Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Macarıstan dövləti — 1848–1849-cu illər inqilabları zamanı yaranmış qısaömürlü müstəqil dövlət. 1849-cu ilin 14 aprelində Macarıstan parlamenti Habsburq monarxiyasından asılılığa son qoyduğunu elan etmiş və ölkə müstəqilliyini rəsmən bəyan etmişdir. Lakin bu dövlət yalnız dörd ay mövcud olmuşdur və 13 avqust 1849-cu ildə Vilaqoşda (indiki , Rumıniya) Rusiya və Avstriya qoşunları qarşısında təslim olmuşdur.
| Tarixi dövlət | |||||
| Macarıstan dövləti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Macarıstan himni | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Debretsen | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Əhalisi | 12,880,406 | ||||
Tarixi
1848-ci ildə Avropanı bürüyən inqilabi hərəkatlar Macarıstanda da geniş miqyas almışdır. Macar liberal və millətçi qüvvələr Avstriya imperiyasına qarşı silahlı mübarizəyə başladılar. 1848-ci ilin aprelində qəbul edilmiş Aprel qanunları (mac. Áprilisi törvények) Macarıstana daxili muxtariyyət verirdi, lakin Habsburqlar bu islahatları tezliklə ləğv etməyə çalışdılar. Macar inqilabçıları Avstriyanın hərbi müdaxiləsinə qarşı silahlı müqavimət göstərdilər. 1848–1849-cu ilin qışı ərzində ağır döyüşlər nəticəsində macar ordusu Avstriya qüvvələrini bir çox bölgələrdən sıxışdırdı. 1849-cu ilin yazında macar ordusu bir sıra mühüm qələbələr qazanmışdır. Bu uğurların fonunda 14 aprel 1849-cu ildə Debretsen şəhərində toplanmış Macarıstan Parlamenti Müstəqillik bəyannaməsini qəbul etmişdir. Bu sənəddə Habsburq sülaləsinin Macarıstan taxtından devrildiyi və ölkənin suveren dövlət elan olunduğu bildirilirdi.
Yeni dövlətin başçısı inqilab lideri Layoş Koşut (mac. Kossuth Lajos) olmuşdur. O, “dövlət qubernatoru” (mac. kormányzó-elnök) kimi fəaliyyət göstərirdi. Koşut liberal islahatlar aparmağa və ümumxalq dəstəyi qazanmağa çalışsa da, qarşısında həm Avstriyanın, həm də tezliklə müdaxilə edən Rusiyanın qüvvələri dayanırdı. Avstriya imperiyası macar inqilabını təkbaşına yatırmaqda çətinlik çəkirdi. 1849-cu ilin iyununda Rusiya imperiyası çar I Nikolayın əmri ilə Macarıstana 200 mindən artıq əsgər göndərmişdir. Bu müdaxilə Avstriyanın xahişi ilə həyata keçirilmişdi və “müqəddəs ittifaq” prinsipləri çərçivəsində inqilabların qarşısının alınmasına yönəlmişdi. Macar ordusu general rəhbərliyi ilə qəhrəmancasına müqavimət göstərsə də, qüvvələr qeyri-bərabər idi. Nəticədə, 13 avqust 1849-cu ildə Vilaqoş kəndində Gyorqei rus generalı Paskeviçin ordusu qarşısında təslim olmuşdur.
Macar dövlətinin süqutundan sonra Avstriya imperiyası bölgədə sərt repressiyalar həyata keçirmişdir. Koşut Osmanlı imperiyasına sığınmışdır və daha sonra mühacirətdə siyasi fəaliyyətini davam etdirmişdir. Onlarla inqilabçı lider edam edildi və minlərlə insan həbs olunmuşdur. Avstriya Macarıstan üzərində tam nəzarət bərqərar etmişdir və hərbi idarəetmə tətbiq olunmuşdur. Lakin bu qısaömürlü dövlət gələcək nəsillər üçün azadlıq və müstəqillik ideyalarının simvoluna çevrilmişdir. 1867-ci ildə Avstriya-Macarıstan ikili monarxiyasının yaradılması bu inqilabın gecikmiş nəticəsi hesab olunur.
Hökumət
| Portret | Ad | Vəzifəyə başlama tarixi | Vəzifədən ayrılma tarixi | Partiya | Qeydlər |
|---|---|---|---|---|---|
 | Bertalan Semere | 2 may 1849 | 11 avqust 1849 | ||
 | 2 may 1849 | 11 avqust 1849 | Macarıstanın ilk xarici işlər naziri | ||
 | 2 may 1849 | 11 avqust 1849 | |||
 | 2 may 1849 | 11 avqust 1849 | |||
 | 2 may 1849 | 7 may 1849 | Müvəqqəti | ||
 | 7 may 1849 | 7 iyul 1849 | |||
 | 14 iyul 1849 | 11 avqust 1849 | |||
 | 2 may 1849 | 11 avqust 1849 | |||
 | 2 may 1849 | 11 avqust 1849 | |||
İstinadlar
- (in Hungarian) Elek Fényes, Magyarország' statistikája, Pest : Trattner-Kérolyi Tulajdona, 1842 (page 33).
- Emil Valkovics:Demography of contemporary Hungarian society Arxivləşdirilib 1 may 2016 at the Wayback Machine, 1996, p. 15
- Ferenc Szakály. Hungary and Eastern Europe: Research Report Volume 182 of Studia historica Academiae Scientiarum Hungaricae. Akadémiai Kiadó. 1980. səh. 178. ISBN .
- Schjerve, Rosita Rindler. Diglossia and Power: Language Policies and Practice in the 19th Century Habsburg Empire. Language, Power, and Social Process. 9. Berlin: Walter de Gruyter. 2003. 75–76. ISBN .
- Mahaffy, Robert Pentland. Francis Joseph I.: His Life and Times. Covent Garden: Duckworth. 1908. səh. 39.
- Walther Killy. Dictionary of German biography. 9: Schmidt-Theyer. Walter de Gruyter. 2005. səh. 237. ISBN .
- Július Bartl. Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers. 2002. səh. 222. ISBN .
- Paul Bődy. Hungarian statesmen of destiny, 1860-1960. Atlantic studies on society in change, 58; East European monographs, 262. Social Sciences Monograph. 1989. səh. 23. ISBN .
- Rapport, Mike. 1848: Year of Revolution. Basic Books. 2008. səh. 369.
- This article incorporates text from a publication now in the public domain: Phillips, Walter Alison. Hungary // Kisholm, Hyu (redaktor). Britannika Ensiklopediyası. 13 (XI). Cambridge University Press. 1911. 917–918.
-
This article incorporates public domain material from the Library of Congress Country Studies: Burant, Stephen R. "Hungary: The Revolution of March 1848". 6 January 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Macaristan dovleti 1848 1849 cu iller inqilablari zamani yaranmis qisaomurlu musteqil dovlet 1849 cu ilin 14 aprelinde Macaristan parlamenti Habsburq monarxiyasindan asililiga son qoydugunu elan etmis ve olke musteqilliyini resmen beyan etmisdir Lakin bu dovlet yalniz dord ay movcud olmusdur ve 13 avqust 1849 cu ilde Vilaqosda indiki Ruminiya Rusiya ve Avstriya qosunlari qarsisinda teslim olmusdur Tarixi dovletMacaristan dovletiBayraq GerbMacaristan himni14 aprel 1849 13 avqust 1849Paytaxt DebretsenResmi dilleri Macar diliEhalisi 12 880 406Tarixi1848 ci ilde Avropani buruyen inqilabi herekatlar Macaristanda da genis miqyas almisdir Macar liberal ve milletci quvveler Avstriya imperiyasina qarsi silahli mubarizeye basladilar 1848 ci ilin aprelinde qebul edilmis Aprel qanunlari mac Aprilisi torvenyek Macaristana daxili muxtariyyet verirdi lakin Habsburqlar bu islahatlari tezlikle legv etmeye calisdilar Macar inqilabcilari Avstriyanin herbi mudaxilesine qarsi silahli muqavimet gosterdiler 1848 1849 cu ilin qisi erzinde agir doyusler neticesinde macar ordusu Avstriya quvvelerini bir cox bolgelerden sixisdirdi 1849 cu ilin yazinda macar ordusu bir sira muhum qelebeler qazanmisdir Bu ugurlarin fonunda 14 aprel 1849 cu ilde Debretsen seherinde toplanmis Macaristan Parlamenti Musteqillik beyannamesini qebul etmisdir Bu senedde Habsburq sulalesinin Macaristan taxtindan devrildiyi ve olkenin suveren dovlet elan olundugu bildirilirdi Yeni dovletin bascisi inqilab lideri Layos Kosut mac Kossuth Lajos olmusdur O dovlet qubernatoru mac kormanyzo elnok kimi fealiyyet gosterirdi Kosut liberal islahatlar aparmaga ve umumxalq desteyi qazanmaga calissa da qarsisinda hem Avstriyanin hem de tezlikle mudaxile eden Rusiyanin quvveleri dayanirdi Avstriya imperiyasi macar inqilabini tekbasina yatirmaqda cetinlik cekirdi 1849 cu ilin iyununda Rusiya imperiyasi car I Nikolayin emri ile Macaristana 200 minden artiq esger gondermisdir Bu mudaxile Avstriyanin xahisi ile heyata kecirilmisdi ve muqeddes ittifaq prinsipleri cercivesinde inqilablarin qarsisinin alinmasina yonelmisdi Macar ordusu general rehberliyi ile qehremancasina muqavimet gosterse de quvveler qeyri beraber idi Neticede 13 avqust 1849 cu ilde Vilaqos kendinde Gyorqei rus generali Paskevicin ordusu qarsisinda teslim olmusdur Macar dovletinin suqutundan sonra Avstriya imperiyasi bolgede sert repressiyalar heyata kecirmisdir Kosut Osmanli imperiyasina siginmisdir ve daha sonra muhaciretde siyasi fealiyyetini davam etdirmisdir Onlarla inqilabci lider edam edildi ve minlerle insan hebs olunmusdur Avstriya Macaristan uzerinde tam nezaret berqerar etmisdir ve herbi idareetme tetbiq olunmusdur Lakin bu qisaomurlu dovlet gelecek nesiller ucun azadliq ve musteqillik ideyalarinin simvoluna cevrilmisdir 1867 ci ilde Avstriya Macaristan ikili monarxiyasinin yaradilmasi bu inqilabin gecikmis neticesi hesab olunur HokumetSemere kabineti Portret Ad Vezifeye baslama tarixi Vezifeden ayrilma tarixi Partiya QeydlerBertalan Semere 2 may 1849 11 avqust 18492 may 1849 11 avqust 1849 Macaristanin ilk xarici isler naziri2 may 1849 11 avqust 18492 may 1849 11 avqust 18492 may 1849 7 may 1849 Muveqqeti7 may 1849 7 iyul 184914 iyul 1849 11 avqust 18492 may 1849 11 avqust 18492 may 1849 11 avqust 1849Istinadlar in Hungarian Elek Fenyes Magyarorszag statistikaja Pest Trattner Kerolyi Tulajdona 1842 page 33 Emil Valkovics Demography of contemporary Hungarian society Arxivlesdirilib 1 may 2016 at the Wayback Machine 1996 p 15 Ferenc Szakaly Hungary and Eastern Europe Research Report Volume 182 of Studia historica Academiae Scientiarum Hungaricae Akademiai Kiado 1980 seh 178 ISBN 9789630525954 Schjerve Rosita Rindler Diglossia and Power Language Policies and Practice in the 19th Century Habsburg Empire Language Power and Social Process 9 Berlin Walter de Gruyter 2003 75 76 ISBN 9783110176544 Mahaffy Robert Pentland Francis Joseph I His Life and Times Covent Garden Duckworth 1908 seh 39 Walther Killy Dictionary of German biography 9 Schmidt Theyer Walter de Gruyter 2005 seh 237 ISBN 9783110966299 Julius Bartl Slovak History Chronology amp Lexicon Bolchazy Carducci Publishers 2002 seh 222 ISBN 9780865164444 Paul Body Hungarian statesmen of destiny 1860 1960 Atlantic studies on society in change 58 East European monographs 262 Social Sciences Monograph 1989 seh 23 ISBN 9780880331593 Rapport Mike 1848 Year of Revolution Basic Books 2008 seh 369 This article incorporates text from a publication now in the public domain Phillips Walter Alison Hungary Kisholm Hyu redaktor Britannika Ensiklopediyasi 13 XI Cambridge University Press 1911 917 918 This article incorporates public domain material from the Library of Congress Country Studies Burant Stephen R Hungary The Revolution of March 1848 6 January 2011