Murtuz — Orxan Kamalın 1952-ci ildə nəşr olunan məşhur romanı.
Murtuz | |
---|---|
Murtaza | |
Müəllif | Orxan Kamal |
Orijinalın dili | türkcə |
Ölkə | Türkiyə |
Orijinalın nəşr ili | 1952 |
Əvvəlki | Avara illər (kitab) |
Sonrakı | Cəmilə (roman) |
ISBN |
Türk ədəbiyyatının önəmli əsərlərindən olan roman yazıldığı gündən bəri dəfələrlə kino və tamaşalara mövzu olan Gözətçi Murtuz obrazından qara yumorla yüklənmiş bir dillə bəhs edir. Hadisələr 1941–1947-ci illər arasında Adananın kasıb fəhlə məhəlləsində baş verir. Roman, ixtiyar və həqiqət anlayışı arasında ilişib qalan, öz doğruluğuna güzəştə getməməyə çalışdıqca daha həll olunmaz vəziyyətlərə düşən, bu arada insanlara deməkdən uzaqlaşan və müdafiə edən bir fərdin başına gələnlərin kədərli komediyasıdır.
Murtuz ilk dəfə 1952-ci ildə "Vətən" qəzetində felyetona çevrilib. Bu, Orxan Kamalın seriallaşdırılmış ilk romanıdır. Əsər elə həmin il Varlık Nəşriyyatı tərəfindən 180 səhifəlik kitab olaraq nəşr edilmiş və böyük diqqət çəkmişdir. İkinci nəşri 1957-ci ildə Varlık Nəşrləri, üçüncü nəşri isə 1964-cü ildə Cem Nəşrləri tərəfindən nəşr edilmişdir. Orxan Kamal 180 səhifəlik kitabın roman deyil, ancaq "böyük hekayə" kimi qəbul edilə biləcəyini düşünürdü. Ona görə də əsərin birinci və üçüncü hissələrini genişləndirdi. Genişləndirilmiş dördüncü nəşr 1969-cu ildə Cem Nəşrləri tərəfindən nəşr edilmişdir.
Orxan Kamal Murtuzun davamı olan başqa bir roman yazmağa başladı, lakin onu tamamlaya bilmədi.
Kitab 1986-cı ildə Müjdat Gәzәnin baş rolda çəkildiyi filmdə kinoya köçürüldü.
Məzmun
Kitabın qəhrəmanı Murtuz Yunanıstandan Çukurovaya əhali mübadiləsi ilə gələn mühacirdir. Ən böyük arzusu əmisi Kolağası Həsən kimi əsgər olub şəhid olmaq idi. Mübadilə edildikdən sonra Çukurovaya gələn mühacirlər torpaqlarını satıb malikanə və ev alacaq qədər varlandılar. Murtuz və onun kimi düşünənlər isə azan sahibi olduqlarına şükür edir, mal istəmirdilər. Murtuz mülk istəməsə də, ailəsi istəyirdi. Qardaşı varlanmağı bacardı. Anası pul çatışmazlığından dünyasını dəyişib. Murtuz bacısı ilə birlikdə İstanbula gəlib. Murtuz Çukurovada bir qızla tanış olub və ondan xoşu gəlib. Qızı bəyənməsinin əsas səbəbi qızın atasının Murtuz kimi düşünməsi və varlanmaqdan narahat olmamasıdır. Murtuz sonradan bu qızla evlənib.
Murtuz həmişə oğul istəyirdi ki, dayısına oxşasın və onun kimi hərbçi olub, döyüşlərdə şəhid olsun. Qızlardan sonra bir oğlan uşağı olub, adını Həsən qoyub. Həsən əmisinə istədiyi kimi oxşamırdı. Futbolu sevirdi, atasının istədiyi kimi hərbi məktəbə getmirdi, rəssamlıq məktəbinə gedirdi. Murtuz da yeni doğulan Həsənə ümidini saxladı. Murtuz yeni doğulan övladının adını da Həsən qoyub. Murtuz elə bilirdi ki, kiçik oğlu Həsən də onun istədiyi kimidir. Halbuki Həsən atasını aldadırmış. Atası böyüyəndə hansı məktəbə gedəcəyini soruşduqda, Qalalı Hərbi Liseyi deyəndə Murtuz çox sevindi, dünya onundu. Əslində Həsən atasından pul almaq üçün belə deyərək atasını aldadırmış.
Murtuz bunu başa düşmədi. Murtuz işə başladığı fabrikdə fəhlələrin xoşuna gəlmirdi. Çünki işçilər işdən yayınır, işlərini gecikdirirdilər. Mürtəza onlara mane olduğu üçün fəhlələr onu bəyənmədiyi üçün məhəllədəkilər kimi oyun oynayaraq onu işdən çıxartmağa çalışsalar da, buna nail ola bilməyiblər. Çünki elm müdiri Murtuz etibar edib, ona tam səlahiyyət verib. O qədər ki, həmyerlisi Nuh belə təəccübləndi. Buna səbəb fabrikdə pisləşən nizam-intizamın Murtuzun sayəsində yaxşılaşması idi. Murtuzun kiçik oğlu Həsən atasını nəinki aldadıb, hətta bir gün ərzaq mağazasından çörək oğurlayıb. Murtuz bunu eşidəndə çox kədərləndi və az qala yıxılacaqdı. Ərzaq dükanı Həsəni bağışlayacaq, cəzasını ləğv edəcəkdi, amma oğlunun ona etdiyi əməl Murtuzun xoşuna gəlmədi və onu bağışlamadı, məhkəmədə hakimə cəzasını çəkməli olduğunu deyib zalı tərk etdi.
Xarici keçidlər
- Murtaza
- Murtaza
- Orhan Kemal Murtaza
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Murtuz Orxan Kamalin 1952 ci ilde nesr olunan meshur romani MurtuzMurtazaMuellif Orxan KamalOrijinalin dili turkceOlke TurkiyeOrijinalin nesr ili 1952Evvelki Avara iller kitab Sonraki Cemile roman ISBN 9789752893795 Turk edebiyyatinin onemli eserlerinden olan roman yazildigi gunden beri defelerle kino ve tamasalara movzu olan Gozetci Murtuz obrazindan qara yumorla yuklenmis bir dille behs edir Hadiseler 1941 1947 ci iller arasinda Adananin kasib fehle mehellesinde bas verir Roman ixtiyar ve heqiqet anlayisi arasinda ilisib qalan oz dogruluguna guzeste getmemeye calisdiqca daha hell olunmaz veziyyetlere dusen bu arada insanlara demekden uzaqlasan ve mudafie eden bir ferdin basina gelenlerin kederli komediyasidir Murtuz ilk defe 1952 ci ilde Veten qezetinde felyetona cevrilib Bu Orxan Kamalin seriallasdirilmis ilk romanidir Eser ele hemin il Varlik Nesriyyati terefinden 180 sehifelik kitab olaraq nesr edilmis ve boyuk diqqet cekmisdir Ikinci nesri 1957 ci ilde Varlik Nesrleri ucuncu nesri ise 1964 cu ilde Cem Nesrleri terefinden nesr edilmisdir Orxan Kamal 180 sehifelik kitabin roman deyil ancaq boyuk hekaye kimi qebul edile bileceyini dusunurdu Ona gore de eserin birinci ve ucuncu hisselerini genislendirdi Genislendirilmis dorduncu nesr 1969 cu ilde Cem Nesrleri terefinden nesr edilmisdir Orxan Kamal Murtuzun davami olan basqa bir roman yazmaga basladi lakin onu tamamlaya bilmedi Kitab 1986 ci ilde Mujdat Gәzәnin bas rolda cekildiyi filmde kinoya kocuruldu MezmunKitabin qehremani Murtuz Yunanistandan Cukurovaya ehali mubadilesi ile gelen muhacirdir En boyuk arzusu emisi Kolagasi Hesen kimi esger olub sehid olmaq idi Mubadile edildikden sonra Cukurovaya gelen muhacirler torpaqlarini satib malikane ve ev alacaq qeder varlandilar Murtuz ve onun kimi dusunenler ise azan sahibi olduqlarina sukur edir mal istemirdiler Murtuz mulk istemese de ailesi isteyirdi Qardasi varlanmagi bacardi Anasi pul catismazligindan dunyasini deyisib Murtuz bacisi ile birlikde Istanbula gelib Murtuz Cukurovada bir qizla tanis olub ve ondan xosu gelib Qizi beyenmesinin esas sebebi qizin atasinin Murtuz kimi dusunmesi ve varlanmaqdan narahat olmamasidir Murtuz sonradan bu qizla evlenib Murtuz hemise ogul isteyirdi ki dayisina oxsasin ve onun kimi herbci olub doyuslerde sehid olsun Qizlardan sonra bir oglan usagi olub adini Hesen qoyub Hesen emisine istediyi kimi oxsamirdi Futbolu sevirdi atasinin istediyi kimi herbi mektebe getmirdi ressamliq mektebine gedirdi Murtuz da yeni dogulan Hesene umidini saxladi Murtuz yeni dogulan ovladinin adini da Hesen qoyub Murtuz ele bilirdi ki kicik oglu Hesen de onun istediyi kimidir Halbuki Hesen atasini aldadirmis Atasi boyuyende hansi mektebe gedeceyini sorusduqda Qalali Herbi Liseyi deyende Murtuz cox sevindi dunya onundu Eslinde Hesen atasindan pul almaq ucun bele deyerek atasini aldadirmis Murtuz bunu basa dusmedi Murtuz ise basladigi fabrikde fehlelerin xosuna gelmirdi Cunki isciler isden yayinir islerini gecikdirirdiler Murteza onlara mane oldugu ucun fehleler onu beyenmediyi ucun mehelledekiler kimi oyun oynayaraq onu isden cixartmaga calissalar da buna nail ola bilmeyibler Cunki elm mudiri Murtuz etibar edib ona tam selahiyyet verib O qeder ki hemyerlisi Nuh bele teeccublendi Buna sebeb fabrikde pislesen nizam intizamin Murtuzun sayesinde yaxsilasmasi idi Murtuzun kicik oglu Hesen atasini neinki aldadib hetta bir gun erzaq magazasindan corek ogurlayib Murtuz bunu esidende cox kederlendi ve az qala yixilacaqdi Erzaq dukani Heseni bagislayacaq cezasini legv edecekdi amma oglunun ona etdiyi emel Murtuzun xosuna gelmedi ve onu bagislamadi mehkemede hakime cezasini cekmeli oldugunu deyib zali terk etdi Xarici kecidlerMurtaza Murtaza Orhan Kemal Murtaza