Vikipediya azad ensiklopediya Proyektor effekti insanların başqaları tərəfindən həqiqətən olduğundan daha çox fərq edild

Vikipediya azad ensiklopediya Proyektor effekti insanlarin basqalari terefinden heqiqeten oldugundan daha cox ferq edildiklerine inandiqlari psixoloji fenomen Insan oz dunyasinin merkezinde oldugu ucun basqalarinin ona gosterdiyi diqqeti hedden artiq qiymetlendirmek meyline malikdir Bu effekt ferdlerin sosial muhakimelerinde yanilmalara sebeb olur ve onlarin basqalarinin fikirlerini qavrama terzine tesir edir Tarixi span 2015 ci ilde Proyektor effekti termini 1999 cu ilde Viktoriya Medvek ve Kennet Savitski terefinden teqdim edilmisdir Bu anlayis ilk defe hemin il Current Directions in Psychological Science jurnalinda derc edilmis bir meqalede elmi edebiyyata daxil olmusdur lakin bu effekte benzer hadiseler evveller de muxtelif tedqiqatlarda arasdirilmisdir Meselen Devid Kenni ve Bella DePaulo ferdlerin basqalarinin onlari nece qebul etdiyini ne derecede duzgun texmin ede bildiyini oyrenmisler Onlarin tedqiqatlari gostermisdir ki insanlar basqalarinin onlar haqqinda ne dusunduyunu esasen oz menlik qavrayislarina esaslanaraq qiymetlendirirler Tedqiqatlar span Gilovic ve hemkarlari 2000 ci ilde Personality and Social Psychology jurnalinda apardiqlari arasdirmani derc etdiler Bu arasdirmada telebelere ictimai baximdan utancverici hesab edilen bir koynek geyindirilerek diger insanlarin reaksiyalari oyrenilmisdir Telebeler otaqda olan insanlarin texminen 50 nin onlarin koyneklerini ferq etdiyini dusunduler lakin realliqda yalniz 25 i bunu ferq etmisdi Bu insanlarin ozlerine gosterilen diqqeti hedden artiq qiymetlendirdiyini gosterir Ikinci tecrubede telebelere daha az diqqet ceken koynekler geyindirilmisdir Yene de istirakcilar otaqda olanlarin yarisinin onlarin geyimlerini ferq edeceyini dusunduler lakin bu defe realliqda yalniz 10 den az insan koynekleri ferq etmisdi Bu tedqiqatlar gosterir ki insanlar ozlerinin sosial gorunusunu realliqdan daha ehemiyyetli hesab edirler Proyektor effekti sosial psixologiyanin muxtelif sahelerinde ehemiyyetli rol oynayir Tomas Gilovic Viktoriya Medvek Kennet Savitski ve Tomas Kruqer bu movzuda genis tedqiqatlar aparmislar Onlarin arasdirmalari sosial muhakimeler ferdi tohfelerin deyerlendirilmesi ve basqalarinin ferdleri nece qebul etdiyine dair yanlis tesevvurler uzerinde cemlenmisdir Tesirleri span Proyektor effekti ferdlerin sosial qarsiliqli tesirlerinde ve ozune inaminda muhum tesire malikdir Bu fenomen xususile boyuk qruplar ve ya ictimai veziyyetlerde musahide olunur Sinif muhazireleri ve ya idman tedbirleri kimi seraitlerde ferdler diqqetin yalniz onlarin uzerinde cemlesdiyini dusune bilerler lakin eslinde diqqet qrupun muxtelif aspektleri arasinda bolunur Bu yanlis qavrayis sosial narahatliq ozunutenqid ve hetta performans narahatligina sebeb ola biler Istinadlar span Denton Mendoza R The Spotlight Effect Psychology Today ingilis 5 iyun 2012 Istifade tarixi 15 yanvar 2020 Gilovich T Medvec V H Savitsky K The spotlight effect in social judgment An egocentric bias in estimates of the salience of one s own actions and appearance PDF Journal of Personality and Social Psychology 78 2 2000 211 222 doi 10 1037 0022 3514 78 2 211 PMID 10707330 30 oktyabr 2013 tarixinde arxivlesdirilib PDF Kenny D A Depaulo B M Do people know how others view them An empirical and theoretical account Psychological Bulletin 114 1 1993 145 161 doi 10 1037 0033 2909 114 1 145 PMID 8346325 Sanderson Catherine A Social Psychology John Wiley amp Sons 2010 ISBN 9780470595213 Gilovich Thomas Kruger Justin Medvec Victoria Husted The Spotlight Effect Revisited Overestimating the Manifest Variability of Our Actions and Appearance PDF Journal of Experimental Social Psychology 38 2002 93 99 doi 10 1006 jesp 2001 1490 13 sentyabr 2014 tarixinde arxivlesdirilib PDF Kateqoriya Insan davranisi