fbpx
Wikipedia

Mürtəza Mütəhhəri

Avqust 12, 2021

Mürtəza Mütəhhəri (fars. مرتضی مطهری; 31 yanvar 1919-1 may 1979) — İranlı ilahiyyatçı, fəqih, kəlamçı, fəlsəfəçi, ayətullah, siyasətçi.

Mürtəza Mütəhhəri
fars. مرتضی مطهری
Doğum tarixi
Doğum yeri Fəriman, İran
Vəfat tarixi (60 yaşında)
Vəfat yeri Tehran, İran
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı İran
Elm sahəsi Fiqh, Kəlam, Fəlsəfə
İş yeri
Elmi rəhbəri Seyid Hüseyn Bürucirdi, Ruhullah Xomeyni, Əllamə Təbatəbai
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İslam fəlsəfəsinin inkişafında müstəsna rolu olan fəlsəfəçi. İran İslam İnqilabının əsas ideoloqlarından biri.

Həyatı

Uşaqlıq və gənclik dövrü

Mürtəza Mütəhhəri 1919-cu il fevralın 2-də İranın Xorasan vilayətinin Fəriman kəndində ruhani ailəsində dünyaya gəlib. Onun atası şeyx Məhəmməd Hüseyn dövrünün ruhanisi olub. Mürtəza Mütəhhəri doğulduğu qəsəbədə ilkin təhsilini alsa da, 1931-ci ildə, 12 yaşında Məşhəd şəhərinə gələrək mədrəsə təhsili almağa başlayır. Məşhəddə təhsil aldıqdan sonra 1937-ci ildə İslam elmi hövzəsi olan Qum şəhərinə yollanır. M. Mütəhhəri Qumda 15 il İslam elmlərini öyrənir. Bu müddətdə o, Ayətullah Təbatəbai, Burucerdi, Ruhullah Xomeyni, Əllamə Təbatəbai Təbrizi, Seyid Muhəmməd Hüccət, Seyyid Sədrəddin Sədr, Seyyid Muhəmmədtəqi Hənsari kimi alimlərdən dərs alır. Onun təhsil aldığı elmlərin siyahısı isə çox zəngin idi. Ayətullah Xomeynidən fiqh və üsul, Burucerdidən Molla Sədra fəlsəfəsini, əxlaq, üsul və ilahiyyat, ibn Sina təbabətini və digər mühüm İslam elmlərini isə Məhəmmədhüseyn Təbatəbaidən öyrəndi. Bundan başqa, dövrün böyük irfan ustadı Ayətullah Mirzə Əli Şirazidən irfan dərslərini aldı. M.Mütəhhəri Qumda təhsillə yanaşı, ictimai işlərdə də fəallıq göstərir, şah Məhəmməd Rza Pəhləvinin əleyhinə fəaliyyət göstərən təşkilatla əməkdaşlıq edirdi.

1952-ci ildə ustad Mürtəza Mütəhhəri təhsilini başa vuraraq Tehrana gəlir. Bu zaman o, artıq dövrünün savadlı ruhanilərindən biri idi. Tehranda olduğu müddətdə M.Mütəhhəri həm elmi tədqiqatla məşğul olur, fəlsəfi, elmi mövzuda əsərlər yazır, həm də müsəlmanlar qarşısında müxtəlif dini, elmi mövzularda çıxışlar edirdi. Həmin dövrdə müəllimi Məhəmməd Hüseyn Təbatəbainin qələmə aldığı “Fəlsəfə prinsipləri və realizm metodu” kitabına giriş yazır və 5 cilddə şərh edir. O bu işi 1953-cü ildə sona çatdırır.

1955-ci ildən başlayaraq "Tələbə İslam Cəmiyyəti"ndə təfsir dərsləri verir, daha sonra isə Tehran Universitetinin İlahiyyat fakültəsində müəllim kimi fəaliyyətə başlayır. 1959-cu ildə isə Mütəhhəri "Müsəlman Təbiblər Cəmiyyəti"nə spiker kimi dəvət olunur. Orada o günə kimi müzakirə olunmayan “İslam və zamanın ehtiyacları”, “Teizm” mövzusu kimi bir çox elmi əhəmiyyətli çıxışlar edir. Qumda Ayətullah Xomeynidən dərs alan Mürtəza Mütəhhəri ondan həm də inqilab ideyalarını öyrənmişdi. Hələ gəncliyindən ictimai-siyasi proseslərə fəal şəkildə qatılan Xomeyninin bu tələbəsi 1962-ci ildən sonra inqilabi proseslərə qoşulur. "15 xordad" (xordad İranda ay adıdır, xordadın 15-də şah hökumətinə qarşı İranda ciddi etiraz aksiyası keçirilir) hadisələrinin əsas təşkilatçısı olur. Eyni zamanda Tehranda müsəlmanlar qarşısında etdiyi çıxışlarda şah hakimiyyətini sərt şəkildə tənqid edir, insanlar arasında İslam inqilabı ideyalarını yayırdı. Məhz sərt çıxışlarına görə 1963-cü ildə həbs olunur. Ancaq az sonra azad edilərək yenidən inqilabi fəaliyyətini davam etdirir.

İctimai-siyasi fəaliyyəti

 
Ruhullah Xomeyninin 14 illik sürgündən sonra İrana geri qayıtması. Arxada Mürtəza Mütəhhəri (1 fevral 1979, Mehrabad hava limanı, Tehran, İran)

Bu dövrdə İranda həm də islam inqilabının nəzəri əsasları hazırlanırdı. Əgər İmam Xomeyni Nəcəfdə xaric dərslərində ruhanilərə siyasi İslam hakimiyyətinin nəzəri əsaslarını işləyib hazırlayır və tədris edirdisə, Mürtəza Mütəhhəri Tehranda sadə xalq kütlələri arasında İslam inqilabının ideya və dəyərlərini açıqlayır, cəmiyyəti yeni dövrə hazırlayır, inqilabı xalqın daxilində yaradırdı. Bu həm də dövrün sərt qanunlarına qarşı ideoloji savaş idi. Mütəhhəri bu savaşdan qalibiyyətlə ayrıldı. 1967-ci ildə onun rəhbərliyi ilə Tehranda "İrşad Hüseyniyyəsi" yaradıldı. Bu mərkəz İslam inqilabının ideya bazası oldu.

1967-ci ildə o dövrün elmi müzakirə mərkəzi sayılan “İrşad” İslam Mədəniyyət Mərkəzi təsis edilərkən Mütəhhəri oranın əsas üzvlərindən biri olur. “İrşad”da Mütəhhəri ilə yanaşı, Dr. Əli Şəriəti kimi dövrün digər ziyalıları da çıxış etməyə başlayır.

Bir neçə il sonra “İrşad” İslam Mədəniyyət Mərkəzindən ayrılsa da, fəaliyyətini, çıxışlarını müxtəlif yerlərdə davam etdirir. Elmi-ictimai fəaliyyəti ilə yanaşı, dövrün problemlərini ələ alan əsərlər üzərində də işləyir.

Ustad Mütəhhəri həm də İslami vəhdət ideyasının ən fəal təbliğatçılarından biri idi. Onun Fələstin və Qüdsün azad olunması mövzusundakı çıxışları bu gün də aktuallığını qoruyub saxlayır. Məhz İsrail əleyhinə sərt çıxışlarına görə şah hökuməti M.Mütəhhərini həbs etdirdi. Amma bütün bu təzyiq və təqiblər Mütəhhərini başladığı mübarizədən kənarlaşdıra bilmədi. Nəhayət şah hökuməti ən sonuncu vasitəyə əl atdı: Mütəhhərinin insanlar qarşısında çıxış etməsi yasaqlandı. Bundan sonrakı dövrdə o, kütlə qarşısında çıxış edə bilmirdi.

1976-cı ildə Mütəhhəri İraqa gedərək burada sürgün həyatı yaşayan İmam Xomeyni ilə görüşür. Bu həm də inqilabın yeni dönəminin başlanğıcı idi. Bu tarixdən ömrünün sonuna qədər Mürtəza Mütəhhəri İslam inqilabının əsas təşkilatçılarından biri olur. Tehranda şahın devrilməsi ilə sonlanan böyük xalq üsyanının, İmam Xomeyninin İrana qayıtması hadisəsinin əsas təşkilatçılarından biri Mütəhhəri idi.

1979-cu il mayın 1-i, axşam saat 22:20 radələrində Tehran şəhərində «İrşad Hüseyniyyəsi»nin qarşısında Xalqın Mücahidləri təşkilatının üzvləri tərəfindən öldürülmüşdür.

Əsərləri

Mürtəza Mütəhhərinin vəfatından sonra alimin çıxışları onun varisləri tərəfindən (“Sədra” Nəşriyyatı) kağız üzərinə köçürülərək kitab formasına salınmağa başlandı. 30 ildən artıq aparılan işlər nəticəsində alimin kitabları ərsəyə gəldi. Hazırda bu işlər yekunlaşmaq üzrədir. Çıxışlardan hazırlanan və alimin öz sağlığında yazdığı kitabların məcmusu təxminən 60 adda kitabın meydana çıxmasına səbəb oldu. Bu kitabların bəzisi 2-14 arasında dəyişən cildlərdən ibarətdir ki, bunlar da nəzərə alınsa, alimin külliyyatı 100 cildi keçir.

Bu kitabların əksər hissəsi şifahi nitqin məhsulu olduğuna, həmçinin keyfiyyətsiz lent yazılarından köçürülməsinə görə əsərlərdə səthi pərakəndəlik nəzərə çarpır.

Mütəhhəri sağlığında yaşadığı ölkədə, onu dinləyə bilənlər tərəfindən, həmçinin azsaylı çap olunmuş əsərlərinin oxucuları tərəfindən tanınırdısa, ölümündən sonra çıxışlarının kitab halına salınması və bu kitabların müxtəlif dünya dillərinə tərcümə olunması nəticəsində artıq müsəlman dünyasında tanınmağa başladı.

  • Tovhid (Teizm)
  • Adl -e- Elahi (İlahi ədalət)
  • Nubuvva (Nübuvvət)
  • Mə'ad (Məad)
  • Həmase -e- Huseyni (Hüseynin qəhrəmanlığı)
  • Seiry dər nəhc əl-bəlağə (Nəhcül-bəlağəyə bir baxış)
  • Seiry dər sirey'e a'emeye at-har (A Journey through the Conduct of the Purified Imams)
  • Seiry dər sirey'e nabavi (A Journey through the Prophetic Conduct)
  • Insan -e- Kamel (Kamil insan)
  • Payambar -e- Ommi (Təhsilsiz peyğəmbər)
  • Osool -e Fəlsəfə və rəveş -e- Realism (The Principles of Philosophy and the Method of Realism)
  • Şərh -e- Mənzume (An exegesis on Mulla Hadi Sabzavari's versified summary of Mulla Sadra's Transcendent theosophy)
  • İmamat va rahbari (İmamət və rəhbərlik)
  • Dah Qoftar (A collection of 10 essays by Motahhari)
  • Bist Qoftar (A collection of 20 essays by Motahhari)
  • Panzdah Qoftar (A collection of 15 essays by Motahhari)
  • Azadi -e- Ma'navi (Mənəvi azadlıq)
  • Aşneya'ei ba Quran (Quranla tanışlıq)
  • Ayande -e- Enğlab -e- Islami (İslam inqilabı haqqında)
  • Ehyaye Tafakor -e- Islami (Revival of Islamic Thinking)
  • Əxlaq -e- Censi (Cinsi əxlaq)
  • İslam və niazha -ye- cahan (İslam və zamanın ehtiyacları)
  • Emdadhaye ğeibi dar zendegi -e- bəşər (Hidden Aids in Human Life)
  • Ensan və sarneveşt (Man and Destiny)
  • Panc mağale (Beş məqalə)
  • Ta'lim və tərbiyət dər İslam (İslamda təlim-tərbiyə)
  • Cazebe və dəfe'eye Ali (Ali's Attraction and Repulsion)
  • Cehad (Cihad)
  • Həcc
  • Hekmat-ha və andarz-ha (Wisdoms and Warnings)
  • Xatemiyat (The Doctrine of the Seal of Prophethood by Muhammad)
  • Xətm -e- Nobovvat (Nübuvvətin sonu)
  • Xadamāt-e moteqābel-e Eslām və Īrān (Islam and Iran: A Historical Study of Mutual Services)
  • Dastan -e- Rastan (Doğruların dastanı)
  • Dərşaye Əsfar
  • Şeş mağale (Altı məqalə)
  • Erfan -e- Hafez
  • Elale qerayeş be madiqari
  • Fetrat
  • Fəlsəfe -ye- Əxlaq (Əxlaq fəlsəfəsi)
  • Fəlsəfe -ye- Tarix (Tarix fəlsəfəsi)
  • Ğiam va enğelab -e- Məhdi (Mehdinin qiyam və inqilabı)
  • Koliyat -e- olume İslami (İslam elmlərilə tanışlıq)
  • Qoft o quye çahar canebe
  • Məsələye Hecab (Hicab məsələsi)
  • Məsələye Reba
  • Məsələye Şenaxt
  • Mağalate fəlsəfi (A selection of Philosophical articles written by Motahari)
  • Moğadameyi bər cahanbiniye İslami (Consists of 6 different books written about this subject)
  • Nabard -e- haq və batel (Haqq-Batil savaşı)
  • Nezam -e- hoqoqe zən dər İslam (İslamda qadın hüququ)
  • Nazari bər nezame eqtesadiye İslam (İslam iqtisadiyyatı sisteminə baxış)
  • Nağdi bər Marksism (Marksizmə bir tənqid)
  • Nehzat-haye İslami dər 100 sale axir (Son yüz ilin İslam hərəkatlarının xülasə təhlili)
  • Vela'ha va velayat-ha
  • Azadegi
  • Ayineye Cam (Interpretation of poetry of Hafez)

Azərbaycan dilində

Mürtəza Mütəhhərinin Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş əsərləri:

  1. Hicab
  2. İmam Hüseynin (ə) qəhrəmanlığı
  3. Kamil insan
  4. Peyğəmbərin (s) davranışlarına bir baxış
  5. İslam dunyagörüşü Əbədi həyat
  6. İslam dunyagörüşü İnsan və iman
  7. İnsanı tanımaq
  8. İslam dünyagörüşü - İnsan Quranda
  9. İlahi Ədalət
  10. Doğruların dastanı
  11. İslam dünyagörüşü - Əbədi həyat
  12. Müasir İslam kəlamı (İnsan, fitrət, elm, iman, mərifət, irfan)
  13. İslam dünyagörüşü - Cəmiyyət və tarix
  14. Nübüvvət
  15. Həyatın hədəfi
  16. Teizm seminarları
  17. İslam elmləri ilə tanışlıq
  18. İslam və zamanın ehtiyacları
  19. İslamda qadın haqları
  20. Haqq-batil savaşı
  21. Materializmə yönəlmənin səbəbləri

İstinadlar

  1. Manouchehr Ganji (2002). Defying the Iranian Revolution: From a Minister to the Shah to a Leader of Resistance. Greenwood Publishing Group. 109. ISBN 978-0-275-97187-8. İstifadə tarixi: 8 August 2013.
  2. Abdollah Nasri, Life's outcome, A survry of Murteza Motahhari's ideas və 1386 solar. səh. 5–6
  3. ↑ Kənan (2009-07-11). "«İslam inqilabının beyni»" (azərb.). salaminfo.az. 2016-08-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-08-02.
  4. Kasra, Nilofar. . IICHS. 4 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 July 2013.
  5. Bucar, Elizabeth M. Creative Conformity: The Feminist Politics of U.S. Catholic and Iranian Shi'i Women. Washington D.C.: Georgetown University Press, 2011. p. 91
  6. . 2017-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-27.
  7. Kamil insan — Mürtəza Mütəhhəri
  8. Peyğəmbərin davranışlarına baxış[ölü keçid]
  9. İnsanı tanımaq[ölü keçid]
  10. Müasir İslam teologiyası[ölü keçid]
  11. Həyatın hədəfi — Mürtəza Mütəhhəri
  12. Teizm seminarları — Mürtəza Mütəhhəri
  13. Haqq-batil savaşı — Mürtəza Mütəhhəri

Həmçinin bax

 
   

Vikianbarda Mürtəza Mütəhhəri ilə əlaqəli mediafayllar var.

Xarici keçidlər

  • Online books by Murtaza Mutahhari
  • Mürtəza Mütəhhəri haqqında azərbaycanca facebook səhifəsi
  • Hacı İlqar İbrahimoğlu (2013-05-03). "Hacı İlqar İbrahimoğlu Ustad Şəhid Mütəhhəri haqqında(mp3+video)" (azərb.). deyerler.org. İstifadə tarixi: 2016-08-02. video

Avqust 12, 2021
mürtəza, mütəhhəri, fars, مرتضی, مطهری, yanvar, 1919, 1979, iranlı, ilahiyyatçı, fəqih, kəlamçı, fəlsəfəçi, ayətullah, siyasətçi, fars, مرتضی, مطهریdoğum, tarixi, yanvar, 1919doğum, yeri, fəriman, iranvəfat, tarixi, 1979, yaşında, vəfat, yeri, tehran, irandəfn. Murteza Mutehheri fars مرتضی مطهری 31 yanvar 1919 1 may 1979 Iranli ilahiyyatci feqih kelamci felsefeci ayetullah siyasetci Murteza Mutehherifars مرتضی مطهریDogum tarixi 31 yanvar 1919Dogum yeri Feriman IranVefat tarixi 1 may 1979 60 yasinda Vefat yeri Tehran IranDefn yeri QumVetendasligi IranElm sahesi Fiqh Kelam FelsefeIs yeri Tehran UniversitetiElmi rehberi Seyid Huseyn Burucirdi Ruhullah Xomeyni Ellame Tebatebai Vikianbarda elaqeli mediafayllarIslam felsefesinin inkisafinda mustesna rolu olan felsefeci Iran Islam Inqilabinin esas ideoloqlarindan biri 1 Mundericat 1 Heyati 1 1 Usaqliq ve genclik dovru 1 2 Ictimai siyasi fealiyyeti 2 Eserleri 2 1 Azerbaycan dilinde 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteUsaqliq ve genclik dovru Redakte Murteza Mutehheri 1919 cu il fevralin 2 de Iranin Xorasan vilayetinin Feriman kendinde ruhani ailesinde dunyaya gelib Onun atasi seyx Mehemmed Huseyn dovrunun ruhanisi olub 2 Murteza Mutehheri doguldugu qesebede ilkin tehsilini alsa da 1931 ci ilde 12 yasinda Meshed seherine gelerek medrese tehsili almaga baslayir Meshedde tehsil aldiqdan sonra 1937 ci ilde Islam elmi hovzesi olan Qum seherine yollanir M Mutehheri Qumda 15 il Islam elmlerini oyrenir Bu muddetde o Ayetullah Tebatebai Burucerdi Ruhullah Xomeyni Ellame Tebatebai Tebrizi Seyid Muhemmed Huccet Seyyid Sedreddin Sedr Seyyid Muhemmedteqi Hensari kimi alimlerden ders alir Onun tehsil aldigi elmlerin siyahisi ise cox zengin idi Ayetullah Xomeyniden fiqh ve usul Burucerdiden Molla Sedra felsefesini exlaq usul ve ilahiyyat ibn Sina tebabetini ve diger muhum Islam elmlerini ise Mehemmedhuseyn Tebatebaiden oyrendi Bundan basqa dovrun boyuk irfan ustadi Ayetullah Mirze Eli Siraziden irfan derslerini aldi M Mutehheri Qumda tehsille yanasi ictimai islerde de fealliq gosterir sah Mehemmed Rza Pehlevinin eleyhine fealiyyet gosteren teskilatla emekdasliq edirdi 3 1952 ci ilde ustad Murteza Mutehheri tehsilini basa vuraraq Tehrana gelir Bu zaman o artiq dovrunun savadli ruhanilerinden biri idi Tehranda oldugu muddetde M Mutehheri hem elmi tedqiqatla mesgul olur felsefi elmi movzuda eserler yazir hem de muselmanlar qarsisinda muxtelif dini elmi movzularda cixislar edirdi Hemin dovrde muellimi Mehemmed Huseyn Tebatebainin qeleme aldigi Felsefe prinsipleri ve realizm metodu kitabina giris yazir ve 5 cildde serh edir O bu isi 1953 cu ilde sona catdirir 3 4 1955 ci ilden baslayaraq Telebe Islam Cemiyyeti nde tefsir dersleri verir daha sonra ise Tehran Universitetinin Ilahiyyat fakultesinde muellim kimi fealiyyete baslayir 1959 cu ilde ise Mutehheri Muselman Tebibler Cemiyyeti ne spiker kimi devet olunur Orada o gune kimi muzakire olunmayan Islam ve zamanin ehtiyaclari Teizm movzusu kimi bir cox elmi ehemiyyetli cixislar edir Qumda Ayetullah Xomeyniden ders alan Murteza Mutehheri ondan hem de inqilab ideyalarini oyrenmisdi Hele gencliyinden ictimai siyasi proseslere feal sekilde qatilan Xomeyninin bu telebesi 1962 ci ilden sonra inqilabi proseslere qosulur 15 xordad xordad Iranda ay adidir xordadin 15 de sah hokumetine qarsi Iranda ciddi etiraz aksiyasi kecirilir hadiselerinin esas teskilatcisi olur Eyni zamanda Tehranda muselmanlar qarsisinda etdiyi cixislarda sah hakimiyyetini sert sekilde tenqid edir insanlar arasinda Islam inqilabi ideyalarini yayirdi Mehz sert cixislarina gore 1963 cu ilde hebs olunur Ancaq az sonra azad edilerek yeniden inqilabi fealiyyetini davam etdirir 3 Ictimai siyasi fealiyyeti Redakte Ruhullah Xomeyninin 14 illik surgunden sonra Irana geri qayitmasi Arxada Murteza Mutehheri 1 fevral 1979 Mehrabad hava limani Tehran Iran Bu dovrde Iranda hem de islam inqilabinin nezeri esaslari hazirlanirdi Eger Imam Xomeyni Necefde xaric derslerinde ruhanilere siyasi Islam hakimiyyetinin nezeri esaslarini isleyib hazirlayir ve tedris edirdise Murteza Mutehheri Tehranda sade xalq kutleleri arasinda Islam inqilabinin ideya ve deyerlerini aciqlayir cemiyyeti yeni dovre hazirlayir inqilabi xalqin daxilinde yaradirdi Bu hem de dovrun sert qanunlarina qarsi ideoloji savas idi Mutehheri bu savasdan qalibiyyetle ayrildi 1967 ci ilde onun rehberliyi ile Tehranda Irsad Huseyniyyesi yaradildi Bu merkez Islam inqilabinin ideya bazasi oldu 3 1967 ci ilde o dovrun elmi muzakire merkezi sayilan Irsad Islam Medeniyyet Merkezi tesis edilerken Mutehheri oranin esas uzvlerinden biri olur Irsad da Mutehheri ile yanasi Dr Eli Serieti kimi dovrun diger ziyalilari da cixis etmeye baslayir 3 Bir nece il sonra Irsad Islam Medeniyyet Merkezinden ayrilsa da fealiyyetini cixislarini muxtelif yerlerde davam etdirir Elmi ictimai fealiyyeti ile yanasi dovrun problemlerini ele alan eserler uzerinde de isleyir 3 Ustad Mutehheri hem de Islami vehdet ideyasinin en feal tebligatcilarindan biri idi Onun Felestin ve Qudsun azad olunmasi movzusundaki cixislari bu gun de aktualligini qoruyub saxlayir Mehz Israil eleyhine sert cixislarina gore sah hokumeti M Mutehherini hebs etdirdi Amma butun bu tezyiq ve teqibler Mutehherini basladigi mubarizeden kenarlasdira bilmedi Nehayet sah hokumeti en sonuncu vasiteye el atdi Mutehherinin insanlar qarsisinda cixis etmesi yasaqlandi Bundan sonraki dovrde o kutle qarsisinda cixis ede bilmirdi 3 5 1976 ci ilde Mutehheri Iraqa gederek burada surgun heyati yasayan Imam Xomeyni ile gorusur Bu hem de inqilabin yeni doneminin baslangici idi Bu tarixden omrunun sonuna qeder Murteza Mutehheri Islam inqilabinin esas teskilatcilarindan biri olur Tehranda sahin devrilmesi ile sonlanan boyuk xalq usyaninin Imam Xomeyninin Irana qayitmasi hadisesinin esas teskilatcilarindan biri Mutehheri idi 3 1979 cu il mayin 1 i axsam saat 22 20 radelerinde Tehran seherinde Irsad Huseyniyyesi nin qarsisinda Xalqin Mucahidleri teskilatinin uzvleri terefinden oldurulmusdur Eserleri RedakteMurteza Mutehherinin vefatindan sonra alimin cixislari onun varisleri terefinden Sedra Nesriyyati kagiz uzerine kocurulerek kitab formasina salinmaga baslandi 30 ilden artiq aparilan isler neticesinde alimin kitablari erseye geldi Hazirda bu isler yekunlasmaq uzredir Cixislardan hazirlanan ve alimin oz sagliginda yazdigi kitablarin mecmusu texminen 60 adda kitabin meydana cixmasina sebeb oldu Bu kitablarin bezisi 2 14 arasinda deyisen cildlerden ibaretdir ki bunlar da nezere alinsa alimin kulliyyati 100 cildi kecir Bu kitablarin ekser hissesi sifahi nitqin mehsulu olduguna hemcinin keyfiyyetsiz lent yazilarindan kocurulmesine gore eserlerde sethi perakendelik nezere carpir Mutehheri sagliginda yasadigi olkede onu dinleye bilenler terefinden hemcinin azsayli cap olunmus eserlerinin oxuculari terefinden taninirdisa olumunden sonra cixislarinin kitab halina salinmasi ve bu kitablarin muxtelif dunya dillerine tercume olunmasi neticesinde artiq muselman dunyasinda taninmaga basladi Tovhid Teizm Adl e Elahi Ilahi edalet Nubuvva Nubuvvet Me ad Mead Hemase e Huseyni Huseynin qehremanligi Seiry der nehc el belage Nehcul belageye bir baxis Seiry der sirey e a emeye at har A Journey through the Conduct of the Purified Imams Seiry der sirey e nabavi A Journey through the Prophetic Conduct Insan e Kamel Kamil insan Payambar e Ommi Tehsilsiz peygember Osool e Felsefe ve reves e Realism The Principles of Philosophy and the Method of Realism Serh e Menzume An exegesis on Mulla Hadi Sabzavari s versified summary of Mulla Sadra s Transcendent theosophy Imamat va rahbari Imamet ve rehberlik Dah Qoftar A collection of 10 essays by Motahhari Bist Qoftar A collection of 20 essays by Motahhari Panzdah Qoftar A collection of 15 essays by Motahhari Azadi e Ma navi Menevi azadliq Asneya ei ba Quran Quranla tanisliq Ayande e Englab e Islami Islam inqilabi haqqinda Ehyaye Tafakor e Islami Revival of Islamic Thinking Exlaq e Censi Cinsi exlaq Islam ve niazha ye cahan Islam ve zamanin ehtiyaclari Emdadhaye geibi dar zendegi e beser Hidden Aids in Human Life Ensan ve sarnevest Man and Destiny Panc magale Bes meqale Ta lim ve terbiyet der Islam Islamda telim terbiye Cazebe ve defe eye Ali Ali s Attraction and Repulsion Cehad Cihad Hecc Hekmat ha ve andarz ha Wisdoms and Warnings Xatemiyat The Doctrine of the Seal of Prophethood by Muhammad Xetm e Nobovvat Nubuvvetin sonu Xadamat e moteqabel e Eslam ve iran Islam and Iran A Historical Study of Mutual Services Dastan e Rastan Dogrularin dastani Dersaye Esfar Ses magale Alti meqale Erfan e Hafez Elale qerayes be madiqari Fetrat Felsefe ye Exlaq Exlaq felsefesi Felsefe ye Tarix Tarix felsefesi Giam va engelab e Mehdi Mehdinin qiyam ve inqilabi Koliyat e olume Islami Islam elmlerile tanisliq Qoft o quye cahar canebe Meseleye Hecab Hicab meselesi Meseleye Reba Meseleye Senaxt Magalate felsefi A selection of Philosophical articles written by Motahari Mogadameyi ber cahanbiniye Islami Consists of 6 different books written about this subject Nabard e haq ve batel Haqq Batil savasi Nezam e hoqoqe zen der Islam Islamda qadin huququ Nazari ber nezame eqtesadiye Islam Islam iqtisadiyyati sistemine baxis Nagdi ber Marksism Marksizme bir tenqid Nehzat haye Islami der 100 sale axir Son yuz ilin Islam herekatlarinin xulase tehlili Vela ha va velayat ha Azadegi Ayineye Cam Interpretation of poetry of Hafez Azerbaycan dilinde Redakte Murteza Mutehherinin Azerbaycan diline tercume olunmus eserleri Hicab Imam Huseynin e qehremanligi 6 Kamil insan 7 Peygemberin s davranislarina bir baxis 8 Islam dunyagorusu Ebedi heyat Islam dunyagorusu Insan ve iman Insani tanimaq 9 Islam dunyagorusu Insan Quranda Ilahi Edalet Dogrularin dastani Islam dunyagorusu Ebedi heyat Muasir Islam kelami Insan fitret elm iman merifet irfan 10 Islam dunyagorusu Cemiyyet ve tarix Nubuvvet Heyatin hedefi 11 Teizm seminarlari 12 Islam elmleri ile tanisliq Islam ve zamanin ehtiyaclari Islamda qadin haqlari Haqq batil savasi 13 Materializme yonelmenin sebebleriIstinadlar Redakte Manouchehr Ganji 2002 Defying the Iranian Revolution From a Minister to the Shah to a Leader of Resistance Greenwood Publishing Group 109 ISBN 978 0 275 97187 8 Istifade tarixi 8 August 2013 Abdollah Nasri Life s outcome A survry of Murteza Motahhari s ideas ve 1386 solar seh 5 6 1 2 3 4 5 6 7 8 Kenan 2009 07 11 Islam inqilabinin beyni azerb salaminfo az 2016 08 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 02 Kasra Nilofar Ayatollah Morteza Motahhari IICHS 4 March 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 27 July 2013 Bucar Elizabeth M Creative Conformity The Feminist Politics of U S Catholic and Iranian Shi i Women Washington D C Georgetown University Press 2011 p 91 Imam Huseynin e qiyamina analitik bir baxis 2017 04 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 27 Kamil insan Murteza Mutehheri Peygemberin davranislarina baxis olu kecid Insani tanimaq olu kecid Muasir Islam teologiyasi olu kecid Heyatin hedefi Murteza Mutehheri Teizm seminarlari Murteza Mutehheri Haqq batil savasi Murteza MutehheriHemcinin bax Redakte Vikianbarda Murteza Mutehheri ile elaqeli mediafayllar var Iran Islam Inqilabi Eli Serieti IrsadXarici kecidler RedakteOnline books by Murtaza Mutahhari Murteza Mutehheri haqqinda azerbaycanca facebook sehifesi Haci Ilqar Ibrahimoglu 2013 05 03 Haci Ilqar Ibrahimoglu Ustad Sehid Mutehheri haqqinda mp3 video azerb deyerler org Istifade tarixi 2016 08 02 videoMenbe https az wikipedia org w index php title Murteza Mutehheri amp oldid 6078152, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.