Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Naxçıvanda Eneolit mədəniyyəti — Naxçıvantəpə, Uçan ağıl, Uzunoba, Ovçular təpəsi, Sədərək, Xələc, Zirincli, Yeniyol, Şorsu, Bülövqaya və onlarla digər abidələrin tədqiqi ilə öyrənilmişdir. Naxçıvanın Eneolit mədəniyyəti arxeoloji qazıntıların nəticələrinə görə dörd mərhələyə bölünür.
| Naxçıvanın Eneolit mədəniyyəti | |
|---|---|
| Tərkibində |  Azərbaycan |
| Coğrafi region | |
| Başlama tarixi | |
| Bitmə tarixi | |
| Təmsil edən | Qədim türklər |
| Təsərrüfat tipi | əkinçilik, maldarlıq |
| Tədqiqatçılar | Vəli Baxşəliyev |
Birinci dövr Naxçıvantəpə yaşayış yerinin alt qatları ilə təmsil edilmişdir. Bu mərhələ e.ə. 5-ci minilliyin birinci yarısını, təqribən e.ə. 4945–4600-cü illəri əhatə edir. Bu dövrə aid keramika məmulatı altı qrupa ayrılır. Bu dövr üçün basma naxışlı, daraq basqılı, qırmizı anqoblu keramika xarakterikdir. Sadə keramika məmulatının bir qismi relyef qurşaq və qulaqçıqşəkilli ornamentlə naxışlanmışdır.
İkinci mərhələ Naxçıvantəpə yaşayış yerinin üst qatları, Uçan ağıl və Uzunoba yaşayış yerlərinin arxeoloji materialları ilə təmsil olunur. Bu mərhələ təqribən e.ə. 4600–4400-cü illəri əhatə edir. Naxçıvantəpə yaşayış yerinin üst qatları boyalı keramika məmulatı ilə xarakterizə edilir. Bu tip boyalı keramika həmçinin Kültəpə yaşayış yerindən (Culfa, İran) də çox sayda aşkar olunmuşdur.
Üçüncü mərhələ Ovçular təpəsi yaşayış yeri ilə təmsil olunur. Bu mərhələ e.ə.4400–4000-ci illəri əhatə edir. Bu mərhələ başlıca olaraq daraqvari alətlə çəkilmiş naxışlarla xarakterizə olunur. Lakin məməcik və relyef naxışlı keramika nümunələri də vardır. Keramika məmulatının bir qismi daraq basqısı ilə, bir qismi isə ağız kənarına düzülmüş yuvarlaq dəliklərlə bəzədilmişdir.
Dördüncü mərhələyə e.ə. 4000–3800-cü illərə aid Sirabçay vadisindəki arxeoloji abidələr aid edilə bilər. Bu mərhələdə daraqvari alətlə naxışlama tamamilə aradan çıxır, sadə keramika məmulatı üstünlük təşkil edir. Üçüncü mərhələ üçün xarakterik olan ağız kənarı yuvarlaq dəliklərlə naxışlanmış keramika bu dövrdə də öz inkişafını davam etdirir.
İstinadlar
- Baxşəliyev V., Marro C., Aşurov S. Ovçular təpəsi (Azərbaycan və ingilis dillərində) 2016-03-05 at the Wayback Machine. (2006–2008-ci il tədqiqatlarınin ilk nəticələri / First Preliminary Report: the 2006–2008 seasons). Bakı: "Elm", 2010.
- Catherine Marro, Vəli Baxşəliyev, Səfər Aşurov. Excavation at Ovçulartepesi (Nakhchivan, Azerbaijan). Second Preliminary Report: The 2009–2010 Seasons // Anatolia Antiqua, XIX, 2011, s. 53–100.
- Seyiddov A., Baxşəliyev V. Sədərək. Bakı 2011, pp.19–32
- Baxşəliyev V, Naxçıvanda 2018-ci ilin Arxeoloji Tədqiqatları. Naxçıvan: "Əcəmi". 2019. 103s.
- Baxşəliyev E, Bülövqaya yaşayış yerinin keramikası. AMEA Naxçıvan Bölməsi, İctimai və humanitar elmlər seriyası. Naxçıvan, "Tusi" — 2021, № 1, Cild 17, s. 94–101.
- Бахшалиев В. Б. Исследование энеолитических памятников Сирабчайской и Нахчыванчайской долин. Problems of the Archaeology of theCaucasus and Near East. Neolithic — Late Bronze Age. Baku: Институт археологии и этнографии. 2017, с. 108–121.
- Baxşəliyev V, Quliyeva Z, Həşimova T, Mehbalıyev K, Baxşəliyev E. Naxçıvantəpə yaşayış yerində arxeoloji tədqiqatlar. Naxçıvan: Əcəmi 2018, 266s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Naxcivanda Eneolit medeniyyeti Naxcivantepe Ucan agil Uzunoba Ovcular tepesi Sederek Xelec Zirincli Yeniyol Sorsu Bulovqaya ve onlarla diger abidelerin tedqiqi ile oyrenilmisdir Naxcivanin Eneolit medeniyyeti arxeoloji qazintilarin neticelerine gore dord merheleye bolunur Naxcivanin Eneolit medeniyyetiTerkibinde AzerbaycanCografi region NaxcivanBaslama tarixiBitme tarixiTemsil eden Qedim turklerTeserrufat tipi ekincilik maldarliqTedqiqatcilar Veli Baxseliyev Birinci dovr Naxcivantepe yasayis yerinin alt qatlari ile temsil edilmisdir Bu merhele e e 5 ci minilliyin birinci yarisini teqriben e e 4945 4600 cu illeri ehate edir Bu dovre aid keramika memulati alti qrupa ayrilir Bu dovr ucun basma naxisli daraq basqili qirmizi anqoblu keramika xarakterikdir Sade keramika memulatinin bir qismi relyef qursaq ve qulaqciqsekilli ornamentle naxislanmisdir Uzunoba yasayis yeri Ikinci merhele Naxcivantepe yasayis yerinin ust qatlari Ucan agil ve Uzunoba yasayis yerlerinin arxeoloji materiallari ile temsil olunur Bu merhele teqriben e e 4600 4400 cu illeri ehate edir Naxcivantepe yasayis yerinin ust qatlari boyali keramika memulati ile xarakterize edilir Bu tip boyali keramika hemcinin Kultepe yasayis yerinden Culfa Iran de cox sayda askar olunmusdur Ucuncu merhele Ovcular tepesi yasayis yeri ile temsil olunur Bu merhele e e 4400 4000 ci illeri ehate edir Bu merhele baslica olaraq daraqvari aletle cekilmis naxislarla xarakterize olunur Lakin memecik ve relyef naxisli keramika numuneleri de vardir Keramika memulatinin bir qismi daraq basqisi ile bir qismi ise agiz kenarina duzulmus yuvarlaq deliklerle bezedilmisdir Dorduncu merheleye e e 4000 3800 cu illere aid Sirabcay vadisindeki arxeoloji abideler aid edile biler Bu merhelede daraqvari aletle naxislama tamamile aradan cixir sade keramika memulati ustunluk teskil edir Ucuncu merhele ucun xarakterik olan agiz kenari yuvarlaq deliklerle naxislanmis keramika bu dovrde de oz inkisafini davam etdirir IstinadlarBaxseliyev V Marro C Asurov S Ovcular tepesi Azerbaycan ve ingilis dillerinde 2016 03 05 at the Wayback Machine 2006 2008 ci il tedqiqatlarinin ilk neticeleri First Preliminary Report the 2006 2008 seasons Baki Elm 2010 Catherine Marro Veli Baxseliyev Sefer Asurov Excavation at Ovculartepesi Nakhchivan Azerbaijan Second Preliminary Report The 2009 2010 Seasons Anatolia Antiqua XIX 2011 s 53 100 Seyiddov A Baxseliyev V Sederek Baki 2011 pp 19 32 Baxseliyev V Naxcivanda 2018 ci ilin Arxeoloji Tedqiqatlari Naxcivan Ecemi 2019 103s Baxseliyev E Bulovqaya yasayis yerinin keramikasi AMEA Naxcivan Bolmesi Ictimai ve humanitar elmler seriyasi Naxcivan Tusi 2021 1 Cild 17 s 94 101 Bahshaliev V B Issledovanie eneoliticheskih pamyatnikov Sirabchajskoj i Nahchyvanchajskoj dolin Problems of the Archaeology of theCaucasus and Near East Neolithic Late Bronze Age Baku Institut arheologii i etnografii 2017 s 108 121 Baxseliyev V Quliyeva Z Hesimova T Mehbaliyev K Baxseliyev E Naxcivantepe yasayis yerinde arxeoloji tedqiqatlar Naxcivan Ecemi 2018 266s