Bu məqalədə , təsdiqlənə bilməyən ifadələrə, mülahizə və şərhlərə yer verildiyi düşünülür. Xahiş olunur, mətni nəzərdən keçirin və yeni mənbələr əlavə edərək məqaləni zənginləşdirin. Əlavə məlumat üçün səhifənin yaza bilərsiniz. Lütfən, müzakirələr davam etdiyi müddətdə şablonu məqalədən çıxarmayın. |
Qorxu — məlumatsızlıqdan yaranan duyğu. Məsələn qaranlıqdan yaranan qorxu hissi qaranlığın qeyri-müəyyənliyindən irəli gəlir.
Qorxu həm də bir insanın yaşadığı ümidsizliklər və ya uğursuzluqlar nəticəsində yaranmış bir hissdir. Ən əsası qorxu bir ciddi psixoloji xəstəlikdir, müalicə olunmağı mütləqdir.
Müasir dildə həmçinin fobiya termini də oxşar mənada istifadə edilir. Qorxunu aradan qaldırmaq üçün müxtəlif müalicə metodları mövcuddur.
Təhlükə, fəlakət, böhran kimi anlayışlar gündəlik həyatımızla sıx bağlıdır. Qəzet səhifələrindən, televiziya ekranlarından hər gün yeni-yeni dəhşətli hadisələr, qətllər, fövqəladə hallar haqqında informasiya alaraq istər-istəməz düşünməli oluruq: bütün bunlar mənim də başıma gələ bilər. Elə ona görə insan özünü faciələrlə dolu bu dünyada dayhrurjrbrbr. Ona elə gəlir ki, təhlükə onu hər yerdə-evdə, mağazada, teatrda, evinin girişində və ictimai nəqliyyatda addım-addım izləyir.
Sanki insan üçün özünü rahat və təhlükəsiz hiss edə biləcək bir yer tapılmır ki, tapılmır. Bunun nəticəsi kimi yuxusuzluq, iştahsızlıq, mədə xəstəlikləri, təzyiq, digər nasazlıqlar baş qaldırır, insan özünü çox narahat hiss edir. Bizi əhatə edən təhlükələr haqda düşünməyə bilmədiyimiz halda, psixoloji cəhətdən çox yoruluruq, daim qorxu içərisində yaşamalı oluruq, qorxu-hürkülərdən universal xilas vasitələri, hər hansı düşə biləcəyimiz vəziyyətlərə dair dəyərli məsləhət axtarır, onları tapa bilmədikdə sanki qapalı bir dairəyə düşür, problemlərimizi dərinləşdiririk.
Bu cür psixoloji yükün öhdəsindən nə cür gəlmək, uşaqlarımızı təhlükələrlə dolu bu dünyamızda yaşamağa nə cür hazırlaşdırmaq olar? Düzdür özümüzü elə apara bilərik ki, sanki bu təhlükələr yox dərəcəsindədir. Qəzet, televiziya, radio yeniliklərindən əl çəkmək, dost və həmkarlarla heç bir kriminal hadisə müzakirə etməmək, yaxud tamamilə özünü cəmiyyətdən təcrid edərək, insan ayağı dəyməyən bir yerdə yaşamağa qərar vermək, lazımi anda özünün, yaxınlarının köməyinə çata bilmək üçün hətta tibb və ya xilasedici peşələrinə də yiyələnmək olar… Çıxış yolu isə şəxsi psixologiyanı yenidən qurmağa, özündə təhlükəsizlik psixologiyasını inkişaf etdirməyə cəhd göstərməsidir. Bunun üçün ilk növbədə qorxuya və daim bədbəxt hadisə gözləməsinə son qoymaq, hər hansı təhlükəyə hazır olmaq lazımdır.
Qorxular da müxtəlif olur: zərərli və xeyirli. Məsələn, xeyirli qorxular insanı düşünülməmiş addımlardan çəkindirir və belə olduqda onun sağ qalmasını təmin edir. Doğrudan da məhz qorxu bizə maşınların sürətlə şütüdüyü prospekti keçməkdən və ya hündür binadan paraşütsüz tullanmaqdan çəkindirir. Bunun əksi olaraq, zərərli qorxular bizim liftdən istifadə etməyimizə, kinoteatra getməyimizə və ya toyuq ətini iştahla yeməyimizə mane olur, çünki əsassız qorxularımız bizim real düşünmək qabiliyyətimizi iflic vəziyyətinə salaraq beynimizdə təsəvvür etdiyimiz dəhşətləri hər dəfə yenidən yaşamağa vadar edir. Əsassız qorxular canımıza o dərəcədə hopur ki, biz hətta baş verməyən hadisəni təsəvvürümüzdə belə canlandırmaqdan çəkinirik. Belə qorxularla hər birimiz mübarizə aparmalı, gücümüz çatdıqda, mütəxəssislərə müraciət etməliyik. Seçim hər bir insanın öz əlindədir. Bu artıq təhlükəsizlik psixologiyasına tərəf ilk addımdır.
İkinci addım-müxtəlif təhlükələrlə görüşə hazırlıqdan ibarətdir. Baş verə biləcək bütün təhlükələri nə əvvəlcədən bilmək, nə də onlara hazır olmaq mümkün deyil. Elə də olur ki, biz həqiqətən bizə təhlükə yarada bilən amillərdən yox, digər şeylərdən qorxuruq. Adətən təyyarədə uçmaqdan qorxan insan bir də görürsən ki, maşınların gür hərəkəti olan yerdə təhlükəsizliyini düşünmədən yaxınlaşan avtobusa sarı qaçır və ya nəqliyyat vasitəsində təhlükəsizlik kəmərlərindən istifadə etmir. Halbuki avtomobil qəzalarında tələf olanların sayı təyyarə qəzalarında həlak olanlardan qat-qat çoxdur. Biz ildırımdan qorxaraq, bununla belə tanımadığımız bir insanın üzünə soruşmadan, qapı gözlüyündən baxmadan qapı açır, inflyasiyadan qorxaraq, cəsarətlə maliyyə piramidalarına vəsaitlərimizi etibar edirik. Atipik pnevmoniyadan qorxaraq, bununla belə hepatitə qarşı peyvənd olunmaqdan imtina edirik. Siyahını sonsuzadək davam etdirmək olar…
Məhz ona görə də potensial təhlükəni görmək, hiss etmək, ondan qaçmağı öyrənmək, təhlükə anında isə nə edəcəyi bilmək lazımdır. Bu isə təhlükəsizliyimizin şəxsi işimizə çevrildiyi halda mümkündür.
Bizim təhlükəsizliyimizlə məşğul olan bir çox insanlar mövcuddur: polis, tibb işçiləri, xilasedicilər, nəzarət orqanları, təhlükəsizlik texnikası üzrə ixtiraçı və mühəndislər, müəllimlər… Lakin onların heç biri sizi avtomobilinizə minərkən təhlükəsizlik kəmərlərini bərkitməyə, mehmanxanadakı yanğın zamanı evakuasiya sxeminə diqqət yetirməyə və s. məcbur edə bilməz. Halbuki bu, ilk baxışdan xırda məsələlərdən bizim sağlamlığımız, təhlükəsizliyimiz, hətta həyatımız belə asılıdır.
Şəxsi təhlükəsizliyimizə aid məsuliyyətin bir hissəsini üzərimizə alaraq, beləliklə, təhlükəsiz həyata hazırlaşaraq, biz daha güclü, daha əminli oluruq, çünki özümüzü bu və ya digər hadisələr zamanı necə aparacağımızı artıq aydın təsəvvür edirik.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede orijinal tedqiqata tesdiqlene bilmeyen ifadelere mulahize ve serhlere yer verildiyi dusunulur Xahis olunur metni nezerden kecirin ve yeni menbeler elave ederek meqaleni zenginlesdirin Elave melumat ucun sehifenin yaza bilersiniz Lutfen muzakireler davam etdiyi muddetde sablonu meqaleden cixarmayin Qorxu melumatsizliqdan yaranan duygu Meselen qaranliqdan yaranan qorxu hissi qaranligin qeyri mueyyenliyinden ireli gelir Qorxu hem de bir insanin yasadigi umidsizlikler ve ya ugursuzluqlar neticesinde yaranmis bir hissdir En esasi qorxu bir ciddi psixoloji xestelikdir mualice olunmagi mutleqdir Muasir dilde hemcinin fobiya termini de oxsar menada istifade edilir Qorxunu aradan qaldirmaq ucun muxtelif mualice metodlari movcuddur Tehluke felaket bohran kimi anlayislar gundelik heyatimizla six baglidir Qezet sehifelerinden televiziya ekranlarindan her gun yeni yeni dehsetli hadiseler qetller fovqelade hallar haqqinda informasiya alaraq ister istemez dusunmeli oluruq butun bunlar menim de basima gele biler Ele ona gore insan ozunu facielerle dolu bu dunyada dayhrurjrbrbr Ona ele gelir ki tehluke onu her yerde evde magazada teatrda evinin girisinde ve ictimai neqliyyatda addim addim izleyir Sanki insan ucun ozunu rahat ve tehlukesiz hiss ede bilecek bir yer tapilmir ki tapilmir Bunun neticesi kimi yuxusuzluq istahsizliq mede xestelikleri tezyiq diger nasazliqlar bas qaldirir insan ozunu cox narahat hiss edir Bizi ehate eden tehlukeler haqda dusunmeye bilmediyimiz halda psixoloji cehetden cox yoruluruq daim qorxu icerisinde yasamali oluruq qorxu hurkulerden universal xilas vasiteleri her hansi duse bileceyimiz veziyyetlere dair deyerli meslehet axtarir onlari tapa bilmedikde sanki qapali bir daireye dusur problemlerimizi derinlesdiririk Bu cur psixoloji yukun ohdesinden ne cur gelmek usaqlarimizi tehlukelerle dolu bu dunyamizda yasamaga ne cur hazirlasdirmaq olar Duzdur ozumuzu ele apara bilerik ki sanki bu tehlukeler yox derecesindedir Qezet televiziya radio yeniliklerinden el cekmek dost ve hemkarlarla hec bir kriminal hadise muzakire etmemek yaxud tamamile ozunu cemiyyetden tecrid ederek insan ayagi deymeyen bir yerde yasamaga qerar vermek lazimi anda ozunun yaxinlarinin komeyine cata bilmek ucun hetta tibb ve ya xilasedici peselerine de yiyelenmek olar Cixis yolu ise sexsi psixologiyani yeniden qurmaga ozunde tehlukesizlik psixologiyasini inkisaf etdirmeye cehd gostermesidir Bunun ucun ilk novbede qorxuya ve daim bedbext hadise gozlemesine son qoymaq her hansi tehlukeye hazir olmaq lazimdir Qorxular da muxtelif olur zererli ve xeyirli Meselen xeyirli qorxular insani dusunulmemis addimlardan cekindirir ve bele olduqda onun sag qalmasini temin edir Dogrudan da mehz qorxu bize masinlarin suretle sutuduyu prospekti kecmekden ve ya hundur binadan parasutsuz tullanmaqdan cekindirir Bunun eksi olaraq zererli qorxular bizim liftden istifade etmeyimize kinoteatra getmeyimize ve ya toyuq etini istahla yemeyimize mane olur cunki esassiz qorxularimiz bizim real dusunmek qabiliyyetimizi iflic veziyyetine salaraq beynimizde tesevvur etdiyimiz dehsetleri her defe yeniden yasamaga vadar edir Esassiz qorxular canimiza o derecede hopur ki biz hetta bas vermeyen hadiseni tesevvurumuzde bele canlandirmaqdan cekinirik Bele qorxularla her birimiz mubarize aparmali gucumuz catdiqda mutexessislere muraciet etmeliyik Secim her bir insanin oz elindedir Bu artiq tehlukesizlik psixologiyasina teref ilk addimdir Ikinci addim muxtelif tehlukelerle goruse hazirliqdan ibaretdir Bas vere bilecek butun tehlukeleri ne evvelceden bilmek ne de onlara hazir olmaq mumkun deyil Ele de olur ki biz heqiqeten bize tehluke yarada bilen amillerden yox diger seylerden qorxuruq Adeten teyyarede ucmaqdan qorxan insan bir de gorursen ki masinlarin gur hereketi olan yerde tehlukesizliyini dusunmeden yaxinlasan avtobusa sari qacir ve ya neqliyyat vasitesinde tehlukesizlik kemerlerinden istifade etmir Halbuki avtomobil qezalarinda telef olanlarin sayi teyyare qezalarinda helak olanlardan qat qat coxdur Biz ildirimdan qorxaraq bununla bele tanimadigimiz bir insanin uzune sorusmadan qapi gozluyunden baxmadan qapi acir inflyasiyadan qorxaraq cesaretle maliyye piramidalarina vesaitlerimizi etibar edirik Atipik pnevmoniyadan qorxaraq bununla bele hepatite qarsi peyvend olunmaqdan imtina edirik Siyahini sonsuzadek davam etdirmek olar Mehz ona gore de potensial tehlukeni gormek hiss etmek ondan qacmagi oyrenmek tehluke aninda ise ne edeceyi bilmek lazimdir Bu ise tehlukesizliyimizin sexsi isimize cevrildiyi halda mumkundur Bizim tehlukesizliyimizle mesgul olan bir cox insanlar movcuddur polis tibb iscileri xilasediciler nezaret orqanlari tehlukesizlik texnikasi uzre ixtiraci ve muhendisler muellimler Lakin onlarin hec biri sizi avtomobilinize minerken tehlukesizlik kemerlerini berkitmeye mehmanxanadaki yangin zamani evakuasiya sxemine diqqet yetirmeye ve s mecbur ede bilmez Halbuki bu ilk baxisdan xirda meselelerden bizim saglamligimiz tehlukesizliyimiz hetta heyatimiz bele asilidir Sexsi tehlukesizliyimize aid mesuliyyetin bir hissesini uzerimize alaraq belelikle tehlukesiz heyata hazirlasaraq biz daha guclu daha eminli oluruq cunki ozumuzu bu ve ya diger hadiseler zamani nece aparacagimizi artiq aydin tesevvur edirik Xarici kecidler Psixologiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin