Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Müsəlman Mindanao Muxtar Bölgəsi (taqal Nagsasariling Rehiyon sa Muslim na Mindanao, ing. Autonomous Region in Muslim Mindanao, ARMM) — Filippin axipelaqının Mindanao adalarında yerləşən müsəlman əhalisindən ibarət olan ərazi muxtariyyəti. Filippin ərazisində yerləşən yeganə ərazidir ki, öz hakimiyyət orqanlarına malikdir. şəhəri bölgənin daxilində yerləşməsədə muxtariyyətin paytaxtıdır.Bölgə ümumilikdə 12 695,0 km² ərazini əhatə edir. Əsası 1 avqust 1989-cu ildə qoyulub. 6 oktyabr 1990-cı ildə Cotabato şəhəridə keçirilən tədbirlə rəsmən tanındı və bu şəhər müvəqqəti paytaxtı elan olnundu. Qeyd etmək lazımdır ki, bu Moro Milli Qurtuluş Cəbhəsinin uğurlu mübarizəsinin nəticəsi idi.
| ARMM | |||
|---|---|---|---|
| taqal Nagsasariling Rehiyon sa Muslim na Mindanao, ing. Autonomous Region in Muslim Mindanao, ARMM | |||
| |||
 | |||
| Paytaxt | |||
| İdarəetmə forması | Muxtar region | ||
| Sahəsi | |||
| • Ümumi | 12695 km² | ||
| Əhalisi | |||
| • Əhali | 3,256,140 nəfər | ||
| • Sıxlıq | 220.9 nəf./km² | ||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Coğrafiyası
Bölgə iki coğrafi sahəyə ayrılır. Mindanao adası və Sulu arxipelaqı.Mindanao adasındakı ərazi də iki coğrafi rayonlarını özündə birləşdirir:Lanao-del-Sur və Maqindanao. Bundan başqa Basilan, , adalar və bir sıra kiçik adaları var.
Siyasəti
Bölgə bölgə başçısı tərəfindən idarə olunur. Başçı və başçı köməkçisi birbaşa icra heyəti tərəfindən seçilir. Bölgədə qanunlar bölgə məclisi tərəfindən çıxarılar və məclis üzvləri tərəfindən qəbul edilir. Açıq səsvermə keçirilir. Bölgədə seçkilər ümumiyyətlə Filippin konqresindən çıxacaq qanuna bağlı olaraq ümumi seçkilərdən (milli və yerli) bir il sonra həyata keçirilir.
ARMM məclisi , məclis sədrinin başçılığında qurulan tək parlamentli bir parlamentə malikdir. Hər seçin bölgəsinin özünə aid üç üzvü vardır . Bu ankı 24 üzvün 6-sı Lanao del Sur (Maravi Şəhəri daxil), 6-sı Maguindanao, 6-sı Sulu, 3-ü Basilan və 3-ü də Tavi - Tavidəndir.
Tarixi
Uzun əsrlər boyu Mindanao adasında Filippindən asılı olmayan müstəqil dövlət mövcud olmuşdur. Bu müddət ərzində isə burada xalqın öz mədəniyyəti formalaşmışdır. Ərazidə islam mədəniyyəti hələ XV əsrdən kök salmışdı. İslam dini ilk dəfə Tavi-Tavidə 1380-ci ildə ayaq basır. İspanlar isə 1565-ci ildən Filippin ərazisini koloniyalaşdırmağa başlamışdılar. 1457-ci ildə burada Seyyid Əbu Bəkir Abirin başçılığı ilə Sulu sultanlığı yaradıldı. Sultanlıq 1917-ci ilədək öz varlığını qoruya bildi.
İnzibati bölgü
| № | Vilayət | İnzibati mərkəz | Sahəsi, km² | Əhalisi, nəf. (2010) | Sıxlıq, nəf./km² |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Basilan | İsabela | 1 234,2 | 293 322 | 237,66 |
| 2 | Maqindanao | Şarif-Аqauk | 4 900,1 | 944 718 | 192,80 |
| 3 | Sulu vilayəti | Xolo | 1 600,4 | 718 290 | 448,82 |
| 4 | Tavi-Tavi | Panqlima-Suqala | 1 087,4 | 366 550 | 337,09 |
| 5 | Cənubi Lanao | Maravi | 3 872,9 | 933 260 | 240,97 |
| Bütünü | 12 695,0 | 3 256 140 | 256,49 |
İstinadlar
- Republic of the Philippines. National Statistics Office. (PDF). April 2012. 2018-12-26 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-04.
Mənbə
- Autonomous Region in Muslim Mindanao — Rəsmi sayt 2008-03-12 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muselman Mindanao Muxtar Bolgesi taqal Nagsasariling Rehiyon sa Muslim na Mindanao ing Autonomous Region in Muslim Mindanao ARMM Filippin axipelaqinin Mindanao adalarinda yerlesen muselman ehalisinden ibaret olan erazi muxtariyyeti Filippin erazisinde yerlesen yegane erazidir ki oz hakimiyyet orqanlarina malikdir seheri bolgenin daxilinde yerlesmesede muxtariyyetin paytaxtidir Bolge umumilikde 12 695 0 km erazini ehate edir Esasi 1 avqust 1989 cu ilde qoyulub 6 oktyabr 1990 ci ilde Cotabato seheride kecirilen tedbirle resmen tanindi ve bu seher muveqqeti paytaxti elan olnundu Qeyd etmek lazimdir ki bu Moro Milli Qurtulus Cebhesinin ugurlu mubarizesinin neticesi idi ARMMtaqal Nagsasariling Rehiyon sa Muslim na Mindanao ing Autonomous Region in Muslim Mindanao ARMMBayraqPaytaxtIdareetme formasi Muxtar regionSahesi Umumi 12695 km Ehalisi Ehali 3 256 140 nefer Sixliq 220 9 nef km Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiBolge iki cografi saheye ayrilir Mindanao adasi ve Sulu arxipelaqi Mindanao adasindaki erazi de iki cografi rayonlarini ozunde birlesdirir Lanao del Sur ve Maqindanao Bundan basqa Basilan adalar ve bir sira kicik adalari var SiyasetiBolge bolge bascisi terefinden idare olunur Basci ve basci komekcisi birbasa icra heyeti terefinden secilir Bolgede qanunlar bolge meclisi terefinden cixarilar ve meclis uzvleri terefinden qebul edilir Aciq sesverme kecirilir Bolgede seckiler umumiyyetle Filippin konqresinden cixacaq qanuna bagli olaraq umumi seckilerden milli ve yerli bir il sonra heyata kecirilir ARMM meclisi meclis sedrinin basciliginda qurulan tek parlamentli bir parlamente malikdir Her secin bolgesinin ozune aid uc uzvu vardir Bu anki 24 uzvun 6 si Lanao del Sur Maravi Seheri daxil 6 si Maguindanao 6 si Sulu 3 u Basilan ve 3 u de Tavi Tavidendir TarixiUzun esrler boyu Mindanao adasinda Filippinden asili olmayan musteqil dovlet movcud olmusdur Bu muddet erzinde ise burada xalqin oz medeniyyeti formalasmisdir Erazide islam medeniyyeti hele XV esrden kok salmisdi Islam dini ilk defe Tavi Tavide 1380 ci ilde ayaq basir Ispanlar ise 1565 ci ilden Filippin erazisini koloniyalasdirmaga baslamisdilar 1457 ci ilde burada Seyyid Ebu Bekir Abirin basciligi ile Sulu sultanligi yaradildi Sultanliq 1917 ci iledek oz varligini qoruya bildi Inzibati bolguMuselman Mindanao muxtar regionunun inzibati bolgusu Vilayet Inzibati merkez Sahesi km Ehalisi nef 2010 Sixliq nef km 1 Basilan Isabela 1 234 2 293 322 237 662 Maqindanao Sarif Aqauk 4 900 1 944 718 192 803 Sulu vilayeti Xolo 1 600 4 718 290 448 824 Tavi Tavi Panqlima Suqala 1 087 4 366 550 337 095 Cenubi Lanao Maravi 3 872 9 933 260 240 97Butunu 12 695 0 3 256 140 256 49IstinadlarRepublic of the Philippines National Statistics Office PDF April 2012 2018 12 26 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 04 04 MenbeAutonomous Region in Muslim Mindanao Resmi sayt 2008 03 12 at the Wayback Machine