Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Luiza Yelizaveta (fr. Louise-Élisabeth; 14 avqust 1727[…], Versal – 6 dekabr 1759[…], Versal) — Fransa kralı XV Lüdovikin qızı, .
| Luiza Yelizaveta | |
|---|---|
| fr. Élisabeth de France | |
 | |
| 18 oktyabr 1748 – 6 dekabr 1759 | |
| Əvvəlki | Braunşveyqli Elizabet Kristina |
| Sonrakı | Avstriyalı Mariya Amaliya |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 14 avqust 1727[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 dekabr 1759[…](32 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | Təbii çiçək |
| Dəfn yeri | |
| Atası | XV Lüdovik |
| Anası | Marie Leszczyńska |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşaqları | |
| | |
| Təltifləri |  |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
14 avqust 1727-ci ildə əkiz bacısı ilə birlikdə Versal sarayında dünyaya gəldi. Atası Fransa kralı XV Lüdovik, anası isə Reç Pospolita kralı Stanislav Leşşinskinin qızı Mariya Leşşinskidir. 27 aprel 1737-ci ildə baş tutan mərasimlə vəftiz edildi. Kralın qanuni nigahından doğulan ilk qızı və ən böyük övladı olan Luiza Yelizaveta sarayda Madame Royale, Madame Première olaraq tanınırdı.
1739-cu ilin fevralında hələ 11 yaşında ikən atasının əmisi olan İspaniya kralı V Filippin oğlu infant Filipplə nişanlandı. Ancaq bu evlilik fransızlar tərəfindən çox rəğbət qazanmadı. Çünki infant Filipp taxt sırasında çox geridə idi və gələcəkdə taxta çıxmaq şansı çox az idi. Bütün bunlara baxmayaraq Luiza Yelizaveta 26 avqust 1739-cu ildə Versal sarayında keçirilən formal bir mərasimlə nigahlandı. Nigahın ardından Madame Infante olaraq adlandırılan Luiza Yelizaveta həmin ilin sentyabrında İspaniyaya yola düşdü. Madrid yaxınlığında görüşən cütlüyün təmtəraqlı toy mərasimi 25 oktyabr 1739-cu ildə baş tutdu.
Madriddə keçirdiyi ilk günlər kral V Filipp və əriylə münasibətləri yaxşı idi. Ancaq kraliça İzabella Farneze ilə münasibətləri çox pis idi. Buna baxmayaraq, əri infant Filippin şimali İtaliyadakı mülklərdən birini ələ keçirə bilməsi üçün hər ikisi də əlindən gələni etdi. Nəhayət Avstriya irsi uğrunda müharibəyə son qoyan Axen sülhünə (1748) əsasən, İspaniya krallığı sahibləndilər. Fransa kralı XV Lüdovikin təzyiqi ilə bütün bu mülklər kürəkəni infant Filippə verildi. Beləcə, Luiza Yelizaveta atasının da dəstəyilə Parma hersoginası ünvanı aldı.
Dərhal atasına təşəkkür məqsədilə Fransaya yola düşən Luiza Yelizaveta burada qaldığı müddət boyunca atasıyla dövlət məsələləri barədə görüşüb müzakirələr apardı. Üstəlik na dəstək məqsədilə atasından 200 min frank məbləğində maddi dəstək də aldı. 18 oktyabr 1749-cu ildə Versaldan ayrıldı və yanında fransız xidmətçi heyəti, yüklü miqdarda ləl-cəvahirat və geyim apardı.
1749-cu ilin dekabrında Luiza Yelizaveta və yanında gətirdiyi ispan və fransız xidmətçiləri nda əri tərəfindən təmtəraqla qarşılandı. Dövlət işləriylə yaxından məşğul olan Luiza Yelizaveta daima fransız maraqlarını qorudu. Üstəlik sarayda, əri infant Filipp də daxil olmaqla, hər kəs fransızca danışırdı. Bu isə yerli əyan və əhalinin narazılığına səbəb olmuşdu.
1752-ci ildə əkiz bacısı nın vəfatı səbəbilə Fransaya yollandı və bir ilə yaxın müddət burada qaldı. Bu müddət ərzində Parmadakı maliyyə problemlərini həll etmək məqsədilə həm İspaniya, həm də Fransa hökumətləriylə yazışmalar apardı. Nəhayət, 1753-cü ildə bağlanan müqaviləylə, 25 min frank məbləğində yardım ala bildi. 1753-cü ilin oktyabrında Parmaya qayıdan Luiza Yelizaveta artıq ölkədəki fransız təsirini rəsmi hala çevirdi və rəsmi olaraq Frana taxt-tacının vassalına çevrildi. Bundan sonrakı illərdə yeganə oğlunun əmin-amanlıqla taxta çıxmasını təmin etmək, hətta mümkündürsə, oğlunu daha böyük bir taxta namizəd olaraq irəli sürmək və qızlarına əlverişli siyasi evliliklər planlamaq üçün çalışdı. Bu məqsədlə, Fransa və Avstriya arasında bağlanan 1756-cı il tarixli Versal sülhünü dəstəklədi və oğlunu Hollandiyadakı mülklərin varisi olaraq göstərdi. Məhz bu danışıqlara iştirak etmək məqsdəilə 1757-ci ilin sentyabrında yenidən Fransaya yollandı. Ancaq bu səyləri nəticəsiz qaldı.
Fransada olduğu müddət ərzində xəstələnən Luiza Yelizaveta burada anası tərəfindən qayğıyla baxıldı. Ancaq 6 dekabr 1759-cu ildə yoluxduğu çiçək xəstəliyi səbəbilə vəfat etdi və 27 mart 1760-cı ildə Sen-Deni bazilikasında əkiz bacısı nın yanına dəfn olundu. Hər ikisinin də məzarı 1793-cü ildə Fransa inqilabı əsnasında dağıdıldı.
Övladları
Qalereya
-
Luiza Yelizaveta (solda) və əkiz bacısı (sağda), 1737-ci il -
Luiza Yelizaveta, ov geyimində. 1750-ci il -
Luiza Yelizaveta. 1754-cü il -
-
Luiza Yelizaveta və oğlu Ferdinand. Portret onun ölümünün ardından bacılarının sifarişiylə 1787-ci ildə hazırlanmışdır. -
Luiza Yelizaveta ailəsiylə, 1756-cı il. (Soldan sağa: oğlu Ferdinand, qızı Mariya Luiza, özü, əri İnfant Filipp, qızı İzabella və uşaqların baxıcısı)
Mənbə
Ədəbiyyat
- Sanger, Ernest, Isabelle de Bourbon-Parme: la Princesse et la Mort, Racine, Brussels, 2002.
- Zieliński, Ryszard, Polka na francuskim tronie Czytelnik, 1978.
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- Lundy D. R. Louise Elisabeth de Bourbon // The Peerage (ing.).
- Union List of Artist Names (ing.). 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Luiza Yelizaveta fr Louise Elisabeth 14 avqust 1727 1 2 Versal 6 dekabr 1759 1 2 Versal 3 Fransa krali XV Ludovikin qizi Parma hersoginasi Luiza Yelizavetafr Elisabeth de France Parma hersoginasi18 oktyabr 1748 6 dekabr 1759EvvelkiBraunsveyqli Elizabet KristinaSonrakiAvstriyali Mariya Amaliya Sexsi melumatlar Dogum tarixi 14 avqust 1727 1727 08 14 1 2 Dogum yeri Versal Vefat tarixi 6 dekabr 1759 1759 12 06 1 2 32 yasinda Vefat yeri Versal 3 Vefat sebebi Tebii cicek Defn yeri Sen Deni bazilikasi Atasi XV Ludovik Anasi Marie Leszczynska Heyat yoldasi Infant Filipp 1739 1759 Usaqlari Princess Isabella of Parma Ferdinando I Duke of Parma Parmali Mariya Luiza Teltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Heyati 2 Ovladlari 3 Qalereya 4 Menbe 4 1 Edebiyyat 4 2 IstinadlarHeyatiredakte14 avqust 1727 ci ilde ekiz bacisi Henretta ile birlikde Versal sarayinda dunyaya geldi Atasi Fransa krali XV Ludovik anasi ise Rec Pospolita krali Stanislav Lessinskinin qizi Mariya Lessinskidir 27 aprel 1737 ci ilde bas tutan merasimle veftiz edildi Kralin qanuni nigahindan dogulan ilk qizi ve en boyuk ovladi olan Luiza Yelizaveta sarayda Madame Royale Madame Premiere olaraq taninirdi 1739 cu ilin fevralinda hele 11 yasinda iken atasinin emisi olan Ispaniya krali V Filippin oglu infant Filipple nisanlandi Ancaq bu evlilik fransizlar terefinden cox regbet qazanmadi Cunki infant Filipp taxt sirasinda cox geride idi ve gelecekde taxta cixmaq sansi cox az idi Butun bunlara baxmayaraq Luiza Yelizaveta 26 avqust 1739 cu ilde Versal sarayinda kecirilen formal bir merasimle nigahlandi Nigahin ardindan Madame Infante olaraq adlandirilan Luiza Yelizaveta hemin ilin sentyabrinda Ispaniyaya yola dusdu Madrid yaxinliginda gorusen cutluyun temteraqli toy merasimi 25 oktyabr 1739 cu ilde bas tutdu Madridde kecirdiyi ilk gunler kral V Filipp ve eriyle munasibetleri yaxsi idi Ancaq kralica Izabella Farneze ile munasibetleri cox pis idi Buna baxmayaraq eri infant Filippin simali Italiyadaki mulklerden birini ele kecire bilmesi ucun her ikisi de elinden geleni etdi Nehayet Avstriya irsi ugrunda muharibeye son qoyan Axen sulhune 1748 esasen Ispaniya kralligi Parma Pyacentsa ve Qvastalla mulklerine sahiblendiler Fransa krali XV Ludovikin tezyiqi ile butun bu mulkler kurekeni infant Filippe verildi Belece Luiza Yelizaveta atasinin da desteyile Parma hersoginasi unvani aldi Derhal atasina tesekkur meqsedile Fransaya yola dusen Luiza Yelizaveta burada qaldigi muddet boyunca atasiyla dovlet meseleleri barede gorusub muzakireler apardi Ustelik Parma hersoqluguna destek meqsedile atasindan 200 min frank mebleginde maddi destek de aldi 18 oktyabr 1749 cu ilde Versaldan ayrildi ve yaninda fransiz xidmetci heyeti yuklu miqdarda lel cevahirat ve geyim apardi 1749 cu ilin dekabrinda Luiza Yelizaveta ve yaninda getirdiyi ispan ve fransiz xidmetcileri Parma hersoqlugunda eri terefinden temteraqla qarsilandi Dovlet isleriyle yaxindan mesgul olan Luiza Yelizaveta daima fransiz maraqlarini qorudu Ustelik sarayda eri infant Filipp de daxil olmaqla her kes fransizca danisirdi Bu ise yerli eyan ve ehalinin naraziligina sebeb olmusdu 1752 ci ilde ekiz bacisi Henrettanin vefati sebebile Fransaya yollandi ve bir ile yaxin muddet burada qaldi Bu muddet erzinde Parmadaki maliyye problemlerini hell etmek meqsedile hem Ispaniya hem de Fransa hokumetleriyle yazismalar apardi Nehayet 1753 cu ilde baglanan muqavileyle 25 min frank mebleginde yardim ala bildi 1753 cu ilin oktyabrinda Parmaya qayidan Luiza Yelizaveta artiq olkedeki fransiz tesirini resmi hala cevirdi ve Parma hersoqlugu resmi olaraq Frana taxt tacinin vassalina cevrildi Bundan sonraki illerde yegane oglunun emin amanliqla taxta cixmasini temin etmek hetta mumkundurse oglunu daha boyuk bir taxta namized olaraq ireli surmek ve qizlarina elverisli siyasi evlilikler planlamaq ucun calisdi Bu meqsedle Fransa ve Avstriya arasinda baglanan 1756 ci il tarixli Versal sulhunu destekledi ve oglunu Hollandiyadaki mulklerin varisi olaraq gosterdi Mehz bu danisiqlara istirak etmek meqsdeile 1757 ci ilin sentyabrinda yeniden Fransaya yollandi Ancaq bu seyleri neticesiz qaldi Fransada oldugu muddet erzinde xestelenen Luiza Yelizaveta burada anasi terefinden qaygiyla baxildi Ancaq 6 dekabr 1759 cu ilde yoluxdugu cicek xesteliyi sebebile vefat etdi ve 27 mart 1760 ci ilde Sen Deni bazilikasinda ekiz bacisi Henrettanin yanina defn olundu Her ikisinin de mezari 1793 cu ilde Fransa inqilabi esnasinda dagidildi OvladlariredakteIzabella Avstriya hersoginasi I Ferdinand Parma hersoqu Mariya Luiza Ispaniya kralica konsortuQalereyaredakte nbsp Luiza Yelizaveta solda ve ekiz bacisi Henretta sagda 1737 ci il nbsp Luiza Yelizaveta ov geyiminde 1750 ci il nbsp Luiza Yelizaveta 1754 cu il nbsp Luiza Yelizaveta ve boyuk qizi Izabella Fontenblo sarayinda 1750 ci il nbsp Luiza Yelizaveta ve oglu Ferdinand Portret onun olumunun ardindan bacilarinin sifarisiyle 1787 ci ilde hazirlanmisdir nbsp Luiza Yelizaveta ailesiyle 1756 ci il Soldan saga oglu Ferdinand qizi Mariya Luiza ozu eri Infant Filipp qizi Izabella ve usaqlarin baxicisi MenberedakteEdebiyyatredakte Sanger Ernest Isabelle de Bourbon Parme la Princesse et la Mort Racine Brussels 2002 Zielinski Ryszard Polka na francuskim tronie Czytelnik 1978 Istinadlarredakte 1 2 3 4 RKDartists nid 1 2 3 4 Lundy D R Louise Elisabeth de Bourbon The Peerage ing 1 2 Union List of Artist Names ing 2014 Menbe https az wikipedia org w index php title Luiza Yelizaveta Parma hersoginasi amp oldid 8126658