Cümhuriyyətsonrakı Azərbaycan ədəbiyyatını tədqiq edərkən mühacirət ədəbiyyatı ilə yanaşı legion ədəbiyyatı da Azərbaycan ədəbiyyatında bu və ya digər şəkildə öz əksini tapır. Mühacirətdə yaranan ədəbi-bədii nümunələrinin mövzu və problematikasını, əsasən vətən, xalq, milli məfkurə barədə düşüncələr yer alırdı ki, bu da Azərbaycanın milli müstəqilliyi, azadlığı uğrunda mübarizəni sönməyə qoymurdu. Azadlığın, müstəqilliyin milli ruhun Azərbaycan xalqının ideya-estetik, düşüncə-məfkurə yaddaşında yaşaması işində legion ədəbiyyatı özünəməxsus yer tutur. Məhdud dairədə yaranmasına və yayılmasına baxmayaraq legion ədəbiyyatı xalqı yenidən yaddaşına qaytardı; iyirmi il keçməsinə rəğmən xalqın azadlıq, müstəqillik duyğularını ifadə etdi, bolşevizmin əsarətinə, qadağalara, represiyyalara qarşı çıxdı. Bu cəhətdən Azərbaycan legion ədəbiyyatını siyası mühacirət dünyagörüşünün bədii əksetdirilməsi hesab etmək olar. Çünki legion ədəbiyyatı ideoloji, siyasi qidasını birbaşa siyasi mühacirətin nəzəri-ideoloji düşüncəsindən alırdı.
Legion ədəbiyyatının yaranmasında siyası məqamlar
Mühacirət ədəbiyyatı kimi, legion ədəbiyyatının da yaranması siyası proseslərlə bağlı idi. İkinci dünya müharibəsi illərində almanlara xeyli azərbaycanlı əsir düşmüş və yaxud şüurlu şəkildə almanlar tərəfə keçmişdilər. Azərbaycan legionerlərinin başçılarından olan F.Düdənginskinin verdiyi məlumatda deyilirdi. " Almaniya tərəfə keçən azəri türklərinin sayı 150 min, bütün türklərin və başqa qafqazlıların sayı isə milyona çatırdı". Təkcə azərbaycanlıların deyil, qeyri millətlərin də əsir düşənlərinin çoxluğu almanları bir legion ətrafında birləşdirmənin zərurətinə inandırmış və legionlar təşkil olunmuşdu. Legionların təşkil olunmasında siyasi mühacirətin Sovetlərinin sonunun gəlib çatması və Azərbaycanın yenidən öz milli müstəqilliyinə qovuşması ideyası da mühüm iş görmüşdü. Belə bir siyasi-ideoloji təşkilatmanın ardından legionçuların ədəbi, bədii düşüncəsinin yaranması tamamilə qanunauyğun idi və Azərbaycan legionçularının həm öz yaradıcılığında, həm də müxtəlif şairlərin əsərlərində öz ifadəsini tapırdı.
Legion ədəbiyyatında janr və mövzu
Legion ədəbiyyatını mühacirət, mühacirət ədəbiyyatını isə sovet Azərbaycanında yaranan ədəbi nümunələrdən ayrı təsəvvür etmək mümkün deyildir. Bu nümunələr legion həyatı yaşamış, özlərini ictimai mücadilənin mərkəzində hiss etmiş, Vətən yadlarından xilas etmək haqqında düşünmüş vətənpərvərləri ürək düöyüntüləri, könül çırpıntıları olmaqla yanaşı, həm də xalqın, millətin ictimai ideallarının ifadəsidir. Bu cəhətdən də legion ədəbiyyatı mühacirət ədəbiyyatınıın bir qolunu təşkil edir. Vətən, Ana, Torpaq, Azadlıq, Müstəqillik, milli şüur və düşüncə və s. kimi ictimai ideallar həm mühacirət, həm də legion yaradıcılığından qırmızı xətt kimi keçir.
Azərbaycan legion ədəbiyyatında poeziya janrı aparıcı janr olaraq diqqəti çəkir. Bunlar içərsində həm hecada, həm də sərbəst olan şeirlərə rast gəlmək mümkündür. Legion həyatı yaşayanların yaradıcılığının baş mövzusunu isə Azərbaycanın müstəqilliyi, tezliklə işğaldan azad olmasına inam hissi tutur. Yazılan hekayə, məqalə, dram, felyetonlar, "Molla Nəsrəddin" ənənəsini yaşadan məzmunlu karikaturalar legion ədəbiyyatının çoxjanrlı və və müxtəlif formalı olduğunu təsdiq edir. Legionçu olan A.Bulaq, Daşqın, Gültəkin, Dəniz, Bəxtiyar, Qafarlı və b. poeziya, Şuşalı, Avaylı, Vulqan, Xaspolad bədii nəsr, felyeton və məqalələr sahəsində fəaliyyət göstərirdi.
Ədəbiyyat
Cəfərli M. Azərbaycan Legion ədəbiyyatı. Bakı. 2005.
Əhmədov B. Azərbaycan Legion ədəbiyyatının tədqiqinə töhfə. "525-ci qəzet",2005, 21 iyul
Cabbarlı N. Mühacirət və klassik ədəbi irs. Bakı.2003
Həsənova Ş. Mühacirət irsimizdən səhifələr. Bakı. 1994
Həşimova A. XXəsrin birinci yarısında Azərbaycan mühacirəti. Bakı.1992
Hüseynli T. Cavid və Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatşünaslığı. Bakı. 2004
Sultanlı V. Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı. Bakı.1998
Xarici keçidlər
Azərbaycan legion ədəbiyyatı
Mühacirət ədəbiyyatının təşəkküllü, problemləri, şəxsiyyətləri-III məqalə
Mənbə
↑ Əhmədov Bədirxan. XX yüzil Azərbaycan ədəbiyyatı: mərhələlər, istiqamətlər, problemlər. Bakı-2015, səh.550
May 08, 2022
legion, ədəbiyyatı, mündəricat, azərbaycanın, haqqında, nın, yaranmasında, siyası, məqamlar, janr, mövzu, ədəbiyyat, xarici, keçidlər, mənbəazərbaycanın, haqqında, redaktəcümhuriyyətsonrakı, azərbaycan, ədəbiyyatını, tədqiq, edərkən, mühacirət, ədəbiyyatı, ilə. Mundericat 1 Azerbaycanin Legion edebiyyati haqqinda 2 Legion edebiyyatinin yaranmasinda siyasi meqamlar 3 Legion edebiyyatinda janr ve movzu 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidler 6 MenbeAzerbaycanin Legion edebiyyati haqqinda RedakteCumhuriyyetsonraki Azerbaycan edebiyyatini tedqiq ederken muhaciret edebiyyati ile yanasi legion edebiyyati da Azerbaycan edebiyyatinda bu ve ya diger sekilde oz eksini tapir Muhaciretde yaranan edebi bedii numunelerinin movzu ve problematikasini esasen veten xalq milli mefkure barede dusunceler yer alirdi ki bu da Azerbaycanin milli musteqilliyi azadligi ugrunda mubarizeni sonmeye qoymurdu Azadligin musteqilliyin milli ruhun Azerbaycan xalqinin ideya estetik dusunce mefkure yaddasinda yasamasi isinde legion edebiyyati ozunemexsus yer tutur Mehdud dairede yaranmasina ve yayilmasina baxmayaraq legion edebiyyati xalqi yeniden yaddasina qaytardi iyirmi il kecmesine regmen xalqin azadliq musteqillik duygularini ifade etdi bolsevizmin esaretine qadagalara represiyyalara qarsi cixdi Bu cehetden Azerbaycan legion edebiyyatini siyasi muhaciret dunyagorusunun bedii eksetdirilmesi hesab etmek olar Cunki legion edebiyyati ideoloji siyasi qidasini birbasa siyasi muhaciretin nezeri ideoloji dusuncesinden alirdi 1 Legion edebiyyatinin yaranmasinda siyasi meqamlar RedakteMuhaciret edebiyyati kimi legion edebiyyatinin da yaranmasi siyasi proseslerle bagli idi Ikinci dunya muharibesi illerinde almanlara xeyli azerbaycanli esir dusmus ve yaxud suurlu sekilde almanlar terefe kecmisdiler Azerbaycan legionerlerinin bascilarindan olan F Dudenginskinin verdiyi melumatda deyilirdi Almaniya terefe kecen azeri turklerinin sayi 150 min butun turklerin ve basqa qafqazlilarin sayi ise milyona catirdi Tekce azerbaycanlilarin deyil qeyri milletlerin de esir dusenlerinin coxlugu almanlari bir legion etrafinda birlesdirmenin zeruretine inandirmis ve legionlar teskil olunmusdu Legionlarin teskil olunmasinda siyasi muhaciretin Sovetlerinin sonunun gelib catmasi ve Azerbaycanin yeniden oz milli musteqilliyine qovusmasi ideyasi da muhum is gormusdu Bele bir siyasi ideoloji teskilatmanin ardindan legioncularin edebi bedii dusuncesinin yaranmasi tamamile qanunauygun idi ve Azerbaycan legioncularinin hem oz yaradiciliginda hem de muxtelif sairlerin eserlerinde oz ifadesini tapirdi 1 Legion edebiyyatinda janr ve movzu RedakteLegion edebiyyatini muhaciret muhaciret edebiyyatini ise sovet Azerbaycaninda yaranan edebi numunelerden ayri tesevvur etmek mumkun deyildir Bu numuneler legion heyati yasamis ozlerini ictimai mucadilenin merkezinde hiss etmis Veten yadlarindan xilas etmek haqqinda dusunmus vetenperverleri urek duoyuntuleri konul cirpintilari olmaqla yanasi hem de xalqin milletin ictimai ideallarinin ifadesidir Bu cehetden de legion edebiyyati muhaciret edebiyyatiniin bir qolunu teskil edir Veten Ana Torpaq Azadliq Musteqillik milli suur ve dusunce ve s kimi ictimai ideallar hem muhaciret hem de legion yaradiciligindan qirmizi xett kimi kecir Azerbaycan legion edebiyyatinda poeziya janri aparici janr olaraq diqqeti cekir Bunlar icersinde hem hecada hem de serbest olan seirlere rast gelmek mumkundur Legion heyati yasayanlarin yaradiciliginin bas movzusunu ise Azerbaycanin musteqilliyi tezlikle isgaldan azad olmasina inam hissi tutur Yazilan hekaye meqale dram felyetonlar Molla Nesreddin enenesini yasadan mezmunlu karikaturalar legion edebiyyatinin coxjanrli ve ve muxtelif formali oldugunu tesdiq edir Legioncu olan A Bulaq Dasqin Gultekin Deniz Bextiyar Qafarli ve b poeziya Susali Avayli Vulqan Xaspolad bedii nesr felyeton ve meqaleler sahesinde fealiyyet gosterirdi 1 Edebiyyat RedakteCeferli M Azerbaycan Legion edebiyyati Baki 2005 Ehmedov B Azerbaycan Legion edebiyyatinin tedqiqine tohfe 525 ci qezet 2005 21 iyul Cabbarli N Muhaciret ve klassik edebi irs Baki 2003 Hesenova S Muhaciret irsimizden sehifeler Baki 1994 Hesimova A XXesrin birinci yarisinda Azerbaycan muhacireti Baki 1992 Huseynli T Cavid ve Azerbaycan muhaciret edebiyyatsunasligi Baki 2004 Sultanli V Azerbaycan muhaciret edebiyyati Baki 1998Xarici kecidler RedakteAzerbaycan legion edebiyyati Muhaciret edebiyyatinin tesekkullu problemleri sexsiyyetleri III meqaleMenbe Redakte 1 2 3 Ehmedov Bedirxan XX yuzil Azerbaycan edebiyyati merheleler istiqametler problemler Baki 2015 seh 550 Menbe https az wikipedia org w index php title Legion edebiyyati amp oldid 4403631, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpeg.html){kind=link}