Qafqaz ağ şamı təbii şəraitdə Qafqazın qərb hissəsində, Kiçik Qafqaz sıra dağlarının, əsasən, şimal istiqamətli yamaclarında, Böyük Qafqaz ın şimal və cənub yamaclarında, Türkiyə də yayılmışdır. Hündürlüyü 50 m, gövdəsinin diametri 2 m-ə çatan nəhəng gövdəli dekorativ ağacdır. Çətiri sıx ensiz konusvarı formadadır. Budaqları torpağa doğru sallanır, cavan ağacların çətirinin yuxarısı şiş (iti), yaşlı ağaclarınkı isə yumru olur. Gövdəsinin qabığı bozdur. İynəyarpaqları sıx, üstdən tünd-yaşıl, altdan nisbətən açıq-yaşlıdır, alt tərəfdən və kilin hər tərəfindən 8–10 ağ ağızcıq xətlidir, budaq üzərində 10 ilə kimi qalır. Qafqaz ağ şamının qozaları 10–20 sm uzunluğundadır, cavan qozalar yaşıldır. Mil və yan kökləri qüvvətli inkişaf edir. Yaxşı boy atması və inkişafı üçün çox rütubətli və çürüntü ilə zəngin gillicə torpaqlar əlverişlidir. Tərkibində əhəng olan torpaqlara dözmür. Havanın rütubətinə davamlıdır. Toxumların uzunluğu 8–12 mm-dir, qatranlıdır, parlaq iri qəhvəyi qanadları toxumdan 2–3 dəfə böyük olur. Toxumları oktyabr-noyabr aylarında tökülür. Olduqca uzunömürlü ağac olub 600–700 il yaşayır. Ağ şamın bu növünün oduncağı yüksək texniki keyfiyyəti ilə fərqlənir. Xüsusilə sellüloz-kağız istehsalında, musiqi alətlərinin hazırlanmasında böyük əhəmiyyət kəsb edir. Qabığında 10 % aşı maddəsi vardır. Azərbaycan da Abşeron , Quba , Zaqatala və Gəncə də yaşıllaşdırmada istifadə edilir.
Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın "Qırmızı" və "Yaşıl Кitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I–III cildlər. 2005; 2006; 2008.
İstinadlar
"Azərbaycan dendraflorasi" I cild, Baki, "Elm", 2011, 312 səh.
qafqaz, şamı, təbii, şəraitdə, qafqazın, qərb, hissəsində, kiçik, qafqaz, sıra, dağlarının, əsasən, şimal, istiqamətli, yamaclarında, böyük, qafqaz, şimal, cənub, yamaclarında, türkiyə, yayılmışdır, hündürlüyü, gövdəsinin, diametri, çatan, nəhəng, gövdəli, dek. Qafqaz ag sami tebii seraitde Qafqazin qerb hissesinde Kicik Qafqaz sira daglarinin esasen simal istiqametli yamaclarinda Boyuk Qafqaz in simal ve cenub yamaclarinda Turkiye de yayilmisdir Hundurluyu 50 m govdesinin diametri 2 m e catan neheng govdeli dekorativ agacdir Cetiri six ensiz konusvari formadadir Budaqlari torpaga dogru sallanir cavan agaclarin cetirinin yuxarisi sis iti yasli agaclarinki ise yumru olur Govdesinin qabigi bozdur Iyneyarpaqlari six ustden tund yasil altdan nisbeten aciq yaslidir alt terefden ve kilin her terefinden 8 10 ag agizciq xetlidir budaq uzerinde 10 ile kimi qalir Qafqaz ag saminin qozalari 10 20 sm uzunlugundadir cavan qozalar yasildir Mil ve yan kokleri quvvetli inkisaf edir Yaxsi boy atmasi ve inkisafi ucun cox rutubetli ve curuntu ile zengin gillice torpaqlar elverislidir Terkibinde eheng olan torpaqlara dozmur Havanin rutubetine davamlidir Toxumlarin uzunlugu 8 12 mm dir qatranlidir parlaq iri qehveyi qanadlari toxumdan 2 3 defe boyuk olur Toxumlari oktyabr noyabr aylarinda tokulur Olduqca uzunomurlu agac olub 600 700 il yasayir Ag samin bu novunun oduncagi yuksek texniki keyfiyyeti ile ferqlenir Xususile selluloz kagiz istehsalinda musiqi aletlerinin hazirlanmasinda boyuk ehemiyyet kesb edir Qabiginda 10 asi maddesi vardir Azerbaycan da Abseron Quba Zaqatala ve Gence de yasillasdirmada istifade edilir Qafqaz ag samiAbies nordmannianaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobeustu CilpaqtoxumlularSinif QozadasiyanlarYarimsinif IyneyarpaqlilarSira IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerCins Qara samNov Qafqaz ag samiElmi adiAbies nordmanniana Ledeb SinonimlerLarix russica Endl Sabine ex Trautv Larix sukaczewii Dylis Pinus larix var russica Endl Muhafize statusuAz qaygi teleb edenlerLeast Concern IUCN 2 3 Least Concern 42293VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiNCBI 62751EOL 1033611GRIN 693IPNI 262455TPL kew 2609993Melumat menbeleri RedakteDerevya i kustarniki SSSR t 3 1954 Flora Azerbajdzhana t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari III cild 1970 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil Kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari 1996 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Istinadlar Redakte Azerbaycan dendraflorasi I cild Baki Elm 2011 312 seh Istinadlar RedakteTofiq Memmedov Elsad Qurbanov Tariyel Talibov Menbe https az wikipedia org w index php title Qafqaz ag sami amp oldid 5832123, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
