Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Luzuriaga radicans (lat. Luzuriaga radicans) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin alströmeriyakimilər fəsiləsinin luzuriaga cinsinə aid bitki növü.
| Luzuriaga radicans | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Luzuriaga radicans | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təsvir
Luzuriaga radicans incə kökləri ağacların gövdələrinə yapışan həmişəyaşıl dırmaşan bitkidir. Bitkinin uzunsov, açıq-yaşıl rəngli yarpaqlarının düzülüşü növbəlidir və uzunluqları 1-4 sm, enləri isə 0,3-1 sm arasında dəyişir. Çiçəkləri hermafroditdir. 1 sm uzunluğundakı çiçəklər tək və ya 2-4 çiçəkdən ibarət qruplar şəklində yerləşir. Altı ağ ləçəyin ölçüsü qeyri-bərabərdir. Çiçəklərdə altı erkəkcik və və erkəkciklərdən daha uzun olan üslub üç ağızcığa malik bir dişicik var. Bitkinin meyvələri hamar, kürəşəkilli giləmeyvələrdir. Qırmızı-narıncı rəngli giləmeyvələr 0,8-1 sm diametrindədir və təxminən 4-mm uzunluğunda on iki yastı toxuma malikdirlər.
Taksonomiya
İlk dəfə 1802-ci ildə ispan botanikləri İpolito Ruiz Lopez və Xose Antonio Pavon tərəfindən təsvir edilmiş və nəticədə növün botaniki müəllifi "Ruiz & Pavon" kimi ifadə edilmişdir. Luzuriaga radicans dörd növdən ibarət olan luzuriaga cinsinin tipik növüdür.
Etimologiya
Radicans epiteti latınca "dırmaşan kök" mənasını verir və tipik dırmaşan köklər üçün istifadə edilir.
Yayılma və yaşayış yeri
Yayılma arealı cənubi Çilidən cənubi Argentinaya qədər uzanır. Növ sıx bitki örtüyü altında daimi yağışla təmin olunmuş kölgəli və nəmli mühitə üstünlük verir. Sahilyanı ərazilərdə 500 m-ə qədər, sahilyanı dağlıq ərazilərdə isə 500–2000 m hündürlüklərə qədər görünə bilər. Daxili vadilərdə aşağı hündürlüklərdə də rast gəlinməsi mümkündür.
Ekologiya
Bitki ya tamamilə suda, ya da sadəcə kökləri suda olmaqla bataqlıqlarda, o cümlədən göllərin və çayların sahillərində böyüyür.
Qoruma
Bitki və onun istifadəsi həddindən artıq istifadə və meşələrin məhv edilməsi səbəbi ilə getdikcə əlçatmaz olmuşdur. Buna baxmayaraq onu Valdiviya yaxınlığındakı Lankahuye qoruğu kimi qorunan ərazilərdə tapmaq mümkündür.
Becərmə
Yetişdirmək çətindir. Bitki ağacdan çıxarıldıqdan sonra yenidən böyümək üçün təxminən 5 il vaxt tələb edir.
İstifadəsi
Dekorativ bitki kimi qiymətləndirilir, gövdəsi isə məişət əşyalarının və əl işlərinin, o cümlədən səbət və süpürgələrin istehsalında istifadə olunur. Tarixən ondan hasar və kəndir hazırlanmasında da istifadə olunsa da, indi əsasən sənətkarlıqda istifadə olunur. Meyvələri yeməlidir və çiy halda yeyilir. Bitkinin meyvələri əvvəllər ənənəvi qida olsa da, artıq bu məqsədlə istifadə olunmur.
Populyar mədəniyyətdə
Luzuriaga radicans-a "Çilot" adlı Çili əfsanəsində istinad edilir. Burada "Trako" adlı bir məxluq bitkidən hazırlanmış paltar geyinir və meyvələri ilə qidalanır.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Luzuriaga radicans lat Luzuriaga radicans bitkiler aleminin zanbaqcicekliler destesinin alstromeriyakimiler fesilesinin luzuriaga cinsine aid bitki novu Luzuriaga radicansElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste ZanbaqciceklilerFesile AlstromeriyakimilerCins LuzuriagaNov Luzuriaga radicansBeynelxalq elmi adiLuzuriaga radicans Ruiz amp Pav 1802Sekil axtarisiNCBI 59097EOL 1002517TesvirLuzuriaga radicans ince kokleri agaclarin govdelerine yapisan hemiseyasil dirmasan bitkidir Bitkinin uzunsov aciq yasil rengli yarpaqlarinin duzulusu novbelidir ve uzunluqlari 1 4 sm enleri ise 0 3 1 sm arasinda deyisir Cicekleri hermafroditdir 1 sm uzunlugundaki cicekler tek ve ya 2 4 cicekden ibaret qruplar seklinde yerlesir Alti ag leceyin olcusu qeyri beraberdir Ciceklerde alti erkekcik ve ve erkekciklerden daha uzun olan uslub uc agizciga malik bir disicik var Bitkinin meyveleri hamar kuresekilli gilemeyvelerdir Qirmizi narinci rengli gilemeyveler 0 8 1 sm diametrindedir ve texminen 4 mm uzunlugunda on iki yasti toxuma malikdirler TaksonomiyaIlk defe 1802 ci ilde ispan botanikleri Ipolito Ruiz Lopez ve Xose Antonio Pavon terefinden tesvir edilmis ve neticede novun botaniki muellifi Ruiz amp Pavon kimi ifade edilmisdir Luzuriaga radicans dord novden ibaret olan luzuriaga cinsinin tipik novudur EtimologiyaRadicans epiteti latinca dirmasan kok menasini verir ve tipik dirmasan kokler ucun istifade edilir Yayilma ve yasayis yeriYayilma areali cenubi Ciliden cenubi Argentinaya qeder uzanir Nov six bitki ortuyu altinda daimi yagisla temin olunmus kolgeli ve nemli muhite ustunluk verir Sahilyani erazilerde 500 m e qeder sahilyani dagliq erazilerde ise 500 2000 m hundurluklere qeder gorune biler Daxili vadilerde asagi hundurluklerde de rast gelinmesi mumkundur EkologiyaBitki ya tamamile suda ya da sadece kokleri suda olmaqla bataqliqlarda o cumleden gollerin ve caylarin sahillerinde boyuyur QorumaBitki ve onun istifadesi heddinden artiq istifade ve meselerin mehv edilmesi sebebi ile getdikce elcatmaz olmusdur Buna baxmayaraq onu Valdiviya yaxinligindaki Lankahuye qorugu kimi qorunan erazilerde tapmaq mumkundur BecermeYetisdirmek cetindir Bitki agacdan cixarildiqdan sonra yeniden boyumek ucun texminen 5 il vaxt teleb edir IstifadesiDekorativ bitki kimi qiymetlendirilir govdesi ise meiset esyalarinin ve el islerinin o cumleden sebet ve supurgelerin istehsalinda istifade olunur Tarixen ondan hasar ve kendir hazirlanmasinda da istifade olunsa da indi esasen senetkarliqda istifade olunur Meyveleri yemelidir ve ciy halda yeyilir Bitkinin meyveleri evveller enenevi qida olsa da artiq bu meqsedle istifade olunmur Populyar medeniyyetdeLuzuriaga radicans a Cilot adli Cili efsanesinde istinad edilir Burada Trako adli bir mexluq bitkiden hazirlanmis paltar geyinir ve meyveleri ile qidalanir IstinadlarHemcinin bax