin dostluq etdiyi gelecek bestekar Hugo Volf da var idi Volf Konservatoriyanin ciddi qayda qanunlarina riayet etmediyinden konservatoriyadan xaric edilmisdir Maler de qayda qanunlara o qeder de tabe olmamis ancaq eyni taleyi yasamamaq ucun Hellmesbergere uzr mektubuyazmisdir Onun telebesi olmamasina baxmayaraq Anton Bruknerin arabir muhazirelerinde istirak etmis ve ondan tesirlenmisdir 1877 ci il 16 dekabrda Bruknerin Ucuncu Simfoniyasinin primyerasinda istirak etmisdir Maler ve basqa telebeler sonralar simfoniyanin Bruknere teqdim etdikleri piano versiyasini hazirlamislar 1878 ci ilde Maler Konservatoriyani ustun nailiyyetlere gore verilen gumus medalsiz olaraq bitirdi Daha sonra Vyana Universitetine qeyde alinmis ve edebiyyat ve felsefe maraqlarini inkisaf etdirmek ucun bir nece kurslarda istirak etmisdir 1879 cu ilde Universiteti bitirdikden sonra Maler piano muellimi kimi pul qazanmis elece de bestekarliga davam etmis ve 1880 ci ilde Das Klagende Lied Musiqinin feryadi dramatik kantatasini bitirmisdir Bestekarin usaqligi1860 ci ilde Kecmis Avstriya Imperiyasinin erazisi olan Bohemiyada Kalisct kendinde almanca danisan coxusaqli yehudi ailenin oglu dunyaya geldi Icki duskunu olan atanin ailesinin ikinci ovladi idi Qorxu ve sixintilarla kecen usaqliginin izleri heyati boyunca davam edir Ailesi o hele usaq olan zaman Cihlavaya kocdu Bestekarin atasi Bernard Maler faytoncu ve daha sonra mehmanxana sahibi olub Anasi ise Mari adli qadin idi Ata Maler bir gun Cihlavada evlerinin yaxinliginda olan meseye gederken balaca Qustavi da ozule aparir amma vacib bir seyi unutdugunu xatirlayib oglunu agac kotuyunun ustunde oturdur tez geri doneceyini deyib gedir Eve gelende coxlu qonaqlarinin geldiyini gorur Evde qonaqlara basi qarisan atasi usagi mesenin ortasinda qoyduunu ancaq axsamustu xatirlayr Derhal ora qacir ve Qustavi tebietin gozelliyine heyran olmus halda saatlardir eyni noqteye baxan halda tapir Qustav Maler hele usaqliqdan durusu ve danisiq terziyle yasidlarindan ferqlenmeyi bacarirdi O Bohemiyada kecen usaqligi dovrunde xalq ve senet musiqisinin zengin muhitinde boyuyub Kuce mahnilari salon musiqileri kafelerde calinan adi mahnilara qeder bir cox musiqi novleri ile tanis olur Butun bunlar onun simfoniyalarina da oz tesirini gosterib Musiqi duhasi erken yaslarindan diqqeti oz uzerine cekmeyi bacardi Alti yasinda piano calmagi oyrendi 10 yasinda olanda ise ilk konsertini verdi Ailenin on dord usagindan sekkizi usaq yaslarinda vefat etdi Bunlar icinde Qustava en pis tesir edeni 1874 cu ilde qardasi Ernistin uzun xestelikden sonra vefati oldu Bu zaman o duygularini musiqi ile ifade etmek ucun bir dostunun komekliyi ile qardasinin xatiresine opera yazmaga basladi amma o eserin ne musiqisi ne de liberettosu gunumuze gelib cata bildi Mekteb heyatinda ugurlu olmayan Maleri atasi Vyana Konservatoriyasinin imtahanlarina gonderdi 1875 76 ci illerde konservatoriyaya qebul olunan Qustav burada ugurlu oldu 1878 ci ilde konservatoriyadan mezun olan Maler daha sonra Vyana Universitetine qebul oldu Universitetde edebiyyat ve felsefe derslerine cox diqqetle yanasirdi Artur Sopenhauer ve Fredrik Nitze kimi filosoflarin dusunceleri onun musiqisine telebelik heyatindan sonra da tesir gosterirdi 1879 cu ilde universitetden ayrilaraq piano dersleri vermeye basladi Muxtelif piano ve kompazisiya mukafatlari qazandiqdan ve konservatoriyani bitirdikden sonra bir terefden ozunu bestekar kimi qebul etdirmeye calisirdi bir terefden de musiqi dersleri vererek yasamaga calisirdi Bu muddetde o ilk onemli eseri olan Das Klagande Lied kontatasini besteledi Sonraki il konservatoriyanin kecirdiyi yarisa bu eserle qatildi amma Bethoven Kompazisiyasi Mukafati ni qazana bilmediyi zaman orkestrda drijorluga basladi Bu muddetde o eser bestelemeyi uzun yay tetiline saxladi Ona gore Qustav yay bestekari kimi taninir Qustav Maler sonraki 17 il muddetinde orkestr rehberliyinde addim addim yukselmeye basladi O drijor olaraq yazilan notlarin emel edilmeli olan muqeddes metinler olmadigi dusuncesile hereket edirdi Leipziq Praqa Budapest kimi vacib opera merkezlerinde calisdi 1891 1897 ci illerde Hampurq opera merkezinde vezifeye kecdi ve drijor olaraq boyuk sohret qazandi Bu ugurlari neticesinde Qustav 37 yasinda olarken Avropa ucun boyuk ehemiyyet kesb eden Vyana Kral Operasinda senet rejissoru oldu Maler Vyana Kral Operasinin senet rejissorluguna 1897 ci ilde getirildi Daha evvel hec bir yehudi bu vezifeye getirilmemisdi Maler de bu vezifeni qebul ede bilmesi ucun dinini deyisdirerek katolik olmali idi Meshur drijor qurumun bedii rehberi oldugu 10 il muddetinde Vyana Kral Operasina bu gun de davam eden bir sira qaydalar getirdi Meselen gec gelen tamasacilarin sehnenin sonuna qeder salona girmesinin qarsisini almaq tetbiqini getiren ilk odur Opera sehnelerini simvollar vasitesile sadelesdirmeye calisdi Bu movzuda sehne dizayncisi olaraq isleyen ressam Alfred Roller onun komekcisi oldu Vyana qezetlerinde Malere qarsi aparilan antisemit kompaniya 1907 ci ilde onu ayrilmaq mecburiyyetinde buraxana qeder vezifesini davam etdirdi O bundan sonra duygularini bu cur ifade edib Heyatda uc qat vetensizem Avstriyada bohemiyali kimi Almaniyada avstriyali dunyada ise yehudi kimi tanindim Bestekarliginin ilk dovruMaler Vyanada drijorluga basladigi 1897 ci ile qeder 3 simfoniya besteledi Titan basliqli birinci simfoniya 1884 1888 ci illerde bestelendi Eser ilk defe 1899 cu il 20 noyabrda Budapestde seslendirildi 1897 1904 cu illerde yazdigi ikinci simfoniyasi Olumden sonra dirilis simfoniyasi kimi taninir Eser Bethovenin Koral Simfoniyasi nin tesiri ile yazilib 1893 1896 ci illerde yazilan alti bolumden ibaret ucuncu simfoniyasi ise belke de bu gune qeder yazilan en uzun simfoniyadir Bestekar bu eseri besteleyerken Bethovenin Pastoral Simfoniyasi ile Hektor Berliozun Fantastik Simfoniya sini ornek alib Maler Vyanada orkestrin bedii rehberi oldugu zaman agir is rejimine baxmayaraq 5 simfoniya besteledi 1899 1901 ci illerde yazdigi dorduncu simfoniya daha evvel bestelediyi Das himmlische Leben adli mahni esasinda yazildi Bu eser onun ilk dovr bestelerinden sayilir 1901 1902 ci illerde yazdigi besinci simfoniyanin ilk seslendirilmesi ise 1904 cu ilde Kolnde heyata kecdi 1903 1904 cu illerde heyatinin en xosbext dovrunde yazdigi altinci simfoniyasinda Heyatin zerbeleri ni ifade etmek ucun sehnede boyuk cekic saxladi Bu eser Facievi Simfoniya kimi taninir 1904 1905 ci illerde bu umidsizlikden xilas olmaq ucun yazdigi yeddinci simfoniya Gecenin mahnilari kimi taninir Bu uc simfoniya instrumental eserdir Dini movzuda yazilan sekkizinci simfoniyada ise coxlu sayda instrumental ve vokal sese ehtiyac oldugu ucun Minler Simfoniyasi adlanir Evliliyi ve usaqlariRessam Emil Yakob Sindlerin gozelliyi diller ezberi olan qizi Alma kicik yaslarindan edebiyyat ve teatrla maraqlanirdi amma en boyuk bagliligi musiqiye idi Genc vaxtlarinda qatildigi tedbirlerde durusu cazibedar gorunusu hereketlerile diqqetleri uzerine cekmeyi bacarirdi Almaya hetta Vyananin en gozel qizi deyirdiler Onun bir ressamla ve sonra musiqi dersleri aldigi bestekar Zemlinski ile yasadigi genclik esqleri uzun surmedi Alma Sindlerin en boyuk isteyi bestekar olmaq idi Qustav Maler ona ilk baxisdan heyranliq duydu ve cox kecmeden evlenme teklif etdi Ailesi evliliye qarsi cixdi bundan elave Maler yazdigi bir mektubda eyni dam altinda iki bestekar ola bilmez yazanda dehsete geldi Her seye baxmayaraq Maler Vyana orkestrinde calisdigi zaman 1902 ci ilde ozunden 20 yas kicik olan Alma Sindlerle aile heyati qurdu Cutluyun dostlari bu nikaha cox teeccublenir ve hetta bunun agilli bir hereket olmasina subhe edirdi Onu basdan xarab exlaqsiz yehudi adlandiran Burchard Malerin bu cur yaxsi ailenin gozel qizina layiq olmadigini dusunurdu Malerin ailesi ise Almani oynaq etibarsiz ve kisilerin onun gozelliyine vuruldugunu gormeyi seven bir qadin hesab edirdiler Alma tezlikle Malerin ailede bir bestekar olmalidi inadindan bezir ve musiqi tehsilini buraxir Cutluyun 1902 ci ilin noyabrinda Mariya 1904 cu ilde ise Anna adli qizi dunyaya gelir Maler Kindrtotenlieder Usaq olumleri haqqinda mahni adli eserini heyat yoldasi ilk usaga hamile olan zaman bestelemeye basladi Dostu sair Fredrik Rukertin vefat eden ovladlarina yazdigi seirlere mahni besteleyen musiqici boyuk qizi Mariyani 1907 ci ilde difteriya sebebinden itirib Kicik qizi Anna ise bacisi ile birlikde bu xesteliye yaxalansa da xilas ola bilir ve boyuyub heykeltaras olur Acilarla dolu heyat yasayan Maler xosbext olmayan aile problemlerinin uzerine hem de qizini itirmeyin acisini yasayib 1907 ci ilde ovladi vefat etdikden sonra hekim dostu sayesinde urek xestesi oldugunu ve heyatinin az qaldigini bilen Maler hemin il Vyanadaki vezifesinden uzaqlasmali oldu Butun xatirelerini icinde basdirib gol kenarindanki evlerinden cixir ve drijorluq karyerasina ABS da davam edir Metropolitan Opera ve Nyu York Filarmoniyasi Orkestrinde konsertler idare eden senetkar her yay Avstriya cemenliklerine gederek orada eserler bestelemeye davam etdi Qustav Malerin yasadigi illerde Vyana ve etrafi Siqmund Freyd Frans Kafka Arnold Skonberq kimi meshurlarin yasadigi medeniyyet ve senet merkezi idi Bu baximdan bestekarin fikir ve ruh dunyasi bu zenginliklerle beslenib Alma Qustavla evlendikden sonra alisdigi ictimai muhitlerden uzaqlasmaq mecburiyyetinde qaldi Mohteremliyini itirdiyini dusunmeye basladi heyat yoldasi deyil az qala ev xidmetcisi halina gelmisdi Icindeki boslugu iki usagi ve Malerin 8 ci simfoniyasini ona ithaf etmesi de doldura bilmedi Almaya daha sonra bestelerini yayinlamaq da teselli olmadi cunki en qiymetli illeri elinden ucub getmisdi Memar Qropiusla yaxinlasmasinin ardinda da ele bu sebebler var idi Qustav heyat yoldasi ile Qropiusun esqini tesaduf neticesinde oyrenir Almanin alkoqol ickilere qarsi mualice aldigi sanatoriyada tanis oldugu Qropius sevgisini etiraf etdiyi mektubu yanlis unvana gondermisdi ve bunun neticesinde Qustavin bu mektubdan xeberi olmusdu Bu hadiseden sonra onlar ucu gorusur Maler heyat yoldasina ya o ya men deyir Alma heyat yoldasini secse de Qropiusla olan munasibetini de gizli sekilde davam etdirdi amma yene de son gunlerinde heyat yoldasinin yaninda oldu Malerin olumunden bir il sonra genc ressam Kokoska ile esq yasadi Ancaq bu elaqede de ziyan gordukden sonra Qropiusla evlendi Sonuncu heyat yoldasi ise taninmis yazici Verfel oldu Bestekarliginin son dovruQustav Malerin son dovrde yazdigi eserlerinde heyat ve olum movzularina genis yer verdi Bu eserlerden Das Lied von der Erde Yer uzu mahnilari bestekarin doqquzuncu simfoniyasidir amma Maler bu eserin sonuncu simfoniyasi olacagina inandigindan ona Yer uzu mahnisina doqquzuncu simfoniya adini verib Bestekarin olumuNyu Yorka geden Maler Carnegie Hall da 1911 ci ilin fevralinda verdiyi konsertden sonra veziyyeti daha da agirlasdigi ucun ona vetenine geri donmek tovsiye edildi Heyat yoldasiyla etdiyi gemi seferinden sonra Parisde klinikaya sonra ise Vyanada bir sanatoriyaya gonderildi Tebiet olum esq ve xeyal qiriqliginin vurusdugu bu mubarizenin qehremani 18 may gecesi son nefesini verdi Bestekarin olerken son sozu Motsart Motsart olub Guclu yagisin altinda Vyanada oz vesiyyeti ile Grinzinger qebiristanliginda qizinin yaninda defn olunan Qustav Malerin cenazesine boyuk kutle qatilmisdi Alma hekimlerin gosterisi ile defnde istirak etmese de debdebeli defn merasiminde istirak edenler arasinda Arnol Soenberg Bruno Valter Alfred Roller ve separatci ressam Gustav Klimt ve meshur Avropa Opera Teatrlarinin bir cox numayendeleri var idi Merasimin sonunda ufuqde meydana cixan goy qursaginin gozelliyi uzun muddet yaddaslardan silinmedi O bu dunyaya ve oz zamanina aid deyildi eserleri yasadigi tarixlerde anlasilmirdi Yuz il evvel kagiza yazdigi notlar bu gun dinleyenlerin ruhunun en sirli guselerini isiqlandiran gucunu hec itirmeyen isilti kimidir Ilkin dirijorluq karyerasi 1880 88Ilk vezifeleri 1880 ci ilin yayinda Linzin cenubunda Bad Hall seherinde kicik bir teatrda Maler ilk pesekar isine basladi Repertuari tamamile operettadan ibaret olmus ve Karrin sozleri ile desek kicik agir is idi 1883 cu ilin yanvarinda Maler Olmutzdeki indiki Olomouc teatrlarin birinde drijor kimi islemeye basladi Orkestra ile o qederde urek acan elaqelerinin olmamasina baxmayaraq Maler Bizetin Karmen operasida daxil olmaqla teatra yeni bes opera getirdi Kasselin Hessain seherinde Kral Teatrinda bir heftelik tecrubesinden sonra Maler 1883 cu ilin Avqustundan etibaren teatrin Musiqi ve Xor Drijoru oldu Xosagelmez muhitde islemesine baxmayaraq Malerin Kasselde boyuk ugurlari oldu En sevdiyi operasi olan Veberin Der Freischutz tamasasina rehberlik etmis ve 1884 cu il Iyunun 23 de Josef Viktor von Seffelin Der Trompeter von Sakkingen Sakkingenin Carcilari pyesine oz musiqisini bestelemisdir ve bu Malerin ictimaiyet qarsisinda ilk pesekar isi idi Budapest Hamburq 1888 97Kral Operasi 1888 ci ilin Oktyabrinda Budapeste gelen zaman Maler Magirizatsiya siyasetinin terefdarlari olan muhafizekar Macar Milletcileri ile Avstro Alman medeni enenelerini inkisaf etdirmek veqoruyub saxlamaq isteyen tereqqiperverlerin medeni munaqisesi ile uzlesdi Cetin veziyyetden xeberdar olan Maler ehtiyatli davranirdi 1889 cu ilin Fevralinda Bernard Maler vefat etdi daha sonra ise Malerin bacisi Leopoldin ve anasi dunyasin deyisdi Malerin ozu ise hemorit miqren ve daimi olaraq sepkili bogaz agrilarindan eziyyet cekirdi Ailesinde ve saglamligindaki problemlerden sonra 1889 cu il Noyabrin 21 de Budapestde Birinci Simfobiyasinin teqdimati ugursuzluqla neticelendi Sonuncu Budapest zeferi ise Don Giovanni tamasasi oldu Vyana 1897 1907Drektorluq vezifesine baslamaq ucun imperatorun tesdiqini gozleyen Maler bir muddet Josef Hellmesberger konservatoriyanin kecmis direktorunun oglu ve Hans Ricter kimi drijorlarla birlikdikde calismali oldu 8 oktyabrda Maler Hofoper Konservatoriyasinin drektor vezifesine resmi olaraq teyin edildi Yeni vezifesinde ilk isi Smetanin Cex milletcisi operasi Dalibor idi opera sonda qehreman Daliborun sag qalmasi hissesi elave olunaraq yeniden islenib hazirlanmisdir Bu ise Maleri Cex xalqini kicildib anti sulale ile qardaslasdirdigina gore gunahlandiran Vyana Alman milletcileri arasinda boyuk qezebe sebeb oldu Malerin vezifede oldugu dovrde Hofoper teatrina 33 yeni opera teqdim edildi qalan 55 i ise yeniden islenib hazirlanmisdir 1902 ci ilin evvellerinde Vyana Separatizm herekatinin terefdari olan ressam Alfred Roller ile gorusmusdur 1 il sonra Maler onu Hofoperde sehne dizayneri vezifesine teyin etdi Burada Rollerin ilk isi Tristan ve Isolda eseri oldu Maler ve Rollerin emekdasligi Bethovenin Fidelio Gluckin Iphagenia en Aulide ve Mozartin Le nozee de Figaro kimi operalarindan basqa 20 meshur eserin erseye gelmesiyle neticelendi 1907 ci ilin evvellerinde Nyu York Metropoliton Operasinin drektoru Henric Conriedle danisiqlara baslamis ve elverisli sertler cercivesinde Nyu Yorkda 1 illik muqavile imzalamisdir Vyanadaki 10 ili erzinde Maler anti Semit metbuatindan muntezem olaraq muqavimet ve qarsidurma gormus ancaq bu 10 il icerisinde Maler opera teatrina yeni heyat qazandirdi ve sanki onun butun borclarini temizledi ancaq buna baxmayaraq cox az dost qazanmisdi deyilene gore o oz musiqicileri ile aslan terbiyecisi oz heyvanlari ile davranan kimi davranirdi Evliliyi ve Ailesi Vyanadaki ikinci dovrunde Maler Auenbruggerstrasse de genis muasir menzil almis ve Maierniggdeki yeni bestekarliq sudiyasinin yaxinliginda yay villasi tikdirmisdir 1901 ci ilin Noyabrinda teatrin drektoru Maks Brukhardin da qatildigi yigincaqda ressam Carl Mollun ogey qizi Alma Sindler ile tanis olmusdur Maler ve onunla operada oxumaga can atan genc qadinlarla olan qalmaqallardan dolayi Almaonunla tanis olmaga o qederde hevesli deyildi Aleksandr Von Zemlisnkinin baleti ile bagli fikirlerde raziliga gele bilmeyen bu ikili novbeti gun Hofoperde gorusmeye razilasirlar Bu gorus tezlikle sevgiye cevrilir Maler ve Alma 1902 ci ilin Martin 9 da kicik bir merasimle evlenirler Alma nikaha qeder artiq 1902 ci il Noyabrin 3 de dunyaya gelen ilk ovladi qizi Maria Annaya hamile idi Ikinci qizi Anna ise 1904 cu ilde dunyaya geldi Cutluyun dostlari bu nikahdan teeccublenmis ve hetta bunun agilli bir hereket olduguna da subhe edirdiler Onu basdan xarab exlaqsiz yehudi adlandiran Burchard Malerin bu cur yaxsi ailenin gozel qizina layiq olmadigini dusunurdu Diger terefdende Malerin ailesi Almani oynaq etibarsiz ve kisilerin onun gozelliyine vuruldugunu gormeyi seven bir qadin hesab edirdiler Alma tezlikle Malerin ailede bir bestekar olmalidi inadindan bezir ve musiqi tehsilini buraxir 1907 ci ilde Maler Vyanada onun eleyhine olan mubarizenin tesirinden bezerek ailesi ile birlikde Maiernigge kocur Gelislerinden qisa muddet sonra her iki qizi skarlatin ve difteriya xesteliyine tutulurlar Anna sagalir ancaq Maria 2 hefte dayanisdan sonra Iyulun 12 de vefat edir Bu cur agir itkilerden qisa muddet sonra Maler ureyinin qusurlu oldugunu oyrenir ve diaqnozlar Vyanada mutexessis terefinden tesdiq edilmisdir Xestelik hemcinin depressiyanin gostericisi idi yayin sonunda Maierniggdeki villa baglanmis ve bir daha yeniden ziyaret edilmemisdir Son illeri 1908 11Nyu York Maler Nyu Yorkda isini 1908 ci il Yanvarin 1 de Metropolitan Operasinda basladi ve Nyu Yorkda helede qalmaqda olan Vagnerin Tristan ve Isolda operasinin ixtisar olunmus versiyasina drijorluq etmisdir 1908 ci ilin yayinda Avstriyaya qayitdiqdan sonra Maler burada ucuncu ve sonuncu bestekarliq studiyasini qurdu Burada o qedim Cin poemalari esasinda Hans Bethgenin metnlerinden istifade ederek Das Lied von der Erde Yer kuresinin mahnisi eserini bestelemisdir 1908 ci ilin sentyabrin 19 da Praqada Yeddinci Simponiyanin teqdimati Alma Maler terefinden ugurdan cox tenqidle qasilandi 1908 09 cu illerde Metropolitan rehberliyi Malerle emekdasliq ucun italyan drijoru Arturo Toskanini Nyu Yorka getirdi Nyu Yorkdaki dovrunun erken doneminde Maler Nyu York Simponiyasi Orkestrasi ile birlikde uc konserte rehberlik etmisdir 1909 cu ilin yayinda Avropaya qayidan Maler Doqquzuncu Simponiyasi uzerinde calismaga basladi ve bu arada Niderlanda da sefer etmisdir 1909 10 cu iller Nyu York Filarmoniyasindaki dovru uzun ve yorucu olmusdur Maler bu dovrde 46 konserte rehberlik etmisdir Alma Malerle birlikde qalmaga razi oldu baxmayaraqki Malerin Gropiusla munasibetleri helede gizli olaraq davam edirdi Maler Sekkizinci Simfoniyasini Gropiusa hesr etmisdir Xesteliyi ve olumu 1910 cu ilin yayinda Maler Onuncu Simfoniyasi uzerinde calismis ve 1910 cu ilin Noyabrinda Alma ile birlikde Nyu Yorka qayitmisdir 1910 cu ilin Miladinda daimi olaraq bogaz agrisindan eziyyet cekmeye basladi 1911 ci ilin Fevralin 21 de Maler 40 C heraretin olmasina baxmayaraq Carnegie Hall da kecirilenVeberin Oberon Uverturasi Liszt in Les Preludes Mandelssohn nin Violin Concerto ve Bethovenin Yeddinci Simfoniyasindan ibaret konsert proqraminda tekidle olsa da istirak etdi vebu konsert Malerin rehberlik etdiyi son konsert oldu Bir nece hefteni yataqda kecirdikden sonra Malere yoluxucu endokartid diaqnozu qoyuldu ve urek klapanlari qusurlu olan xesteler bu xesteliye meyilli oldugundan Malerin sag qalmaq sansi demek olarki yox idi Ancaq Maler umidini itirmedi Aprelin 8 de Maler ailesi ve baxicisi ile birlikde Avropaya geden SS Amerika gemisi ile Nyu Yorku terk etdiler 10 gun sonra Parise catdilar ve burada Maler Neuilly kiliniki xestexanasina yatirildi ancaq sehhetinde hec bir irelileyis olmadi Mayin 11 de qatarla Vyanadaki Lou Sanatoriyasina aparilmis ve Mayin 18 de burada vefat etmisdir 1911 ci ilin Mayin 22 de Maler vesiyyetine gore Grinzing qebirsanliginda defn olunmusdur Alma hekimlerin gosterisi ile defnde istirak etmedi ancaq debdebeli defn merasiminde istirak edenler arasinda Arnol Soenberg Bruno Valter Alfred Roller ve Separatci ressam Gustav Klimt ve meshur Avropa Opera Teatrlarinin bir cox numayenderi var idi Alma Maler erinin olumunden sonra 50 il yasadi o 1964 cu ilde vefat etmisdir 1915 ci ilde Walter Gropius ile evlenmis ancaq 5 il sonra ondan bosanmisdir 1929 cu ilde ise yazici Franz Werfel ile evlenmisdir 1940 ci ilde Malerle kecirdiyi illerin xatirelerine hesr etdiyi Qustav Maler Xatireler ve Mektublar adli memuarini cap etdirmisdir Ancaq sonralar bioqraflar terefinden Malerin heyatinin natamam secici ve ozunu seven bir tablosu yaratdigina gore tenqid edilmisdir Bestekarin qizi Anna Maler meshur heykeltaras olmus 1988 ci ilde vefat etmisdir Beynelxalq Qustav Maler Cemiyyetinin esasi 1955 ci ilde Vyanada qoyulmusdur Ilk vitse prezidenti Bruno Walter fexri uzvu ise Alma Maler idi Cemiyyetin meqsedi Malerin eserlerinin butov bir nesrini uze cixarmaq ve bestekarin heyatinin butun dovrlerini ehate etmek idi MusiqisiMahler boyuk Alman simfonisti kimi taninmisdir Malere gore Wagner Bethovenden sonra onun musiqisinin inkisafinda tesiri olan yegane bestekardir Malerin yaradiciligi iki janrdan ibaretdir simfoniya ve mahnilardan Bitirdiyi doqquz simfoniyasindan basqa onun baslica eserlerini Lieder eines fahrenden Gesellen Yolcunun mahnilari Kindertotenlieder Usaqlarin olmesi haqqinda mahnilar mahni silsileleri simfoniyanin sintezi ve Das Lied von der erde Yer kuresinin mahnisi mahni silsilesi teskil edir Simfonik yaradiciligiMalerin simfonik yaradiciligi bir qayda olaraq uc dovre bolunur Birinci dovrde Wunderhorn poemalarini oxumasi ustunluk teskil edir ve ilk dord simfoniyadan ibaretdir Malerin yaradiciliginin ikinci dovru 5 ci simdoniyadan 7 ci simfoniyaya qeder olan dovrdur Burada Maler ucuncu simponiyasinda da istifade etdiyiseypur kimi qeyr adi musiqi aletlerinden istifade etmisdir Malerin simfonik yaradiciliginin ucuncu dovru tamamlaya bilmediyi 8 9 ve 10 cu simfoniyalarindan elecede Das Lied ver don Erde mahni silsilesinden ibaretdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Gustav Mahler Internet Broadway Database ing 2000 The Fine Art Archive 2003 Archivio Storico Ricordi 1808 Maler Gustav Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 maniadb ing 1996