Oymaq iyesi — türk, monqol və altay mifologiyalarında qəbilənin və ya tayfanın qoruyucu ruhu. Oymaq iyesi və ya Oyu (Oyuv, Uyıv) iyesi olaraq da bilinər. Bəzən Uruk (Uruğ, Urıv) iyesi təbiri də bənzər bir məna ifadə etmək üçün istifadə edilir. Monqollar Aymag Ezen olaraq bilərlər. Hər tayfanın fərqli bir qoruyucu ruhu vardır. Türklərdə ailə və sülalə kimi alt birimleden sonra ictimai təşkilatlanmanın ilk mərhələsi oymaqlardır. Türklərdə bir çox boyun və ya oymağın qurucusu olan və öz adını daşıyan bir atası vardır. Bu ata ümumiyyətlə o boyun və ya oymağın qoruyucusu olaraq qəbul görər. Məsələn:
Qazax Xan: Qazaxların atası olaraq qəbul edilir.
Qıpçaq (Qıfçax) Xan: Qıpçaq boyunun atasıdır. Bir ağacın kovuğunda doğulmuşdur.
Qırğız Xan: Qırğız xalqının qurucusu və qoruyucusudur. Yenisey çayının qaynağında olduğuna inanılar.
Abaxan Xan: Xaqaslar və Abaxan boyunun qoruyucusudur.
Merde Xan: Altay türklərinin atası və qoruyucusu olduğuna inanılar. Yağış yağdırma gücü vardır.
Tileg Xan: Teleğüt türklərinin ilk atası olaraq qəbul edilir. Adı Merkuri planetinə verilmişdir.
Türügeş (Türkeş) Xan: Türkeş boyunun qurucusudur. Nəslindən on boy törəmişdir, beşi qərbdə beşi isə şərqdədir.
İlemen Xan: İlemen boyunun atasıdır. İl sahibi, il edən deməkdir.
Quzar (Xəzər) Xan: Xəzər boyunun qurucusu və azərbaycanlıların atasıdır.
Muqal (Monqol, Munqal) Xan: Monqolların atası olaraq bilinər. Sıxıntı verici bir bölgədə yaşadığı üçün bu adı etdiyi deyilər.
Tatar Xan: Tatar boyları onun nəslindən törəmişdir. Tatar sözü atlı, poçt sürücüsü deməkdir.
Saxlab Xan: Saxlap boyunun atasıdır.
Oba iyesi
Oba iyesi, türk xalq inancında obanın qoruyucu ruhudur. Hər obanın öz qoruyucu ruhu olduğuna inanırlar. Obalar, köçərilərin iqamət yeri və burada yerləşən tayfalardır. Oba iyesi də Oymak iyesi ilə birlikdə qiymətləndirilməsi lazım olan, çünki bənzər və yaxın xüsusiyyətlər daşıyan bir varlıqdır.
Etimologiya
(Oy/Uy/Ay) kökündən törəmişdir. Monqolca Aymag, mancur dilində Ayman olaraq keçər. Monqolca Oyoh bağlamaq mənası daşıyır.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Oktyabr 16, 2021
oymaq, iyesi, türk, monqol, altay, mifologiyalarında, qəbilənin, tayfanın, qoruyucu, ruhu, oyuv, uyıv, iyesi, olaraq, bilinər, bəzən, uruk, uruğ, urıv, iyesi, təbiri, bənzər, məna, ifadə, etmək, üçün, istifadə, edilir, monqollar, aymag, ezen, olaraq, bilərlər,. Oymaq iyesi turk monqol ve altay mifologiyalarinda qebilenin ve ya tayfanin qoruyucu ruhu Oymaq iyesi ve ya Oyu Oyuv Uyiv iyesi olaraq da biliner Bezen Uruk Urug Uriv iyesi tebiri de benzer bir mena ifade etmek ucun istifade edilir Monqollar Aymag Ezen olaraq bilerler Her tayfanin ferqli bir qoruyucu ruhu vardir Turklerde aile ve sulale kimi alt birimleden sonra ictimai teskilatlanmanin ilk merhelesi oymaqlardir Turklerde bir cox boyun ve ya oymagin qurucusu olan ve oz adini dasiyan bir atasi vardir Bu ata umumiyyetle o boyun ve ya oymagin qoruyucusu olaraq qebul gorer Meselen Qazax Xan Qazaxlarin atasi olaraq qebul edilir Qipcaq Qifcax Xan Qipcaq boyunun atasidir Bir agacin kovugunda dogulmusdur Qirgiz Xan Qirgiz xalqinin qurucusu ve qoruyucusudur Yenisey cayinin qaynaginda olduguna inanilar Abaxan Xan Xaqaslar ve Abaxan boyunun qoruyucusudur Merde Xan Altay turklerinin atasi ve qoruyucusu olduguna inanilar Yagis yagdirma gucu vardir Tileg Xan Telegut turklerinin ilk atasi olaraq qebul edilir Adi Merkuri planetine verilmisdir Turuges Turkes Xan Turkes boyunun qurucusudur Neslinden on boy toremisdir besi qerbde besi ise serqdedir Ilemen Xan Ilemen boyunun atasidir Il sahibi il eden demekdir Quzar Xezer Xan Xezer boyunun qurucusu ve azerbaycanlilarin atasidir Muqal Monqol Munqal Xan Monqollarin atasi olaraq biliner Sixinti verici bir bolgede yasadigi ucun bu adi etdiyi deyiler Tatar Xan Tatar boylari onun neslinden toremisdir Tatar sozu atli poct surucusu demekdir Saxlab Xan Saxlap boyunun atasidir Oba iyesi RedakteOba iyesi turk xalq inancinda obanin qoruyucu ruhudur Her obanin oz qoruyucu ruhu olduguna inanirlar Obalar kocerilerin iqamet yeri ve burada yerlesen tayfalardir Oba iyesi de Oymak iyesi ile birlikde qiymetlendirilmesi lazim olan cunki benzer ve yaxin xususiyyetler dasiyan bir varliqdir Etimologiya Redakte Oy Uy Ay kokunden toremisdir Monqolca Aymag mancur dilinde Ayman olaraq kecer Monqolca Oyoh baglamaq menasi dasiyir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Mifologiya ile elaqedar olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Oymaq iyesi amp oldid 3265829, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
