Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Mikroiqtisadiyyatda məlumatın asimmetriyası (ing. asymmetric(al) information) — müqavilə tərəfləri arasında məlumatın qeyri-bərabər paylanması deməkdir. Məlumatın asimmetrik paylanması vəziyyətində tərəflərdən biri müqavilənin predmeti, onun bağlanma şərtləri və ya onun icrası prosesində davranışı haqqında digərindən daha çox bilir.
Məsələn, işçi öz peşəkar keyfiyyətlərini işəgötürəndən daha yaxşı bilir; borcalan öz maliyyə vəziyyəti haqqında kreditordan daha yaxşı məlumatlıdır; satıcı məhsulun gizli xüsusiyyətlərini alıcıdan daha yaxşı bilir; podratçı görülən işin keyfiyyətindən sifarişçidən daha yaxşı xəbərdardır; alıcı öz üstünlükləri haqqında satıcıdan daha yaxşı məlumatlıdır.
İnformasiya asimmetriyalarının mövcudluğu ilk dəfə Kennet Errou tərəfindən 1963-cü ildə American Economic Review jurnalında dərc edilmiş "Qeyri-müəyyənlik və səhiyyədə rifahın iqtisadiyyatı" məqaləsində qeyd edilmişdir.
Asimmetriyanın mənbələri
Cəmiyyət daxilində informasiya asimmetriyası bir neçə yolla yarana və xüsusi olaraq qoruna bilər. Birincisi, media öz təşkilati quruluşuna, sahiblərinin siyasətinə və ya siyasi təsir gücünə görə bəzən ictimai məsələlərlə bağlı müəyyən nöqteyi-nəzərləri yaya bilmir, müəyyən təbliğat kampaniyalarında iştirak edə bilmir. Bundan əlavə, əhəmiyyətli təhsil haqlarına əsaslanan təhsil sistemi yoxsul və zəngin sosial mənşəli tələbələr arasında informasiya balanssızlığı yarada bilər. Bütün dünyada fəaliyyət göstərən eksklüziv informasiya şəbəkələri də informasiya asimmetriyasına kömək edir. Nəhayət, kütləvi nəzarət siyasi və sənaye liderlərinə adətən geniş ictimaiyyətlə paylaşılmayan böyük həcmdə məlumat toplamaqda kömək edir. Bununla belə, disbalans müəyyən təşkilati və hüquqi tədbirlərlə, məsələn, sənədlərin təsnifat prosedurları və ya açıqlanmayan müddəaların istifadəsi ilə aradan qaldırıla bilər.
Xarici təsirlər
Bloqosferanın informasiya asimmetriyasına təsiri
Bloqlar insayder ticarətinin təsirini azaltmaqda mühüm rol oynayır. Bəzi ekspertlərin fikrincə, maliyyə bloqları korporativ insayderlər və insayder ticarəti arasında məlumat asimmetriyasını azaldan məlumatlar təqdim edir. Maliyyə saytlarında bloqlar investorlar, analitiklər, jurnalistlər və akademiklərlə əlaqə yaradır. Maliyyə bloqları hakimiyyətdə olan insanların maliyyə məlumatlarını ictimaiyyətdən gizlətməsini çətinləşdirir. Qəzet və jurnal kimi ənənəvi media formaları ilə müqayisədə bloqlar ictimaiyyətə məlumat vermək üçün əlverişli yer təmin edir.
Süni intellektin informasiya asimmetriyasına təsiri
Süni intellektin asimmetrik məlumat nəzəriyyəsinə təsiri ilə bağlı araşdırmalar göstərir ki, süni intellekt agentləri informasiya asimmetriyasının dərəcəsini azaldır və buna görə də bu agentlərin istifadə olunduğu bazar istifadə olunmayandan daha səmərəlidir. Həmçinin qeyd olunur ki, bazarda nə qədər çox süni intellekt agentləri istifadə edilsə, bazarda ticarətin təsiri bir o qədər az olar, çünki informasiya asimmetriyası mal və xidmətlərin ticarətini asanlaşdırır.
İstinadlar
- Неопределённость и экономика благосостояния в здравоохранении
- Fullerton, Don; Wolfram, Catherine. The Design and Implementation of U.S. Climate Policy (PDF). Chicago Illinois: University of Chicago Press. 13 May 2010. 11. ISBN . 16 August 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 9 March 2019.
- Dembe, Allard E. and Boden, Leslie I. (2000). "Moral Hazard: A Question of Morality?" New Solutions 2000 10(3). 257–79
- John O. Ledyard (2008). "market failure," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Ed. Abstract. Arxivləşdirilib 2017-10-13 at the Wayback Machine
- "Artificial Intelligence can Reduce Information Asymmetry : Networks Course blog for INFO 2040/CS 2850/Econ 2040/SOC 2090". 2017-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-14.
Ədəbiyyat
- Курс экономической теории. Учебник. Под ред. Чепурина М. Н. и Киселевой Е. А. 6-е изд., доп. и перераб. — Киров: "АСА", 2007.
- Долан Э., Линдсей Д. Рынок: микроэкономическая модель. — С.-Пб., 1992.
- Макконелл К., Брю С. Экономикс. 14-е издание. — М.: "Инфра-М", 2002.
- Пиндайк Р., Рубинфельд Д. Микроэкономика. — М., 2000.
- Тарасевич Л. С., Гальперин В. М., Игнатьев С. М. 50 лекций по микроэкономике. Лекция 49. Асимметрия информации
Xarici keçidlər
- "The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2001" – Official Prize announcement by the , nobelprize.org, October 2001. Accessed November 12, 2007. (Related links.)
- The Economist: Information asymmetry, Secrets and agents, [1]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mikroiqtisadiyyatda melumatin asimmetriyasi ing asymmetric al information muqavile terefleri arasinda melumatin qeyri beraber paylanmasi demekdir Melumatin asimmetrik paylanmasi veziyyetinde tereflerden biri muqavilenin predmeti onun baglanma sertleri ve ya onun icrasi prosesinde davranisi haqqinda digerinden daha cox bilir Meselen isci oz pesekar keyfiyyetlerini isegoturenden daha yaxsi bilir borcalan oz maliyye veziyyeti haqqinda kreditordan daha yaxsi melumatlidir satici mehsulun gizli xususiyyetlerini alicidan daha yaxsi bilir podratci gorulen isin keyfiyyetinden sifarisciden daha yaxsi xeberdardir alici oz ustunlukleri haqqinda saticidan daha yaxsi melumatlidir Informasiya asimmetriyalarinin movcudlugu ilk defe Kennet Errou terefinden 1963 cu ilde American Economic Review jurnalinda derc edilmis Qeyri mueyyenlik ve sehiyyede rifahin iqtisadiyyati meqalesinde qeyd edilmisdir Asimmetriyanin menbeleriCemiyyet daxilinde informasiya asimmetriyasi bir nece yolla yarana ve xususi olaraq qoruna biler Birincisi media oz teskilati qurulusuna sahiblerinin siyasetine ve ya siyasi tesir gucune gore bezen ictimai meselelerle bagli mueyyen noqteyi nezerleri yaya bilmir mueyyen tebligat kampaniyalarinda istirak ede bilmir Bundan elave ehemiyyetli tehsil haqlarina esaslanan tehsil sistemi yoxsul ve zengin sosial menseli telebeler arasinda informasiya balanssizligi yarada biler Butun dunyada fealiyyet gosteren ekskluziv informasiya sebekeleri de informasiya asimmetriyasina komek edir Nehayet kutlevi nezaret siyasi ve senaye liderlerine adeten genis ictimaiyyetle paylasilmayan boyuk hecmde melumat toplamaqda komek edir Bununla bele disbalans mueyyen teskilati ve huquqi tedbirlerle meselen senedlerin tesnifat prosedurlari ve ya aciqlanmayan muddealarin istifadesi ile aradan qaldirila biler Xarici tesirlerBloqosferanin informasiya asimmetriyasina tesiri Bloqlar insayder ticaretinin tesirini azaltmaqda muhum rol oynayir Bezi ekspertlerin fikrince maliyye bloqlari korporativ insayderler ve insayder ticareti arasinda melumat asimmetriyasini azaldan melumatlar teqdim edir Maliyye saytlarinda bloqlar investorlar analitikler jurnalistler ve akademiklerle elaqe yaradir Maliyye bloqlari hakimiyyetde olan insanlarin maliyye melumatlarini ictimaiyyetden gizletmesini cetinlesdirir Qezet ve jurnal kimi enenevi media formalari ile muqayisede bloqlar ictimaiyyete melumat vermek ucun elverisli yer temin edir Suni intellektin informasiya asimmetriyasina tesiri Suni intellektin asimmetrik melumat nezeriyyesine tesiri ile bagli arasdirmalar gosterir ki suni intellekt agentleri informasiya asimmetriyasinin derecesini azaldir ve buna gore de bu agentlerin istifade olundugu bazar istifade olunmayandan daha semerelidir Hemcinin qeyd olunur ki bazarda ne qeder cox suni intellekt agentleri istifade edilse bazarda ticaretin tesiri bir o qeder az olar cunki informasiya asimmetriyasi mal ve xidmetlerin ticaretini asanlasdirir IstinadlarNeopredelyonnost i ekonomika blagosostoyaniya v zdravoohranenii Fullerton Don Wolfram Catherine The Design and Implementation of U S Climate Policy PDF Chicago Illinois University of Chicago Press 13 May 2010 11 ISBN 9780226269146 16 August 2017 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 9 March 2019 Dembe Allard E and Boden Leslie I 2000 Moral Hazard A Question of Morality New Solutions 2000 10 3 257 79 John O Ledyard 2008 market failure The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Ed Abstract Arxivlesdirilib 2017 10 13 at the Wayback Machine Artificial Intelligence can Reduce Information Asymmetry Networks Course blog for INFO 2040 CS 2850 Econ 2040 SOC 2090 2017 04 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 06 14 EdebiyyatKurs ekonomicheskoj teorii Uchebnik Pod red Chepurina M N i Kiselevoj E A 6 e izd dop i pererab Kirov ASA 2007 Dolan E Lindsej D Rynok mikroekonomicheskaya model S Pb 1992 Makkonell K Bryu S Ekonomiks 14 e izdanie M Infra M 2002 Pindajk R Rubinfeld D Mikroekonomika M 2000 Tarasevich L S Galperin V M Ignatev S M 50 lekcij po mikroekonomike Lekciya 49 Asimmetriya informaciiXarici kecidlerVikianbarda Melumatin asimmetriyasi ile elaqeli mediafayllar var The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2001 Official Prize announcement by the nobelprize org October 2001 Accessed November 12 2007 Related links The Economist Information asymmetry Secrets and agents 1