Qlobal şəbəkələr (Wide Area Networks, WAN) — Ərazi kompüter şəbəkələri də adlandırırlar. Onlar region,
dövlətlər, kontinent və ya bütün Yer kürəsində yayılmış çoxlu sayda abonentlərə xidmət etmək üçün yaradılıb.
Əlaqə kanallarının uzunluğunun böyük olmasına görə qlobal şəbəkələrin qurulması böyük xərclər tələb edir, bura kabellərin və onların çəkilmə işlərinin qiyməti, kommutasiya avadanlıqlarının və kanalın lazımi keçirmə zolağını təmin edən aralıq gücləndirici qurğuların xərcləri, həmçinin böyük ərazilərdə yayılmış şəbəkə qurğularının işçi vəziyyətdə saxlanması və istismarı xərcləri də daxildir.
Qlobal şəbəkələr adətən böyük telekommunikasiya şirkətləri tərəfindən abonentlərə pullu xidmət etmək üçün yaradılır.
Qlobal şəbəkələrin qiymətinin baha olmasını nəzərə alaraq istənilən tip verilənləri: kompüter verilənlərini, telefon danışıqları, fakslar, teleqramlar, televiziya görüntüləri, teletekst (iki terminal arasında verilənlərin ötürülməsi), videotekst (şəbəkədə saxlanılan verilənlərin öz terminalına götürmək) və s. verilənləri ötürə bilən vahid qlobal şəbəkənin yaradılma tendensiyası meydana gəlmişdir.
Genişmiqyaslı şəbəkə
Genişmiqyaslı şəbəkə
Çox zaman Qlobal şəbəkəni Genişmiqyaslı şəbəkə də adlandırırlar. Genişmiqyaslı şəbəkə (Wide Area Network - WAN) – coğrafi bölgələri birləşdirən kommunikasiya şəbəkəsi. Ən böyük genişmiqyaslı şəbəkə, şübhəsiz, İnternetdir. Genişmiqyaslı şəbəkələrin əksəriyyəti iki və daha artıq lokal şəbəkədən (LAN) ibarət olur və onlar bir-birinə yönləndiricilər (ROUTER) vasitəsi ilə bağlanır. Belə şəbəkələrdə rabitə kanalı olaraq telefon sistemlərindən, rabitə peyklərindən, mikrodalğalardan, yaxud onların kombinasiyasından istifadə olunur. Genişmiqyaslı şəbəkənin iki variantından biri intranet (INTRANET), o biri isə ekstranetdir (EXTRANET). İntranet bir təşkilatın əməkdaşlarının müstəsna istifadəçi üçün hazırlanır. Böyük biznes qurumlarının çoxunun müxtəlif ofisləri arasında daxili sənəd dövriyyəsi məqsədi ilə belə şəbəkələr qurulur. Ekstranet şəbəkəsi intranetə bənzəyir, ancaq bu şəbəkədə təşkilatdan kənar xüsusi şəxslərə daxili informasiya sistemindən istifadə etməyə icazə verilir. İnternet kimi, intranet və ekstranet şəbəkələrində də veb texnologiyalarından istifadə olunur.
ISO/OSI modeli
Qlobal kompüter şəbəkələrində informasiyanın mübadiləsi üçün açıq sistemlərin qarşılıqlı təsir modeli – ISO/OSI modelindən (ISO – International Standarts Organization, OSI – Open Systems Interconnection) istifadə olunur.
OSI modeli açıq sistemlərin qarşılıqlı əlaqələrinə xidmət edərək, sistemin müxtəlif əlaqə səviyyələrini təyin edir, onlara standart adlar verərək hər bir səviyyədə hansı funksiyanı yerinə yetirməsini göstərir. Bu səviyyələrin hər birində xüsusi protokol adlanan standartlardan istifadə olunur.
Qlobal şəbəkə
Qlobal şəbəkənin strukturu
Qlobal hesablama şəbəkələri müəssisədə olan və ya uzaq məsafədə yerləşən və informasiya mübadiləsinə ehtiyacı olan bütün abonentlər arasında əlaqə yaratmaq imkanına malik olmalıdır. Bunun üçün qlobal şəbəkə kompleks xidmətlər göstərməlidir. Qlobal hesablama şəbəkəsi bir biri ilə əlaqədə olan üç alt şəbəkədən ibarətdir:
Verilənləri ötürmə şəbəkəsi;
EHM şəbəkəsi;
Terminal şəbəkəsi.
Kommutasiya üsulları
İnformasiya mübadiləsini həyata keçirmək üçün abonentlər arasında əlaqə 3 üsulla yaradıla bilər:
kanalların kommutasiyası;
məlumatların kommutasiyası;
paketlərin kommutasiyası.
Kanalların kommutasiyası
Kanalların kommutasiyası abonentlər arasında fiziki kanalın ayrı-ayrı hissələrini bir-birinin ardınca qoşaraq verilənlərin birbaşa ötürülməsini təmin edir. Verilənlərin ötürülmə vaxtı ötürülən məlumatların uzunluğundan və kanalın ötürmə sürətindən asılıdır.
Məlumatların kommutasiyası
Məlumatların kommutasiyası başlıq və verilənlərdən ibarət məlumatların şəbəkə qovşaqları tərəfindən təyin edilən marşrut üzrə ötürülməsi yolu ilə həyata keçirilir.
Paketlərin kommutasiyası
Paketlərin kommutasiyası məlumatları müəyyən uzunluğu olan (adətən 1024 bayt) və başlıqla təmin olunmuş məlumat elementləri – paketlərə bölmək və paketləri şəbəkə qovşaqları vasitəsilə təyin edilən marşrut üzrə ötürmək yolu ilə həyata keçirilir.
Qlobal şəbəkələrin növləri
80-cı illərdə praktiki olaraq paketlərin kommutasiyası ilə işləyən yalnız X.25 - qlobal şəbəkə texnologiyasından istifadə olunurdu. Bu gün seçim xeyli artıb, X.25 şəbəkələri ilə yanaşı Frame Relay, ATM texnologiyalarından da istifadə olunur. Bununla yanaşı qlobal kompüter şəbəkələrində TCP/IP texnologiyasından da geniş istifadə olunur ki, buna İnternet şəbəkəsini misal göstərmək olar.
qlobal, şəbəkə, lər, wide, area, networks, ərazi, kompüter, şəbəkələri, adlandırırlar, onlar, region, dövlətlər, kontinent, bütün, kürəsində, yayılmış, çoxlu, sayda, abonentlərə, xidmət, etmək, üçün, yaradılıb, əlaqə, kanallarının, uzunluğunun, böyük, olmasına. Qlobal sebekeler Wide Area Networks WAN Erazi komputer sebekeleri de adlandirirlar Onlar region dovletler kontinent ve ya butun Yer kuresinde yayilmis coxlu sayda abonentlere xidmet etmek ucun yaradilib Elaqe kanallarinin uzunlugunun boyuk olmasina gore qlobal sebekelerin qurulmasi boyuk xercler teleb edir bura kabellerin ve onlarin cekilme islerinin qiymeti kommutasiya avadanliqlarinin ve kanalin lazimi kecirme zolagini temin eden araliq guclendirici qurgularin xercleri hemcinin boyuk erazilerde yayilmis sebeke qurgularinin isci veziyyetde saxlanmasi ve istismari xercleri de daxildir Qlobal sebekeler adeten boyuk telekommunikasiya sirketleri terefinden abonentlere pullu xidmet etmek ucun yaradilir Qlobal sebekelerin qiymetinin baha olmasini nezere alaraq istenilen tip verilenleri komputer verilenlerini telefon danisiqlari fakslar teleqramlar televiziya goruntuleri teletekst iki terminal arasinda verilenlerin oturulmesi videotekst sebekede saxlanilan verilenlerin oz terminalina goturmek ve s verilenleri oture bilen vahid qlobal sebekenin yaradilma tendensiyasi meydana gelmisdir Mundericat 1 Genismiqyasli sebeke 2 ISO OSI modeli 2 1 Qlobal sebeke 3 Qlobal sebekenin strukturu 4 Kommutasiya usullari 5 Kanallarin kommutasiyasi 6 Melumatlarin kommutasiyasi 7 Paketlerin kommutasiyasi 8 Qlobal sebekelerin novleri 9 Istinadlar 10 Menbe 11 Edebiyyat 12 Hemcinin baxGenismiqyasli sebeke Redakte Genismiqyasli sebeke Cox zaman Qlobal sebekeni Genismiqyasli sebeke de adlandirirlar Genismiqyasli sebeke Wide Area Network WAN cografi bolgeleri birlesdiren kommunikasiya sebekesi En boyuk genismiqyasli sebeke subhesiz Internetdir Genismiqyasli sebekelerin ekseriyyeti iki ve daha artiq lokal sebekeden LAN ibaret olur ve onlar bir birine yonlendiriciler ROUTER vasitesi ile baglanir Bele sebekelerde rabite kanali olaraq telefon sistemlerinden rabite peyklerinden mikrodalgalardan yaxud onlarin kombinasiyasindan istifade olunur Genismiqyasli sebekenin iki variantindan biri intranet INTRANET o biri ise ekstranetdir EXTRANET Intranet bir teskilatin emekdaslarinin mustesna istifadeci ucun hazirlanir Boyuk biznes qurumlarinin coxunun muxtelif ofisleri arasinda daxili sened dovriyyesi meqsedi ile bele sebekeler qurulur Ekstranet sebekesi intranete benzeyir ancaq bu sebekede teskilatdan kenar xususi sexslere daxili informasiya sisteminden istifade etmeye icaze verilir Internet kimi intranet ve ekstranet sebekelerinde de veb texnologiyalarindan istifade olunur ISO OSI modeli RedakteQlobal komputer sebekelerinde informasiyanin mubadilesi ucun aciq sistemlerin qarsiliqli tesir modeli ISO OSI modelinden ISO International Standarts Organization OSI Open Systems Interconnection istifade olunur OSI modeli aciq sistemlerin qarsiliqli elaqelerine xidmet ederek sistemin muxtelif elaqe seviyyelerini teyin edir onlara standart adlar vererek her bir seviyyede hansi funksiyani yerine yetirmesini gosterir Bu seviyyelerin her birinde xususi protokol adlanan standartlardan istifade olunur Qlobal sebeke RedakteQlobal sebekenin strukturu RedakteQlobal hesablama sebekeleri muessisede olan ve ya uzaq mesafede yerlesen ve informasiya mubadilesine ehtiyaci olan butun abonentler arasinda elaqe yaratmaq imkanina malik olmalidir Bunun ucun qlobal sebeke kompleks xidmetler gostermelidir Qlobal hesablama sebekesi bir biri ile elaqede olan uc alt sebekeden ibaretdir Verilenleri oturme sebekesi EHM sebekesi Terminal sebekesi Kommutasiya usullari RedakteInformasiya mubadilesini heyata kecirmek ucun abonentler arasinda elaqe 3 usulla yaradila biler kanallarin kommutasiyasi melumatlarin kommutasiyasi paketlerin kommutasiyasi Kanallarin kommutasiyasi RedakteKanallarin kommutasiyasi abonentler arasinda fiziki kanalin ayri ayri hisselerini bir birinin ardinca qosaraq verilenlerin birbasa oturulmesini temin edir Verilenlerin oturulme vaxti oturulen melumatlarin uzunlugundan ve kanalin oturme suretinden asilidir Melumatlarin kommutasiyasi RedakteMelumatlarin kommutasiyasi basliq ve verilenlerden ibaret melumatlarin sebeke qovsaqlari terefinden teyin edilen marsrut uzre oturulmesi yolu ile heyata kecirilir Paketlerin kommutasiyasi RedaktePaketlerin kommutasiyasi melumatlari mueyyen uzunlugu olan adeten 1024 bayt ve basliqla temin olunmus melumat elementleri paketlere bolmek ve paketleri sebeke qovsaqlari vasitesile teyin edilen marsrut uzre oturmek yolu ile heyata kecirilir Qlobal sebekelerin novleri Redakte80 ci illerde praktiki olaraq paketlerin kommutasiyasi ile isleyen yalniz X 25 qlobal sebeke texnologiyasindan istifade olunurdu Bu gun secim xeyli artib X 25 sebekeleri ile yanasi Frame Relay ATM texnologiyalarindan da istifade olunur Bununla yanasi qlobal komputer sebekelerinde TCP IP texnologiyasindan da genis istifade olunur ki buna Internet sebekesini misal gostermek olar Istinadlar RedakteMenbe RedakteQLOBAL SEBEKELER Muhazire E I ELIYEV t e n AMEA Informasiya Texnologiyalari Institutunun sobe mudiriEdebiyyat RedakteV G Olifer N A Olifer Kompyuternye seti Principy tehnologii protokoly SPB Piter 2001 672 s Vychislitelnye sistemy seti i telekommunikacii Pyatibratov i dr FIS 1998 M Kulgin Tehnologii korporativnyh setej Enciklopediya SPB Piter 2000 704 A V Frolov G V Frolov Globalnye seti kompyuterov M DIALOG MIFI 1996 288 s Ismayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Hemcinin bax RedakteKomputer sebekeleri Lokal sebekeMenbe https az wikipedia org w index php title Qlobal sebeke amp oldid 5984510, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
