fbpx
Wikipedia

Maçu Piçu

Avqust 09, 2021

Maçu Piçu (keçua Machu Pikchu - Qoca Zirvə, isp. Machu Picchu) — Antik İnk şəhəri.

Maçu Pikçu
Machu Pikchu
13°09′47″ c. e. 72°32′44″ q. u.
Ölkə Peru Peru
Şəhər Kusko
Aidiyyatı And mədəniyyəti
Tikilmə tarixi təxm. 1450-ci illər
Üslubu İnk memarlığı
Vəziyyəti muzey
Rəsmi sayt machupicchu.gob.pe
TipiQarışıq
KriteriyaAnd mədəniyyəti
Təyin edilib1983
İstinad nöm.274
DövlətPeru
RegionAmerika və Karib regionu
Maçu Piçu
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bəzən "inklərin itirilmiş şəhəri" də adlandırılır. Qədim şəhərçik yer üzündən silinmiş qədim inklərin rəmzi hesab olunur. Dəniz səviyyəsindən 2,430 metr yüksəklikdə yerləşir. Şəhər mərkəzi And platosundan başlayaraq Amazon meşələrinin Urubamba çayına qədər uzanmaqdadır.

Bu şəhər dağlarda müqəddəs məkan kimi hazırlanmışdır, inklərin rəhbəri Paçakutek tərəfindən imperiyanın zəbt olunmasının 100 illik yubuleyinə həsr edilmişdir. Şəhərçik XV əsrin 50-ci illərində son ink imperatoru Paçakutek tərəfindən salınmış və 100 il bundan sonra bu ölkəni fəth etmiş İspan konkiskodorlarından gizli saxlanılırmış. Təxminən 1532–ci ilədək mövcud olmuşdur, hansı ki bu dövrlər ərzində ispanlar inklərin ərazisinə zorla daxil olmağa başlamışdır. Nəticədə 1532–ci ildə həmin ərazinin sakinləri yox olmuşdur. Bəzi mənbələrə görə İnklər çiçək xəstəliyi epidemiyası səbəbi ilə ərazi tərk etmişlər.

İspanların İnk imperiyasını ələ keçirmələrindən sonra şəhər üç yüz il ərzində "itkin" olaraq qalmış və 1911-ci ildə Hiram Bingham tərəfindən təkrar tapılmışdır . Şəhər dağın tamamilə yüksək hissəsində yerləşir, hazırkı müasir Perunun Urubambı çayından 2057 metr hündürlükdədir. Maçu–Piçu ərazi baxımından böyük şəhər deyil, 200 hissədən təşkil edilmişdir. Əsasən bu məbədlərin daxilində iqamətgahlar, xüsusi anbarlar və yaşayış üçün nəzərdə tutulmuş digər ünsürlər vardır. Bunların çox hissəsi əla növdə hazırlanmış daşlardan ibarətdir və bir – birləri ilə piltəlrə vasitəsilə birləşdirilmişdir. Düşünülür ki, burada və şəhərin ətrafında 1200 nəfər yaşamışdır. Onlar Günəş allahı İntiyə sitayiş edərək, terraslarda kənd təssərrüfatı ilə məşğul olmuşlar.

400 ildən artıq müddətdə bu şəhər unudulmuş və düzənliyə çevrilmişdir. Buranı Yelsk Universitetinin amerikan tədqiqçisi professor Hayrem Binqher 24 iyul 1911-ci ildə aşkar etmişdir. Bura gələrkən onun yanında dövlətin təyin etdiyi xüsusi müdafiəçilər olmuşdur və yerli sakinlərdən balaca oğlanın bələdçiliyi ilə kəndliləri tapmışdır. Yerli insanların dediklərinə əsaslansaq görünür ki, onlar burada azadlıq, sülh və təhlükəsizlik içərisində yaşayırmış. Həmçinin müxtəlif daşların üzərində də çoxsaylı yazılara rast gəlinmişdir.

Maçu–Piçu çətin bir quruluşa malikdir. Şimal-şərqdə saray kompleksinin tikilmə prosesi öyrənilir. Burada daşlar o dərəcədə gözəl hazırlanmışdır ki, insan baxarkən düşünür ki, yəqin burada əyanlar və yüksək rütbə sahibləri yaşamışdır.

Qərb hissədə səcdəgahla birlikdə baş məbəd vardır və bura qurbanlar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Onun qarşısında yaşayışı evləri və iki mərtəbəli evlər vardır. Onların arasında labirint kimi ensiz pillələr və yollar vardır. Bunların bəziləri heç bilinməyən divarlarla və terraslarla üzləşir. İspanlar bütün bunlara baxmayaraq Maçu–Piçuya gəlməyi bacarmışlar. Bu şəhər məhv edilməmişdir. Lakin biz şəhər haqqında çox az məlumat əldə etmişik. İndiyə kimi sual olunur ki, nəyə görə inklər dövlətin mərkəzindən kənarda, 2450 metr yüksəklikdə şəhər salmaq qərarına gəlmişlər? Bizə isə nə yaşayan əhalinin sayı, nə də şəhərin əsl adı məlumdur.

2007-ci ildə dünyanın yeddi möcüzəsindən biri hesab olunmuşdur.

Tarixçilərin araşdırmalarına görə Maçu Piççunun zəngin xəzinələri 140 ildən çox bundan əvvəl bir alman tərəfindən qarət edilmişdir.

Alimlərin fərz etdiyinə görə, Peruda qızıl və ağac alveri ilə məşğul olan Avqusto Berns adlı bir alman tarixçisi 1867-ci ildə o vaxtkı Peru hökmdarlarının icazəsi ilə şəhərciyin yerşədiyi təpədə özünə biznes quraraq misilsiz xəzinələri qazıb üzərə çıxararaq Avropa muzeylərinə və şəxsi kolleksiyalara satırmış.

İndiyənə kimi hesab olunurdu ki, qədim Maçu Piççu 1911-ci ildə Amerikalı tarixçi Hayram Binqam tərəfindən dünya üçün aşkar edilib. Yerli əhali üçün belə bir qədim şəhərciyin mövcudluğu bilinirdi.

Yelsk Universitetinin amerikan tədqiqatçıları Riçard Byurger və Lyusi Salazar ispanların XVI əsr tarixindən müəyyən məlumatlar əldə etmişlər və düşünürlər ki, bura Paçakutekanın qız iqamətgahı olmuşdur. Yay dövründə şəhərdə yağış vaxtı olarkən burada heç 200 sakin qalmırmış. İmperiyanın zəbtindən sonra isə ümumiyyətlə burda heç sakin qalmamışdır və bütün şəhəri həmişəlik tərk etmişlər.

Maçu-Piçunun şimal şərqində inklərin daş yonanları iki konstruksiya yaradıblar, hansı ki, Binqhem həmin hissəni düzəldəni "rəssamlığın ustadı" adlandırmışdır. Burada dairəvi qala var və onun tərəflərində hissələr də ucaldılmışdır.

Bu qalanın tikintisi Günəş allahı üçün nəzərdə tutulmuş məbəd mənasını ifadə edirdi və buna görə də eyni ilə belə ad verilmişdir. Çünki qalanın özü və onun ətrafındakı hissələr də orta əsr divarlarına bənzəyir. Perulular bütün kompleksi daha sonralar El – Torreon ("bastion") adlandırıblar. Lakin əlbəttə hamı bilir ki, yerin ilkin adı regionun özünəməxsus adlandırılmışdır. Qala səcdəgahın yaxınlığında tikilmişdi. Qalanın yanında mağara yerləşir. Binqhem düşünürdü ki, bunun içində inklərin rəhbərinə aid olan mumiya yerləşir, lakin alimlər bildirir ki, bu cəsəd hansısa bir ritual proseslərin idarə edilməsində iştirak edən şəxsdir. Qazıntılardan və tamamilə hazır hala gətirildikdən sonra bu kompleks bizə özünün bütün gözəlliyini göstərdi. Xüsusən də dörd əsr bundan əvvəl tikilməsinə baxmayaraq memarlıq baxımından olduqca güclü idi. Şahzadənin evinin qarşısından qalaya doğru pillələr vardır və buradan aşağıya doğru baxmaq, gözəlliyi seyr etmək mümkündür. Yəqin ki, bu pəncərələr qış aylarında günəşi seyr etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Müqəddəs meydan Maçu Piçunun mərkəzi sayılır. Cənub hissənin sonunda ağ mərmərdən üç mərtəbəli bina dayanmışdır, buranın tikintisində istifadə olunan daşların hündürlüyü insan boyundan qat – qat artıqdır.

Məbədin qərb divarları bağlı sığınacağı xatırladır və bura "bəzəkli otaq" kimi dəyərləndirilir. Bütün otaq inklərin ən gözəl daş yonanları tərəfindən böyük ustalıqla hazırlanmışdır. Üç hissədən 32 künc qazılaraq 2 blok həcmində fundament tökülmüşdür. Bəlkə də bunların arasında Maçu Piçuda yerləşən və meydanın əsas hissəsi olan şərqdə yer alan "Üç pəncərənin məbədi" daha nəzərə çarpandır. Trapesiya formasında olan bu üç pəncərə şərqə doğru istiqamətlənmişdir. Əgər yerli şəxslərin tarixçələrinə inansaq, inklərin ilk rəhbəri məbədi özünün anadan olduğu yerdə Tambo – tokoda tikilməsinə əmr etmişdir və buranın da simvol olaraq üç pəncərəsi hazırlanmışdır. Bu pəncərələr mağaranı xatırladır, hansı ki, onun ata evi rolunu oynamışdır. Binhem bu yerdə həmin hissənin yerləşdiyini bildirir. Bütün bunlar Maçu - Piçunun inklərin memarlıq nümunəsi olduğunu bir daha sübut etmişdir.

Terraslarda qranit sütunlar olmuşdur və Müqəddəs meydanda xüsusi yer almışlar, pilləkanların köməyi ilə ən yüksək zirvəyə güclə çıxmaq mümkündür. Həmin yerdə böyük bir daş dayanır ki, günəşin burada olduğu insanlar tərəfindən düşünülürdü. Binqhem demişdir ki, eyni ilə burada inklər günəşə müxtəlif sitayişlər emtiş və dini rituallar yerinə yetirmişlər.

Payız və yaz fəsillərində xüsusən əkinçilik dövründə insanlar bu daşa daha çox müraciət edərək günəşli günlərin çox olmasını xahiş edirmişlər. Makçu Piçunun əhalisi daşın ətrafını bu zaman güllərlə və müxtəlif əşyalarla bəzəyirmişlər. Bu zaman onlar müxtəlif mahnılar oxuyur və dua edərək, bir neçə gün dini bayramlar qeyd edirmişlər.

Makçu Piçudan Kuskoya doğru olan yol inklərin gözəl incəsənət nümunələri ilə doludur. Hətta yağmurlu günlərdə belə bura öz gözəlliyini itirmir. Bütün imperiya geniş komunikasiya ilə əhatə olunmuşdur və təxminən 40000 km ərazini əhatə etmişdir. Dövlətə doğru yolu inklər ən əvvəl strateji baxımdan seçmişlər. Həmçinin dövlətin tərkibində onlara id olan müxtəlif incəsənət nümunələri də yer alırmış. İnsanlar bir – birlərindən keramika, toxuculuq, metal işləmə, memarlıq və tikinti işlərini öyrənmişlər.

İnklər uzun yollar çox da tanımamışdır, onlar pillələrə daha çox yer verirmişlər. Bura okean sahilində yerləşir, bir tərəfi divarlarla hörülmüşdür, digər hissədən isə günəş şüalarının düşəcəyinə qərar verilmişdir. Həmçinin külək və qumlardan qorunmaq üçün divarlar xüsusi rol oynayırmış. Çayın üzərində daşdan və asma körpüdən kanat yollar hazırlanmışdır, bu körpülər müqəddəs yerlər sayılırdı və buna görə də zərər görməsi nəticəsində həmin insan ölümə məhkum edilirdi.

Şəkilləri

İstinadlar

  1. Teofilo Laime Acopa, Diccionario Bilingüe, Iskay simipi yuyay k'ancha, Quechua – Castellano, Castellano – Quechua: machu - adj. y s. m. Viejo. Hombre de mucha edad (Úsase también para animales). - machu - s. m. Anciano. Viejo. pikchu - s. Pirámide. Sólido puntiagudo de varias caras. || Cono. Ch'utu. machu pikchu - s. La gran ciudadela pétrea que fue quizá uno de los más grandes monumentos religiosos del incanato, entre el valle del Cusco y la selva virgen (JAL). || Monumento arqueológico situado en el departamento actual del Cusco, junto al río Urubamba, en una cumbre casi inaccesible (JL).
  2. Machu Picchu - Peru[ölü keçid]
  3. Qədim Maçu Piççunun xəzinələri haradadır

Mənbə

  • İnklərin itmiş şəhəri

Xarici keçidlər

  • Maçu Piçu | İnklərin itirilmiş şəhəri 2017-02-27 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

Avqust 09, 2021
maçu, piçu, keçua, machu, pikchu, qoca, zirvə, machu, picchu, antik, şəhəri, maçu, pikçumachu, pikchu13, ölkə, peru, peruşəhər, kuskoaidiyyatı, mədəniyyətitikilmə, tarixi, təxm, 1450, illərüslubu, memarlığıvəziyyəti, muzeyrəsmi, sayt, machupicchu, peunesco, üm. Macu Picu kecua Machu Pikchu Qoca Zirve isp Machu Picchu 1 Antik Ink seheri Macu PikcuMachu Pikchu13 09 47 c e 72 32 44 q u Olke Peru PeruSeher KuskoAidiyyati And medeniyyetiTikilme tarixi texm 1450 ci illerUslubu Ink memarligiVeziyyeti muzeyResmi sayt machupicchu gob peUNESCO Umumdunya IrsiTipiQarisiqKriteriyaAnd medeniyyetiTeyin edilib1983Istinad nom 274DovletPeruRegionAmerika ve Karib regionuMacu Picu Vikianbarda elaqeli mediafayllarBezen inklerin itirilmis seheri de adlandirilir Qedim sehercik yer uzunden silinmis qedim inklerin remzi hesab olunur Deniz seviyyesinden 2 430 metr yukseklikde yerlesir Seher merkezi And platosundan baslayaraq Amazon meselerinin Urubamba cayina qeder uzanmaqdadir Bu seher daglarda muqeddes mekan kimi hazirlanmisdir inklerin rehberi Pacakutek terefinden imperiyanin zebt olunmasinin 100 illik yubuleyine hesr edilmisdir Sehercik XV esrin 50 ci illerinde son ink imperatoru Pacakutek terefinden salinmis ve 100 il bundan sonra bu olkeni feth etmis Ispan konkiskodorlarindan gizli saxlanilirmis Texminen 1532 ci iledek movcud olmusdur hansi ki bu dovrler erzinde ispanlar inklerin erazisine zorla daxil olmaga baslamisdir Neticede 1532 ci ilde hemin erazinin sakinleri yox olmusdur Bezi menbelere gore Inkler cicek xesteliyi epidemiyasi sebebi ile erazi terk etmisler Ispanlarin Ink imperiyasini ele kecirmelerinden sonra seher uc yuz il erzinde itkin olaraq qalmis ve 1911 ci ilde Hiram Bingham terefinden tekrar tapilmisdir 2 Seher dagin tamamile yuksek hissesinde yerlesir hazirki muasir Perunun Urubambi cayindan 2057 metr hundurlukdedir Macu Picu erazi baximindan boyuk seher deyil 200 hisseden teskil edilmisdir Esasen bu mebedlerin daxilinde iqametgahlar xususi anbarlar ve yasayis ucun nezerde tutulmus diger unsurler vardir Bunlarin cox hissesi ela novde hazirlanmis daslardan ibaretdir ve bir birleri ile piltelre vasitesile birlesdirilmisdir Dusunulur ki burada ve seherin etrafinda 1200 nefer yasamisdir Onlar Gunes allahi Intiye sitayis ederek terraslarda kend tesserrufati ile mesgul olmuslar 400 ilden artiq muddetde bu seher unudulmus ve duzenliye cevrilmisdir Burani Yelsk Universitetinin amerikan tedqiqcisi professor Hayrem Binqher 24 iyul 1911 ci ilde askar etmisdir Bura gelerken onun yaninda dovletin teyin etdiyi xususi mudafieciler olmusdur ve yerli sakinlerden balaca oglanin beledciliyi ile kendlileri tapmisdir Yerli insanlarin dediklerine esaslansaq gorunur ki onlar burada azadliq sulh ve tehlukesizlik icerisinde yasayirmis Hemcinin muxtelif daslarin uzerinde de coxsayli yazilara rast gelinmisdir Macu Picu cetin bir qurulusa malikdir Simal serqde saray kompleksinin tikilme prosesi oyrenilir Burada daslar o derecede gozel hazirlanmisdir ki insan baxarken dusunur ki yeqin burada eyanlar ve yuksek rutbe sahibleri yasamisdir Qerb hissede secdegahla birlikde bas mebed vardir ve bura qurbanlar ucun nezerde tutulmusdur Onun qarsisinda yasayisi evleri ve iki mertebeli evler vardir Onlarin arasinda labirint kimi ensiz pilleler ve yollar vardir Bunlarin bezileri hec bilinmeyen divarlarla ve terraslarla uzlesir Ispanlar butun bunlara baxmayaraq Macu Picuya gelmeyi bacarmislar Bu seher mehv edilmemisdir Lakin biz seher haqqinda cox az melumat elde etmisik Indiye kimi sual olunur ki neye gore inkler dovletin merkezinden kenarda 2450 metr yukseklikde seher salmaq qerarina gelmisler Bize ise ne yasayan ehalinin sayi ne de seherin esl adi melumdur 2007 ci ilde dunyanin yeddi mocuzesinden biri hesab olunmusdur Tarixcilerin arasdirmalarina gore Macu Piccunun zengin xezineleri 140 ilden cox bundan evvel bir alman terefinden qaret edilmisdir Alimlerin ferz etdiyine gore Peruda qizil ve agac alveri ile mesgul olan Avqusto Berns adli bir alman tarixcisi 1867 ci ilde o vaxtki Peru hokmdarlarinin icazesi ile seherciyin yersediyi tepede ozune biznes quraraq misilsiz xezineleri qazib uzere cixararaq Avropa muzeylerine ve sexsi kolleksiyalara satirmis 3 Indiyene kimi hesab olunurdu ki qedim Macu Piccu 1911 ci ilde Amerikali tarixci Hayram Binqam terefinden dunya ucun askar edilib Yerli ehali ucun bele bir qedim seherciyin movcudlugu bilinirdi Yelsk Universitetinin amerikan tedqiqatcilari Ricard Byurger ve Lyusi Salazar ispanlarin XVI esr tarixinden mueyyen melumatlar elde etmisler ve dusunurler ki bura Pacakutekanin qiz iqametgahi olmusdur Yay dovrunde seherde yagis vaxti olarken burada hec 200 sakin qalmirmis Imperiyanin zebtinden sonra ise umumiyyetle burda hec sakin qalmamisdir ve butun seheri hemiselik terk etmisler Macu Picunun simal serqinde inklerin das yonanlari iki konstruksiya yaradiblar hansi ki Binqhem hemin hisseni duzeldeni ressamligin ustadi adlandirmisdir Burada dairevi qala var ve onun tereflerinde hisseler de ucaldilmisdir Bu qalanin tikintisi Gunes allahi ucun nezerde tutulmus mebed menasini ifade edirdi ve buna gore de eyni ile bele ad verilmisdir Cunki qalanin ozu ve onun etrafindaki hisseler de orta esr divarlarina benzeyir Perulular butun kompleksi daha sonralar El Torreon bastion adlandiriblar Lakin elbette hami bilir ki yerin ilkin adi regionun ozunemexsus adlandirilmisdir Qala secdegahin yaxinliginda tikilmisdi Qalanin yaninda magara yerlesir Binqhem dusunurdu ki bunun icinde inklerin rehberine aid olan mumiya yerlesir lakin alimler bildirir ki bu cesed hansisa bir ritual proseslerin idare edilmesinde istirak eden sexsdir Qazintilardan ve tamamile hazir hala getirildikden sonra bu kompleks bize ozunun butun gozelliyini gosterdi Xususen de dord esr bundan evvel tikilmesine baxmayaraq memarliq baximindan olduqca guclu idi Sahzadenin evinin qarsisindan qalaya dogru pilleler vardir ve buradan asagiya dogru baxmaq gozelliyi seyr etmek mumkundur Yeqin ki bu pencereler qis aylarinda gunesi seyr etmek ucun nezerde tutulmusdur Muqeddes meydan Macu Picunun merkezi sayilir Cenub hissenin sonunda ag mermerden uc mertebeli bina dayanmisdir buranin tikintisinde istifade olunan daslarin hundurluyu insan boyundan qat qat artiqdir Mebedin qerb divarlari bagli siginacagi xatirladir ve bura bezekli otaq kimi deyerlendirilir Butun otaq inklerin en gozel das yonanlari terefinden boyuk ustaliqla hazirlanmisdir Uc hisseden 32 kunc qazilaraq 2 blok hecminde fundament tokulmusdur Belke de bunlarin arasinda Macu Picuda yerlesen ve meydanin esas hissesi olan serqde yer alan Uc pencerenin mebedi daha nezere carpandir Trapesiya formasinda olan bu uc pencere serqe dogru istiqametlenmisdir Eger yerli sexslerin tarixcelerine inansaq inklerin ilk rehberi mebedi ozunun anadan oldugu yerde Tambo tokoda tikilmesine emr etmisdir ve buranin da simvol olaraq uc penceresi hazirlanmisdir Bu pencereler magarani xatirladir hansi ki onun ata evi rolunu oynamisdir Binhem bu yerde hemin hissenin yerlesdiyini bildirir Butun bunlar Macu Picunun inklerin memarliq numunesi oldugunu bir daha subut etmisdir Terraslarda qranit sutunlar olmusdur ve Muqeddes meydanda xususi yer almislar pillekanlarin komeyi ile en yuksek zirveye gucle cixmaq mumkundur Hemin yerde boyuk bir das dayanir ki gunesin burada oldugu insanlar terefinden dusunulurdu Binqhem demisdir ki eyni ile burada inkler gunese muxtelif sitayisler emtis ve dini rituallar yerine yetirmisler Payiz ve yaz fesillerinde xususen ekincilik dovrunde insanlar bu dasa daha cox muraciet ederek gunesli gunlerin cox olmasini xahis edirmisler Makcu Picunun ehalisi dasin etrafini bu zaman gullerle ve muxtelif esyalarla bezeyirmisler Bu zaman onlar muxtelif mahnilar oxuyur ve dua ederek bir nece gun dini bayramlar qeyd edirmisler Makcu Picudan Kuskoya dogru olan yol inklerin gozel incesenet numuneleri ile doludur Hetta yagmurlu gunlerde bele bura oz gozelliyini itirmir Butun imperiya genis komunikasiya ile ehate olunmusdur ve texminen 40000 km erazini ehate etmisdir Dovlete dogru yolu inkler en evvel strateji baximdan secmisler Hemcinin dovletin terkibinde onlara id olan muxtelif incesenet numuneleri de yer alirmis Insanlar bir birlerinden keramika toxuculuq metal isleme memarliq ve tikinti islerini oyrenmisler Inkler uzun yollar cox da tanimamisdir onlar pillelere daha cox yer verirmisler Bura okean sahilinde yerlesir bir terefi divarlarla horulmusdur diger hisseden ise gunes sualarinin duseceyine qerar verilmisdir Hemcinin kulek ve qumlardan qorunmaq ucun divarlar xususi rol oynayirmis Cayin uzerinde dasdan ve asma korpuden kanat yollar hazirlanmisdir bu korpuler muqeddes yerler sayilirdi ve buna gore de zerer gormesi neticesinde hemin insan olume mehkum edilirdi Mundericat 1 Sekilleri 2 Istinadlar 3 Menbe 4 Xarici kecidler 5 Hemcinin baxSekilleri Redakte Istinadlar Redakte Teofilo Laime Acopa Diccionario Bilingue Iskay simipi yuyay k ancha Quechua Castellano Castellano Quechua machu adj y s m Viejo Hombre de mucha edad Usase tambien para animales machu s m Anciano Viejo pikchu s Piramide Solido puntiagudo de varias caras Cono Ch utu machu pikchu s La gran ciudadela petrea que fue quiza uno de los mas grandes monumentos religiosos del incanato entre el valle del Cusco y la selva virgen JAL Monumento arqueologico situado en el departamento actual del Cusco junto al rio Urubamba en una cumbre casi inaccesible JL Machu Picchu Peru olu kecid Qedim Macu Piccunun xezineleri haradadirMenbe RedakteInklerin itmis seheriXarici kecidler RedakteMacu Picu Inklerin itirilmis seheri Arxivlesdirilib 2017 02 27 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteInkler Ink ImperiyasiMenbe https az wikipedia org w index php title Macu Picu amp oldid 6042884, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.