| Qırxpillə abidəsi | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Şəhər | Naxçıvan |
| Yerləşir | Ordubad rayonunun Əylis kəndi |
| Üslubu | Naxçıvan memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
![]() Qırxpillə abidəsi | |
Qırxpillə abidəsi — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Əylis kəndində kəhriz sistemləri üzərində inşa edilən tarixi abidə.
Bişmiş kərpicdən və ya yerli materialdan inşa olunmuşdur. Belə abidələr Şahtaxtı, Qarabağlar, Naxçıvan və digər yerlərdə də var. Yaşayış məntəqələrində daha çox rast gəlinir. Hazırda Ordubad və Əylis məntəqələrində bu abidələr xalq tərəfindən mühafizə olun maqdadır. Tədqiqatçılar Ordubad, Əylis kəhriz sistemləri üzərində inşa olunmuş Qırxpillələri Azərbaycanın qədim irs abidələrindən biri hesab edirlər. Dərinlikdən asılı olaraq Qırxpillələrdə pillələrin sayı müxtəlif olur, yəni “40 pillə” sözü şərtidir. Riyazi məntiqdə isə 40 pillədə hər pillənin hün dürlüyü 20 sm hesablanarsa (40 x 0,2 m = 8 m), onda Ordubaddakı kəhrizlərin orta dərinliyinin 8 metrə yaxın olması həqiqəti təsdiq edilər. Pillələrin düzülüşü həyətin şəraitinə və kəhrizin dərinliyinə görə birbaşa enən və ya döngəli, yəni 10-15 pillədən bir istiqamətini dəyişərək dolanan pilləli olur. Qırxpillələrdə həmişə sabit tem peratur (+8-100C) olduğun dan ilin fəslindən asılı olmayaraq, oraya qoyulmuş ərzaq xarab olmur. Şəxsi həyətlərdəki Qırxpillələr su təchizatı, ərzaq saxlamaq, həm də təbii sərinləşdirici xidmətini yerinə yetirir. Məhəllələrdə qoyulmuş qırxpillələrdən isə yalnız məhəllə camaatı su götürmək üçün istifadə edirlər. Xalq arasında qırxpillələr qırxayaq da adlanır.
Ədəbiyyat
| ]- Quliyev Ə., V Əliyev V. Naxçıvanın qədim kəhriz sistemi abidələri. "Mədəniyyət dünyası" elmi-nəzəri məcmuəsi. VIII buraxılış. 2004.
Mənbə
| ]- Naxçıvan abidələri ensiklopediyası. Naxçıvan: 2008, səh.275-276 (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Qirxpille abidesiOlke AzerbaycanSeher NaxcivanYerlesir Ordubad rayonunun Eylis kendiUslubu Naxcivan memarliq mektebiVeziyyeti fealiyyet gosterirEhemiyyetiYerli ehemiyyetliQirxpille abidesi Qirxpille abidesi Naxcivan Muxtar Respublikasinin Ordubad rayonunun Eylis kendinde kehriz sistemleri uzerinde insa edilen tarixi abide Bismis kerpicden ve ya yerli materialdan insa olunmusdur Bele abideler Sahtaxti Qarabaglar Naxcivan ve diger yerlerde de var Yasayis menteqelerinde daha cox rast gelinir Hazirda Ordubad ve Eylis menteqelerinde bu abideler xalq terefinden muhafize olun maqdadir Tedqiqatcilar Ordubad Eylis kehriz sistemleri uzerinde insa olunmus Qirxpilleleri Azerbaycanin qedim irs abidelerinden biri hesab edirler Derinlikden asili olaraq Qirxpillelerde pillelerin sayi muxtelif olur yeni 40 pille sozu sertidir Riyazi mentiqde ise 40 pillede her pillenin hun durluyu 20 sm hesablanarsa 40 x 0 2 m 8 m onda Ordubaddaki kehrizlerin orta derinliyinin 8 metre yaxin olmasi heqiqeti tesdiq ediler Pillelerin duzulusu heyetin seraitine ve kehrizin derinliyine gore birbasa enen ve ya dongeli yeni 10 15 pilleden bir istiqametini deyiserek dolanan pilleli olur Qirxpillelerde hemise sabit tem peratur 8 100C oldugun dan ilin feslinden asili olmayaraq oraya qoyulmus erzaq xarab olmur Sexsi heyetlerdeki Qirxpilleler su techizati erzaq saxlamaq hem de tebii serinlesdirici xidmetini yerine yetirir Mehellelerde qoyulmus qirxpillelerden ise yalniz mehelle camaati su goturmek ucun istifade edirler Xalq arasinda qirxpilleler qirxayaq da adlanir Edebiyyat span Quliyev E V Eliyev V Naxcivanin qedim kehriz sistemi abideleri Medeniyyet dunyasi elmi nezeri mecmuesi VIII buraxilis 2004 Menbe span Naxcivan abideleri ensiklopediyasi Naxcivan 2008 seh 275 276 az Kateqoriyalar Elifba sirasina gore tarixi abidelerNaxcivan abideleri
