fbpx
Wikipedia

Madonna Litta

September 17, 2021

Madonna Litta - Leonardo da Vinçiyə aid edilən və Sankt-Peterburqdakı Ermitaj muzeyində saxlanılam XV əsrə aid rəsm əsəridir. Rəsmdə “Əmizdirici Madonna” ikonoqrafiyasına uyğun Körpə İsanı əmizdirən Məryəm təsvir edilmişdir. Leonardo yaradıcılığının erkən dövrünə aid “Madonna qərənfillə” əsərində olduğu kimi fiqurlar qaranlıq interyerdə təqdim edilib. Arxada iki tağlı pəncərədən aerial prespektivdə tağlı peyzaj görünür. Məsih sol əlində Avropa alacəhrəsi tutur ki, bu da onun gələcək əziyyətlərinə işarədir.

Madonna Litta
Rəssam Leonardo da Vinçi
Tarixi 1490-1491
Üslubu dini əsər[d]
Texnikası Kətan (ağacdan köçürülüb), tempera 42x33 sm
Ölçüləri 42 sm × 33 sm
Saxlanıldığı yer Ermitaj, Sankt-Peterburq
Saytı wga.hu/html/l/leonardo/0…
hermitagemuseum.org/wps/…
İnventar nömrəsi ГЭ-249
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əsərin müəllifinin kim olması ilə bağlı alimlərin müxtəlif fikirləri olsa da, əksər hallarda o, Leonardonun Covanni Antonio Boltraffio və ya Marko d’Occono kimi tələbələrinə aid edilir; Ermitaj muzeyi isə “Madonna Litta”nı Leonardonun avtoqraf əsəri hesab edir. XIX əsrə kimi əsər Milanın zadəgan nəsillərindən olan Litta ailəsinin kolleksiyasına daxil olduğuna görə əsər “Madonna Litta” adlandırılmışdır.

Süjet

Rəsmdə əlində tutduğu uşağı əmizdirən qadın təsvir olunub. Rəsmin fonunda iki tağlı pəncərəsi olan divar təsvir edilib. Pəncərələrdən işıq izləyiciyə düşür və buna görə divar daha da qaranlıqlaşır. Pəncərədən mavi tonlarla işlənmiş dağlıq peyzaj görünür. Madonna fiqurunun özü isə sanki qabaqdan düşən işıqla aydınladılıb. Qadın incə və düşüncəli baxışla uşağa baxır. Madonnanın üzü profildən təsvir edilin, dodalarında təbəssüm yoxdur, yalnız dodaqların kənarlarındakı dartılma və ya batıq təbəssüm hissi yaradır. Körpə, hürkmüş şəkildə izləyiciyə baxır və sağ əli ilə anasının döşündən tutur. Uşağın sol əlində isə Avropa alacəhrəsi vardır.

Əsərin parlaq obrazlılığı, ana və körpəsi haqqında çoxlu məlumat verən xırda detallar vasitəsiylə ifadə edilir. Ana və körpəsi, uşağın döşdən ayrılması kimi dramatik bir məqamda təsvir edilib. Qadının əynində geniş boyun yerli qırmızı köynək var. Köynək üzərində edilmiş xüsusi kəsim, onu çıxarmadan uşaq əmizdirməyə imkan verir. Kəsiklərin hər ikisi səliqə ilə tikilmiş, yəni uşağın döşdən ayırılmasına qərar verilmişdir. Lakin, sağ tərəfdəki kəsiyin tikişi tələsik şəkildə açılmışdır: onun yuxarı hissəsində dartılmış saplar aydın şəkildə görünür. Uşağın istəyinə uyğun ana gəldiyi qərarın icrasını təxirə salmışdır.

Tarixi

Ola bilsin ki, “Madonna Litta” Leonardonun studiyasında Milan dövründə (təxm. 1481/83-1499) və ya həmin dövrdən əvvəl işlənmiş “Madonna və körpə” rəsmlərindən biridir. Uffitsi qalereyasında saxlanan eskiz üzərində Leonardo, 1478-ci ildə “iki Bakirə Madonna” rəsmi üzərində çalışmağa başladığını qeyd edir, 1482-ci ildə yazılmış studiya inventarında isə (Atlantika kodeksinin tərkibində) növbəti dəfə iki Madonna rəsmi xatırlanır. Onlardan ikincisi müxtəlif təfsirlərdə “demək olar ki, yekunlaşdırılmış, profildən” və ya “yekunlaşdırılmış, demək olar ki, profildən” kimi təsvir edilir. “Madonna Litta”dakı Bakirənin başı başqa cür də izah edilə bilər və buna görə də belə hesab edilir ki, Leonardo əsər üzərində işləməyə hələ yaradıcılığının Florensiya dövründə başlamış, lakin, onu yekunlaşdırmamışdır. Uzun müddət yarımçıq qaldıqdan sonra Milanda onu, rəssamın tələbələrindən biri üzə çıxarmışdır. Əsərin elmi tədqiqi isə göstərmişdir ki, onun üzərində yalnız bir rəssam çalışmışdır.

Leonardonun bir neçə eskizi “Madonna Litta”ya hazırlıq işi kimi qiymətləndirilmişdir. Bütün tədqiqatçılar tərəfindən Leonardoya aid olduğu qəbul edilən və Luvrdakı Vallardi Kodeksinə daxil olan gümüş iynə texnikası ilə çəkilən eskizdə gənc qadının sifəti yaxın profildən çəkilmişdir. Belə bir məlumat var ki, həmin təsvirdən Leonardonun emalatxanasında çalışan tələbələri öyrənmək üçün istifadə etmişlər; kağızın digər tərəfində başqa bir rəssam lələk və tuşla uz cizgiləri üzərindən gedərək Leonardonun özünün kompozisiyanı yaratması zamanı istifadə etdiyi texnikanı təkrarlamışdır. Eskizin başqa rəssamlar üçün nümunə rolunu göstərən başqa bir fakt isə, o qədər də uğurlu olmayan tələbələrdən biri tərəfindən kağız üzərində çəkilmiş, daha sonra isə başqa bir XVI əsr rəssamının digər tərəfində eskiz işlədiyi rəsmdir. Həmin səhifə hazırda Frankfurtdakı Ştedel Sənət Muzeyində saxlanılır.

Mavi hazırlıq kağızı üzərində ağ qurğuşun boyası ilə gümüş iynə texnikası əsasında çəkilmiş iki eskiz isə daha çox Da Vinçinin tələbələrindən olan Covanni Antonio Boltraffioya aid edilir. Körpə başının təsviri olan birinci eskiz Parisdəki Kastodia Fondunda, Bakirənin geyiminin eskizi olan ikinci eskiz isə Berlindəki Qravür kabinetində saxlanılır. Berlindəki eskizin, rəssamın tədqiq edilmiş digər geyim eskizləri ilə oxşarlığı əsasında həmin iki eskiz də Boltraffioya aid edilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, Paris və Berlində saxlanan eskizlər “Madonna Litta” üçün hazırlıq eskizləri olub, əsərin tamamlanmasından sonra çəkilmiş kopya deyillər. Belə ki, Berlindəki geyim eskizində daha çox qol hissəsi görünsə də, yekun əsərdə həmin hissəni uşaın başı örtmüşdür. Bu, onlama gəlir ki, kompozisiya tədricən bu hazırlıq rəsmləri əsasında yaradılmışdır.

Boltraffioya aid edilən daha bir eskiz isə Metropoliten muzeyində saxlanan Bakirənin üzü təsviridir. Həmin təsvirdəki üz sərt profilə malik olmaqla Ermitajdakı tamamlanmış əsəri xatırlatmır. Belə hesab edilir ki, həmin eskiz Leonardonun tələbəsinin əsər kompozisiyası üçün ilkin təklifidir. Ustad Leonardo isə həmin təklifi Luvrdakı eskizlə düzəltmişdir.

Əsər Leonardodan başqa bir rəssam tərəfindən Milanda 1495-ci ildə rənglənmişdir.

  • Leonardo da Vinçi - Profildən qadın başı eskizi, Kodeks Vallardi, XV əsr, Luvr muzeyi, Paris

  • Covanni Antonio Boltraffio - Qadın geyimi eskizi, təxm.1490, Qravür kabineti, Berlin

  • Covanni Antonio Boltraffio - Uşaq başı eskizi, XV əsr, Kastodia Fondu, Paris

Müəlliflik məsələsi

Hələ Leonardonun sağlığında rəsmin onu əsəri kimi qəbul edilməsini, çoxlu sayda surətlərin yaradılması sübut edir. Əsərin müəllifi kimi ən çox adı çəkilənlərdən biri Leonardonun tələbəsi Covanni Antonio Boltraffiodur. Devid Alan Braun isə qeyd edir ki, “Madonna Litta”nın yaradılmasında Marko d’Occono cavabdeh olmuşdur. Belə ki, rəsmin müxtəlif elementləri sonradan d’Occononun müxtəlif əsərlərində istifadə edilsə də, eyni xüsusiyyət Boltraffionun əsərləri üçün xarakterik deyildir. 2011-2012-ci illərdə London Milli Qalereyasında baş tutmuş və Leonardonun birinci Milan dövrünə həsr edilmiş böyük sərgidə əsər Leonardonun işi kimi təqdim edilmişdir. Lakin, sənət tarixçisi Martin Kemp bu addımı “məhkəmənin ilkin qərarı” kimi qiymətləndirmişdir. Kemp, 2017-ci ildə qeyd etmişdir ki, o, rəsmin müəllifinin Boltraffio olduğunu düşünür.

Məşhurlaşması

Ehtimal ki, 1500-cü ilin martında Venesiyaya gedərkən Leonardo “Madonna Litta”nı da özü ilə aparmışdır. Belə ki, Markantonio Mikelin gündəliyindəki qeyddə, əsərin 1543-cü ildə Kontarini ailəsinin Venesiyadakı evində olduğu görünür:

  Bir fut və ya bir az böyük ölçüsü olan bir rəsm var ki, orda Bakirə Məryəm yarım boy ölçüdə, oğlan uşağını əmizdirərkən təsvir edilib. Leonardo da Vinçinin fırçasına məxsus olan bu əsər, böyük güc və bitkinliyə malikdir.  

Əsərin ən erkən print versiyası Covanni Antonio da Breşiyanın dairəsindən olan naməlum Venesiya rəssamı tərəfindən işlənmişdir. Venesiya məktəbinə məxsus ən azı bir nüsxə Veronadakı Kastelvekkyo muzeyində saxlanılır.

Əsərin tarixi ilə bağlı ən dəqiq təqvim olan 1784-cü ildə, onu şahzadə XII Alberiko di Belcoyozo tərəfindən Cüzeppe Ro adlı bir nəfərdən alınmışdır. 1813-cü ildə Belcoyozonun ölümündən sonra əsər Litta ailəsinin kolleksiyasına qatılmış və beləliklə də hazırkı adını almışdır. 1865-ci ildə Rusiya çarı II Aleksandr əsəri Ermitajda sərgilənməsi üçün qraf Antonio Littadan almışdır; həmin tarixdən sonra bu günə kimi “Madonna Litta” Ermitajın kolleksiyasına daxildir. Ermitajda əsər üzərində bərpa işləri aparılmış, bu zaman o, taxtadan kətan üzərinə köçürülmüşdür.

Sənədli film

1966-cı ildə Pavel Koqan və Sergey Solovyov gizli kamera ilə Ermitaja əsəri görmək üçün gələn ziyarətçilər haqqında “Üzə baxın” (rus. Взгляните на лицо) adlı sənədli film çəkmişlər.

İstinadlar

  1. ↑ https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digital-collection/01.+Paintings/29633/
  2. Kemp, 2001. səh. 263 and 293, n. 640
  3. Kemp, 2006. səh. 32–3
  4. Syson və b. 2011. səh. 222
  5. Syson və b. 2011. səh. 228–9
  6. Syson və b. 2011. səh. 230–1 (cat. no. 60)
  7. Syson və b. 2011. səh. 234
  8. "Head of a Woman in Profile to Lower Left". Heilbrunn Timeline of Art History. Metropolitan Museum of Art. İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2019.
  9. Brown, 2003. səh. 26
  10. ↑ Wallace, Robert (1966). The World of Leonardo: 1452–1519. New York: Time-Life Books. 153, 185.
  11. Brown, 2003. səh. 27
  12. Kemp, Martin (1 February 2012). "The National Gallery's blockbuster exhibition could mark a turning point for Leonardo scholars". The Art Newspaper. 15 February 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2019.
  13. "» Robert Simon Artwatch". artwatch.org.uk (ingilis). İstifadə tarixi: 5 oktyabr 2019.
  14. Syson və b. 2011. səh. 224
  15. Syson və b. 2011. səh. 224, n. 5

Ədəbiyyat

  • Brown, David Alan (2003). Leonardo da Vinci: Art and Devotion in the Madonnas of his Pupils. Biblioteca d'arte. Cinisello Balsamo, Milan: Silvana Editoriale.
  • Fiorio, Maria Teresa (2000). Giovanni Antonio Boltraffio: Un pittore milanese nel lume di Leonardo. Milano: Jandi Sapi Editori. 81–3. (cat. no. A3)
  • Kemp, Martin, ed. (2001). Leonardo on Painting: An anthology of writings by Leonardo da Vinci with a selection of documents relating to his career as an artist. Nota Bene. New Haven and London: Yale University Press.
  • Kemp, Martin (2006). Leonardo da Vinci: The Marvellous Works of Nature and Man. Oxford: Oxford University Press.
  • Syson, Luke; Keith, Larry; Galansino, Arturo; Mazzotta, Antonio; Nethersole, Scott; Rumberg, Per (2011). Leonardo da Vinci: Painter at the Court of Milan. London: National Gallery.

September 17, 2021
madonna, litta, leonardo, vinçiyə, edilən, sankt, peterburqdakı, ermitaj, muzeyində, saxlanılam, əsrə, rəsm, əsəridir, rəsmdə, əmizdirici, madonna, ikonoqrafiyasına, uyğun, körpə, isanı, əmizdirən, məryəm, təsvir, edilmişdir, leonardo, yaradıcılığının, erkən, . Madonna Litta Leonardo da Vinciye aid edilen ve Sankt Peterburqdaki Ermitaj muzeyinde saxlanilam XV esre aid resm eseridir Resmde Emizdirici Madonna ikonoqrafiyasina uygun Korpe Isani emizdiren Meryem tesvir edilmisdir Leonardo yaradiciliginin erken dovrune aid Madonna qerenfille eserinde oldugu kimi fiqurlar qaranliq interyerde teqdim edilib Arxada iki tagli pencereden aerial prespektivde tagli peyzaj gorunur Mesih sol elinde Avropa alacehresi tutur ki bu da onun gelecek eziyyetlerine isaredir Madonna LittaRessam Leonardo da VinciTarixi 1490 1491Uslubu dini eser d Texnikasi Ketan agacdan kocurulub tempera 42x33 smOlculeri 42 sm 1 33 sm 1 Saxlanildigi yer Ermitaj Sankt PeterburqSayti wga hu html l leonardo 0 hermitagemuseum org wps Inventar nomresi GE 249 Vikianbarda elaqeli mediafayllarEserin muellifinin kim olmasi ile bagli alimlerin muxtelif fikirleri olsa da ekser hallarda o Leonardonun Covanni Antonio Boltraffio ve ya Marko d Occono kimi telebelerine aid edilir Ermitaj muzeyi ise Madonna Litta ni Leonardonun avtoqraf eseri hesab edir XIX esre kimi eser Milanin zadegan nesillerinden olan Litta ailesinin kolleksiyasina daxil olduguna gore eser Madonna Litta adlandirilmisdir Mundericat 1 Sujet 2 Tarixi 2 1 Muelliflik meselesi 2 2 Meshurlasmasi 3 Senedli film 4 Istinadlar 5 EdebiyyatSujet RedakteResmde elinde tutdugu usagi emizdiren qadin tesvir olunub Resmin fonunda iki tagli penceresi olan divar tesvir edilib Pencerelerden isiq izleyiciye dusur ve buna gore divar daha da qaranliqlasir Pencereden mavi tonlarla islenmis dagliq peyzaj gorunur Madonna fiqurunun ozu ise sanki qabaqdan dusen isiqla aydinladilib Qadin ince ve dusunceli baxisla usaga baxir Madonnanin uzu profilden tesvir edilin dodalarinda tebessum yoxdur yalniz dodaqlarin kenarlarindaki dartilma ve ya batiq tebessum hissi yaradir Korpe hurkmus sekilde izleyiciye baxir ve sag eli ile anasinin dosunden tutur Usagin sol elinde ise Avropa alacehresi vardir Eserin parlaq obrazliligi ana ve korpesi haqqinda coxlu melumat veren xirda detallar vasitesiyle ifade edilir Ana ve korpesi usagin dosden ayrilmasi kimi dramatik bir meqamda tesvir edilib Qadinin eyninde genis boyun yerli qirmizi koynek var Koynek uzerinde edilmis xususi kesim onu cixarmadan usaq emizdirmeye imkan verir Kesiklerin her ikisi seliqe ile tikilmis yeni usagin dosden ayirilmasina qerar verilmisdir Lakin sag terefdeki kesiyin tikisi telesik sekilde acilmisdir onun yuxari hissesinde dartilmis saplar aydin sekilde gorunur Usagin isteyine uygun ana geldiyi qerarin icrasini texire salmisdir Tarixi RedakteOla bilsin ki Madonna Litta Leonardonun studiyasinda Milan dovrunde texm 1481 83 1499 ve ya hemin dovrden evvel islenmis Madonna ve korpe resmlerinden biridir Uffitsi qalereyasinda saxlanan eskiz uzerinde Leonardo 1478 ci ilde iki Bakire Madonna resmi uzerinde calismaga basladigini qeyd edir 1482 ci ilde yazilmis studiya inventarinda ise Atlantika kodeksinin terkibinde novbeti defe iki Madonna resmi xatirlanir Onlardan ikincisi muxtelif tefsirlerde demek olar ki yekunlasdirilmis profilden ve ya yekunlasdirilmis demek olar ki profilden kimi tesvir edilir 2 Madonna Litta daki Bakirenin basi basqa cur de izah edile biler ve buna gore de bele hesab edilir ki Leonardo eser uzerinde islemeye hele yaradiciliginin Florensiya dovrunde baslamis lakin onu yekunlasdirmamisdir Uzun muddet yarimciq qaldiqdan sonra Milanda onu ressamin telebelerinden biri uze cixarmisdir 3 Eserin elmi tedqiqi ise gostermisdir ki onun uzerinde yalniz bir ressam calismisdir 4 Leonardonun bir nece eskizi Madonna Litta ya hazirliq isi kimi qiymetlendirilmisdir Butun tedqiqatcilar terefinden Leonardoya aid oldugu qebul edilen ve Luvrdaki Vallardi Kodeksine daxil olan gumus iyne texnikasi ile cekilen eskizde genc qadinin sifeti yaxin profilden cekilmisdir Bele bir melumat var ki hemin tesvirden Leonardonun emalatxanasinda calisan telebeleri oyrenmek ucun istifade etmisler kagizin diger terefinde basqa bir ressam lelek ve tusla uz cizgileri uzerinden gederek Leonardonun ozunun kompozisiyani yaratmasi zamani istifade etdiyi texnikani tekrarlamisdir 5 Eskizin basqa ressamlar ucun numune rolunu gosteren basqa bir fakt ise o qeder de ugurlu olmayan telebelerden biri terefinden kagiz uzerinde cekilmis daha sonra ise basqa bir XVI esr ressaminin diger terefinde eskiz islediyi resmdir Hemin sehife hazirda Frankfurtdaki Stedel Senet Muzeyinde saxlanilir 6 Mavi hazirliq kagizi uzerinde ag qurgusun boyasi ile gumus iyne texnikasi esasinda cekilmis iki eskiz ise daha cox Da Vincinin telebelerinden olan Covanni Antonio Boltraffioya aid edilir Korpe basinin tesviri olan birinci eskiz Parisdeki Kastodia Fondunda Bakirenin geyiminin eskizi olan ikinci eskiz ise Berlindeki Qravur kabinetinde saxlanilir Berlindeki eskizin ressamin tedqiq edilmis diger geyim eskizleri ile oxsarligi esasinda hemin iki eskiz de Boltraffioya aid edilmisdir Mueyyen edilmisdir ki Paris ve Berlinde saxlanan eskizler Madonna Litta ucun hazirliq eskizleri olub eserin tamamlanmasindan sonra cekilmis kopya deyiller 7 Bele ki Berlindeki geyim eskizinde daha cox qol hissesi gorunse de yekun eserde hemin hisseni usain basi ortmusdur Bu onlama gelir ki kompozisiya tedricen bu hazirliq resmleri esasinda yaradilmisdir Boltraffioya aid edilen daha bir eskiz ise Metropoliten muzeyinde saxlanan Bakirenin uzu tesviridir Hemin tesvirdeki uz sert profile malik olmaqla Ermitajdaki tamamlanmis eseri xatirlatmir 8 Bele hesab edilir ki hemin eskiz Leonardonun telebesinin eser kompozisiyasi ucun ilkin teklifidir Ustad Leonardo ise hemin teklifi Luvrdaki eskizle duzeltmisdir 9 Eser Leonardodan basqa bir ressam terefinden Milanda 1495 ci ilde renglenmisdir 10 Leonardo da Vinci Profilden qadin basi eskizi Kodeks Vallardi XV esr Luvr muzeyi Paris Covanni Antonio Boltraffio Qadin geyimi eskizi texm 1490 Qravur kabineti Berlin Covanni Antonio Boltraffio Usaq basi eskizi XV esr Kastodia Fondu Paris Muelliflik meselesi Redakte Hele Leonardonun sagliginda resmin onu eseri kimi qebul edilmesini coxlu sayda suretlerin yaradilmasi subut edir Eserin muellifi kimi en cox adi cekilenlerden biri Leonardonun telebesi Covanni Antonio Boltraffiodur 11 Devid Alan Braun ise qeyd edir ki Madonna Litta nin yaradilmasinda Marko d Occono cavabdeh olmusdur Bele ki resmin muxtelif elementleri sonradan d Occononun muxtelif eserlerinde istifade edilse de eyni xususiyyet Boltraffionun eserleri ucun xarakterik deyildir 2011 2012 ci illerde London Milli Qalereyasinda bas tutmus ve Leonardonun birinci Milan dovrune hesr edilmis boyuk sergide eser Leonardonun isi kimi teqdim edilmisdir Lakin senet tarixcisi Martin Kemp bu addimi mehkemenin ilkin qerari kimi qiymetlendirmisdir 12 Kemp 2017 ci ilde qeyd etmisdir ki o resmin muellifinin Boltraffio oldugunu dusunur 13 Meshurlasmasi Redakte Ehtimal ki 1500 cu ilin martinda Venesiyaya gederken Leonardo Madonna Litta ni da ozu ile aparmisdir Bele ki Markantonio Mikelin gundeliyindeki qeydde eserin 1543 cu ilde Kontarini ailesinin Venesiyadaki evinde oldugu gorunur Bir fut ve ya bir az boyuk olcusu olan bir resm var ki orda Bakire Meryem yarim boy olcude oglan usagini emizdirerken tesvir edilib Leonardo da Vincinin fircasina mexsus olan bu eser boyuk guc ve bitkinliye malikdir 14 Eserin en erken print versiyasi Covanni Antonio da Bresiyanin dairesinden olan namelum Venesiya ressami terefinden islenmisdir Venesiya mektebine mexsus en azi bir nusxe Veronadaki Kastelvekkyo muzeyinde saxlanilir Eserin tarixi ile bagli en deqiq teqvim olan 1784 cu ilde onu sahzade XII Alberiko di Belcoyozo terefinden Cuzeppe Ro adli bir neferden alinmisdir 1813 cu ilde Belcoyozonun olumunden sonra eser Litta ailesinin kolleksiyasina qatilmis ve belelikle de hazirki adini almisdir 1865 ci ilde Rusiya cari II Aleksandr eseri Ermitajda sergilenmesi ucun qraf Antonio Littadan almisdir 15 hemin tarixden sonra bu gune kimi Madonna Litta Ermitajin kolleksiyasina daxildir Ermitajda eser uzerinde berpa isleri aparilmis bu zaman o taxtadan ketan uzerine kocurulmusdur 10 Senedli film Redakte1966 ci ilde Pavel Koqan ve Sergey Solovyov gizli kamera ile Ermitaja eseri gormek ucun gelen ziyaretciler haqqinda Uze baxin rus Vzglyanite na lico adli senedli film cekmisler Istinadlar Redakte 1 2 3 4 https www hermitagemuseum org wps portal hermitage digital collection 01 Paintings 29633 Kemp 2001 seh 263 and 293 n 640 Kemp 2006 seh 32 3 Syson ve b 2011 seh 222 Syson ve b 2011 seh 228 9 Syson ve b 2011 seh 230 1 cat no 60 Syson ve b 2011 seh 234 Head of a Woman in Profile to Lower Left Heilbrunn Timeline of Art History Metropolitan Museum of Art Istifade tarixi 5 oktyabr 2019 Brown 2003 seh 26 1 2 Wallace Robert 1966 The World of Leonardo 1452 1519 New York Time Life Books 153 185 Brown 2003 seh 27 Kemp Martin 1 February 2012 The National Gallery s blockbuster exhibition could mark a turning point for Leonardo scholars The Art Newspaper 15 February 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 oktyabr 2019 Robert Simon Artwatch artwatch org uk ingilis Istifade tarixi 5 oktyabr 2019 Syson ve b 2011 seh 224 Syson ve b 2011 seh 224 n 5Edebiyyat RedakteBrown David Alan 2003 Leonardo da Vinci Art and Devotion in the Madonnas of his Pupils Biblioteca d arte Cinisello Balsamo Milan Silvana Editoriale Fiorio Maria Teresa 2000 Giovanni Antonio Boltraffio Un pittore milanese nel lume di Leonardo Milano Jandi Sapi Editori 81 3 cat no A3 Kemp Martin ed 2001 Leonardo on Painting An anthology of writings by Leonardo da Vinci with a selection of documents relating to his career as an artist Nota Bene New Haven and London Yale University Press Kemp Martin 2006 Leonardo da Vinci The Marvellous Works of Nature and Man Oxford Oxford University Press Syson Luke Keith Larry Galansino Arturo Mazzotta Antonio Nethersole Scott Rumberg Per 2011 Leonardo da Vinci Painter at the Court of Milan London National Gallery Menbe https az wikipedia org w index php title Madonna Litta amp oldid 5973115, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.