Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bel — dünyada geniş yayılmış kənd təsərrüfatı aləti. Bel aləti tətbiq sahəsindən və coğrafi yerdən, torpağın keyfiyyətindən asılı olaraq müxtəlif forma və quruluşa malik əmək alətlərindəndir.
Ən’ənəvi qalaqlı bellər bir qayda olaraq, təpkəncli (bir saplı) düzəldilirdi. Forma etibarilə onlar xış gavahınını xatırladırdı. Bu tip bellər, əsasən, Azərbaycanın düzənlik rayonlarında, xüsusilə bağ-bostan kimi kiçik torpaq sahələrinin bellənməsində və çəltik zəmilərinin əkilib becərilməsində daha çox tətbiq olunurdu.
Torpaq layının dərin qatlarını qazıb çevirə bildiyindən yumşaq torpaq sahələrini əkmək üçün «qalaqlı bel» bir növ xış və ya kotanı əvəz edirdi. Belin bu növü «şum beli» adlanır. Şumlama əməliyyatını yaxşı yerinə yetirə bilmək üçün onun qalağının sağ və ya sol küncləri «təpkən» adlanan qulaqcıqla tamamlanırdı. Bellərin zavodda kütləvi istehsal olunduğundan «zavod», yaxud «rus» beli XX əsrdə geniş yayıldı.
Azərbaycan ərazisində bel alətinin növləri
Quba-Xaçmaz bölgəsi əhalisi arasında bel «qazqır bel», «Quba beli», «Dərbənd beli», «ləzgi beli», Şirvanda «Navahı beli», Şəki-Zaqatala bölgəsində «Gülüstan beli», «Qarabağ beli», Naxçıvanda «Şərur beli», «Naxçıvan beli», Lənkəran-Astara bölgəsində «şuxm (şum) beli», «əyri bel», «xiling» və b. adlarla məlum idi.
Bunların hamısı tipoloji cəhətdən qalaqlı bel qrupuna aid edilir. XIX əsrin ikinci yarısından etibarən Azərbaycanın bir sıra bölgələrində «təpkəncli» dəmir bellər istifadə olmağa başlamışdır.
İstinadlar
- "Əkinçilik alətləri". 2021-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bel dunyada genis yayilmis kend teserrufati aleti Bel aleti tetbiq sahesinden ve cografi yerden torpagin keyfiyyetinden asili olaraq muxtelif forma ve qurulusa malik emek aletlerindendir Muxtelif formali bellerQazma beliBu adin diger istifade formalari ucun bax Bel deqiqlesdirme Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kurek deqiqlesdirme En enevi qalaqli beller bir qayda olaraq tepkencli bir sapli duzeldilirdi Forma etibarile onlar xis gavahinini xatirladirdi Bu tip beller esasen Azerbaycanin duzenlik rayonlarinda xususile bag bostan kimi kicik torpaq sahelerinin bellenmesinde ve celtik zemilerinin ekilib becerilmesinde daha cox tetbiq olunurdu Torpaq layinin derin qatlarini qazib cevire bildiyinden yumsaq torpaq sahelerini ekmek ucun qalaqli bel bir nov xis ve ya kotani evez edirdi Belin bu novu sum beli adlanir Sumlama emeliyyatini yaxsi yerine yetire bilmek ucun onun qalaginin sag ve ya sol kuncleri tepken adlanan qulaqciqla tamamlanirdi Bellerin zavodda kutlevi istehsal olundugundan zavod yaxud rus beli XX esrde genis yayildi Azerbaycan erazisinde bel aletinin novleriQuba Xacmaz bolgesi ehalisi arasinda bel qazqir bel Quba beli Derbend beli lezgi beli Sirvanda Navahi beli Seki Zaqatala bolgesinde Gulustan beli Qarabag beli Naxcivanda Serur beli Naxcivan beli Lenkeran Astara bolgesinde suxm sum beli eyri bel xiling ve b adlarla melum idi Bunlarin hamisi tipoloji cehetden qalaqli bel qrupuna aid edilir XIX esrin ikinci yarisindan etibaren Azerbaycanin bir sira bolgelerinde tepkencli demir beller istifade olmaga baslamisdir Istinadlar Ekincilik aletleri 2021 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 21 Vikianbarda Bel ile elaqeli mediafayllar var