Marxal - qar kütləsinin dağ zirvələrindən və yamaclardan sürüşüb axması və sürüşdükcə yeni qar kütlələrini özü ilə aparmasıdır.
Baş vermə səbəbi
Qar uçqunlarının əmələ gəlməsinin əsas səbəbləri yamaclarda qarın həddindən artıq yığılması, qar kütləsinin daxilində gedən kristallaşma prosesi və qar sahəsinin temperatur dəyişkənliyi nəticəsində sıxlaşmışdır. Qar uçqunlarının sürəti 20-30 m/san-yə, həcmi bir neçə mln.m3-ə çata bilər. Bu böyük dağıntılara səbəb olur. Qar uçqunları zamanı onun önündə əmələ gələn hava dalğası çox güclü dağıdıcı qüvvəyə malik olur. Qar uçqununun zərbə gücü qar kütləsinin0,5 sıxlığında 1 m2-də 60-100 t təşkil edir. qar uçqunları dağlarda mailliyi 15° və qarın hündürlüyü 40-50 sm-dən yuxarı olan yamaclarda baş verir.
Növləri
Hərəkət yolunun səciyyəsinə görə qar uçqunu 3 cür olur:
- Məcradan kənarda bütün yamac boyu sürüşmə şəklində
- Çay məcrası ilə hərəkət edən
- Sərt sütunlardan qopan qar uçqunu
Yayıldığı ərazilər
Alp, Şimali Amerikanın Kordilyer, Qafqaz, Xibin və Orta Asiya dağlarında müşahidə edilmişdir. Azərbaycanda bu təbii fəlakət az yayılmışdır və əsasən Böyük Qafqazın cənub yamacında müşahidə edilir.
Xarici keçid
- Təbii mənşəli fövqəladə hallar
Həmçinin bax
İstinad
- Fövqəladə hadisələrin təsnifatı- BAKI 2001
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Marxal qar kutlesinin dag zirvelerinden ve yamaclardan surusub axmasi ve surusdukce yeni qar kutlelerini ozu ile aparmasidir Mundericat 1 Bas verme sebebi 2 Novleri 3 Yayildigi eraziler 4 Xarici kecid 5 Hemcinin bax 6 IstinadBas verme sebebiredakteQar ucqunlarinin emele gelmesinin esas sebebleri yamaclarda qarin heddinden artiq yigilmasi qar kutlesinin daxilinde geden kristallasma prosesi ve qar sahesinin temperatur deyiskenliyi neticesinde sixlasmisdir Qar ucqunlarinin sureti 20 30 m san ye hecmi bir nece mln m3 e cata biler Bu boyuk dagintilara sebeb olur Qar ucqunlari zamani onun onunde emele gelen hava dalgasi cox guclu dagidici quvveye malik olur Qar ucqununun zerbe gucu qar kutlesinin0 5 sixliginda 1 m2 de 60 100 t teskil edir qar ucqunlari daglarda mailliyi 15 ve qarin hundurluyu 40 50 sm den yuxari olan yamaclarda bas verir NovleriredakteHereket yolunun seciyyesine gore qar ucqunu 3 cur olur Mecradan kenarda butun yamac boyu surusme seklinde Cay mecrasi ile hereket eden Sert sutunlardan qopan qar ucqunu 1 Yayildigi erazilerredakteAlp Simali Amerikanin Kordilyer Qafqaz Xibin ve Orta Asiya daglarinda musahide edilmisdir Azerbaycanda bu tebii felaket az yayilmisdir ve esasen Boyuk Qafqazin cenub yamacinda musahide edilir Xarici kecidredakteTebii menseli fovqelade hallarHemcinin baxredakteAzerbaycan Respublikasi Fovqelade Hallar NazirliyiIstinadredakte Fovqelade hadiselerin tesnifati BAKI 2001 Menbe https az wikipedia org w index php title Marxal amp oldid 7211337