Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Nizami-Cədid ordusu — Osmanlı İmperiyasının sultanı III Səlim tərəfindən yaradılmış nizami ordu. Bu ordunun əsası 1717-ci ildə İstanbula gələn Fransız zabiti De Roşefortun sadərət islahat layihəsinin tərcüməsində, ediləcək hərbi yenilik Nizami-Cədid adlandırılmışdır. Bu ordu Yeniçəri ocağı tərəfindən çıxarılan zamanı ləğv edilmişdir.
| Nizami-Cədid ordusu | |
|---|---|
 | |
| Yaranma tarixi | 1792/1793-29 may 1807 |
| Ölkə | Osmanlı İmperiyası |
| Tabedir | III Səlim |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məqsədi
Yeni bir ocağın qurulmasına qərar verilməsinin ən mühüm səbəbi, yeniçərilərin islah edilməsinin çox çətin olması idi. Bu islahat düşüncəsini mənimsəyən III.Səlim hələ taxta çıxdığı vaxtlarda bu düşüncəni mənimsəmiş olan,açıqfikirli və yenilikçi bir tərəfdar bir qrupu yığıncağa çağırdı. Bu qrupun rəhbərliyinə Rumeli kazəsgəri İsmayıl Paşazadə əs-Səid İbrahim İsmət Bəyi gətirir.
Yayla İmamı Risaləsinə görə Nizami-Cədid üsulunu 72 maddədən meydana gəlmişdir. Osmanlı dövləti bu islahatı edərkən Fransadan kömək istəmiş, 1796-cı ildə mövzuyla əlaqədar olaraq top, humbara tökmə, top qundağı və tüfəngçi işçiləri gəlmişdi. Ayrıca bir müddət sonra Fransadan General Menand rəhbərliyində və iş başçısı Bamilo ilə gələn heyətlə Prussiya krallığıdan da zabitlər gəlmişdi. Bunlardan Albay Von Goetze, 1798-ci ildə III.Səlimin istəyinə görə Osmanlı Qara qüvvələrində araşdırmalar etdi. III Səlimin bir məclisdə topladığı Sultan Süleyman Qanuni dövründəki nizama qayıdarsa işlərin rahatlaşacağı fikri tərəfdar tapınca ilk öncə ocağa həftəlik müəyyən qaydada təlim verilməsi fikri soruşulmuş, ancaq ocaq ağalarından mənfi cavablar alınmışdır. Buna görə Nizami-Cədid ordusunun qurulmasına qərar verilməktədir. Yeniçərilərin reaksiyasının qarşısını almaq üçün Bostancı Tüfəngçi adı altında quruldu.
Təşkilatı
Yeniçərilən şübhələndirilməsi, hərbi əməliyyatlarının alınması və başlanğıcdan işi bitirmək kimi çatışmazlıqlar səbəbindən Nizami-Cədid ayrı bir ocaq deyil yeni əsgər, bostançı, tüfəngçi ocaqları adı ilə Bostaniyan-ı Həssə Ocağına bağlandı.
İlk ərazi aid olan Ləvənd fermasında qurulmuş, daha sonra artan dəstəklə bərabər öncə Üsküdarda daha sonra Üsküdar merkez olmak üzre, Anadoluda ortalar qurulmuşdur. Bugünkü Səlimiyyə ərazisinin təməllərinin atıldığı Üsküdar ərazisinə bağlı olan Anadoludaki ortalar belə idi: Ankara Ortası, Bolu Ortası, Kaysəri Ortası, Kastamonu Ortası, Kütahya Ortası, Qırşəhər Ortası, Amasya Ortası, Sivas Ortası, Aydın Ortası, Çanqırı Ortası, Çorum Ortası, Ağsaray Ortası, Menteşe Ortası, Seydişəhər Ortası, Niğde Ortası, Həmid Ortası, Manisa Ortası, İçəl Ortası ve Qaraman Süvari Ortası.
Bu ortaların qurulması ilə bərabər Nizami-Cədid ordusunun mövcudu 230 minə yaxınlaşmışdır. Əsgərlər 25 yaşı keçməmiş, igid, zadəgan, və təmiz ailələrdən seçilir; onlara ilk öncə üsul öyrədilirdi. Ocaqda hər bir üzv arasında kəfalət sistemi inkşaf etdirildi. Beləcə fərarilik əngəllənirdi.
İstinadlar
- İsmayıl Hakkı Uzunçarşılı. "Nizâm-ı Cedîd Ricalinden Kadı Abdurrahman Paşa I," Belleten, 138/35 (1971), s. 263
Xarici keçidlər
- Şimşek, Ali Rıza. "Osmanlı Ordusunda 18. ve 19. yüzyıllarda yapılan ıslahat çalışmaları ve bu çalışmalarda yabancı uzmanların rolü" (PDF). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2006. İstifadə tarixi: 18 yanvar 2019.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nizami Cedid ordusu Osmanli Imperiyasinin sultani III Selim terefinden yaradilmis nizami ordu Bu ordunun esasi 1717 ci ilde Istanbula gelen Fransiz zabiti De Rosefortun saderet islahat layihesinin tercumesinde edilecek herbi yenilik Nizami Cedid adlandirilmisdir Bu ordu Yeniceri ocagi terefinden cixarilan zamani legv edilmisdir Nizami Cedid ordusuYaranma tarixi 1792 1793 29 may 1807Olke Osmanli ImperiyasiTabedir III Selim Vikianbarda elaqeli mediafayllarMeqsediRessam Cozef Zarzecki terefinden boya ile cekilmis Sultan Selim resmi XIX esrin sonu XX esrin evveli Yeni bir ocagin qurulmasina qerar verilmesinin en muhum sebebi yenicerilerin islah edilmesinin cox cetin olmasi idi Bu islahat dusuncesini menimseyen III Selim hele taxta cixdigi vaxtlarda bu dusunceni menimsemis olan aciqfikirli ve yenilikci bir terefdar bir qrupu yigincaga cagirdi Bu qrupun rehberliyine Rumeli kazesgeri Ismayil Pasazade es Seid Ibrahim Ismet Beyi getirir Yayla Imami Risalesine gore Nizami Cedid usulunu 72 maddeden meydana gelmisdir Osmanli dovleti bu islahati ederken Fransadan komek istemis 1796 ci ilde movzuyla elaqedar olaraq top humbara tokme top qundagi ve tufengci iscileri gelmisdi Ayrica bir muddet sonra Fransadan General Menand rehberliyinde ve is bascisi Bamilo ile gelen heyetle Prussiya kralligidan da zabitler gelmisdi Bunlardan Albay Von Goetze 1798 ci ilde III Selimin isteyine gore Osmanli Qara quvvelerinde arasdirmalar etdi III Selimin bir meclisde topladigi Sultan Suleyman Qanuni dovrundeki nizama qayidarsa islerin rahatlasacagi fikri terefdar tapinca ilk once ocaga heftelik mueyyen qaydada telim verilmesi fikri sorusulmus ancaq ocaq agalarindan menfi cavablar alinmisdir Buna gore Nizami Cedid ordusunun qurulmasina qerar verilmektedir Yenicerilerin reaksiyasinin qarsisini almaq ucun Bostanci Tufengci adi altinda quruldu TeskilatiYenicerilen subhelendirilmesi herbi emeliyyatlarinin alinmasi ve baslangicdan isi bitirmek kimi catismazliqlar sebebinden Nizami Cedid ayri bir ocaq deyil yeni esger bostanci tufengci ocaqlari adi ile Bostaniyan i Hesse Ocagina baglandi Ilk erazi aid olan Levend fermasinda qurulmus daha sonra artan destekle beraber once Uskudarda daha sonra Uskudar merkez olmak uzre Anadoluda ortalar qurulmusdur Bugunku Selimiyye erazisinin temellerinin atildigi Uskudar erazisine bagli olan Anadoludaki ortalar bele idi Ankara Ortasi Bolu Ortasi Kayseri Ortasi Kastamonu Ortasi Kutahya Ortasi Qirseher Ortasi Amasya Ortasi Sivas Ortasi Aydin Ortasi Canqiri Ortasi Corum Ortasi Agsaray Ortasi Mentese Ortasi Seydiseher Ortasi Nigde Ortasi Hemid Ortasi Manisa Ortasi Icel Ortasi ve Qaraman Suvari Ortasi Bu ortalarin qurulmasi ile beraber Nizami Cedid ordusunun movcudu 230 mine yaxinlasmisdir Esgerler 25 yasi kecmemis igid zadegan ve temiz ailelerden secilir onlara ilk once usul oyredilirdi Ocaqda her bir uzv arasinda kefalet sistemi inksaf etdirildi Belece ferarilik engellenirdi IstinadlarIsmayil Hakki Uzuncarsili Nizam i Cedid Ricalinden Kadi Abdurrahman Pasa I Belleten 138 35 1971 s 263Xarici kecidlerSimsek Ali Riza Osmanli Ordusunda 18 ve 19 yuzyillarda yapilan islahat calismalari ve bu calismalarda yabanci uzmanlarin rolu PDF Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 2006 Istifade tarixi 18 yanvar 2019