Metaməntiq məntiqin metanəzəriyyəsini öyrənən elmdir. Məntiq məntiq sistemlərinin keçərli və etibarlı arqumentin qurulmasında necə istifadə edilə biləcəyini öyrənir. Metaməntiq isə bu məntiq sistemlərinin xassələrini öyrənir. Məntiq məntiqi sistem ilə aşkarlana bilinəcək doğrulara, metaməntiq isə doğruların ifadə edildiyi dillər və sistemlərlə bağlı doğrulara xitab edir.
Metaməntiq sahəsinin təməl obyektləri formal dillər, formal sistemlər və onların təfsiridir. Formal sistemlərin təfsir edilməsi elmi model nəzəriyyəsi olaraq bilinən riyazi məntiqin bir qoludur. Sübut nəzəriyyəsi olaraq bilinən deduktiv sistemlərin öyrənilməsi isə metaməntiqin bir qoludur.
Baxış
Formal dil
Formal dil yerinə və formasına görə təyin edilmiş simvollardan ibarət sistemdir. Bu səbəbdən belə bir dili heç bir istinad olmadan ifadələrə mənalar yükləyərək təyin etmək mümkündür. Bu proses sadəcə məna yüklənən ifadələrin daha öncədən heç bir mənaya sahib olmamasını tələb edir. Bəzi formal dillərdə ilkin olaraq ardıcıllıq məntiqi yer tutur. Formal qrammatika formal dildəki simvollara və simvol toplularına düsturlar təyin edir.
Formal dil rəsmi şəkildə α əlifbası əsasında qurulmuş sətirlərdən ibarət A dəsti olaraq təyin edilə bilər. Rudolf Karnap da daxil olmaqla bəzi müəlliflər dili <α, A> düzülmüş cütlüyü olaraq dəyərləndirir. Karnap həmçinin iddia edir ki, α əlifbasındakı hər bir elementin A dəstində ən az bir dəfə adı çəkilməlidir.
Forma qaydaları
Forma qaydaları (həmçinin formal qrammatika) formal bir dilin yaxşıca bərqərar edilmiş düsturlarına verilən addır. Bu qaydalar yaxşı formalaşmış düsturları təmsil edən formal dilin əlifbasının üzərindəki sətirlərdən ibarət dəst ilə sinonimdir. Fəqət bu onların semantikasını açıqlamır (məs: nə məna daşıdığını)
Formal sistem
Formal sistem (həmçinin məntiqi hesablama, və ya məntiqi system) deduktiv sistemlə yanaşı bir formal dildən ibarətdir. Deduktiv sistem nəticə qaydalarından, bir qrup aksiomlardan və hər ikisindən ibarət ola bilər. Formal sistemdən bir ifadədən başqa bir ifadəni törətmək üçün istifadə edilir.
Formal sistem formal olaraq belə bir üçlük şəklində təyin edilə bilər : <α,, d>. Burada d bir başa törənə bilmə əlaqəsidir. Bu əlaqə ətraflı hiss kimi anlaşılır. Çünki formal sistemdəki primitiv cümlələr boş cümlə dəstindən birbaş törənə bilən olaraq qiymətləndirilir.
Harry Gensler, Introduction to Logic, Routledge, 2001, p. 336.
Hunter, Geoffrey, Metalogic: An Introduction to the Metatheory of Standard First-Order Logic, University of California Press, 1973
Rudolf Carnap (1958) Introduction to Symbolic Logic and its Applications, p. 102.
Xarici keçidlər
VikianbardaMetaməntiq ilə əlaqəli mediafayllar var
Dragalin, A.G. (2001) [1994], "Meta-məntiq", Hazewinkel-də, Michiel (ed.), Riyaziyyat Ensiklopediyası, Springer Science + Business Media BV / Kluwer Akademik Publishers, ISBN Dragalin, A.G. (2001) [1994],
Avqust 12, 2021
metaməntiq, məntiqin, metanəzəriyyəsini, öyrənən, elmdir, məntiq, məntiq, sistemlərinin, keçərli, etibarlı, arqumentin, qurulmasında, necə, istifadə, edilə, biləcəyini, öyrənir, isə, məntiq, sistemlərinin, xassələrini, öyrənir, məntiq, məntiqi, sistem, ilə, aş. Metamentiq mentiqin metanezeriyyesini oyrenen elmdir Mentiq mentiq sistemlerinin kecerli ve etibarli arqumentin qurulmasinda nece istifade edile bileceyini oyrenir Metamentiq ise bu mentiq sistemlerinin xasselerini oyrenir 1 Mentiq mentiqi sistem ile askarlana bilinecek dogrulara metamentiq ise dogrularin ifade edildiyi diller ve sistemlerle bagli dogrulara xitab edir 2 Metamentiq sahesinin temel obyektleri formal diller formal sistemler ve onlarin tefsiridir Formal sistemlerin tefsir edilmesi elmi model nezeriyyesi olaraq bilinen riyazi mentiqin bir qoludur Subut nezeriyyesi olaraq bilinen deduktiv sistemlerin oyrenilmesi ise metamentiqin bir qoludur Mundericat 1 Baxis 1 1 Formal dil 1 2 Forma qaydalari 1 3 Formal sistem 2 Xarici kecidlerBaxis RedakteFormal dil Redakte Formal dil yerine ve formasina gore teyin edilmis simvollardan ibaret sistemdir Bu sebebden bele bir dili hec bir istinad olmadan ifadelere menalar yukleyerek teyin etmek mumkundur Bu proses sadece mena yuklenen ifadelerin daha onceden hec bir menaya sahib olmamasini teleb edir Bezi formal dillerde ilkin olaraq ardicilliq mentiqi yer tutur Formal qrammatika formal dildeki simvollara ve simvol toplularina dusturlar teyin edir Formal dil resmi sekilde a elifbasi esasinda qurulmus setirlerden ibaret A desti olaraq teyin edile biler Rudolf Karnap da daxil olmaqla bezi muellifler dili lt a A gt duzulmus cutluyu olaraq deyerlendirir 3 Karnap hemcinin iddia edir ki a elifbasindaki her bir elementin A destinde en az bir defe adi cekilmelidir Forma qaydalari Redakte Forma qaydalari hemcinin formal qrammatika formal bir dilin yaxsica berqerar edilmis dusturlarina verilen addir Bu qaydalar yaxsi formalasmis dusturlari temsil eden formal dilin elifbasinin uzerindeki setirlerden ibaret dest ile sinonimdir Feqet bu onlarin semantikasini aciqlamir mes ne mena dasidigini Formal sistem Redakte Formal sistem hemcinin mentiqi hesablama ve ya mentiqi system deduktiv sistemle yanasi bir formal dilden ibaretdir Deduktiv sistem netice qaydalarindan bir qrup aksiomlardan ve her ikisinden ibaret ola biler Formal sistemden bir ifadeden basqa bir ifadeni toretmek ucun istifade edilir Formal sistem formal olaraq bele bir ucluk seklinde teyin edile biler lt a I displaystyle mathcal I D displaystyle mathcal D d gt Burada D displaystyle mathcal D d bir basa torene bilme elaqesidir Bu elaqe etrafli hiss kimi anlasilir Cunki formal sistemdeki primitiv cumleler bos cumle destinden birbas torene bilen olaraq qiymetlendirilir Harry Gensler Introduction to Logic Routledge 2001 p 336 Hunter Geoffrey Metalogic An Introduction to the Metatheory of Standard First Order Logic University of California Press 1973 Rudolf Carnap 1958 Introduction to Symbolic Logic and its Applications p 102 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Metamentiq ile elaqeli mediafayllar varDragalin A G 2001 1994 Meta mentiq Hazewinkel de Michiel ed Riyaziyyat Ensiklopediyasi Springer Science Business Media BV Kluwer Akademik Publishers ISBN Dragalin A G 2001 1994 Menbe https az wikipedia org w index php title Metamentiq amp oldid 5020321, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
