fbpx
Wikipedia

Qazaxıstan musiqisi

Qazaxıstan musiqisi(qaz. Қазақстан музыкасы)—Qazaxıstan musiqisi, Qazaxıstandan gələn bir çox musiqi üslubu və janrına aiddir. Qazaxıstanda Qazax Dövlət Qurmanqazi Xalq Çalğı Alətləri Orkestri, Qazax Dövlət Filarmonik Orkestri, Qazax Milli Operası və Qazaxıstan Dövlət Kamera Orkestri var. Xalq çalğı alətləri orkestrinə 19-cu əsrdən bəri tanınmış bəstəkar və dombra ifaçısı Qurmanqazi Saqırbayulinin adı verilmişdir.

Ənənəvi musiqi

Ənənəvi qazax musiqiləri əsasən 2 janrda olur.

  • İnstrumental musiqi—Solistlər tərəfindən ifa olunan əsərlərlə "Küy".Mətn əsasən musiqi üçün arxa planda (və ya "proqramda") görünür, çünki bir çox Küy başlığı hekayələrə istinad edir.
  • Vokal musiqi—Əsasən toy mərasimləri və bayramın bir hissəsində qadınlar tərəfindən ifa edilir.

Sovet dövründə qazax musiqisi

Rusiyanın Qazaxıstandakı musiqi səhnəsində təsirini iki sahədə görmək olar:

  • Birincisi, opera səhnələri olan konsert evləri, konservatoriyalar kimi musiqi akademik institutlarının tətbiqi (Avropa musiqisi oxunur və tədris olunurdu).
  • İkincisi, Qazaxıstanın ənənəvi musiqisini bu akademik strukturlara daxil etməyə çalışmaqla.

Rusiya imperiyası və sonra Sovet İttifaqı tərəfindən idarə olunan Qazaxıstanın xalq və klassik ənənələri etnik rus musiqisi və Qərbi Avropa musiqisi ilə bağlandı.20-ci əsrə qədər Qazax xalq musiqisi bəstəkarlar, musiqi tənqidçiləri və musiqişünaslar daxil olmaqla etnoqrafik tədqiqat qrupları tərəfindən toplanmış və öyrənilmişdir. 19-cu əsrin birinci hissəsində qazax musiqisi xətti nota yazıldı.Bu dövrün bəzi bəstəkarları qazax xalq mahnılarını rus tipli Avropa klassik musiqisinə qoymuşdular.Qazax musiqiçilərinin özləri isə 1931-ci ilə qədər öz musiqilərini not ilə yazmadılar. Sonralar Sovet İttifaqının tərkibində müəyyən qazax xalq mədəniyyətini siyasi və sosial iğtişaşlardan çəkinməyə təşviq edildi. Nəticə qazax xalq musiqisinin bir törəməsi oldu. 1920-ci ildə Rusiya rəsmisi Aleksandr Zatayeviç, Qazax xalq musiqisindən melodiyalar və digər elementlər olan böyük sənət əsərləri yaratdı. 1928-ci ildən başlayaraq 1930-cu illərdə sürətlənərək, ənənəvi qazax alətlərini rus üslublu ansambllarda istifadə etmək üçün uyğunlaşdırdı (fretlərin və simlərin sayını artırmaq kimi). Tezliklə müasir orkestr ifaçılığının bu üslubları musiqiçilərin rəsmi şəkildə oynamalarının yeganə yolu oldu; Qazax xalqı vətənpərvər, peşəkar və sosialist səylərinə çevrildi.

Musiqi müəsissələri

1931-ci ildə qurulan Musiqili-Dramatik Təlim Kolleci, Qazaxıstanda musiqi üzrə ilk ali təhsil müəssisəsi idi. İki il sonra Qazax xalq çalğı alətləri orkestri yaradıldı.Asil Mura Fondu arxiv sənədləridir və Qazaxıstan musiqisinə aid ənənəvi və klassik əsərləri nəşr edir. Qurmanqazi Konservatoriyası Almatıda aparıcı konservatoriyalardan biri hesab olunur.

Ənənəvi musiqi alətləri

 
Qazaxıstanın ənənəvi musiqi alətləri

Ən populyar ənənəvi alətlər simli alətlərdir. Bunlardan birincisi ən populyar və ən qədim qazax musiqi aləti olan dombadır (qaz. домбыра). Bəziləri, köçərilərin oxşar iki simli alətlərdən iki min il əvvəl istifadə etdiyini iddia edirlər.Dombra, dördüncü və ya bəzən bir beşinci aralıqda düzəldilmiş iki ipli uzun boyunlu bir lütdür. Simlər sağ əl ilə plektrum olmadan kəsilir və ya çubuqlanır.

Əhəmiyyətli rol oynayan digər alət, ayaqları arasında tutulan əyilmiş bir alət olan Qobyzdır. Bədən üçün oyma ağacdan, rezonator üçün heyvan dərisindən, iplər üçün at tüklərindən və yaydan hazırlanmışdır. Qobızın orta əsrlərdən çox əvvəl əfsanəvi şaman Qorqut tərəfindən icad edildiyi deyilir. "Zetigen" ("Yeddi sətir") Çində ekvivalent taparaq, cetr ailəsinin üzvü kimi görülə bilər, simlər hər birinin uzunluğunun iki hissəsinə bölünür, körpü hərəkətli və kiçik sümükdən ibarətdir.

Musiqi alətlərinin siyahısı

  • Dombra (Qazaxca: домбыра)—türklər arasında geniş yayılmış bir türkcənin torlu bir alətidir. Dombra içi boş ağacdan, taxta hissələrdən və iki ipdən hazırlanmışdır. Boyuna 19 (bəzən 22) düymələr bağlanır. Üç torlu, iki tərəfli, geniş gövdəli, içi boş və s. Kimi dəyişkənliyə malikdir.
  • Kobuz (Qazaxca: қобыз)— torlu əyilmiş bir alətdir. Kobyz çömçə şəklində bir gövdə, arcuate əyri boyun və geniş düz bir baş var. Səthin yarısı dəri ilə örtülmüşdür. Strings və yay at atından hazırlanmışdır. Möhkəm taxta blokdan hazırlanmışdır. Çox vaxt iki iplə düzəldilir, eyni zamanda üç simli, dörd simli kobyz da var və "nar kobyz", "jez kobyz" kimi dəyişmələrə malikdir.
  • Şamqovuz (Qazaxca: шаңқобыз)— qazax xalqının gümüş və ya dəmirdən hazırlanmış qədim musiqi alətidir. Bu o qədər də böyük deyil, bədəni və arcuate dili var. Bu alətdə oynadığınız üsul ağız boşluğu ilə qarşılıqlı əlaqəyə birbaşa bağlıdır. Aləti çalarkən, sağ əldən istifadə edərək aləti dil ilə çəkin. Qədim dövrlərdə şankobyz uşaq və qadın aləti idi. Şankobyzın müxtəlif millətlərdə çoxlu adı var: vargan, temir komyz, komys, aure, komus, vaniar, tumra, kousian və s.

İstinadlar

  1. "From Folklore to Soviet National Culture- The Process of Formation of "Kazak National Music" (1920-1942)". Src-h.slav.hokudai.ac.jp. İstifadə tarixi: 2 October 2018.
  2. . 2009-08-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-29.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

qazaxıstan, musiqisi, Қазақстан, музыкасы, qazaxıstandan, gələn, çox, musiqi, üslubu, janrına, aiddir, qazaxıstanda, qazax, dövlət, qurmanqazi, xalq, çalğı, alətləri, orkestri, qazax, dövlət, filarmonik, orkestri, qazax, milli, operası, qazaxıstan, dövlət, kam. Qazaxistan musiqisi qaz Қazakstan muzykasy Qazaxistan musiqisi Qazaxistandan gelen bir cox musiqi uslubu ve janrina aiddir Qazaxistanda Qazax Dovlet Qurmanqazi Xalq Calgi Aletleri Orkestri Qazax Dovlet Filarmonik Orkestri Qazax Milli Operasi ve Qazaxistan Dovlet Kamera Orkestri var Xalq calgi aletleri orkestrine 19 cu esrden beri taninmis bestekar ve dombra ifacisi Qurmanqazi Saqirbayulinin adi verilmisdir Mundericat 1 Enenevi musiqi 2 Sovet dovrunde qazax musiqisi 3 Musiqi muesisseleri 4 Enenevi musiqi aletleri 5 Musiqi aletlerinin siyahisi 6 Istinadlar 7 Hemcinin bax 8 Xarici kecidlerEnenevi musiqi RedakteEnenevi qazax musiqileri esasen 2 janrda olur Instrumental musiqi Solistler terefinden ifa olunan eserlerle Kuy Metn esasen musiqi ucun arxa planda ve ya proqramda gorunur cunki bir cox Kuy basligi hekayelere istinad edir Vokal musiqi Esasen toy merasimleri ve bayramin bir hissesinde qadinlar terefinden ifa edilir Sovet dovrunde qazax musiqisi Redakte Rusiyanin Qazaxistandaki musiqi sehnesinde tesirini iki sahede gormek olar Birincisi opera sehneleri olan konsert evleri konservatoriyalar kimi musiqi akademik institutlarinin tetbiqi Avropa musiqisi oxunur ve tedris olunurdu Ikincisi Qazaxistanin enenevi musiqisini bu akademik strukturlara daxil etmeye calismaqla Rusiya imperiyasi ve sonra Sovet Ittifaqi terefinden idare olunan Qazaxistanin xalq ve klassik eneneleri etnik rus musiqisi ve Qerbi Avropa musiqisi ile baglandi 20 ci esre qeder Qazax xalq musiqisi bestekarlar musiqi tenqidcileri ve musiqisunaslar daxil olmaqla etnoqrafik tedqiqat qruplari terefinden toplanmis ve oyrenilmisdir 19 cu esrin birinci hissesinde qazax musiqisi xetti nota yazildi Bu dovrun bezi bestekarlari qazax xalq mahnilarini rus tipli Avropa klassik musiqisine qoymusdular Qazax musiqicilerinin ozleri ise 1931 ci ile qeder oz musiqilerini not ile yazmadilar Sonralar Sovet Ittifaqinin terkibinde mueyyen qazax xalq medeniyyetini siyasi ve sosial igtisaslardan cekinmeye tesviq edildi Netice qazax xalq musiqisinin bir toremesi oldu 1920 ci ilde Rusiya resmisi Aleksandr Zatayevic Qazax xalq musiqisinden melodiyalar ve diger elementler olan boyuk senet eserleri yaratdi 1928 ci ilden baslayaraq 1930 cu illerde suretlenerek enenevi qazax aletlerini rus uslublu ansambllarda istifade etmek ucun uygunlasdirdi fretlerin ve simlerin sayini artirmaq kimi Tezlikle muasir orkestr ifaciliginin bu uslublari musiqicilerin resmi sekilde oynamalarinin yegane yolu oldu Qazax xalqi vetenperver pesekar ve sosialist seylerine cevrildi 1 Musiqi muesisseleri Redakte1931 ci ilde qurulan Musiqili Dramatik Telim Kolleci Qazaxistanda musiqi uzre ilk ali tehsil muessisesi idi Iki il sonra Qazax xalq calgi aletleri orkestri yaradildi 1 Asil Mura Fondu arxiv senedleridir ve Qazaxistan musiqisine aid enenevi ve klassik eserleri nesr edir Qurmanqazi Konservatoriyasi Almatida aparici konservatoriyalardan biri hesab olunur Enenevi musiqi aletleri Redakte Qazaxistanin enenevi musiqi aletleri En populyar enenevi aletler simli aletlerdir Bunlardan birincisi en populyar ve en qedim qazax musiqi aleti olan dombadir qaz dombyra Bezileri kocerilerin oxsar iki simli aletlerden iki min il evvel istifade etdiyini iddia edirler 2 Dombra dorduncu ve ya bezen bir besinci araliqda duzeldilmis iki ipli uzun boyunlu bir lutdur Simler sag el ile plektrum olmadan kesilir ve ya cubuqlanir Ehemiyyetli rol oynayan diger alet ayaqlari arasinda tutulan eyilmis bir alet olan Qobyzdir Beden ucun oyma agacdan rezonator ucun heyvan derisinden ipler ucun at tuklerinden ve yaydan hazirlanmisdir Qobizin orta esrlerden cox evvel efsanevi saman Qorqut terefinden icad edildiyi deyilir Zetigen Yeddi setir Cinde ekvivalent taparaq cetr ailesinin uzvu kimi gorule biler simler her birinin uzunlugunun iki hissesine bolunur korpu hereketli ve kicik sumukden ibaretdir Musiqi aletlerinin siyahisi RedakteDombra Qazaxca dombyra turkler arasinda genis yayilmis bir turkcenin torlu bir aletidir Dombra ici bos agacdan taxta hisselerden ve iki ipden hazirlanmisdir Boyuna 19 bezen 22 duymeler baglanir Uc torlu iki terefli genis govdeli ici bos ve s Kimi deyiskenliye malikdir Kobuz Qazaxca kobyz torlu eyilmis bir aletdir Kobyz comce seklinde bir govde arcuate eyri boyun ve genis duz bir bas var Sethin yarisi deri ile ortulmusdur Strings ve yay at atindan hazirlanmisdir Mohkem taxta blokdan hazirlanmisdir Cox vaxt iki iple duzeldilir eyni zamanda uc simli dord simli kobyz da var ve nar kobyz jez kobyz kimi deyismelere malikdir Samqovuz Qazaxca shankobyz qazax xalqinin gumus ve ya demirden hazirlanmis qedim musiqi aletidir Bu o qeder de boyuk deyil bedeni ve arcuate dili var Bu aletde oynadiginiz usul agiz boslugu ile qarsiliqli elaqeye birbasa baglidir Aleti calarken sag elden istifade ederek aleti dil ile cekin Qedim dovrlerde sankobyz usaq ve qadin aleti idi Sankobyzin muxtelif milletlerde coxlu adi var vargan temir komyz komys aure komus vaniar tumra kousian ve s Istinadlar Redakte 1 2 From Folklore to Soviet National Culture The Process of Formation of Kazak National Music 1920 1942 Src h slav hokudai ac jp Istifade tarixi 2 October 2018 Muzykalnoe nasledie Kazahstana Musical Heritage of Kazakhstan 2009 08 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 29 Hemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Qazaxistan musiqisi amp oldid 5789533, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.