Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Martin Seliqman (ing. Martin E. P. Seligman; 12 avqust 1942, Olbani) — amerikalı psixoloq, pozitiv psixologiyanın banisi, Pensilvaniya Universitetində Pozitiv Psixologiya Mərkəzinin direktoru.
| Martin Seliqman | |
|---|---|
| ing. Martin Elias Peter Seligman | |
 | |
| Doğum tarixi | 12 avqust 1942(83 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Elm sahələri | psixologiya, positive psychology, Öyrənilmiş çarəsizlik sindromu |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya
Prinston Universitetində təhsil almış, burada əvvəlcə fəlsəfə öyrənmiş, sonra isə psixologiya ilə maraqlanmışdı. O, 1973-cü ildə Pensilvaniya Universitetində psixologiya üzrə təhsil alıb və sonra 13 il Pensilvaniya Universitetinin Psixologiya Departamentində klinik tədqiqat proqramını idarə edib.
Seligman 1998-ci ildə Amerika Psixoloji Assosiasiyasının prezidenti olub.
Elmi fəaliyyəti
Çarəsizliyin öyrənilməsi
Seliqman ilk psixoloji təcrübələrini 1967-ci ildə Pensilvaniya Universitetində depressiyanın necə müalicə olunacağını anlamaq üçün aparmışdı. Xüsusi təcrübələrdə o, həmkarları ilə birlikdə yüngül elektrik şoku alan itlərin onsuz da yenə alacaqlarını görsələr, qaçmağa cəhd etmədiklərini aşkar etdilər. Seliqman daha sonra insanlarla oxşar bir təcrübə keçirdi, lakin elektrik əvəzinə səs-küydən istifadə etdi. İnsanların çoxu da elə tez bir zamanda eksperimentatorun qarşısında aciz qaldı və vəziyyəti dəyişmək üçün heç nə etməyə çalışmadı.
Sonradan məlum oldu ki, həm itlər, həm də insanlar bir vəziyyətdə - xoşagəlməz vəziyyətdən xilas olmaq üçün bir neçə uğursuz cəhddən sonra, hətta nəyisə dəyişə bildiyi halda özlərini çarəsiz aparıblar. Seliqman depressiyalı xəstələrdə oxşar davranışı müşahidə etdi və qərara gəldi ki, klinik depressiya bunu bir insanın vəziyyətini yaxşılaşdırmaq üçün heç bir şey edə bilməməsi ilə əlaqələndirilir. O, bu fenomeni "öyrənilmiş çarəsizlik sindromu" adlandırdı.
Lakin eksperimentin heç də bütün iştirakçıları bir neçə uğursuzluqdan sonra mübarizədən əl çəkməyiblər. İştirakçılardan bəziləri uğursuzluqlara baxmayaraq, təkrar-təkrar səs-küydən qurtulmağa çalışıblar. Onların digərlərindən nə ilə fərqlənməsi Seliqmanı ciddi maraqlandırdı. Beləliklə, Seliqman "şüurlu optimizm fenomeni" - insanın öz düşüncəsinə və onun vasitəsilə davranışına təsir etmək qabiliyyətini kəşf etdi.
Pozitiv psixologiya
Əsasən psixi pozğunluqların korreksiyası ilə məşğul olan ənənəvi psixologiyadan fərqli olaraq, pozitiv psixologiya psixi pozuntularla yüklənməyən məmnun, xoşbəxt insanlara xas olan xarakter xüsusiyyətlərini və insan davranış xüsusiyyətlərini öyrənir.
Abraham Maslou və Carl Rocers kimi humanist psixologiya nümayəndələri öz dövrlərində oxşar psixoloji nəzəriyyə inkişaf etdirdilər, lakin hərtərəfli elmi araşdırmalar olmadığından onların nəzəriyyəsi sadəcə nəzəriyyə olaraq qaldı. Martin Seliqmanın başçılıq etdiyi yeni nəsil psixoloqlar tərəfindən aparılan araşdırmalar xoşbəxtlik, müsbət düşüncə, nikbinlik və həyatdan məmnunluq kimi fenomenləri daha yaxşı başa düşməyə imkan verən fərziyyələrə deyil, elmi təcrübələrə əsaslanmağa başladı.
Bu gün pozitiv psixologiya bir sıra nüfuzlu alimlər tərəfindən təmsil olunur, məsələn , Çarlz Snayder, Mixay Çiksentmixayi və başqaları. Xüsusilə, sonuncu məşhur " axın" konsepsiyasını irəli sürdü - yaradıcılıq və yaradıcı işin məhsuldarlığını əhəmiyyətli dərəcədə artıran bir vəziyyət.
İstinadlar
- Martin Seligman // Store norske leksikon (бук.). 1978. ISSN 2464-1480
- Martin E. P. Seligman // Babelio (fr.). 2007.
- http://psychology.sas.upenn.edu/people/martin-seligman.
Xarici keçidlər
- "Eudaemonia, The Good Life: A Conversation with Martin Seligman", Martin Seligmanın xoşbəxtlik haqqında fikirlərini əks etdirən məqalə.
- "Pozitiv Psixologiya Mərkəzi" Pensilvaniya Universitetində Pozitiv Psixologiya Mərkəzi tərəfindən yaradılmış müsbət psixologiya haqqında vebsaytdır.
- saytında Martin Seligman Mükafatları
- Pensilvaniya Universitetinin saytında Martin Seligmanın qısa tərcümeyi-halı
- Dr Martin Seligman Flourish: PERMA həyat məmnunluğunu və subyektiv rifahı necə qiymətləndirmək olar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Martin Seliqman ing Martin E P Seligman 12 avqust 1942 Olbani amerikali psixoloq pozitiv psixologiyanin banisi Pensilvaniya Universitetinde Pozitiv Psixologiya Merkezinin direktoru Martin Seliqmaning Martin Elias Peter SeligmanDogum tarixi 12 avqust 1942 1942 08 12 83 yas Dogum yeri Olbani Olbani qrafligi d Nyu York stati ABSElm saheleri psixologiya positive psychology Oyrenilmis caresizlik sindromuIs yeri Pensilvaniya UniversitetiTehsili Prinston Universiteti Pensilvaniya Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaPrinston Universitetinde tehsil almis burada evvelce felsefe oyrenmis sonra ise psixologiya ile maraqlanmisdi O 1973 cu ilde Pensilvaniya Universitetinde psixologiya uzre tehsil alib ve sonra 13 il Pensilvaniya Universitetinin Psixologiya Departamentinde klinik tedqiqat proqramini idare edib Seligman 1998 ci ilde Amerika Psixoloji Assosiasiyasinin prezidenti olub Elmi fealiyyetiCaresizliyin oyrenilmesi Seliqman ilk psixoloji tecrubelerini 1967 ci ilde Pensilvaniya Universitetinde depressiyanin nece mualice olunacagini anlamaq ucun aparmisdi Xususi tecrubelerde o hemkarlari ile birlikde yungul elektrik soku alan itlerin onsuz da yene alacaqlarini gorseler qacmaga cehd etmediklerini askar etdiler Seliqman daha sonra insanlarla oxsar bir tecrube kecirdi lakin elektrik evezine ses kuyden istifade etdi Insanlarin coxu da ele tez bir zamanda eksperimentatorun qarsisinda aciz qaldi ve veziyyeti deyismek ucun hec ne etmeye calismadi Sonradan melum oldu ki hem itler hem de insanlar bir veziyyetde xosagelmez veziyyetden xilas olmaq ucun bir nece ugursuz cehdden sonra hetta neyise deyise bildiyi halda ozlerini caresiz apariblar Seliqman depressiyali xestelerde oxsar davranisi musahide etdi ve qerara geldi ki klinik depressiya bunu bir insanin veziyyetini yaxsilasdirmaq ucun hec bir sey ede bilmemesi ile elaqelendirilir O bu fenomeni oyrenilmis caresizlik sindromu adlandirdi Lakin eksperimentin hec de butun istirakcilari bir nece ugursuzluqdan sonra mubarizeden el cekmeyibler Istirakcilardan bezileri ugursuzluqlara baxmayaraq tekrar tekrar ses kuyden qurtulmaga calisiblar Onlarin digerlerinden ne ile ferqlenmesi Seliqmani ciddi maraqlandirdi Belelikle Seliqman suurlu optimizm fenomeni insanin oz dusuncesine ve onun vasitesile davranisina tesir etmek qabiliyyetini kesf etdi Pozitiv psixologiya Esasen psixi pozgunluqlarin korreksiyasi ile mesgul olan enenevi psixologiyadan ferqli olaraq pozitiv psixologiya psixi pozuntularla yuklenmeyen memnun xosbext insanlara xas olan xarakter xususiyyetlerini ve insan davranis xususiyyetlerini oyrenir Abraham Maslou ve Carl Rocers kimi humanist psixologiya numayendeleri oz dovrlerinde oxsar psixoloji nezeriyye inkisaf etdirdiler lakin herterefli elmi arasdirmalar olmadigindan onlarin nezeriyyesi sadece nezeriyye olaraq qaldi Martin Seliqmanin basciliq etdiyi yeni nesil psixoloqlar terefinden aparilan arasdirmalar xosbextlik musbet dusunce nikbinlik ve heyatdan memnunluq kimi fenomenleri daha yaxsi basa dusmeye imkan veren ferziyyelere deyil elmi tecrubelere esaslanmaga basladi Bu gun pozitiv psixologiya bir sira nufuzlu alimler terefinden temsil olunur meselen Carlz Snayder Mixay Ciksentmixayi ve basqalari Xususile sonuncu meshur axin konsepsiyasini ireli surdu yaradiciliq ve yaradici isin mehsuldarligini ehemiyyetli derecede artiran bir veziyyet IstinadlarMartin Seligman Store norske leksikon buk 1978 ISSN 2464 1480 Martin E P Seligman Babelio fr 2007 http psychology sas upenn edu people martin seligman Xarici kecidler Eudaemonia The Good Life A Conversation with Martin Seligman Martin Seligmanin xosbextlik haqqinda fikirlerini eks etdiren meqale Pozitiv Psixologiya Merkezi Pensilvaniya Universitetinde Pozitiv Psixologiya Merkezi terefinden yaradilmis musbet psixologiya haqqinda vebsaytdir saytinda Martin Seligman Mukafatlari Pensilvaniya Universitetinin saytinda Martin Seligmanin qisa tercumeyi hali Dr Martin Seligman Flourish PERMA heyat memnunlugunu ve subyektiv rifahi nece qiymetlendirmek olar