fbpx
Wikipedia

İpək akasiya

İpək akasiya

İpək akasiya
Elmi təsnifat
Aləmi: Bitkilər
Şöbə: Örtülütoxumlular
Fəsilə: Küstümotu
Cins: Güləbrişin cinsi
Növ: Albizzia julibrissin Durazz
Elmi adı
Albizzia julibrissin Durazz

Təbii yayılması

Bu növə Cənubi Qafqaz, Krım, Ukrayna, Orta Asiya, İtaliya, İran, Türkiyə, Fransa, Koreya, Şimali Amerikada təsadüf edilir. Növə bəzən Güləbrişin və ya Lənkəran akasiyası da deyilir.

Botaniki təsviri

Zoğları yaşıl rəngli, hamar qabıqlıdır. Geniş çətirli, hündürlüyü 18-20 m-ə, diametri 30-40 sm-ə çatan ortaboylu ağacdır. Gövdəsinin qabığı boz rəngli, uzununa çatlıdır. Yarpaqlar növbəli düzülmüş, ikiqat, cütlələkvari, uzunluğu 18-25 sm-dir. Çiçəkləri xırda, 5 şüalı, başcıqvari çiçək qrupu əmələ gətirir. Çiçək qrupları iri, mürəkkəb süpürgələrdə birləşir. Başcıq çiçək qrupunun kənarlarında erkəkcikli, mərkəzində isə ikicinsli çiçəklər yerləşir. Erkəkcikli çiçəklərin çiçək yanlığı yaşılımtıl-sarı rəngdədir. İkicinsli çiçəklərin tacı isə uzun boruşəkilli, kasacıqdan 8-10 dəfə uzun, xaricdən ipəkvari tüklərlə örtülüdür. Erkəkciklər sayca çoxdur, uzun (30-35 mm), nazik saplı, tacdan çox irəli çıxmış, çəhrayı rəngdə olub, boru şəklində birləşmişdir. Tozluqları xırda, dörd kameralı, sarıdır. Salxıma oxşar tozcuq qovuqlarına yapışıqdır. Dişiciyi bir, telvari sütunludur. Paxlalar yastı, xətvari, çılpaq, 16-20 sm uzunluqda və 20-25 mm enindədir.

Ekologiyası

İşıq, istisevən, quraqlığadavamlı, torpağa az tələbkar, tez böyüyən bitkidir.

Azərbaycanda yayılması

Əsasən Talış ərazisində yayılmışdır. Bakı, Gəncə, Astara, Lənkəran, Kür-Araz ovalığı, Samur və Şabran rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir. Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı kitab”ına daxil edilmişdir (1989).

İstifadəsi

Dekorativ, ballı bitkidir, xoş ətirlidir. Qabığında 7-8% aşı maddəsi, saponin, həmçinin boyaq maddəsi vardır. Qabığından alınmış cövhərdən xalq təbabətində istifadə edilir.

Ədəbiyyat

  • Деревья и кустарники СССР. Т.4. 1951.;
  • Azərbaycanın "Qırmızı" və "Yaşıl kitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1989;
  • Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
  • Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə olan oduncaqlı bitkilərinin in sutu və ex situ şəraitində bioekoloji xüsusiyyətlərinin reproduksiyasının və repatriasiyasının elmi əsasları, b.e.d. alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya. Bakı. 2011

İstinadlar

Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov

ipək, akasiya, elmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularfəsilə, küstümotucins, güləbrişin, cinsinöv, albizzia, julibrissin, durazzelmi, adıalbizzia, julibrissin, durazzvikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, ncbi, mündəricat, təbii, yayılması, bot. Ipek akasiyaIpek akasiyaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularFesile KustumotuCins Gulebrisin cinsiNov Albizzia julibrissin DurazzElmi adiAlbizzia julibrissin DurazzVikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Edebiyyat 7 IstinadlarTebii yayilmasi RedakteBu nove Cenubi Qafqaz Krim Ukrayna Orta Asiya Italiya Iran Turkiye Fransa Koreya Simali Amerikada tesaduf edilir Nove bezen Gulebrisin ve ya Lenkeran akasiyasi da deyilir Botaniki tesviri RedakteZoglari yasil rengli hamar qabiqlidir Genis cetirli hundurluyu 18 20 m e diametri 30 40 sm e catan ortaboylu agacdir Govdesinin qabigi boz rengli uzununa catlidir Yarpaqlar novbeli duzulmus ikiqat cutlelekvari uzunlugu 18 25 sm dir Cicekleri xirda 5 suali basciqvari cicek qrupu emele getirir Cicek qruplari iri murekkeb supurgelerde birlesir Basciq cicek qrupunun kenarlarinda erkekcikli merkezinde ise ikicinsli cicekler yerlesir Erkekcikli ciceklerin cicek yanligi yasilimtil sari rengdedir Ikicinsli ciceklerin taci ise uzun borusekilli kasaciqdan 8 10 defe uzun xaricden ipekvari tuklerle ortuludur Erkekcikler sayca coxdur uzun 30 35 mm nazik sapli tacdan cox ireli cixmis cehrayi rengde olub boru seklinde birlesmisdir Tozluqlari xirda dord kamerali saridir Salxima oxsar tozcuq qovuqlarina yapisiqdir Disiciyi bir telvari sutunludur Paxlalar yasti xetvari cilpaq 16 20 sm uzunluqda ve 20 25 mm enindedir Ekologiyasi RedakteIsiq istiseven quraqligadavamli torpaga az telebkar tez boyuyen bitkidir Azerbaycanda yayilmasi RedakteEsasen Talis erazisinde yayilmisdir Baki Gence Astara Lenkeran Kur Araz ovaligi Samur ve Sabran rayonlarinda medeni seraitde becerilir Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi kitab ina daxil edilmisdir 1989 Istifadesi RedakteDekorativ balli bitkidir xos etirlidir Qabiginda 7 8 asi maddesi saponin hemcinin boyaq maddesi vardir Qabigindan alinmis covherden xalq tebabetinde istifade edilir Edebiyyat RedakteDerevya i kustarniki SSSR T 4 1951 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari 1989 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Azerbaycanin nadir ve nesli kesilmekde olan oduncaqli bitkilerinin in sutu ve ex situ seraitinde bioekoloji xususiyyetlerinin reproduksiyasinin ve repatriasiyasinin elmi esaslari b e d alimlik derecesi almaq ucun dissertasiya Baki 2011Istinadlar RedakteAzerbaycan Dendroflorasi III cild Baki Elm 2016 400 seh Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback Machine T S MemmedovMenbe https az wikipedia org w index php title Ipek akasiya amp oldid 6024162, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.