Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
(#empty_citation) Qarabağ bölgəsində klassik şərab istehsalının bərpası — Azərbaycanın şərab istehsalının ən inkişaf etmiş dövrlərindən biri Qarabağ bölgəsi ilə səciyyələnir. Qədim mədəniyyət mərkəzlərindən biri hesab olunan Qarabağın zəngin təbiəti, əlverişli iqlim və torpaq şəraiti bu ərazidə üzümçülük və şərabçılığın inkişafı üçün əlverişli zəmin yaratmışdır. Regionda şərabçılıq ənənələri əsrlər boyu formalaşaraq dərin tarixi köklər qazanmış, bu sahə yerli təsərrüfat və mədəniyyətin mühüm tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Müasir dövrdə isə bu ənənələrin bərpası və davam etdirilməsi Qarabağ şərabçılığına yeni inkişaf perspektivləri və keyfiyyət mərhələləri vəd edir.
Tarixi
Qarabağ bölgəsi Azərbaycan şərabçılığının ən parlaq dövrlərinin şahidi olmuşdur. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində Ağdam yaxınlığındakı Üzərliktəpə abidəsində 3500 il əvvələ aid üzüm toxumları və daşlaşmış gilələr aşkar edilmişdir. 1913-cü ildə Azərbaycanın 15 qəzasında 26,5 min hektar üzümlük mövcud idi, bu təsərrüfatların bir qismi Qarabağda yerləşirdi.
Sovet dövrü və müstəqillikdən sonrakı vəziyyət
Sovet dövründə bölgədə geniş üzüm bağları və şərab zavodları fəaliyyət göstərmişdir. Lakin 1990-cı illərdə Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində 45 min hektardan çox üzüm bağı işğal altında qalmış, 80 min hektardan çox bağ isə sonradan məhv edilmişdir. Rusiya ilə ticarət əlaqələrinin pozulması şərab zavodlarının bağlanmasına gətirib çıxarmışdır.
Bərpa prinsipləri
Qarabağ torpaqlarının işğaldan azad olunmasından sonra burada şərabçılığın dirçəldilməsi üçün geniş imkanlar yaranmışdır. Azərbaycan hökuməti tərəfindən üzümçülük və şərabçılığın inkişafına dair qəbul edilmişdir. Azərbaycan Üzümçülük və Şərabçılıq Elmi-Tədqiqat İnstitutu tərəfindən yerli üzüm sortları əsasında şərab nümunələri hazırlanmış və texnoloji təlimatlar təsdiqlənmişdir.
Əsas şərab növləri
Bərpası nəzərdə tutulan başlıca klassik Qarabağ şərab növləri bunlardır:
- Ağ portveyn — Ağdamda istehsal edilən desert şərabı;
- Hadrut — çəhrayı adi süfrə şərabı;
- Qarabağ — qırmızı desert və adi tünd şərablar;
- Xindoqnı — qırmızı adi süfrə şərabı;
- Xocavənd — qırmızı markalı süfrə şərabı.
Aqroekoloji şərait
Kiçik Qafqaz dağları ərazini soyuq küləklərdən qoruyur, günəşli günlərin çoxluğu və məhsuldar torpaqlar yüksək keyfiyyətli üzüm yetişdirilməsinə şərait yaradır. Qarabağ-Mil bölgəsi yerli və texniki üzüm sortlarının becərilməsi üçün əlverişli sayılır. Bu sortlara , Qaragöz, , , və digər aborigen növlər daxildir.
İqtisadi potensial
İlkin hesablamalara görə, Qarabağ bölgəsində ildə 250 min ton texniki üzüm istehsalı mümkündür. Bu, 1.65 milyon dekalitr şərab istehsalına şərait yaradır. Bərpa olunmuş şərabçılıq müəssisələri regionun iqtisadi inkişafına və ixrac potensialının artırılmasına mühüm töhfə verə bilər.
Ədəbiyyat
- Abbasov İ.D. Azərbaycanın kənd təsərrüfatı.Bakı: Elm və təhsil, 2010, s.33
- Azərbaycanda Kənd Təsərrüfatı Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin statistik məcmuəsi, Bakı: Səda, 2008, s. 773
- Şərifov F.H. – Üzümçülük, Bakı, Şərq-Qərb, 2013
- Hasil Kamaləddin oğlu Fətəliyev (texnika elmləri doktoru, professor) Şərabın texnologiyası. Dərslik, Bakı, 2011, 586 səh.
- V.S.Səlimov, M.Ə.Hüseynov, Qarabağ üzümü. Bakı: “Zərdabi Nəşr” MMC Nəşriyyat Poliqrafiya müəssisəsi, 2022 - 154 s
Həmçinin bax
İstinadlar
- Əli Ramin oğlu MURADLI Könül Fikrət qızı İMANOVA. "QARABAĞ BÖLGƏSİNDƏ KLASSİK ŞƏRAB İSTEHSALININ BƏRPASI PRİNSİPLƏRİ" (PDF). https://www.kooperasiya-journal.az/ (Azərbaycan dili). Kooperasiya Universiteti. 11.2024. İstifadə tarixi: 30 may 2025.
- Səlimov, Vüqar; Hüseynov, Mövlud. [6.https://www.researchgate.net/publication/379268541_QARABAG_UZUMU "QARABAĞ ÜZÜMÜ"] (#bad_url). ResearchGate. 03.2024. İstifadə tarixi: 05.30.2025.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
empty citation Qarabag bolgesinde klassik serab istehsalinin berpasi Azerbaycanin serab istehsalinin en inkisaf etmis dovrlerinden biri Qarabag bolgesi ile seciyyelenir Qedim medeniyyet merkezlerinden biri hesab olunan Qarabagin zengin tebieti elverisli iqlim ve torpaq seraiti bu erazide uzumculuk ve serabciligin inkisafi ucun elverisli zemin yaratmisdir Regionda serabciliq eneneleri esrler boyu formalasaraq derin tarixi kokler qazanmis bu sahe yerli teserrufat ve medeniyyetin muhum terkib hissesine cevrilmisdir Muasir dovrde ise bu enenelerin berpasi ve davam etdirilmesi Qarabag serabciligina yeni inkisaf perspektivleri ve keyfiyyet merheleleri ved edir TarixiQarabag bolgesi Azerbaycan serabciliginin en parlaq dovrlerinin sahidi olmusdur Arxeoloji qazintilar neticesinde Agdam yaxinligindaki Uzerliktepe abidesinde 3500 il evvele aid uzum toxumlari ve daslasmis gileler askar edilmisdir 1913 cu ilde Azerbaycanin 15 qezasinda 26 5 min hektar uzumluk movcud idi bu teserrufatlarin bir qismi Qarabagda yerlesirdi Sovet dovru ve musteqillikden sonraki veziyyet Sovet dovrunde bolgede genis uzum baglari ve serab zavodlari fealiyyet gostermisdir Lakin 1990 ci illerde Ermenistanin herbi tecavuzu neticesinde 45 min hektardan cox uzum bagi isgal altinda qalmis 80 min hektardan cox bag ise sonradan mehv edilmisdir Rusiya ile ticaret elaqelerinin pozulmasi serab zavodlarinin baglanmasina getirib cixarmisdir Berpa prinsipleriQarabag torpaqlarinin isgaldan azad olunmasindan sonra burada serabciligin dirceldilmesi ucun genis imkanlar yaranmisdir Azerbaycan hokumeti terefinden uzumculuk ve serabciligin inkisafina dair qebul edilmisdir Azerbaycan Uzumculuk ve Serabciliq Elmi Tedqiqat Institutu terefinden yerli uzum sortlari esasinda serab numuneleri hazirlanmis ve texnoloji telimatlar tesdiqlenmisdir Esas serab novleriXindoqniAg portveyn Berpasi nezerde tutulan baslica klassik Qarabag serab novleri bunlardir Ag portveyn Agdamda istehsal edilen desert serabi Hadrut cehrayi adi sufre serabi Qarabag qirmizi desert ve adi tund serablar Xindoqni qirmizi adi sufre serabi Xocavend qirmizi markali sufre serabi Aqroekoloji seraitKicik Qafqaz daglari erazini soyuq kuleklerden qoruyur gunesli gunlerin coxlugu ve mehsuldar torpaqlar yuksek keyfiyyetli uzum yetisdirilmesine serait yaradir Qarabag Mil bolgesi yerli ve texniki uzum sortlarinin becerilmesi ucun elverisli sayilir Bu sortlara Qaragoz ve diger aborigen novler daxildir Iqtisadi potensialIlkin hesablamalara gore Qarabag bolgesinde ilde 250 min ton texniki uzum istehsali mumkundur Bu 1 65 milyon dekalitr serab istehsalina serait yaradir Berpa olunmus serabciliq muessiseleri regionun iqtisadi inkisafina ve ixrac potensialinin artirilmasina muhum tohfe vere biler EdebiyyatAbbasov I D Azerbaycanin kend teserrufati Baki Elm ve tehsil 2010 s 33 Azerbaycanda Kend Teserrufati Azerbaycan Dovlet Statistika Komitesinin statistik mecmuesi Baki Seda 2008 s 773 Serifov F H Uzumculuk Baki Serq Qerb 2013 Hasil Kamaleddin oglu Feteliyev texnika elmleri doktoru professor Serabin texnologiyasi Derslik Baki 2011 586 seh V S Selimov M E Huseynov Qarabag uzumu Baki Zerdabi Nesr MMC Nesriyyat Poliqrafiya muessisesi 2022 154 sHemcinin baxSerab Qarabag iqtisadi rayonu UzumIstinadlarEli Ramin oglu MURADLI Konul Fikret qizi IMANOVA QARABAG BOLGESINDE KLASSIK SERAB ISTEHSALININ BERPASI PRINSIPLERI PDF https www kooperasiya journal az Azerbaycan dili Kooperasiya Universiteti 11 2024 Istifade tarixi 30 may 2025 Selimov Vuqar Huseynov Movlud 6 https www researchgate net publication 379268541 QARABAG UZUMU QARABAG UZUMU bad url ResearchGate 03 2024 Istifade tarixi 05 30 2025