fbpx
Wikipedia

Lənkəran abidələri

Avqust 06, 2021

Bala-Şürük məscidi

Lənkəran rayonu Bala-Şürük kəndində yerləşən bu abidə XIX əsrdə tikilmişdir. Məscid yerli ağsaqqalların təşəbbüsü ilə Yuxarı Nüvədili zadəgan və mesenat Hacı Hacıbala tərəfindən verilən vəsait hesabına tikilmişdir. Sonralar Hacı ermənilər tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Abidənin uzunluğu 14 m., eni 6 m., hendürlüyü 6 m., divarın qalınlığı 90 sm.Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün və Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyasında geniş məlumat vermişdir.

Abidə dövlət qeydiyyatına alınıb, mühafizə olunur.

Seyid Xəlifə türbəsi

Ərəb xilafəti dövründə xəlifələrin təqibinə məruz qalmış bir sıra müqəddəs adamlar, alimlər və seyidlər müxtəlif yerlərdə sığınacaq tapmışlar. Onların bir qismi də Azərbaycana pənah gətirmiş, o cümlədən, Lənkəranın ərazisində də məskunlaşmışdır. Bu yerlərdən biri də Lənkəran rayonu ərazisində olan qədim kəndlərdən biri Cil kəndidir. El arasında Se Xəlifə, yəni üç xəlifə və ya Seyid Xəlifə ziyarətgahı da bura pənah gətirən müqəddəslərin məzarlarıdır. Deyilənlərə görə bu üç şəxs, məşhur alim, filosof Seyid Camaləddinin, onun atası Seyid Mİr Abbasın və onun əmisi oğlunun məqbərəsidir, lakin burada daha qədim dövrə təsadüf olunan seyidlərin də məzarları vardır. Türbə indiyədək müxtəlif yerlərdən gələn insanlar tərəfindən müqəddəs yer kimi ziyarət olunur.

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 saylı qərarı ilə bu ziyarətgah dövlət tərəfindən mühafizə olunur, memarlıq abidələri siyahısına daxil olunmuşdur. Dövlət qeydiyyat nömrəsi 4840-dır.Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün " Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

Kiçik Bazar məscidi

Yerli əhəmiyyətli memarlıq abidəsi olan Kiçik Bazar məscidi 1906-cı ildə inşa edilmişdir. Məscidin inşasına Tağı bəy, Ağa bəy, molla Nəsir və bütün o vaxtkı şəhər camaatı vəsait vermişdir. Məscidin nəccarı usta Rəhim və onun atası olmuşdur. Məscid inşa edilərkən onun yanında Güldəstə adı ilə məşhur olan möhtəşəm minarə olmuşdur. 30-cu illərdə Sovet Hakimiyyəti tərəfindən dinlə mübarizə şüarı altında bu əzəmətli minarə dağıdılmışdır. Məscid özü indiyədək öz əvvəlki görkəmini saxlamış və dövlət tərəfindən mühafizə olunur. Məscidin divarlarının uzunluğu 26 m, eni 10 m, hündürlüyü 8 m, divarın qalınlığı 1 m-dir.Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün " Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

Böyük Bazar məscidi

Lənkəranda tikilən məscidlər XIX əsrin axırları, XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. Bu məscidlər öz milli üslubu, memarlıq kompozisiyası baxımından Cənubi Azərbaycanın memarlıq ənənələri ilə bağlıdır. Böyük Bazar məscidi XIX əsrdə inşa olunmuşdur. Təşəbbüskarları və baniləri Kərbəlayi Qulu, Kərbəlayi Ağaqulu və Hacı Mirağa olmuşdur. Məscidin 1929-cü ilədək altı təkyəsi olmuşdur. Həmin təkyələrə onu inşa edənlərin adları verilmişdir. Kərbəla Hüseynin, general Hacı Mirabbas xan Talışinskinin, Kərimovların, Hacı Manafın və Hacı Əsləsgərin təkyələri otuzuncü illərdə dağıdılmışdır. Hacı Hacağa Əkbərovun təkyəsi isə bu günə kimi qalmışdır. Məscid fəaliyyətə başlayan ilk gündən ona molla Mirəhməd axund, Şeyx Hüseyn axund, Molla Ağabala axund, Molla Vəli axund, Mirzə Məmmədhüseyn axund başçılıq etmişlər. Məscidin divar materialları bişmiş kərpicdən hörülmüş, üstü isə kirəmitlə örtülmuşdür. Məscidin içərisində əsas yeri namaz qılmaq üçün geniş zal tutur. Sovet hakimiyyəti dövründə məsciddən anbar, kitabxana, şəkil qalereyası kimi istifadə olunmuşdur. Məscid ilkin görünüşünü saxlamışdır. Bir minarəsi var. Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün " Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

Mir Əhməd xanın yaşayış evi

1913-cü ildə xan nəslindən olan Mir Əhməd xanın sifarişi ilə Avropadan gətirilmiş memarlar tərəfindən inşa edilmişdir. Burada istifadə olunan bütün tikinti materialları Bakıdan gəmi ilə gətirilmişdir. Bu möhtəşəm bina Lənkəranda ilk çoxmərtəbəli tikili olmuşdur. Binanın giriş hissəsi pilyastrla əhatə edilmişdir. Pilyastrın yuxarı hissəsində mifoloji fiqurlarla bəzədilmiş konsolların üstündə ikinci mərtəbənin balkonu qurulmuşdur. Burada hələ inqilabdan əvvəl ilk dəfə elektrik işıqlandırma və istilik sistemi olmuşdur. Hal-hazırda bu möhtəşəm binada Lənkəran Tarix-Diyarşünaslıq muzeyi yerləşir. 4793 nömrə ilə qeydiyyata alınmışdır.Tədqiqatçı - tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün "Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası " kitabında geniş məlumat vermişdir.

Lənkəran mayakı

1747-1786-cı illərdə tikilməsi ehtimal olunur. Lənkəran qalasının dayaq məntəqələrindən biri olmuşdur. Sonralar çar hökumətinin Lənkəranın işğalından sonra 1869-cu ildə bu tikiliyə yuxarı hissəsi əlavə olunaraq, mayak kimi istifadə olunmağa başlanmışdır. Mayak Lənkəranın şimal şərq hissəsində yerləşir. Onun görünüş dairəsi 16 mildən artıqdır. Mayakın hündürlüyü fanarının güzgüsünə kimi 30,5 m-dir, fanarla birlikdə 33, 4 m-dir. Mayakdan onun oxşarı olan və onunla eyni vaxtda inşa edilən Dairəvi Qalaya yeraltı yol olmuşdur ki, onun da qalıqları bu günə kimi durmaqdadır. Binanın divarlarının qalınlığı aşağı hissədən 2 m-dən artıqdır. Mayak hal-hazırda Xəzər Dəniz Gəmiçilik idarəsinin tabeçiliyindədir.Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün " Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

Dairəvi Qala (Zindan 1810)

Dairəvi Qala (Zindan) Lənkəran qalası ilə eyni vaxtda 1747-1786-cı illərdə inşa edilmişdir. Qalanın peyki, oxşarı olan ikinci tikili Mayakdır. Deyilənlərə görə İran şahı Nadir şah 1747-ci ildə Lənkərana gəlmiş və buraya Səfəvi nəslindən olan Seyid Abbas Nadir şahın fərmanı ilə Talışın hakimi elan edilmişdir. Elə həmin ildə də buranı möhkəmləndirmək məqsədi ilə bu qalanın inşasına başlanmışdır. Lakin sonradan Nadir şahın ölümündən sonra Seyid Abbas xan öz müstəqilliyini elan etmişdir və bu iki qala ümumi Lənkəran qala sisteminin iki tərəfdən dayaq məntəqələrinə çevrilmişdir.

Hətta Lənkəran qalasının ümumi sahəsi Bakı qalasından demək olar ki iki dəfə böyük olmuşdur. Bu qala 1869-cu ilə kimi burada baş verən müharibələrdə mühüm müdafiə və dayaq məntəqəsi rolunu oynamışdır. Rus qoşunlarının işğalından sonra ümumi qala divarları dağıdılmış və hərbi qala ləğv edilərək, bu möhtəşəm tikili həbsxana kimi istifadə edilməyə başlanmışdır. Deyilənlərə görə Zindan ilə Mayak arasında olan gizli yeraltı yol ilə dustaqlar bura gətirilirmişlər, bu da bura gətirilənlərin məxfiliyini təmin edirmiş, hətta məşhur adamlardan İossif Stalin də poçt qatarının qarətində tutulduqdan sonra bir müddət burada dustaq olmuşdur. Dairəvi Qala 1970-ci ilə kimi həbsxana kimi istifadə edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 saylı qərarı ilə bu ziyarətgah dövlət tərəfindən mühafizə olunur, memarlıq abidələri siyahısına daxil olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin regionların inkişafı proqramında bu abidəyə xüsusi yer ayrılmış və bu abidənin tam bərpası nəzərdə tutulmuşdur, artıq bərpa işlərinə 2006-cı ildən başlanmışdır.Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün "Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

İsa bəyin yaşayış evi (1794)

Hələ inqilabdan əvvəl inşa edilmiş bu möhtəşəm bina Lənkəran şəhər Axundov küçəsi 50-də yerləşir. Lənkəranda ilk çoxmərtəbəli tikililərdəndir, avropa üslubunda inşa olunmuşdur.

Bu binanın tikilməsinin maraqlı tarixçəsi vardır. Belə ki, əslən Bakılı olan isa bəy xanın qızlarından birinə aşiq olur və ona elçi göndərir. Ali savadlı həkim və son dərəcə varlı olmasına baxmayaraq onun Lənkəranda heç bir mülkü olmadığı üçün qızı ona vermirlər. Bu təqdirdə İsa bəy çox az bir müddətdə xaricdən mütəxəssis gətirərək bu əzəmətli abidəni tikdirmiş və özü də Lənkərana köçmüşdür. Yalnız bundan sonra xan öz qızını ona ərə verməyə razılıq vermişdir. İsa bəy Lənkəranda ilk ali savadlı həkim olmuşdur. Repressiya illərində sürgün edilmiş, əmlakı isə müsadirə olunmuşdur. Hal-hazırda bu əzəmətli binada Lənkəran Dövlət Universitetinin əsas korpusu yerləşir.Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün " Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

Şeyx Zahid türbəsi (1838)

Şeyx Zahid türbəsi Lənkəran rayonunun Şıxəkəran kəndinin qədim qəbiristanlığında yerləşir. Burada orta əsr şərqində tanınmış alim, filosof və dini xadim olan Şeyx Zahid ibn Şeyx Əmir Rövşən (1215-1300) dəfn olunmuşdur. Şeyx Zahidin əsl adı Tacəddin İbrahimdir. O, Əmir Rövşənin oğludur, Zahid ləqəbini isə ona bacarığına görə müəllimi Təbrizli Seyid Camaləddin vermişdir. Şeyx Zahid dövrünün tanınmış şəxsiyyətlərindən olduğu üçün onun təkcə bu ərazidə yox, orta şərqin bütün hissələrində böyük hörməti olmuşdur. Şeyx Zahid öləndən sonra onun vəsiyyətinə əsasən, o, Lənkəranın Siyavurud kəndində (indiki Siyavar kənd) dəfn olunmuşdur. Onun dəfn olunduğu yerdə Səfəvi nəslindən olan Şeyx Heydər tərəfindən türbə ucaldılmışdır. Sonralar bu abidə dəniz səviyyəsinin qalxması nəticəsində dəfələrlə suyun altında qaldığı üçün I Şah Abbas tərəfindən Hiləkəran kəndinə (indiki Şıxəkəran) köçürülmüşdür.

Bu abidə indiyədək yerli və ətraf rayonların əhalisi tərəfindən ziyarətgah kimi istifadə olunur. 2006-cı ildə Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Süleyman Mikayılov cənablarının köməkliyi ilə burada geniş təmir işləri aparılmış, həmçinin abidənin ətrafı da abadlaşdırılmış və bura yeni yol çəkilmişdir.Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün " Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

Ləm. Boladi kəndi (1798)

Lənkəran rayonunun Boladi kəndində yerləşir. XIX əsrdə yayda istidən qorunmaq və istirahət üçün inşa edilmiş dörd tərəfi açıq olan sütunlar üstündə ikimərtəbəli bir guşədir. Bura hətta yay evi də deyilir. Ləmlər ümumən Cənub zonasında XVIII-XIX əsrlərdə geniş yayılmışlar. İstilər düşdükdə insanlar daimi yaşayış evlərini müvəqqəti olaraq tərk edib, bu yay evlərinə köçərmişlər. Ləmin aşağı hissəsi (sütunları) qırmızı kərpicdən, yuxarısı isə meşə ağacından düzəldilir və müxtəlif əl işləri ilə bəzədilir, bu da ləmə özünəməxsus gözəllik verir. Ümumiyyətlə ləmlər Cənub zonasının spesifik tikililəridir ki, bunlara başqa yerdə rast gəlinmir. Tədqiqatçı -tarixçi Aqşin Əliyev (Mistanlı)özünün "Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitabında geniş məlumat vermişdir.

Bəlləbur qalasının qalıqları (1807)

"Cavahirnameyu-Lənkəran " əsərində göstərilmişdir ki, Bəlləbur qalası hələ IV əsrdə Sasan şahı II Şapurun tərəfindən inşa edilmişdir. Qala indiki Lənkəran şəhərindən 9 km uzaqda, hündür bir yerdə yerləşir. Sonralar bu qala xürrəmilərin dayaq məntəqələrindən biri olmuşdur. Hətta buna bəzən Babək qalası da deyilir. Ərəb xilafatına qarşı başlanmış xürrəmilər hərəkatında Babəkin qoşunları burada möhkəmlənmişlər. Bəlləbur qalasının bölgədə olan digər qalalarla gizli yeraltı yolu olmuşdur. Tədqiqatçı - tarixçi Aqşin Əliyev(Mistanlı) özünün "Bəhramnamə" və "Cənub Bölgəsinin Abidələr Ensiklopediyası" kitnda geniş məlumat vermişdir.

İstinadlar

  1. [[ölü keçid] Dini-tarixi abidələr]
   Abidə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 06, 2021
lənkəran, abidələri, mündəricat, bala, şürük, məscidi, seyid, xəlifə, türbəsi, kiçik, bazar, məscidi, böyük, bazar, məscidi, əhməd, xanın, yaşayış, lənkəran, mayakı, dairəvi, qala, zindan, 1810, bəyin, yaşayış, 1794, şeyx, zahid, türbəsi, 1838, ləm, boladi, kə. Mundericat 1 Bala Suruk mescidi 2 Seyid Xelife turbesi 3 Kicik Bazar mescidi 4 Boyuk Bazar mescidi 5 Mir Ehmed xanin yasayis evi 6 Lenkeran mayaki 7 Dairevi Qala Zindan 1810 8 Isa beyin yasayis evi 1794 9 Seyx Zahid turbesi 1838 10 Lem Boladi kendi 1798 11 Bellebur qalasinin qaliqlari 1807 12 IstinadlarBala Suruk mescidi RedakteLenkeran rayonu Bala Suruk kendinde yerlesen bu abide XIX esrde tikilmisdir Mescid yerli agsaqqallarin tesebbusu ile Yuxari Nuvedili zadegan ve mesenat Haci Hacibala terefinden verilen vesait hesabina tikilmisdir Sonralar Haci ermeniler terefinden qetle yetirilmisdir Abidenin uzunlugu 14 m eni 6 m hendurluyu 6 m divarin qalinligi 90 sm Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun ve Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasinda genis melumat vermisdir Abide dovlet qeydiyyatina alinib muhafize olunur Seyid Xelife turbesi RedakteEreb xilafeti dovrunde xelifelerin teqibine meruz qalmis bir sira muqeddes adamlar alimler ve seyidler muxtelif yerlerde siginacaq tapmislar Onlarin bir qismi de Azerbaycana penah getirmis o cumleden Lenkeranin erazisinde de meskunlasmisdir Bu yerlerden biri de Lenkeran rayonu erazisinde olan qedim kendlerden biri Cil kendidir El arasinda Se Xelife yeni uc xelife ve ya Seyid Xelife ziyaretgahi da bura penah getiren muqeddeslerin mezarlaridir Deyilenlere gore bu uc sexs meshur alim filosof Seyid Camaleddinin onun atasi Seyid MIr Abbasin ve onun emisi oglunun meqberesidir lakin burada daha qedim dovre tesaduf olunan seyidlerin de mezarlari vardir Turbe indiyedek muxtelif yerlerden gelen insanlar terefinden muqeddes yer kimi ziyaret olunur Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci il tarixli 132 sayli qerari ile bu ziyaretgah dovlet terefinden muhafize olunur memarliq abideleri siyahisina daxil olunmusdur Dovlet qeydiyyat nomresi 4840 dir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Kicik Bazar mescidi RedakteYerli ehemiyyetli memarliq abidesi olan Kicik Bazar mescidi 1906 ci ilde insa edilmisdir Mescidin insasina Tagi bey Aga bey molla Nesir ve butun o vaxtki seher camaati vesait vermisdir Mescidin neccari usta Rehim ve onun atasi olmusdur Mescid insa edilerken onun yaninda Guldeste adi ile meshur olan mohtesem minare olmusdur 30 cu illerde Sovet Hakimiyyeti terefinden dinle mubarize suari altinda bu ezemetli minare dagidilmisdir Mescid ozu indiyedek oz evvelki gorkemini saxlamis ve dovlet terefinden muhafize olunur Mescidin divarlarinin uzunlugu 26 m eni 10 m hundurluyu 8 m divarin qalinligi 1 m dir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Boyuk Bazar mescidi RedakteLenkeranda tikilen mescidler XIX esrin axirlari XX esrin evvellerine tesaduf edir Bu mescidler oz milli uslubu memarliq kompozisiyasi baximindan Cenubi Azerbaycanin memarliq eneneleri ile baglidir Boyuk Bazar mescidi XIX esrde insa olunmusdur Tesebbuskarlari ve banileri Kerbelayi Qulu Kerbelayi Agaqulu ve Haci Miraga olmusdur Mescidin 1929 cu iledek alti tekyesi olmusdur Hemin tekyelere onu insa edenlerin adlari verilmisdir Kerbela Huseynin general Haci Mirabbas xan Talisinskinin Kerimovlarin Haci Manafin ve Haci Eslesgerin tekyeleri otuzuncu illerde dagidilmisdir Haci Hacaga Ekberovun tekyesi ise bu gune kimi qalmisdir Mescid fealiyyete baslayan ilk gunden ona molla Mirehmed axund Seyx Huseyn axund Molla Agabala axund Molla Veli axund Mirze Memmedhuseyn axund basciliq etmisler Mescidin divar materiallari bismis kerpicden horulmus ustu ise kiremitle ortulmusdur Mescidin icerisinde esas yeri namaz qilmaq ucun genis zal tutur Sovet hakimiyyeti dovrunde mescidden anbar kitabxana sekil qalereyasi kimi istifade olunmusdur Mescid ilkin gorunusunu saxlamisdir Bir minaresi var 1 Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Mir Ehmed xanin yasayis evi Redakte1913 cu ilde xan neslinden olan Mir Ehmed xanin sifarisi ile Avropadan getirilmis memarlar terefinden insa edilmisdir Burada istifade olunan butun tikinti materiallari Bakidan gemi ile getirilmisdir Bu mohtesem bina Lenkeranda ilk coxmertebeli tikili olmusdur Binanin giris hissesi pilyastrla ehate edilmisdir Pilyastrin yuxari hissesinde mifoloji fiqurlarla bezedilmis konsollarin ustunde ikinci mertebenin balkonu qurulmusdur Burada hele inqilabdan evvel ilk defe elektrik isiqlandirma ve istilik sistemi olmusdur Hal hazirda bu mohtesem binada Lenkeran Tarix Diyarsunasliq muzeyi yerlesir 4793 nomre ile qeydiyyata alinmisdir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Lenkeran mayaki Redakte1747 1786 ci illerde tikilmesi ehtimal olunur Lenkeran qalasinin dayaq menteqelerinden biri olmusdur Sonralar car hokumetinin Lenkeranin isgalindan sonra 1869 cu ilde bu tikiliye yuxari hissesi elave olunaraq mayak kimi istifade olunmaga baslanmisdir Mayak Lenkeranin simal serq hissesinde yerlesir Onun gorunus dairesi 16 milden artiqdir Mayakin hundurluyu fanarinin guzgusune kimi 30 5 m dir fanarla birlikde 33 4 m dir Mayakdan onun oxsari olan ve onunla eyni vaxtda insa edilen Dairevi Qalaya yeralti yol olmusdur ki onun da qaliqlari bu gune kimi durmaqdadir Binanin divarlarinin qalinligi asagi hisseden 2 m den artiqdir Mayak hal hazirda Xezer Deniz Gemicilik idaresinin tabeciliyindedir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Dairevi Qala Zindan 1810 RedakteDairevi Qala Zindan Lenkeran qalasi ile eyni vaxtda 1747 1786 ci illerde insa edilmisdir Qalanin peyki oxsari olan ikinci tikili Mayakdir Deyilenlere gore Iran sahi Nadir sah 1747 ci ilde Lenkerana gelmis ve buraya Sefevi neslinden olan Seyid Abbas Nadir sahin fermani ile Talisin hakimi elan edilmisdir Ele hemin ilde de burani mohkemlendirmek meqsedi ile bu qalanin insasina baslanmisdir Lakin sonradan Nadir sahin olumunden sonra Seyid Abbas xan oz musteqilliyini elan etmisdir ve bu iki qala umumi Lenkeran qala sisteminin iki terefden dayaq menteqelerine cevrilmisdir Hetta Lenkeran qalasinin umumi sahesi Baki qalasindan demek olar ki iki defe boyuk olmusdur Bu qala 1869 cu ile kimi burada bas veren muharibelerde muhum mudafie ve dayaq menteqesi rolunu oynamisdir Rus qosunlarinin isgalindan sonra umumi qala divarlari dagidilmis ve herbi qala legv edilerek bu mohtesem tikili hebsxana kimi istifade edilmeye baslanmisdir Deyilenlere gore Zindan ile Mayak arasinda olan gizli yeralti yol ile dustaqlar bura getirilirmisler bu da bura getirilenlerin mexfiliyini temin edirmis hetta meshur adamlardan Iossif Stalin de poct qatarinin qaretinde tutulduqdan sonra bir muddet burada dustaq olmusdur Dairevi Qala 1970 ci ile kimi hebsxana kimi istifade edilmisdir Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci il tarixli 132 sayli qerari ile bu ziyaretgah dovlet terefinden muhafize olunur memarliq abideleri siyahisina daxil olunmusdur Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin regionlarin inkisafi proqraminda bu abideye xususi yer ayrilmis ve bu abidenin tam berpasi nezerde tutulmusdur artiq berpa islerine 2006 ci ilden baslanmisdir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Isa beyin yasayis evi 1794 RedakteHele inqilabdan evvel insa edilmis bu mohtesem bina Lenkeran seher Axundov kucesi 50 de yerlesir Lenkeranda ilk coxmertebeli tikililerdendir avropa uslubunda insa olunmusdur Bu binanin tikilmesinin maraqli tarixcesi vardir Bele ki eslen Bakili olan isa bey xanin qizlarindan birine asiq olur ve ona elci gonderir Ali savadli hekim ve son derece varli olmasina baxmayaraq onun Lenkeranda hec bir mulku olmadigi ucun qizi ona vermirler Bu teqdirde Isa bey cox az bir muddetde xaricden mutexessis getirerek bu ezemetli abideni tikdirmis ve ozu de Lenkerana kocmusdur Yalniz bundan sonra xan oz qizini ona ere vermeye raziliq vermisdir Isa bey Lenkeranda ilk ali savadli hekim olmusdur Repressiya illerinde surgun edilmis emlaki ise musadire olunmusdur Hal hazirda bu ezemetli binada Lenkeran Dovlet Universitetinin esas korpusu yerlesir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Seyx Zahid turbesi 1838 RedakteSeyx Zahid turbesi Lenkeran rayonunun Sixekeran kendinin qedim qebiristanliginda yerlesir Burada orta esr serqinde taninmis alim filosof ve dini xadim olan Seyx Zahid ibn Seyx Emir Rovsen 1215 1300 defn olunmusdur Seyx Zahidin esl adi Taceddin Ibrahimdir O Emir Rovsenin ogludur Zahid leqebini ise ona bacarigina gore muellimi Tebrizli Seyid Camaleddin vermisdir Seyx Zahid dovrunun taninmis sexsiyyetlerinden oldugu ucun onun tekce bu erazide yox orta serqin butun hisselerinde boyuk hormeti olmusdur Seyx Zahid olenden sonra onun vesiyyetine esasen o Lenkeranin Siyavurud kendinde indiki Siyavar kend defn olunmusdur Onun defn olundugu yerde Sefevi neslinden olan Seyx Heyder terefinden turbe ucaldilmisdir Sonralar bu abide deniz seviyyesinin qalxmasi neticesinde defelerle suyun altinda qaldigi ucun I Sah Abbas terefinden Hilekeran kendine indiki Sixekeran kocurulmusdur Bu abide indiyedek yerli ve etraf rayonlarin ehalisi terefinden ziyaretgah kimi istifade olunur 2006 ci ilde Lenkeran Seher Icra Hakimiyyetinin bascisi Suleyman Mikayilov cenablarinin komekliyi ile burada genis temir isleri aparilmis hemcinin abidenin etrafi da abadlasdirilmis ve bura yeni yol cekilmisdir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Lem Boladi kendi 1798 RedakteLenkeran rayonunun Boladi kendinde yerlesir XIX esrde yayda istiden qorunmaq ve istirahet ucun insa edilmis dord terefi aciq olan sutunlar ustunde ikimertebeli bir gusedir Bura hetta yay evi de deyilir Lemler umumen Cenub zonasinda XVIII XIX esrlerde genis yayilmislar Istiler dusdukde insanlar daimi yasayis evlerini muveqqeti olaraq terk edib bu yay evlerine kocermisler Lemin asagi hissesi sutunlari qirmizi kerpicden yuxarisi ise mese agacindan duzeldilir ve muxtelif el isleri ile bezedilir bu da leme ozunemexsus gozellik verir Umumiyyetle lemler Cenub zonasinin spesifik tikilileridir ki bunlara basqa yerde rast gelinmir Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitabinda genis melumat vermisdir Bellebur qalasinin qaliqlari 1807 Redakte Cavahirnameyu Lenkeran eserinde gosterilmisdir ki Bellebur qalasi hele IV esrde Sasan sahi II Sapurun terefinden insa edilmisdir Qala indiki Lenkeran seherinden 9 km uzaqda hundur bir yerde yerlesir Sonralar bu qala xurremilerin dayaq menteqelerinden biri olmusdur Hetta buna bezen Babek qalasi da deyilir Ereb xilafatina qarsi baslanmis xurremiler herekatinda Babekin qosunlari burada mohkemlenmisler Bellebur qalasinin bolgede olan diger qalalarla gizli yeralti yolu olmusdur Tedqiqatci tarixci Aqsin Eliyev Mistanli ozunun Behramname ve Cenub Bolgesinin Abideler Ensiklopediyasi kitnda genis melumat vermisdir Istinadlar Redakte olu kecid Dini tarixi abideler Aqsin Mistanli Cenub bolgesinin abideler ensiklopediyas https ebooks az book Atz8C94m html Abide ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Lenkeran abideleri amp oldid 5787951, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.