Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Püsyan mahalı — Qarabağ xanlığının 25 mahalından biridir.
Qısa bilgi
- Sahəsi -
- Əhalisi — püsyanlar
- Yaranması — 1747-ci il
- Mərkəzi— Bəxtiyarlı obası
- Sərhədləri —Qərbdən Çulundur mahalı, şimaldan , şərqdən Bərgüşad mahalı, cənubdan Çulundur mahalı.
Püsyan mahalının tarixi
Qarabağ xanlığının mahallarından biri də Püsyandır. Əvvəlcə mahalın adı haqqında. Mahal öz adını Püsyan elindən alıb. Elin adını, mənşəyini, yayılmasını, yerdəyişməsini dəqiqləşdirək. Eradan əvvəl Azərbaycanda mövcüd olan etnoslardan biri Pasian adlanır ki, bu haqda görkəmli etnoqraf Qiyasəddin Qeybullayev məlumat verir. Həmin etnos müəllifin məlumatına görə indiki Ermənistanın Türkiyə ilə həmsərhəd zonalarda yaşamışdır. Q. Qeybullayev Pasian haqqında e.ə. yunan müəllifi Ksefontun məlumat verdiyini də göstərir (yenə orada). Erməni müəllifi M. Xorenski isə e.ə II əsrdə Basian (Pasian) adlı əyalət olduğunu yazaraq, oraya Şimali Qafqazdan bulqarların köçüb gəldiyini göstərir.
Püsyan mahalı 1840-cı ildə ləğv edilib Şuşa qəzasının Zəngəzur sahəsinin tərkibinə qatıldı.
Əhalisi
Məhəmməd Hüseyn bəyin idarəsində olan Püsyan mahalı 29 kənd və oymaqdan ibarət idi və burada 612 ailə yaşayırdı. Mahal əhalisi əsasən azərbaycanlılardan, yalnız 6 erməni ailəsindən ibarət idi. Əslən qarabağlı olan 20 oymağın əhalisi bir müddət əvvəl Qacarlar dövlətinə qaçmış və rus məmurları tərəfindən siyahıyaalınma keçirilən zamandan cəmi bir neçə ay əvvəl geri döndüklərindən ailələr vergilərdən azad olunmuşdular. Digər 9 kənd və oymaq isə müxtəlif şəxslərə məxsus idi və əhalisinin bir hissəsi Qacarlar dövlətinə köçüb, sonra geri qayıtmışdılar və bu ailələrin əksəriyyəti Qacarlar dövlətindən Məhəmməd Hüseyn sultanla birgə dönmüşdülər. Xanlıq ləğv olunan ərəfədə Qapan çayının sol sahilindəki hissəsi də Püsyan mahalı ilə birgə idarə olunurdu. Bu hissəyə 6 kənd və oymaq daxil idi. Həmin kənd və oymaqlarda cəmi 269 ailə məskunlaşmışdı. Vergi ödəməyənlərin sayının çox olması ailələrin əksəriyyətinin vaxtilə Qacarlar dövlətinə köçməsi və siyahıyaalınma aparılarkən yenicə qayıtması ilə bağlı idi
Püsyan mahalının naibləri
| Titul | Adı | Başlanığıcı | Sonu |
|---|---|---|---|
| Naib | 1747 | 1751 | |
| Naib | 1751 | 1777 | |
| Naib | 1777 | 1794 | |
| Naib | 1794 | 1824 | |
| Naib | 1824 | 1840 |
İstinadlar
- Q. Qeybullayev, Qədim türklər və Ermənistan, ADP, Bakı- 1992. səh. 102
- Anabasis. IV. 18.
- Hacıyeva Z, Qarabağ xanlığı: sosial-iqtisadi münasibətlər və dövlət quruluşu. В., 2007.s.187
- Описание Карабагской провинции (составленное в 1823 году по распоряжению главноуправляющего в Грузии Ермолова, действительным статским советником Могилевским и полковником Ермоловым 2-м), Тифлис, 1866. s. 146–151
- . Qarabağ Azadlıq Təşkilatı "QARABAĞ DÜNƏN, BU GÜN VƏ SABAH" 8-ci elmi-əməli konfransının. MATERİALLARI. (Qarabağ General-Qubernatorluğunun 90 illiyinə həsr olunur). Bakı — 2009
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Püsyan eli, Bakı:Mütərcim, 2013, 156 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pusyan mahali Qarabag xanliginin 25 mahalindan biridir Qisa bilgiSahesi Ehalisi pusyanlar Yaranmasi 1747 ci il Merkezi Bextiyarli obasi Serhedleri Qerbden Culundur mahali simaldan serqden Bergusad mahali cenubdan Culundur mahali Pusyan mahalinin tarixiQarabag xanliginin mahallarindan biri de Pusyandir Evvelce mahalin adi haqqinda Mahal oz adini Pusyan elinden alib Elin adini menseyini yayilmasini yerdeyismesini deqiqlesdirek Eradan evvel Azerbaycanda movcud olan etnoslardan biri Pasian adlanir ki bu haqda gorkemli etnoqraf Qiyaseddin Qeybullayev melumat verir Hemin etnos muellifin melumatina gore indiki Ermenistanin Turkiye ile hemserhed zonalarda yasamisdir Q Qeybullayev Pasian haqqinda e e yunan muellifi Ksefontun melumat verdiyini de gosterir yene orada Ermeni muellifi M Xorenski ise e e II esrde Basian Pasian adli eyalet oldugunu yazaraq oraya Simali Qafqazdan bulqarlarin kocub geldiyini gosterir Pusyan mahali 1840 ci ilde legv edilib Susa qezasinin Zengezur sahesinin terkibine qatildi EhalisiMehemmed Huseyn beyin idaresinde olan Pusyan mahali 29 kend ve oymaqdan ibaret idi ve burada 612 aile yasayirdi Mahal ehalisi esasen azerbaycanlilardan yalniz 6 ermeni ailesinden ibaret idi Eslen qarabagli olan 20 oymagin ehalisi bir muddet evvel Qacarlar dovletine qacmis ve rus memurlari terefinden siyahiyaalinma kecirilen zamandan cemi bir nece ay evvel geri donduklerinden aileler vergilerden azad olunmusdular Diger 9 kend ve oymaq ise muxtelif sexslere mexsus idi ve ehalisinin bir hissesi Qacarlar dovletine kocub sonra geri qayitmisdilar ve bu ailelerin ekseriyyeti Qacarlar dovletinden Mehemmed Huseyn sultanla birge donmusduler Xanliq legv olunan erefede Qapan cayinin sol sahilindeki hissesi de Pusyan mahali ile birge idare olunurdu Bu hisseye 6 kend ve oymaq daxil idi Hemin kend ve oymaqlarda cemi 269 aile meskunlasmisdi Vergi odemeyenlerin sayinin cox olmasi ailelerin ekseriyyetinin vaxtile Qacarlar dovletine kocmesi ve siyahiyaalinma aparilarken yenice qayitmasi ile bagli idiPusyan mahalinin naibleriTitul Adi Baslanigici SonuNaib 1747 1751Naib 1751 1777Naib 1777 1794Naib 1794 1824Naib 1824 1840IstinadlarQ Qeybullayev Qedim turkler ve Ermenistan ADP Baki 1992 seh 102 Anabasis IV 18 Haciyeva Z Qarabag xanligi sosial iqtisadi munasibetler ve dovlet qurulusu V 2007 s 187 Opisanie Karabagskoj provincii sostavlennoe v 1823 godu po rasporyazheniyu glavnoupravlyayushego v Gruzii Ermolova dejstvitelnym statskim sovetnikom Mogilevskim i polkovnikom Ermolovym 2 m Tiflis 1866 s 146 151 Qarabag Azadliq Teskilati QARABAG DUNEN BU GUN VE SABAH 8 ci elmi emeli konfransinin MATERIALLARI Qarabag General Qubernatorlugunun 90 illiyine hesr olunur Baki 2009MenbeEnver Cingizoglu Pusyan eli Baki Mutercim 2013 156 seh ISBN 978 9952 28 121 7Hemcinin baxQarabag xanligi Pusyan eli Sultanovlar III