fbpx
Wikipedia

Lyaodun yarımadası

Lyaodun yarımadası (çin 遼東半) — Çinin şimal-şərqində, Lyaodun körfəzi ilə Qərbi Koreya körfəzi arasında yerləşən yarımada.

Yarımadanın uzunluğu 225 km, eni isə 80 - 130 км arasında dəyişir. Sahilləri düzəndir.

Reylefi təpəli və ancaq dağlıqdır. Ərazisi meşə və kolluqlarla zəngindir. Cənub qutaracağında iri şəhər və liman Dalyan şəhəri mövcuddur. XX əsrin sonları XXI əsrin əvvəllərindən şəhərin iqtisadi sıçrayışı müşahidə edilir.

Toponim

Yarımadanın çincə adı Lyaodun «Lyaoxe» çayının adından götürülmüşdür. «Dun» sözünün mənası isə «şərq» anlamını verir. Yarımadanın ümumi adı isə «şərqi Lyao» mənasında işlənir.

Tarixi

Lyaoxe çayının hövzəsində yerləşən yarımada çin mədəniyyətinə qədim dövrlərdən məlumdur. Sin və Xan sülalərinin dönəmində Lyaodun prefekturası ərazisinə daxil edilirdi.

Yeni dönəm

17 aprel 1895-ci ildə (Yapon-Çin müharibəsi) Sin imperiyası ilə Simonosekidə sülh müqaviləsi imzalanmışdır. Şərtlərinə görə Lyaodun yarımadasında daxil olmaqla bir çox ərazilər Yaponiyanın mülkiyyətinə verilir. Ancaq Rusiya, Almaniya və Fransanın təzyiqi ilə Yaponiya əldə etdiyi bütün torpaqları geri qaytarmalı olur. 27 mart 1898-ci ildə Rusiya imperiyası Sin imeriyasından Lyoyşun və Dalyan limanlarını icarəyə götürür.

1904-cü ildə yapon ordusu yarımadanın quru ilə əlaqəsi olan bölgəni və Dalyan limanını ələ keçirməklə rusların yerləşdiyi bölgəni mühasirəyə alırlar. Rus ordusu Port-Artur qalasına sığınır. Ancaq yapon ordusunun təzyiqinə tab gətirməyən ruslar təslim olurlar. Ərazi Portsmunt müqaviləsi ilə Yaponiyaya verilir. 1945-ci ildə isə yarımada Mancur əməliyyatı ilə Sovetlərin nəzarətinə keçir. 1946-cı ildə Qırmızı Ordu Mancuriyanı tərk etməli olsa da Lyaodun yarımadası Çin ilə müştərək istifadə istifadəyə verilir. 1955-ci ilin mayında Sovetlər Birliyi tərəfindən Çinə qaytarılır.

Coğrafiyası

Relyefi

Lyoadun yarımadası dağ silsiləsinin davamını təşkil edir. Suxurları əsasən kvars qumundan və az bir hissəsi isə qneysdən ibarətdir. Yarımadada yerləşən silsilələr bir necə iatiqamətdə uzanır. Ən hündür nöqtəsi Buyun dağıdırki, onunda hündürlüyü 1 130 metrdir. Cənub hissəsinin böyük hissəsi düzənlikdir.

İqlimi

Qış ayları yarımadanın iqlimi Çinin şimal-şərqinə nisbətdə istidir. İl ərzində 500 – 750 mm yağıntı düşür. Bunun isə 2/3 hissəsi iyul-sentyabr ayları düşür. Yarımadada vegetasiya dövrü 200, cənub qutaracağında isə 220 gün sürür.

Bitki örtüyü

Yarımadada meyvə bağları geniş sahə tutur. Xüsusi ilə alma bağları daha genişdir. Üstəlik burada düyü, qarğıdalı və buğda əkilir.

Faydalı qazıntıları

Faydalı qazıntılardan burada: dəmir filizi, qızıl, miş və maqnezit kimilərə rast gəlinir. Lyaodunda həm də bor və duz çıxarılır.

İstinadlar

  1. "Liaodong Peninsula (peninsula, China) -- Encyclopedia Britannica" (ingilis). Britannica.com. 2013-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-14.
  2. "Вокруг Света: Хронограф: 27 марта 1898 года". Vokrugsveta.ru. 2012-11-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-13.
  3. "Военно-исторический журнал. Советские войска на Ляодунском полуострове в 1945 — 1955 гг". History.milportal.ru. 2012-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-14.

Mənbə

  • "Liaodong Peninsula (peninsula, China) -- Encyclopedia Britannica" (ingilis). Britannica.com. 2013-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-14.

lyaodun, yarımadası, çin, 遼東半, çinin, şimal, şərqində, lyaodun, körfəzi, ilə, qərbi, koreya, körfəzi, arasında, yerləşən, yarımada, akvatoriyasısarı, dənizölkə, çxr, çxryarımadanın, uzunluğu, isə, км, arasında, dəyişir, sahilləri, düzəndir, reylefi, təpəli, an. Lyaodun yarimadasi cin 遼東半 Cinin simal serqinde Lyaodun korfezi ile Qerbi Koreya korfezi arasinda yerlesen yarimada Lyaodun yarimadasi40 00 sm e 122 30 s u AkvatoriyasiSari denizOlke CXR CXRYarimadanin uzunlugu 225 km eni ise 80 130 km arasinda deyisir Sahilleri duzendir Reylefi tepeli ve ancaq dagliqdir Erazisi mese ve kolluqlarla zengindir Cenub qutaracaginda iri seher ve liman Dalyan seheri movcuddur XX esrin sonlari XXI esrin evvellerinden seherin iqtisadi sicrayisi musahide edilir 1 Mundericat 1 Toponim 2 Tarixi 2 1 Yeni donem 3 Cografiyasi 3 1 Relyefi 3 2 Iqlimi 3 3 Bitki ortuyu 3 4 Faydali qazintilari 4 Istinadlar 5 MenbeToponim RedakteYarimadanin cince adi Lyaodun Lyaoxe cayinin adindan goturulmusdur Dun sozunun menasi ise serq anlamini verir Yarimadanin umumi adi ise serqi Lyao menasinda islenir Tarixi RedakteLyaoxe cayinin hovzesinde yerlesen yarimada cin medeniyyetine qedim dovrlerden melumdur Sin ve Xan sulalerinin doneminde Lyaodun prefekturasi erazisine daxil edilirdi Yeni donem Redakte 17 aprel 1895 ci ilde Yapon Cin muharibesi Sin imperiyasi ile Simonosekide sulh muqavilesi imzalanmisdir Sertlerine gore Lyaodun yarimadasinda daxil olmaqla bir cox eraziler Yaponiyanin mulkiyyetine verilir Ancaq Rusiya Almaniya ve Fransanin tezyiqi ile Yaponiya elde etdiyi butun torpaqlari geri qaytarmali olur 27 mart 1898 ci ilde Rusiya imperiyasi Sin imeriyasindan Lyoysun ve Dalyan 2 limanlarini icareye goturur 1904 cu ilde yapon ordusu yarimadanin quru ile elaqesi olan bolgeni ve Dalyan limanini ele kecirmekle ruslarin yerlesdiyi bolgeni muhasireye alirlar Rus ordusu Port Artur qalasina siginir Ancaq yapon ordusunun tezyiqine tab getirmeyen ruslar teslim olurlar Erazi Portsmunt muqavilesi ile Yaponiyaya verilir 1945 ci ilde ise yarimada Mancur emeliyyati ile Sovetlerin nezaretine kecir 3 1946 ci ilde Qirmizi Ordu Mancuriyani terk etmeli olsa da Lyaodun yarimadasi Cin ile musterek istifade istifadeye verilir 1955 ci ilin mayinda Sovetler Birliyi terefinden Cine qaytarilir Cografiyasi RedakteRelyefi Redakte Lyoadun yarimadasi dag silsilesinin davamini teskil edir Suxurlari esasen kvars qumundan ve az bir hissesi ise qneysden ibaretdir Yarimadada yerlesen silsileler bir nece iatiqametde uzanir En hundur noqtesi Buyun dagidirki onunda hundurluyu 1 130 metrdir 1 Cenub hissesinin boyuk hissesi duzenlikdir Iqlimi Redakte Qis aylari yarimadanin iqlimi Cinin simal serqine nisbetde istidir Il erzinde 500 750 mm yaginti dusur Bunun ise 2 3 hissesi iyul sentyabr aylari dusur Yarimadada vegetasiya dovru 200 cenub qutaracaginda ise 220 gun surur Bitki ortuyu Redakte Yarimadada meyve baglari genis sahe tutur Xususi ile alma baglari daha genisdir Ustelik burada duyu qargidali ve bugda ekilir Faydali qazintilari Redakte Faydali qazintilardan burada demir filizi qizil mis ve maqnezit kimilere rast gelinir Lyaodunda hem de bor ve duz cixarilir Istinadlar Redakte 1 2 Liaodong Peninsula peninsula China Encyclopedia Britannica ingilis Britannica com 2013 04 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 14 Vokrug Sveta Hronograf 27 marta 1898 goda Vokrugsveta ru 2012 11 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 13 Voenno istoricheskij zhurnal Sovetskie vojska na Lyaodunskom poluostrove v 1945 1955 gg History milportal ru 2012 11 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 14 Menbe Redakte Liaodong Peninsula peninsula China Encyclopedia Britannica ingilis Britannica com 2013 04 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 14 Menbe https az wikipedia org w index php title Lyaodun yarimadasi amp oldid 5500966, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.