Matrisin ranqı— verilmiş matrisin sıfırdan fərqli minorlarının ən yüksək tərtiblisinin tərtibi.
Elementar çevrilmələr
Matrisin ranqını taparkən matrisin elementar çevirmələri adlanan aşağıdakı çevirmələrdən istifadə etmək olar:
Matrisin 2 sətir və ya sütunun yerini dəyişmək;
Matrisin 2 sətir və ya sütunu toplamaq və ya çıxmaq;
Matrisin hər hansı bir sətir və ya sütunu ixtiyari ədədə vurub, digər sətir və ya sütunun üzərinə əlavə etmək;
Bu zaman matrisin üzərində aşağıdakı əməlləri aparsaq matrisin ranqı dəyişməz.
Bütün elementləri sıfır olan sətir və ya sütunları kənarlaşdırmaq (nəzərə almamaq) olar.
Hər hansı sətir və ya sütun, başqa bir sətir və ya sütunun ixtiyari ədədə vurulmasından alınarsa onda bu sətir və ya sütunu kənarlaşdırmaq olar. Başqa sözlə, mütənasib sətir və ya sütunlardan kənarlaşdırmaq olar.
Matrisin ranqının tapılması
Matrisin ranqını tapmaq üçün bu matrisin sətir və ya sütunlarından düzəldilmiş minorunu yoxlamaq lazımdır. Əgər bunlardan birinin determinantı sıfırdan fərqlidirsə, onda matrisin ranqı bu minorun tərtibinə bərabərdir. Əgər bu minorlardan hamısının determinantı sıfıra bərabər olarsa, onda bir vahid az olan minorlara keçirik. Əməliyyatı etdikdən sonra aldığımız minor sıfırdan fərqlidirsə, matrisin ranqı bu minorun tərtibinə bərabərdir. Əks halda yenə bir vahid az olan minorlara keçirik. Bu qayda ilə davam etsək son nəticədə matrisin heç olmasa bir elementli sıfırdan fərqli minoru olarsa, onda matrisin ranqı olar yəni, .
Nümunə
Sadə mümunə ilə tanış olaq: Tutaq ki,
matrisi verilib. Matrisin ranqının tərifinə görə,
olar.
Burada belə bir minor ala bilərik:
deməli
Qeyd: Birinci sütunun dördüncü sətrindəki 5 ədədinin yerinə 6 ədədi olsa onda matrisin ranqı vahidə bərabər olur, çünki .
İstinadlar
Ali Riyaziyyat I hissə[ölü keçid]
Avqust 05, 2021
matrisin, ranqı, verilmiş, matrisin, sıfırdan, fərqli, minorlarının, yüksək, tərtiblisinin, tərtibi, mündəricat, elementar, çevrilmələr, nın, tapılması, nümunə, istinadlarelementar, çevrilmələr, redaktənı, taparkən, matrisin, elementar, çevirmələri, adlanan, a. Matrisin ranqi verilmis matrisin sifirdan ferqli minorlarinin en yuksek tertiblisinin tertibi Mundericat 1 Elementar cevrilmeler 2 Matrisin ranqinin tapilmasi 3 Numune 4 IstinadlarElementar cevrilmeler RedakteMatrisin ranqini taparken matrisin elementar cevirmeleri adlanan asagidaki cevirmelerden istifade etmek olar Matrisin 2 setir ve ya sutunun yerini deyismek Matrisin 2 setir ve ya sutunu toplamaq ve ya cixmaq Matrisin her hansi bir setir ve ya sutunu ixtiyari edede vurub diger setir ve ya sutunun uzerine elave etmek Bu zaman matrisin uzerinde asagidaki emelleri aparsaq matrisin ranqi deyismez Butun elementleri sifir olan setir ve ya sutunlari kenarlasdirmaq nezere almamaq olar Her hansi setir ve ya sutun basqa bir setir ve ya sutunun ixtiyari edede vurulmasindan alinarsa onda bu setir ve ya sutunu kenarlasdirmaq olar Basqa sozle mutenasib setir ve ya sutunlardan kenarlasdirmaq olar Matrisin ranqinin tapilmasi RedakteMatrisin ranqini tapmaq ucun bu matrisin setir ve ya sutunlarindan duzeldilmis minorunu yoxlamaq lazimdir Eger bunlardan birinin determinanti sifirdan ferqlidirse onda matrisin ranqi bu minorun tertibine beraberdir Eger bu minorlardan hamisinin determinanti sifira beraber olarsa onda bir vahid az olan minorlara kecirik Emeliyyati etdikden sonra aldigimiz minor sifirdan ferqlidirse matrisin ranqi bu minorun tertibine beraberdir Eks halda yene bir vahid az olan minorlara kecirik Bu qayda ile davam etsek son neticede matrisin hec olmasa bir elementli sifirdan ferqli minoru olarsa onda matrisin ranqi r 1 displaystyle r 1 olar yeni rang r displaystyle operatorname rang operatorname r Numune RedakteSade mumune ile tanis olaq Tutaq ki A 1 0 0 5 0 0 0 0 2 0 0 12 displaystyle A begin bmatrix 1 amp 0 amp 0 amp 5 0 amp 0 amp 0 amp 0 2 amp 0 amp 0 amp 12 end bmatrix matrisi verilib Matrisin ranqinin terifine gore 1 5 2 12 displaystyle begin bmatrix 1 amp Box amp Box amp 5 Box amp Box amp Box amp Box 2 amp Box amp Box amp 12 end bmatrix olar dd dd Burada bele bir minor ala bilerik 1 5 2 12 1 12 5 2 12 10 2 0 displaystyle begin bmatrix 1 amp 5 2 amp 12 end bmatrix 1 cdot 12 5 cdot 2 12 10 2 neq 0 demeli r 2 displaystyle operatorname r 2 dd Qeyd Birinci sutunun dorduncu setrindeki 5 ededinin yerine 6 ededi olsa onda matrisin ranqi vahide beraber olur cunki 12 12 0 displaystyle 12 12 0 Istinadlar RedakteAli Riyaziyyat I hisse olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Matrisin ranqi amp oldid 5733972, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
