Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Qara qarağat (lat. Ribes nigrum) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin motmotukimilər fəsiləsinin qarağat cinsinə aid bitki növü.
| Qara qarağat | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Qara qarağat | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Təbiətdə növün arealı Avropanın bütün ərazisini, Rusiyanın Avropa hissəsini, Sibiri (Uraldan Baykal gölünədək), Qazaxstanı, Çini və Monqoliyanın şimalını əhatə edir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 1–2 m-ə çatan bitkidir. Cavan zoğları tükcüklü, açıq, iri zoğları qonurdur. Yarpaqları uzun saplaqlı, barmaqvari formada, aşağı hissəsində qətranlı, vəzicikli olub, uzunluğu və eni 3-5 (12-dək) sm, kənarları dişli, üç-beş qanadlıdır. Qanadları əsasən enli-üçkünc, orta, uzunsov, üstü tutqun, tünd yaşıl, çılpaq, alt tərəfi damarcıqlarda tükcüklüdür. Çiçəkləri zəngvari formada, qırmızıdır. Çiçək qrupları 5-10 çiçəkli, uzunluğu 3-5 (8-dək) sm olan salxımlardır. Çiçək saplaqlarının uzunluğu 3–8 mm, çılpaq və ya tükcüklüdür. Çiçək altlıqlarının uzunluğu 1–2 mm, forması ovaldan xətvari-neştərvariyədək dəyişir. Çiçəklərin uzunluğu 7–9 mm, diametri 4–6 mm, zəngvari, bənövşəyi və ya çəhrayı-boz, üst tərəfdən çox vaxt sıx tükcüklüdür. Ləçəkləri ovaldır. Kasayarpaqları üstə əyilmiş, ucu biz, çox enlidir. Meyvəsinin diametri 1 sm-dək, qara-qonur və ya yaşılımtıl giləmeyvədir. Mayda, iyunda çiçəkləyir. İyulda meyvə verir. Bitki toxum və pöhrələrlə, oduncaqlaşmış qələmlərlə çoxaldılır.
Ekologiyası
Bitki işıqlı yerlərdə, yumşaq, rütubətli, məhsuldar, gillicə torpaqlarda bitir. Turş torpaqlarda zəif böyüyür, yarımkölgədə az çiçəkləyir.
Azərbaycanda yayılması
Şəkidə, Gədəbəydə çay kənarlarında rast gəlinir.
İstifadəsi
Giləmeyvələrində limon, alma, askorbin, salisil, nikotin turşuları, şəkər, antosian və flavonoid maddələri vardır. Yarpaqları askorbin turşusu və fitonsidlərlə zəngindir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 201.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara qaragat lat Ribes nigrum bitkiler aleminin dasdelencicekliler destesinin motmotukimiler fesilesinin qaragat cinsine aid bitki novu Qara qaragatElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste DasdelenciceklilerFesile MotmotukimilerCins QaragatNov Qara qaragatBeynelxalq elmi adiRibes nigrum L 1753Sekil axtarisiITIS 24488NCBI 78511EOL 583204Tebii yayilmasiTebietde novun areali Avropanin butun erazisini Rusiyanin Avropa hissesini Sibiri Uraldan Baykal golunedek Qazaxstani Cini ve Monqoliyanin simalini ehate edir Botaniki tesviriHundurluyu 1 2 m e catan bitkidir Cavan zoglari tukcuklu aciq iri zoglari qonurdur Yarpaqlari uzun saplaqli barmaqvari formada asagi hissesinde qetranli vezicikli olub uzunlugu ve eni 3 5 12 dek sm kenarlari disli uc bes qanadlidir Qanadlari esasen enli uckunc orta uzunsov ustu tutqun tund yasil cilpaq alt terefi damarciqlarda tukcukludur Cicekleri zengvari formada qirmizidir Cicek qruplari 5 10 cicekli uzunlugu 3 5 8 dek sm olan salximlardir Cicek saplaqlarinin uzunlugu 3 8 mm cilpaq ve ya tukcukludur Cicek altliqlarinin uzunlugu 1 2 mm formasi ovaldan xetvari nestervariyedek deyisir Ciceklerin uzunlugu 7 9 mm diametri 4 6 mm zengvari benovseyi ve ya cehrayi boz ust terefden cox vaxt six tukcukludur Lecekleri ovaldir Kasayarpaqlari uste eyilmis ucu biz cox enlidir Meyvesinin diametri 1 sm dek qara qonur ve ya yasilimtil gilemeyvedir Mayda iyunda cicekleyir Iyulda meyve verir Bitki toxum ve pohrelerle oduncaqlasmis qelemlerle coxaldilir EkologiyasiBitki isiqli yerlerde yumsaq rutubetli mehsuldar gillice torpaqlarda bitir Turs torpaqlarda zeif boyuyur yarimkolgede az cicekleyir Azerbaycanda yayilmasiSekide Gedebeyde cay kenarlarinda rast gelinir IstifadesiGilemeyvelerinde limon alma askorbin salisil nikotin tursulari seker antosian ve flavonoid maddeleri vardir Yarpaqlari askorbin tursusu ve fitonsidlerle zengindir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 201 Hemcinin bax