fbpx
Wikipedia

Mario Andretti

September 17, 2021

Mario Andretti (ing. Mario Gabriele Andretti, 28 fevral 1940(1940-02-28), Motovun[d]) — italyan əsilli amerikan Formula 1 pilotu. 1978-ci ildə Formula-1 çempionu..

Mario Andretti
Mario Andretti
Doğum tarixi (81 yaş)
Doğum yeri
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Erkən illəri

Mario Andretti əkiz qardaşı Aldo ilə birlikdə İstriya əyalətində, Monton şəhərində anadan olub. Marionun ailəsi, Aldo və yaşlı bacısı Anna Mariya qəribə şərabçılıqla məşğul olmuşdular. İkinci Dünya Müharibəsinin başlanğıcı ilə hər şey dəyişdi - şərabçılıq gəlir gətirmədiyi üçün dayandı və artıq yemək üçünbelə heç bir şey yox idi. Müharibənin sonunda şəhər Yuqoslaviyalı partizanlar tərəfindən işğal edildi, Motovun adını verildi və müharibədən sonra bütün əyalətlə birlikdə Yuqoslaviya hissəsi oldu. 1948-ci ildə Mario atası Gigi Andretti 1955-ci ilə qədər qaçqın düşərgəsində yaşadığı ailəsi ilə evə dönə bildi. Nəhayət, 1955-ci ilin iyununda, evdə istək və perspektivləri görməyən Gigi bütün ailəni Atlantikə, ABŞ-ın Pensilvaniya ştatının Nazaret şəhərinə köçürdü.

Karyeranın başlanması

Mario hətta avtomobilinin gözündə heç bir avtomobil görmədən avtomobil yarışına maraq göstərməyə başladı. Mario və Aldonun anaları Rina Andretinin xatirələrinə görə - əkizlər artıq iki yaşından əllərindəki saqqızların qapaqları ilə evin ətrafında gəzir, onları sükan çarxı ilə tutaraq "vrruhmmm-vrrrummm!" Deyə qışqırırdılar. Buna görə, beş yaşındaykən, ananın qardaşı onlar üçün taxta kiçik bir avtomobili düzəldirdi - daha çox şey üçün daha çox pul yox idi. İkizlər təpənin üstünə düşərək "onu qovdular". İtaliya vətənlərinə qayıtdıqdan sonra 1952-ci ildə Monza şəhərində Alberto Ascari qələbəsini gördükdən sonra nəhayət yarışla xəstələndi. Bir il sonra, onlar Formula Junior-da dostların borc aldığı avtomobilin təkər arxasında iştirak etdilər. Birləşmiş Ştatlara köçdükdən sonra, ilk növbədə, Mario və Aldo irqi başa çatdıqlarına qərar verdilər - çünki onlar Amerikada yalnız İndianapolisdə təqib etdilər.

Xoşbəxtlikdən, Nazaretdə asfaltlanmış bir oval tapılmışdı və qardaşlar yenə də köhnə qurdular. Məktəb yoldaşlarından beş dollar toplayaraq, 1948-ci ildə ikinci bir tərəfdən Hudson Hornet alıb, bir mahnı üçün satışa çıxardı və bunu nəzərə gətirməyə başladı. İlk başlanğıc 1958-ci ildə avtomobilin on illiyinə həsr olundu. Öz növbəsində, onlar demək olar ki, hər həftə sonu yarışı qazanmışlar. Aldo tamaşaçı ilə daha populyar idi - Mario çox risk çəkdiyinə inanıldı. Tezliklə qəza daha ağıllı Aldo ilə baş verdi. Mövsümün 59-cu finalında Hatfild yarışında, o qədər qəzaya uğrayıb ki, bir neçə həftə komada keçirdi. Qəzanın nəticələrini aradan qaldırmaq üçün plastik cərrahiyə müraciət etmək məcburiyyətində qaldı və o vaxtdan bəri Aldo Mario ilə çox bənzər deyil. Sonradan Aldo hələ də yarışda iştirak etdi, amma sonra həll etdi və danışaraq işini dayandı.

USAC və ilk uğurları

Mario karyerasını davam etdirdi. 1964-cü ildə Junior seriyasında iştirak edərək, əsasən ölkənin əsas çempionatına - USAC-a gəldi. Trentonda ilk yarışında 11-i bitirdi və son yarışda o, qazandı. Əfsanəvi yarışda "İndianapolisdən 500 kilometr" sözü ilə çıxış edən növbəti il, üçüncü yeri qazandı və "Yılın Rookie" adını qazandı, sonra ilk dəfə qazandı və ilin sonunda çempionluq adını qazandı. 1966-cı ildə çempionatda uğur qazanaraq, bir il sonra səkkiz zəfər qazanaraq çempionatda ikinci yeri tutan Mario, məşhur Daytona-500 yarışında qələbə qazandı. Mövsümün nəticələrinə görə, "İlin yarışçısı" adı verilir.

Formula-1

ABŞ-da müvəffəqiyyət əldə edən Mario, Formula 1-də özünü sınamağa qərar verdi. 60-cı illərin ortalarında "Indy-500" -də iştirak etməsi ilə tanış olan Colin Chapman ilə razılaşaraq 1968-ci ildə İtaliya Grand Prixində iştirak etməyi planlaşdırırdı. Debüt uğursuz oldu - seçmə mərhələsində onuncu dəfə göstərilən Mario və onun yoldaşı və Amerikalı yarışlarda rəqib Bobby Anzer ABŞ-a uçarkən, Hoosier 100 yarışında iştirak etməyi planlaşdırdı və sonra Grand Prixin başlanğıcına döndü. Ancaq o dövrdə qüvvədə olan qaydalara görə, yarışçı 24 saat ərzində başqa bir yarışda iştirak etmişdi və Amerikanın seçməli olduğu - ya Avropa, istər Amerika olsun, yarışda iştirak etmək hüququ yoxdur. Mario Amerikanı seçdi və Grand Prixdə ilk dəfə İtaliyanın köhnə vətənindən - ABŞ-a köçdü.

 
Andretti Mario 1969 Almaniya Qran prisində sükan arxasında.

Debüt çox təəccüblü idi - kiçik hazırlıq ilə Mario qütb qazandı. Yarışda, məsələnin təxminən bir hissəsindən sonra klutch başarısız oldu, amma təəssürat da bunun lazım olduğu idi. Növbəti il, USAC-da üçüncü nominasiyanı qazanmış, kariyerindəki tək vaxt - "İndianapolis-500", amma Avropada bir az nadir görünüşlər qazanmışdıq. 1970-ci ildə ABŞ-dakı zəfərlər sona çatır, amma nəhayət, Formula 1-də bu dəfə martın təkərinin arxasında, üçüncü yerdə isə podiumda bitirmək üçün mübarizə aparırlar. 1971-ci ildə bütün italyan velosipedçilərinin - Ferrari'deki son xəyali yerini aldı və dərhal çempionatın ilk mərhələsində qalib gəldi - lakin gələcəkdə yalnız bir dəfə gözlüklə bitirmək mümkündür. Okeandan sonra şans iki tərəfdə işləyən binicilərə geri dönür - on yeddi ildə yalnız üç dəfə qalib gəlir. 1972-ci ildə okeanların hər iki tərəfində yarışlarda iştirak etdi, Formula'da ballarla yalnız bir cüt nəticə əldə etdi və ABŞ-da çempionatda 11-ci oldu. 1973-cü ildə USAC-a diqqət yetirmək qərarına gəlir, ancaq bir dəfə qazanaraq çempionatda yalnız beşinci yeri tutur.

Parnelli

USAC Mario-da son bir neçə il Parnelli Jones komandasında oynadı, lakin çox uğur qazanmadı. Parelli Formula 1-ə keçmək qərarına gəldikdə, Mario onu təqib etdi - xüsusən komandanın Lotus 72 avtomobilin yarışı Morris Philipin müəllifi tərəfindən möhkəmləndirildiyi üçün. 74 yaşında son iki mərhələdə çıxışları başlayan Andretti, 1975-ci ildə çıxışlarını davam etdirdi. Təəccübündən azdır - Firestone şirkətinin baş sponsoru artıq 1974-cü ilin sonunda komandanın maliyyə dəstəyini dayandırdı, buna görə məhdud bir büdcə şəraitində irəli getmək lazımdır. Avtomobili daim təkmilləşdirərək, Mario üç dəfə xal qazanmağı bacardı - İsveç və Fransada 75 və Cənubi Afrikada 1976-cı ildə, lakin yeni bir əvəz sponsor olmadı və Long Beach-də Qərbi Amerikanın Grand Prix'indən sonra Parnelli komandanı bağladı. Ən maraqlı şey bu, Mario bunu patrondan deyil, jurnalistlərdən öyrəndi. Yarışı tərk etdikdən sonra onlar Andretti-dən soruşdular - necə deyərlər, Formula karyerasına belə bir son qoyduq. Mario cavab verdi ki, Formula'deki karyerası Parnelli ilə bitmiş ola bilərdi, ancaq onunla birlikdə Andretti - o axşam o, Colin Chapman ilə bir araya gəldi və komandası o, Jones ilə qaçırdığı mövsümün ilk yarışını keçirdi. Tezliklə müqavilə imzalandı, bu, Formula 1-də qazandıqları nailiyyətlərin ən çoxunu Mario gətirəcək.

Lotus

Yeni maşınla ilk tanış olan Lotus 77, ən yaxşı təəssüratını tərk etmədi, Mario belə avtomobilin "qaçaq" deyə çağırdı. Dizayner Len Terri, hər bir parça üçün ayrı-ayrılıqda özelleştirilebilecek yeni bir kriket qolu süspansiyonunu hazırlamışdır. Mario, maşının imkanlarını məhdudlaşdırmaq qabiliyyəti ilə birləşərək, bu yaxınlarda nəticələrini verməyə başladı. Anderstorp'ta Andretti, ilk dəfə qazandığı balları mühərrikə qoyuncaya qədər, Hollandiyada və Kanadada podyumda bitirənə qədər rahat idi. İspaniyalı tərəfdaş, dostluq əlaqələrini dərhal qurduqları İsveçli Gunnar Nilsson, İspaniyada dördüncü mərhələdə podyuma çıxdı. Nəhayət, Yaponiyanın son mərhələsində, yağışsız yolda olan Mario, taktiksel olaraq bütün rəqiblərini tamamilə həyata keçirdi və ilk dəfə dairədə bir marj ilə başa vurdu.

Növbəti mövsüm daha yaxşı idi. Ötən il Designed by Lotus 78, Chapman - zəmin təsiri haqqında başqa bir parlaq təfəkkür əsasında qurulmuşdur və 1976-cı ildə Hollandiya Qran Prisine hazır idi. Chapman, rəqiblər bu ideyanı ödəyəcəklərini düşünərək, istehsaldan dərhal sonra yarışa qoymağa başlamadı, lakin dizaynı nəzərə almağa üstünlük verirdi. Avtomobilin inşasını tənzimləyən səylərin əksəriyyəti bir Amerika tərəfindən hazırlanmışdı - o, minlərlə kilometr uzunluğunda səyahət edən komanda testində. Nəticələr uzun müddət deyil - dördüncü və beşinci mərhələlərdə artıq Mario qalibiyyət qazanmışdı, daha sonra iki dəfə qazandı, yeddi dəfə dirəkdə idi və tez-tez yarışa rəhbərlik etdi. Doğrudur, titul üçün mübarizə işə yaramadı - bütün növ "uşaqlıq xəstəlikləri" maşınları qarşısı alınıb.

Yeni 1978 mövsümündə, Lotus 78-nin təkər arxasında Andretti, ilk dörd yarışda yenidən qazandı və mexaniki problemlər səbəbiylə yenidən aşağı düşdü. Belçikadan sonra gələn Lotus 79, sələfinin əsas nöqsanlarından azad idi, Amerikanın üstünlüyünü yamaclarda dominantlığa çevirdi. Beş qələbə, yeddi dirək və üç dəfə sürətli bir dövrə qazanaraq, müəyyən bir üstünlük üçün deyildiyi kimi qalib gəldi. Mükəmməllik onun ortağının - Ronnie Petersonın ölümündən sonra, 78-ci illərin əvvəlində, xərçəng xəstəsi olan Nilsson əvəzlədi, İtaliya Gran Pridə qəza keçirdi və həkimlərin nəzarətində xəstəxanada öldü.

Tezliklə ortaya çıxdıqca, buraxmamaq daha yaxşı olardı. "Lotus" da müntəzəm olaraq bal topladıqda, "Alfa-Romeo" mühərriklərin məşhur etibarsızlığını tam göstərdi. Avtomobil qırılmadıqda, onun da sürəti yox idi. Yalnız ABŞ-da başlanğıc mərhələsində Mario dördüncüyü bitirərək xal qazana bildi. Növbəti 1982 mövsümü üçün yarışçı qalıcı bir pilotun müqaviləsini axtarırdı, əsasən, o, yerüstü təsiri absord olan formulyar maşınları hesab etdiyindən - onlar tamamilə heç bir bacarıqa ehtiyac olmadı, yalnız qaz üzərində basmaq və sükanı arxaya çevirmək və arxa planda qala bilmə qabiliyyətinə malik idi. Mario hələ mövsümün üç ayrı Grand Prixində iştirak etdi və onların ikisi ABŞ-da, ikisi də İtaliyada keçirildi. Əvvəlcə Williamsda Roytemanı əvəz etdi, gözlənilmədən müqaviləni pozan komanda (Argentinalı Falkland adaları ətrafında çıxan qarşıdurma ilə əlaqədar Frank Williams ilə mübahisə etdi) və mövsümün son iki yarışında Ferrari'yi əvəz etdi və Pironi üçün ağır yaralanıb. Bu yarışlardan birində Mario, Formula 1-də pole mövqeyində son nailiyyətlərini qazanmış və podiumda (üçüncü yer) bitirmişdir. Daha sonra, 1984-cü ildə Mario Formula 1-ə qayıdırdı - Renault komandasının sürücüsü Patrick Tambay Kanadada səhnədə bıçağını qırdı, Detroit'teki növbəti yarış üçün bərpa edə biləcəyini və yalnız Andretti adını aldıqları müəyyən olmadı. Fransız fiquru bərpa edə bildi və yarışa qatıla bildi, xüsusilə də Mario çox təəssüfləndi - xüsusilə də oğulları bu Grand Prix yarışlarında iştirak etdilər, çünki o, tamaşaçı kimi yarışdan zövq aldı.

ABŞ-a qayıdışı

Formula 1-də çıxış edən bütün illərdə Andretti Amerika yarış dünyasına, hər il USAC çempionatının bir neçə yarışında iştirak edən və daha sonra CART ilə əlaqəni kəsməmişdir. 1978 və 1980-ci illərdə o, bir yarış qazandı. Formalaşma karyerasını bitirdikdən sonra Mario tam cədvəlinə keçdi və ilk tam mövsümdə 1982-ci ildə çempionatda bürünc medal qazandı. Növbəti il, iki dəfə qazandıqdan bu nailiyyəti təkrarladı və 1984-cü ildə açıq üçbucaqlı avtomobillər üçün ən yüksək amerikan seriyasının dördüncü adını mövcud üçə əlavə etdi.

1989-cu ildə onun böyük oğlu Maykl seriyaya qoşulub və 1990-1994-cü illərdə eyni komandada çıxış etdi. Indikar ilə yanaşı, ata və oğlu da IMSA GT şampiyonasında eyni şirkətdə çıxış etdi. Tədricən, nəticələr pisləşməyə başladı, 1988-ci ildən sonra qazanmaq mümkün olmadı, amma Mario kürsüdə yerlərini mütəmadi olaraq işğal etdi. Nəhayət, 1993-cü ildə Phoenixdə yarışda son qalibiyyətini qazandı və sonrakı ildə kariyerini tamamladı.

İndianapolis-500

İndianapolisdəki Mario Andretinin çıxışları tarixi bir neçə onillikdən bəri davam edir. İlk dəfə 1965-ci ildə məşhur yarışa başlamışdı, son dəfə - 1994-cü ildə yalnız 29 dəfə. Belə təsirli sayıya baxmayaraq, 1969-cu ildə o, bir dəfə - kariyerinin şəfqətində bir dəfə qazana bildi. Çox vaxt o, məsafəni uzaqlaşdırdı. 69-da qələbəni nəzərə alaraq, o, yalnız beş dəfə başa çatdı - bu, demək olar, üç onillikdir! Mario bədbəxtliyi öz adını - "Andretti lənətinə" sahib idi. 1981-ci ildə o, sona çatdıqdan sonra, Bobbi Anzerdən sonra qalib elan edilmişdi, lakin sonra şikayət verilib və diskvalifikasiya əvəzi cərimə ilə əvəzləndi. 1985-ci ildə yarışın sona çatmasından bir qədər əvvəl Danny Sullivan onu əldən vermişdi. Qələbə əlindədir, amma çukur dayandırıldıqdan sonra Sullivan yenə Mario yıxdı və qazandı. 1987-ci ildə Andretti, həm də təlim və irqə üstünlük verərək, ilk 177-dən 170 bal toplayaraq - problemlər üzündən aşağı düşdü. Nəhayət, 1992-ci ildə, bir yarış zamanı ağır qəza keçirdi və hər iki ayağını qırdı. Ən maraqlı şey isə "Andretti lənəti" bu ailənin digər üzvlərinə də aiddir. Nə Maykl, nə də Mario qardaşları bu yarışda qalib gələ bilmədilər.

"Indy-500" -də uğursuz illər üçün müəyyən kompensasiya 2003-cü ilin "Indy-500" hazırlığında baş verən hadisə hesab edilə bilər. Təlimə başlayandan qısa müddət əvvəl Michael Andretti komandası üçün danışan Toni Kanaan qolunu qırdı və Mario, köhnə günləri sarsıtmağa və təkər arxasında qalmağa qərar verdi. Toni'nin seçmə irqinin başlanğıcına bərpa etməsi üçün vaxt olmadığı təqdirdə, bunları Mario əvəzinə əvəz edərdi və yarışda Braziliya avtomobilinə dönərdi. Mario yarışda iştirak etməyib. Andretti karyerasının bitməsinə baxmayaraq, demək olar ki, on il keçmişdir (və o, müasir göstəricilərlə təcrübəsi yox idi), Mario hərəkətdə rəqabət göstərdi. İlk cəhddən, saatda 212 kilometrdən çox sürətini göstərdi və sonradan bu dəyəri saatda 223 kilometrdən çox artırdı. Əfsanəvi yarışçı müsabiqəni tamamilə tərk etmədi. Mario yarışda iştirak edə biləcəyini danışdı.

Ancaq gözlənilməz bir hadisə oldu. İlk növbədə seçilməzdən əvvəl iki dəqiqə əvvəl Kenny Brak avtomobilin çarparaq sarı bayraqların ortaya çıxmasına səbəb oldu. O anda sürətli qaçışdan keçən Mario reaksiya verməyə vaxt vermədi və tam sürətlə bir Swede avtomobilinin bir parçası üzərində qaçdı. Arxa qanaddan ən çox ehtimal olunan çöp ilə vuruş, Mario avtomobilini atdı, avtomobil çıxdı və düz bir xəttdə tam sürətlə uçmağa başladı. Bir helikopterdən gələn video, avtomobilin yüksək təhlükəsizlik çitinin üst hissəsini kəsdiyini və bunun üzərinə nəhayət axdığını göstərir. Dəhşətli fırlanma dövründə kinetik enerjini sərf edərək, avtomobil nəhayət yol yerində - doğru mövqedə, "baş" qaldırdı.

Qəzanın dəhşətli təbiətinə baxmayaraq, Mario belə bir cızıq çəkmədi. Başlanğıcda, sürücü hadisənin xüsusi bir şey olduğunu düşünməmişdi və hələlik uyğunlaşdırmağı planlaşdırdı, amma bir gün sonra taleyi alçaltmamağa qərar verdi.

Le-Man

Mario açıq təkərli avtomobillərdə yarışa əlavə olaraq, dörd onilliklər ərzində 24 saat Le Mans yarışında da iştirak etdi. 1966-cı ildə Lucien Bianchi ilə cütləşdi, lakin o, aşağı düşdü. 1967-ci ildə bir pit stopda, mexanik arxa əyləc ayaqqabılarını quraşdırdı və bu Andretti'nin ilk küncündə ciddi bir qəza meydana gətirməsinə gətirib çıxardı, avtomobil yolun ortasına atıldı, demək olar ki, tamamilə maneə törətdi. Onun komanda yoldaşları Jo Schlesser və Roger McCluskey, öz növbəsində, bir Mario avtomobil ilə toqquşma qarşısını almaq üçün çalışır bir qəza idi. Yaralı atlı McCluskey'i çəkdi.

Formula 1-dəki işinin sonuna qədər Mario, Le Mans'a diqqət etməmişdir. 1982-ci ildə oğlu Maykl ilə birgə Mirage M12-ni doqquzuncu yerə çatdırdılar, lakin dörd gün əvvəl avtomobilin əvvəlcədən yoxlanılmasına baxmayaraq texniki pozuntulara görə iddiaya görə başlanandan bir yarım saat əvvəl yarışdan çıxarıldılar. Bütün etirazlar və müraciətlər uğursuz oldu. Bir daha Mario və Michael 1988-ci ildə yarışı üçün gəldi, John, qardaşı oğlu Mario, ekipaj üzvü oldu. Bir zavod avtomobilinin təkəri arxasında üç Andretti şirkəti altıncı yerdə bitirdi.

Fəal karyeranın sona çatmasından sonra, Mario bu yarışda uğurlarının siyahısına qazanmaq üçün Le Mans'a qayıtmaq qərarına gəldi, lakin 1995-ci ildə o, finala yalnız ikinci yerdə nail ola bildi. Daha sonra, 2006-cı ildə bir müsahibədə, öz fikrincə, o, komandanın işinin yoxsul təşkilatı səbəbindən yalnız o il qələbəsini qaçırdığını söylədi. Daha sonra başlamağa bir neçə dəfə cəhd etdi, lakin nəticə pis oldu - 1996-ci ildə 13-cü, 1997-ci ildə bir yığıncaq, nəhayət, 2000-ci ildə 60 yaşında, 16-cı yeri tutdu.

Avtobioqrafiya

Ədəbiyyat

  • Mario Andretti: A Driving Passion, Gordon Kirby. D. Bull Pub., 2001, ISBN 1-893618-12-9.
  • Mario Andretti Photo Album, Peter Nygaard. Iconografix, 1999, ISBN 1-58388-009-7.
  • Mario Andretti (Race Car Legends), G. S. Prentzas. Chelsea House Publishers, 1996, ISBN 0-7910-3176-4.
  • Sports Hero, Mario Andretti, Marshall Burchard. Putnam, 1977. ISBN 0-399-20588-8.
  • Mario Andretti: The Man Who Can Win Any Kind of Race, Lyle K. Engel. Arco Publishing, 1970. ISBN 978-0-668-02193-7.
  • Mario Andretti: World Driving Champion, Lyle K. Engel. Arco Publishing, 1979. ISBN 0-668-04754-2.
  • Mario Andretti, Mike O'Leary. MotorBooks, 2002. ISBN 0-7603-1399-7.
  • Andretti, Bill Libby. Grossett & Dunlap, 1970, ISBN 0-448-05429-9.

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Mario Andretti ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Mario Andrettinin rəsmi saytı
  • Andretti Family Official Web Site
  • Andretti Winery
  • Mario Andretti at Le Mans

İstinadlar

  1. ↑ Mario Andretti // Encyclopædia Britannica (ing.)
  2. ↑ Mario Andretti // Discogs (ing.) — 2000.
  3. ↑ Mario Andretti // Istrapedia (xorv.)
  4. "10 Greatest Race Car Drivers of All Time". carophile.org. May 7, 2015. İstifadə tarixi: April 9, 2017.
  5. DAVE KALLMANN (June 18, 2005). . Milwaukee Journal Sentinel. July 26, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-06-12.
  6. . International Motorsports Hall of Fame. May 8, 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-02-22.

September 17, 2021
mario, andretti, məqalənin, mətnini, azərbaycan, dilinə, uyğunlaşdırmaq, lazımdır, məqalədə, cümlə, quruluşlarındakı, yanlışlıqları, orfoqrafik, səhvləri, düzəltdikdən, sonra, qaralama, şablonunu, silməyi, unutmayın, mario, gabriele, andretti, fevral, 1940, 19. Bu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra qaralama az sablonunu silmeyi unutmayin Mario Andretti ing Mario Gabriele Andretti 28 fevral 1940 1940 02 28 1 2 3 Motovun d italyan esilli amerikan Formula 1 pilotu 4 1978 ci ilde Formula 1 cempionu 5 6 Mario AndrettiMario AndrettiDogum tarixi 28 fevral 1940 81 yas Dogum yeri Motovun d Italiya Kralligi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 1 1 Erken illeri 1 2 Karyeranin baslanmasi 1 3 USAC ve ilk ugurlari 1 4 Formula 1 1 5 Parnelli 1 6 Lotus 1 7 ABS a qayidisi 1 8 Indianapolis 500 1 9 Le Man 2 Avtobioqrafiya 3 Edebiyyat 4 Xarici kecidler 5 IstinadlarHeyati RedakteErken illeri Redakte Mario Andretti ekiz qardasi Aldo ile birlikde Istriya eyaletinde Monton seherinde anadan olub Marionun ailesi Aldo ve yasli bacisi Anna Mariya qeribe serabciliqla mesgul olmusdular Ikinci Dunya Muharibesinin baslangici ile her sey deyisdi serabciliq gelir getirmediyi ucun dayandi ve artiq yemek ucunbele hec bir sey yox idi Muharibenin sonunda seher Yuqoslaviyali partizanlar terefinden isgal edildi Motovun adini verildi ve muharibeden sonra butun eyaletle birlikde Yuqoslaviya hissesi oldu 1948 ci ilde Mario atasi Gigi Andretti 1955 ci ile qeder qacqin dusergesinde yasadigi ailesi ile eve done bildi Nehayet 1955 ci ilin iyununda evde istek ve perspektivleri gormeyen Gigi butun aileni Atlantike ABS in Pensilvaniya statinin Nazaret seherine kocurdu Karyeranin baslanmasi Redakte Mario hetta avtomobilinin gozunde hec bir avtomobil gormeden avtomobil yarisina maraq gostermeye basladi Mario ve Aldonun analari Rina Andretinin xatirelerine gore ekizler artiq iki yasindan ellerindeki saqqizlarin qapaqlari ile evin etrafinda gezir onlari sukan carxi ile tutaraq vrruhmmm vrrrummm Deye qisqirirdilar Buna gore bes yasindayken ananin qardasi onlar ucun taxta kicik bir avtomobili duzeldirdi daha cox sey ucun daha cox pul yox idi Ikizler tepenin ustune duserek onu qovdular Italiya vetenlerine qayitdiqdan sonra 1952 ci ilde Monza seherinde Alberto Ascari qelebesini gordukden sonra nehayet yarisla xestelendi Bir il sonra onlar Formula Junior da dostlarin borc aldigi avtomobilin teker arxasinda istirak etdiler Birlesmis Statlara kocdukden sonra ilk novbede Mario ve Aldo irqi basa catdiqlarina qerar verdiler cunki onlar Amerikada yalniz Indianapolisde teqib etdiler Xosbextlikden Nazaretde asfaltlanmis bir oval tapilmisdi ve qardaslar yene de kohne qurdular Mekteb yoldaslarindan bes dollar toplayaraq 1948 ci ilde ikinci bir terefden Hudson Hornet alib bir mahni ucun satisa cixardi ve bunu nezere getirmeye basladi Ilk baslangic 1958 ci ilde avtomobilin on illiyine hesr olundu Oz novbesinde onlar demek olar ki her hefte sonu yarisi qazanmislar Aldo tamasaci ile daha populyar idi Mario cox risk cekdiyine inanildi Tezlikle qeza daha agilli Aldo ile bas verdi Movsumun 59 cu finalinda Hatfild yarisinda o qeder qezaya ugrayib ki bir nece hefte komada kecirdi Qezanin neticelerini aradan qaldirmaq ucun plastik cerrahiye muraciet etmek mecburiyyetinde qaldi ve o vaxtdan beri Aldo Mario ile cox benzer deyil Sonradan Aldo hele de yarisda istirak etdi amma sonra hell etdi ve danisaraq isini dayandi USAC ve ilk ugurlari Redakte Mario karyerasini davam etdirdi 1964 cu ilde Junior seriyasinda istirak ederek esasen olkenin esas cempionatina USAC a geldi Trentonda ilk yarisinda 11 i bitirdi ve son yarisda o qazandi Efsanevi yarisda Indianapolisden 500 kilometr sozu ile cixis eden novbeti il ucuncu yeri qazandi ve Yilin Rookie adini qazandi sonra ilk defe qazandi ve ilin sonunda cempionluq adini qazandi 1966 ci ilde cempionatda ugur qazanaraq bir il sonra sekkiz zefer qazanaraq cempionatda ikinci yeri tutan Mario meshur Daytona 500 yarisinda qelebe qazandi Movsumun neticelerine gore Ilin yariscisi adi verilir Formula 1 Redakte ABS da muveffeqiyyet elde eden Mario Formula 1 de ozunu sinamaga qerar verdi 60 ci illerin ortalarinda Indy 500 de istirak etmesi ile tanis olan Colin Chapman ile razilasaraq 1968 ci ilde Italiya Grand Prixinde istirak etmeyi planlasdirirdi Debut ugursuz oldu secme merhelesinde onuncu defe gosterilen Mario ve onun yoldasi ve Amerikali yarislarda reqib Bobby Anzer ABS a ucarken Hoosier 100 yarisinda istirak etmeyi planlasdirdi ve sonra Grand Prixin baslangicina dondu Ancaq o dovrde quvvede olan qaydalara gore yarisci 24 saat erzinde basqa bir yarisda istirak etmisdi ve Amerikanin secmeli oldugu ya Avropa ister Amerika olsun yarisda istirak etmek huququ yoxdur Mario Amerikani secdi ve Grand Prixde ilk defe Italiyanin kohne veteninden ABS a kocdu Andretti Mario 1969 Almaniya Qran prisinde sukan arxasinda Debut cox teeccublu idi kicik hazirliq ile Mario qutb qazandi Yarisda meselenin texminen bir hissesinden sonra klutch basarisiz oldu amma teessurat da bunun lazim oldugu idi Novbeti il USAC da ucuncu nominasiyani qazanmis kariyerindeki tek vaxt Indianapolis 500 amma Avropada bir az nadir gorunusler qazanmisdiq 1970 ci ilde ABS daki zeferler sona catir amma nehayet Formula 1 de bu defe martin tekerinin arxasinda ucuncu yerde ise podiumda bitirmek ucun mubarize aparirlar 1971 ci ilde butun italyan velosipedcilerinin Ferrari deki son xeyali yerini aldi ve derhal cempionatin ilk merhelesinde qalib geldi lakin gelecekde yalniz bir defe gozlukle bitirmek mumkundur Okeandan sonra sans iki terefde isleyen binicilere geri donur on yeddi ilde yalniz uc defe qalib gelir 1972 ci ilde okeanlarin her iki terefinde yarislarda istirak etdi Formula da ballarla yalniz bir cut netice elde etdi ve ABS da cempionatda 11 ci oldu 1973 cu ilde USAC a diqqet yetirmek qerarina gelir ancaq bir defe qazanaraq cempionatda yalniz besinci yeri tutur Parnelli Redakte USAC Mario da son bir nece il Parnelli Jones komandasinda oynadi lakin cox ugur qazanmadi Parelli Formula 1 e kecmek qerarina geldikde Mario onu teqib etdi xususen komandanin Lotus 72 avtomobilin yarisi Morris Philipin muellifi terefinden mohkemlendirildiyi ucun 74 yasinda son iki merhelede cixislari baslayan Andretti 1975 ci ilde cixislarini davam etdirdi Teeccubunden azdir Firestone sirketinin bas sponsoru artiq 1974 cu ilin sonunda komandanin maliyye desteyini dayandirdi buna gore mehdud bir budce seraitinde ireli getmek lazimdir Avtomobili daim tekmillesdirerek Mario uc defe xal qazanmagi bacardi Isvec ve Fransada 75 ve Cenubi Afrikada 1976 ci ilde lakin yeni bir evez sponsor olmadi ve Long Beach de Qerbi Amerikanin Grand Prix inden sonra Parnelli komandani bagladi En maraqli sey bu Mario bunu patrondan deyil jurnalistlerden oyrendi Yarisi terk etdikden sonra onlar Andretti den sorusdular nece deyerler Formula karyerasina bele bir son qoyduq Mario cavab verdi ki Formula deki karyerasi Parnelli ile bitmis ola bilerdi ancaq onunla birlikde Andretti o axsam o Colin Chapman ile bir araya geldi ve komandasi o Jones ile qacirdigi movsumun ilk yarisini kecirdi Tezlikle muqavile imzalandi bu Formula 1 de qazandiqlari nailiyyetlerin en coxunu Mario getirecek Lotus Redakte Yeni masinla ilk tanis olan Lotus 77 en yaxsi teessuratini terk etmedi Mario bele avtomobilin qacaq deye cagirdi Dizayner Len Terri her bir parca ucun ayri ayriliqda ozellestirilebilecek yeni bir kriket qolu suspansiyonunu hazirlamisdir Mario masinin imkanlarini mehdudlasdirmaq qabiliyyeti ile birleserek bu yaxinlarda neticelerini vermeye basladi Anderstorp ta Andretti ilk defe qazandigi ballari muherrike qoyuncaya qeder Hollandiyada ve Kanadada podyumda bitirene qeder rahat idi Ispaniyali terefdas dostluq elaqelerini derhal qurduqlari Isvecli Gunnar Nilsson Ispaniyada dorduncu merhelede podyuma cixdi Nehayet Yaponiyanin son merhelesinde yagissiz yolda olan Mario taktiksel olaraq butun reqiblerini tamamile heyata kecirdi ve ilk defe dairede bir marj ile basa vurdu Novbeti movsum daha yaxsi idi Oten il Designed by Lotus 78 Chapman zemin tesiri haqqinda basqa bir parlaq tefekkur esasinda qurulmusdur ve 1976 ci ilde Hollandiya Qran Prisine hazir idi Chapman reqibler bu ideyani odeyeceklerini dusunerek istehsaldan derhal sonra yarisa qoymaga baslamadi lakin dizayni nezere almaga ustunluk verirdi Avtomobilin insasini tenzimleyen seylerin ekseriyyeti bir Amerika terefinden hazirlanmisdi o minlerle kilometr uzunlugunda seyahet eden komanda testinde Neticeler uzun muddet deyil dorduncu ve besinci merhelelerde artiq Mario qalibiyyet qazanmisdi daha sonra iki defe qazandi yeddi defe direkde idi ve tez tez yarisa rehberlik etdi Dogrudur titul ucun mubarize ise yaramadi butun nov usaqliq xestelikleri masinlari qarsisi alinib Yeni 1978 movsumunde Lotus 78 nin teker arxasinda Andretti ilk dord yarisda yeniden qazandi ve mexaniki problemler sebebiyle yeniden asagi dusdu Belcikadan sonra gelen Lotus 79 selefinin esas noqsanlarindan azad idi Amerikanin ustunluyunu yamaclarda dominantliga cevirdi Bes qelebe yeddi direk ve uc defe suretli bir dovre qazanaraq mueyyen bir ustunluk ucun deyildiyi kimi qalib geldi Mukemmellik onun ortaginin Ronnie Petersonin olumunden sonra 78 ci illerin evvelinde xerceng xestesi olan Nilsson evezledi Italiya Gran Pride qeza kecirdi ve hekimlerin nezaretinde xestexanada oldu Tezlikle ortaya cixdiqca buraxmamaq daha yaxsi olardi Lotus da muntezem olaraq bal topladiqda Alfa Romeo muherriklerin meshur etibarsizligini tam gosterdi Avtomobil qirilmadiqda onun da sureti yox idi Yalniz ABS da baslangic merhelesinde Mario dorduncuyu bitirerek xal qazana bildi Novbeti 1982 movsumu ucun yarisci qalici bir pilotun muqavilesini axtarirdi esasen o yerustu tesiri absord olan formulyar masinlari hesab etdiyinden onlar tamamile hec bir bacariqa ehtiyac olmadi yalniz qaz uzerinde basmaq ve sukani arxaya cevirmek ve arxa planda qala bilme qabiliyyetine malik idi Mario hele movsumun uc ayri Grand Prixinde istirak etdi ve onlarin ikisi ABS da ikisi de Italiyada kecirildi Evvelce Williamsda Roytemani evez etdi gozlenilmeden muqavileni pozan komanda Argentinali Falkland adalari etrafinda cixan qarsidurma ile elaqedar Frank Williams ile mubahise etdi ve movsumun son iki yarisinda Ferrari yi evez etdi ve Pironi ucun agir yaralanib Bu yarislardan birinde Mario Formula 1 de pole movqeyinde son nailiyyetlerini qazanmis ve podiumda ucuncu yer bitirmisdir Daha sonra 1984 cu ilde Mario Formula 1 e qayidirdi Renault komandasinin surucusu Patrick Tambay Kanadada sehnede bicagini qirdi Detroit teki novbeti yaris ucun berpa ede bileceyini ve yalniz Andretti adini aldiqlari mueyyen olmadi Fransiz fiquru berpa ede bildi ve yarisa qatila bildi xususile de Mario cox teessuflendi xususile de ogullari bu Grand Prix yarislarinda istirak etdiler cunki o tamasaci kimi yarisdan zovq aldi ABS a qayidisi Redakte Formula 1 de cixis eden butun illerde Andretti Amerika yaris dunyasina her il USAC cempionatinin bir nece yarisinda istirak eden ve daha sonra CART ile elaqeni kesmemisdir 1978 ve 1980 ci illerde o bir yaris qazandi Formalasma karyerasini bitirdikden sonra Mario tam cedveline kecdi ve ilk tam movsumde 1982 ci ilde cempionatda burunc medal qazandi Novbeti il iki defe qazandiqdan bu nailiyyeti tekrarladi ve 1984 cu ilde aciq ucbucaqli avtomobiller ucun en yuksek amerikan seriyasinin dorduncu adini movcud uce elave etdi 1989 cu ilde onun boyuk oglu Maykl seriyaya qosulub ve 1990 1994 cu illerde eyni komandada cixis etdi Indikar ile yanasi ata ve oglu da IMSA GT sampiyonasinda eyni sirketde cixis etdi Tedricen neticeler pislesmeye basladi 1988 ci ilden sonra qazanmaq mumkun olmadi amma Mario kursude yerlerini mutemadi olaraq isgal etdi Nehayet 1993 cu ilde Phoenixde yarisda son qalibiyyetini qazandi ve sonraki ilde kariyerini tamamladi Indianapolis 500 Redakte Indianapolisdeki Mario Andretinin cixislari tarixi bir nece onillikden beri davam edir Ilk defe 1965 ci ilde meshur yarisa baslamisdi son defe 1994 cu ilde yalniz 29 defe Bele tesirli sayiya baxmayaraq 1969 cu ilde o bir defe kariyerinin sefqetinde bir defe qazana bildi Cox vaxt o mesafeni uzaqlasdirdi 69 da qelebeni nezere alaraq o yalniz bes defe basa catdi bu demek olar uc onillikdir Mario bedbextliyi oz adini Andretti lenetine sahib idi 1981 ci ilde o sona catdiqdan sonra Bobbi Anzerden sonra qalib elan edilmisdi lakin sonra sikayet verilib ve diskvalifikasiya evezi cerime ile evezlendi 1985 ci ilde yarisin sona catmasindan bir qeder evvel Danny Sullivan onu elden vermisdi Qelebe elindedir amma cukur dayandirildiqdan sonra Sullivan yene Mario yixdi ve qazandi 1987 ci ilde Andretti hem de telim ve irqe ustunluk vererek ilk 177 den 170 bal toplayaraq problemler uzunden asagi dusdu Nehayet 1992 ci ilde bir yaris zamani agir qeza kecirdi ve her iki ayagini qirdi En maraqli sey ise Andretti leneti bu ailenin diger uzvlerine de aiddir Ne Maykl ne de Mario qardaslari bu yarisda qalib gele bilmediler Indy 500 de ugursuz iller ucun mueyyen kompensasiya 2003 cu ilin Indy 500 hazirliginda bas veren hadise hesab edile biler Telime baslayandan qisa muddet evvel Michael Andretti komandasi ucun danisan Toni Kanaan qolunu qirdi ve Mario kohne gunleri sarsitmaga ve teker arxasinda qalmaga qerar verdi Toni nin secme irqinin baslangicina berpa etmesi ucun vaxt olmadigi teqdirde bunlari Mario evezine evez ederdi ve yarisda Braziliya avtomobiline donerdi Mario yarisda istirak etmeyib Andretti karyerasinin bitmesine baxmayaraq demek olar ki on il kecmisdir ve o muasir gostericilerle tecrubesi yox idi Mario hereketde reqabet gosterdi Ilk cehdden saatda 212 kilometrden cox suretini gosterdi ve sonradan bu deyeri saatda 223 kilometrden cox artirdi Efsanevi yarisci musabiqeni tamamile terk etmedi Mario yarisda istirak ede bileceyini danisdi Ancaq gozlenilmez bir hadise oldu Ilk novbede secilmezden evvel iki deqiqe evvel Kenny Brak avtomobilin carparaq sari bayraqlarin ortaya cixmasina sebeb oldu O anda suretli qacisdan kecen Mario reaksiya vermeye vaxt vermedi ve tam suretle bir Swede avtomobilinin bir parcasi uzerinde qacdi Arxa qanaddan en cox ehtimal olunan cop ile vurus Mario avtomobilini atdi avtomobil cixdi ve duz bir xettde tam suretle ucmaga basladi Bir helikopterden gelen video avtomobilin yuksek tehlukesizlik citinin ust hissesini kesdiyini ve bunun uzerine nehayet axdigini gosterir Dehsetli firlanma dovrunde kinetik enerjini serf ederek avtomobil nehayet yol yerinde dogru movqede bas qaldirdi Qezanin dehsetli tebietine baxmayaraq Mario bele bir ciziq cekmedi Baslangicda surucu hadisenin xususi bir sey oldugunu dusunmemisdi ve helelik uygunlasdirmagi planlasdirdi amma bir gun sonra taleyi alcaltmamaga qerar verdi Le Man Redakte Mario aciq tekerli avtomobillerde yarisa elave olaraq dord onillikler erzinde 24 saat Le Mans yarisinda da istirak etdi 1966 ci ilde Lucien Bianchi ile cutlesdi lakin o asagi dusdu 1967 ci ilde bir pit stopda mexanik arxa eylec ayaqqabilarini qurasdirdi ve bu Andretti nin ilk kuncunde ciddi bir qeza meydana getirmesine getirib cixardi avtomobil yolun ortasina atildi demek olar ki tamamile manee toretdi Onun komanda yoldaslari Jo Schlesser ve Roger McCluskey oz novbesinde bir Mario avtomobil ile toqqusma qarsisini almaq ucun calisir bir qeza idi Yarali atli McCluskey i cekdi Formula 1 deki isinin sonuna qeder Mario Le Mans a diqqet etmemisdir 1982 ci ilde oglu Maykl ile birge Mirage M12 ni doqquzuncu yere catdirdilar lakin dord gun evvel avtomobilin evvelceden yoxlanilmasina baxmayaraq texniki pozuntulara gore iddiaya gore baslanandan bir yarim saat evvel yarisdan cixarildilar Butun etirazlar ve muracietler ugursuz oldu Bir daha Mario ve Michael 1988 ci ilde yarisi ucun geldi John qardasi oglu Mario ekipaj uzvu oldu Bir zavod avtomobilinin tekeri arxasinda uc Andretti sirketi altinci yerde bitirdi Feal karyeranin sona catmasindan sonra Mario bu yarisda ugurlarinin siyahisina qazanmaq ucun Le Mans a qayitmaq qerarina geldi lakin 1995 ci ilde o finala yalniz ikinci yerde nail ola bildi Daha sonra 2006 ci ilde bir musahibede oz fikrince o komandanin isinin yoxsul teskilati sebebinden yalniz o il qelebesini qacirdigini soyledi Daha sonra baslamaga bir nece defe cehd etdi lakin netice pis oldu 1996 ci ilde 13 cu 1997 ci ilde bir yigincaq nehayet 2000 ci ilde 60 yasinda 16 ci yeri tutdu Avtobioqrafiya RedakteWhat s It Like Out There Mario Andretti and Bob Collins Henry Regnery Company 1970 ISBN 978 0 8092 9672 9 Mario Andretti World Champion Mario Andretti and Nigel Roebuck Hamlyn 1979 ISBN 978 0 600 39469 3 Andretti Mario Andretti HarperCollins 1994 ISBN 978 0 00 638302 4 Edebiyyat RedakteMario Andretti A Driving Passion Gordon Kirby D Bull Pub 2001 ISBN 1 893618 12 9 Mario Andretti Photo Album Peter Nygaard Iconografix 1999 ISBN 1 58388 009 7 Mario Andretti Race Car Legends G S Prentzas Chelsea House Publishers 1996 ISBN 0 7910 3176 4 Sports Hero Mario Andretti Marshall Burchard Putnam 1977 ISBN 0 399 20588 8 Mario Andretti The Man Who Can Win Any Kind of Race Lyle K Engel Arco Publishing 1970 ISBN 978 0 668 02193 7 Mario Andretti World Driving Champion Lyle K Engel Arco Publishing 1979 ISBN 0 668 04754 2 Mario Andretti Mike O Leary MotorBooks 2002 ISBN 0 7603 1399 7 Andretti Bill Libby Grossett amp Dunlap 1970 ISBN 0 448 05429 9 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Mario Andretti ile elaqeli mediafayllar var Mario Andrettinin resmi sayti Andretti Family Official Web Site Andretti Winery Mario Andretti at Le Mans Mario Andretti at the Automotive Hall of FameIstinadlar Redakte 1 2 Mario Andretti Encyclopaedia Britannica ing 1 2 Mario Andretti Discogs ing 2000 1 2 Mario Andretti Istrapedia xorv 10 Greatest Race Car Drivers of All Time carophile org May 7 2015 Istifade tarixi April 9 2017 DAVE KALLMANN June 18 2005 U S GRAND PRIX Feel the need for Speed Formula One racer tops Milwaukee Journal Sentinel July 26 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 06 12 Biography International Motorsports Hall of Fame May 8 2006 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 02 22 Menbe https az wikipedia org w index php title Mario Andretti amp oldid 5992783, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.