Kübra Quliyeva

Kübra Fərrux qızı Quliyeva — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu Azərbaycan dilinin dialektologiyası şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin dosenti.

Kübra Quliyeva
Kübra Fərrux qızı Quliyeva
Doğum tarixi	16 iyun 1954 (67 yaş)
Doğum yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Atası	Fərrux
Elm sahəsi	filologiya
Elmi dərəcəsi	filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
Elmi adı	aparıcı elmi işçi
İş yeri	Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu
Mükafatları	1. 2011-ci ildə “İlin ən yaxşı kitabları” - Biznes aləmi və işgüzar münasibətlər kitabına görə ADİU tərəfindən mükafatlandırılıb. 2. “Qızıl qələm” mükafatı laureatı 3. “Müqəddəs qələm” mükafatı laureatı.

Həyat və yardıcılığı

Quliyeva Kübra Fərrux qızı, Bakıda anadan olub. Orta təhsilini 198 №li məktəbdə alıb. Məktəbi bitirdikdən sonra 1972-ci ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinin Türk filologiyası bölməsınə daxil olub və 1977-ci ildə oranı müvəffəqiyyətlə bitirib. Təyinatla Quba rayonuna göndərilib, Qımıl-Qışlaq kənd orta məktəbində üç il Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi işləyib, 1980-ci ildə təyinat müddəti bitdiyi üçün Bakıya qayıdıb. 1981-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda işləyir.

1989–cu ildə "Azərbaycan dilinin Quba və Dərbənd dialektlərinin qədim türk leksik qatı" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib, filologiya elmləri namizədi, alim adı almışdır.

1993–1997-ci illlərdə Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun doktorantı olmuşdur və "Azərbaycan dili dialekt və şivələrinin qədim leksikası" adlı doktorluq mövzusu üzərində işləyir.İndiyə qədər müxtəlif elmi mənbələrdə 70-ə yaxın elmi məqaləsi çap olunub. "İraq-Türkman ləhcəsi" adlı monoqrafiyanın "Leksika" və "Lüğət" hissələrinin müəllifidir."Azərbaycan dilinin Quba-Dərbənd dialektlərinin qədim türk leksik qatı" adlı monoqrafiyası rus dilində çap olunmuş və dünyanın 20-dən çox kitabxanasına göndərilmişdir.2015-ci ildə Dilçilik İnstitutunun Dialektologiya şöbəsinin hazırladığı "Naxçıvan ləhcələrinin atlası" adlı kitabın müəlliflərindən biri və kitabın türk dilinə tərcüməçisidir.Respublikanın müxtəlif ali təhsil ocaqlarında, eləcə də Gəncə, Alma-Ata, Ufa, Qırğızıstanda keçirilən Ümumittifaq Türkoloji konfranslarda, Türkiyənin Adana, Əskişəhər, İzmir, Ankara, İstanbul şəhərlərində, Şimali Kipr Türk Respublikasında, Albaniyanın Tirana şəhəində, Macarıstanın paytaxı Budapeştə, Bosniyanın Sarayevo şəhərində, Tehranda keçirilən beynəlxalq simpozium və konfranslarda Azərbaycan dilinin tarixi, etimologiyası, Azərbaycan folkloru, Azərbaycan ədəbiyyatı, eləcə də dilin diğər sahələri və tədrislə bağlı müxtəlif mövzularda dəfələrlə elmi çıxışlar etmiş, diplomlar və sertifikatlar almış, məqalələri çap olunmuşdur.Hazırda Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır.K.Quliyeva elmi yaradıcılığı ilə yanaşı pedagoji fəaliyyətini də davam etdirir. 25 ildən çoxdur ki, dərs deyir, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin dosentidir. Müəllim olaraq işlədiyi müddətdə tələbələr üçün respublikada ilk dəfə "Türkçe okuma kitabı" (I nəşr 1999) və (II nəşr 2000), ali təhsilin bakalavr pilləsi üçün Azərbaycan və türk dillərində proqramlar çap etdirib, Türk dilində çap olunmuş proqramı respublikada türk dilinin tədrisi sahəsində ilk türkcə proqramdır. Tələbələrə dilin daha da mükəmməl öyrədilməsi, tərcümə mədəniyyəti və vərdişlərini aşılamaq məqsədilə 2007-ci ildə "Tərcümə mətnləri" kitabını nəşr etdirmişdir. Həmin kitabın daha mükəmməl II nəşri 2009-cu ildə çap olunmuşdur. K. Quliyevanın Azərbaycan, türk, rus və ingilis dillərində hazırladığı "Biznes aləmi və işgüzar münasibətlər" adlı kitabı da 2010-cu ildə çapdan çıxmış və mükafatlandırılmışdır.K.Quliyeva eyni zamanda bədii yaradıcılıqla da məşğul olur. Türkiyədə "Güneysu", "Beşparmak", "Dolunay" adlı jurnallarda, "Türk Dünyası Şairleri Antolojisi"nde seirləri dərç olunub. Azərbaycanda "Azərbaycan qadını", "Məhsəti" jurnallarında şeirləri, "Elm və həyat" jurnalında, "Ədəbiyyat və incəsənət", "Ana", "Elm", "Yurddaş", "Oğuz eli", "Axısxanın səsi", Dərbəndin "Leninçi", Qubanın "Şəfəq" qəzetlərində şeirləri, tərcümələri, elmi və publisistik məqalələri çap olunub.

İrfan Ülkünün H.Əliyevə həsr olunmuş "Qızıl ulduzdan ayparaya doğru" kitabını Azərbaycan dilinə çevirib. Mehmet Altunbayın "Azadlığa uçan ilk türk" əsərini, Anadolu aşıqlarından topladığı şeirləri "Anadolu aşıqları" adı ilə çap etdirib.Onun ilk şeir kitabı "Duyğu yarpaqları" 2000-ci ildə çapdan çıxıb. Hazırda ikinci şeir kitabı olan "Kaş ki, həyatda iz qoya biləydim" çap olunmaq üzrədir. Bir neçə kitabını da çapa hazırlayır. Bir neçə şeir kitabının rəyçisi, redaktoru və tərtibçisi olmuşdur.K.Quliyevanın istər elmi, istərsə də bədii yaradıcılığı haqqında "Elm", "Ana", "Yurddaş", "Sabah" qəzetlərində dəfələrlə yazılmış, fəaliyyəti ilə bağlı Azərbaycan Milli Televiziyasında "Durnalar qayıdanda" verilişində təqdim olunmuşdur."Qızıl qələm" diplomu almışdır. Bədii yaradıcılığı ilə əlaqədar 2009-cu ildə "Qafqaz-Media" İctimai Birliyinin təsis etdiyi "Müqəddəs qələm", Azərbaycan elminin inkişafında göstərdikləri xidmətlərə görə 2010-cu ildə Fəcre-Sübhane-Muğan şirkətinin təsis etdiyi "Ziya" diplomu ilə təltif olunmuşdur. 2015-ci ildə "Türk dünyasına katkılarından dolayı" Bilkənd Universitetinin medalına layiq görülmüşdür. 2015-ci ildə Türkiyə Sanat Platformunun "2015 Türk dünyası Girişimci Lider Ödülü" kubokunu almışdır. 2015-ci ildə "Avropa Nəşr Mətbuat Evi"nin "Ən Yaxşı Vətənpərvər Tədqiqatçı Alim" qızıl medalına layiq görülmüşdür. Müxtəlif ensiklopedik nəşrlərdə haqqında yazılmışdır.

Monoqrafiyaları

• Древнетюркский лексический пласт Kубинско-Дербентского диалекта aзербайджанского языка. Bakı, Nurlan, 2007, 151 s.
• İraq – türkman ləhcəsi.
• Azərbaycan dilinin Naxçıvan dialektoloji atlası.

Avtoreferat

• Древнетюркский лексический пласт кубинского и дербентского диалектов Азербайджанского языка. Баку, 1989, 26 с.

Məqalələri

1. Azərbaycan dilinin Quba-Dərbənd arealındakı bir neçə arxaik söz haqqında.
2. Dialektlərin qədim leksikası.
3. Quba oykonimi və onun etimoloji izahı. Oktyabr inqilabı və Azərbaycan dilçiliyi.
4. Dərbənd fars sözüdürmü?.
5. Gəncə dialektində müşahidə edilən bir neçə söz haqqında. "Azərbaycanın qərb regionunun problemlərinə həsr olunmuş elmi-tədqiqat işlərinin yekunları" elmi-təcrübə konfransının materialları.
6. Quba-Dərbənd arealında qədim qohumluq münasibətləri bildirən sözlər. Azərbaycan dilçiliyinin aktual problemləri.
7. Azərbaycan dilinin Dərbənd dialektində bəzi leksik xüsusiyyətlər. Azərbaycan dili müasir mərhələdə.
8. Orxan adı haradan gəlmişdir?.
9. "Su" lekseminin variantları. Filologiya məsələləri.
10. M.Füzulinin "Leyli və Məcnun" poemasında işlənmiş qədim feillər.
11. Azərbaycan dili dialekt və şivələrində asemantikləşmiş köklər.
12. "Kitabi-Dədə Qorqud"да işlənən bəzi feillərin forma və semantik inkişafı tarixindən. "Kitabi-Dədə Qorqud" (məqalələr toplusu).
13. Türk dilinin tədrisi prosesində ortaya çıxan bir sıra obyektiv və subyektiv çətinliklər. Milli müstəqilliyimiz, milli dövlətçiliyimiz, milli dilimiz.
14. Türk ədəbi dili və azərbaycan dilinin dialektlərində paralel işlənən bir sıra feilllərin semantikası.
15. Mənəvi keyfiyyətləri ifadə edən bir sıra sifətlərin semantikası.
16. Azərbaycanda türk dilinin tədrisində ortaya çıxan problemlər.
17. Dialektlərdəki bir sıra qədim sifətlərin semntikası. Tədqiqlər .
18. Bir sözün mənşəyi haqqında. Prof. A.A. Axundovun 70 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi konftansın materialları. Tədqiqlər.
19. Azərbaycan dilinin disalekt və şivələrində və müasir türk dilində paralel işlənən bir sıra feilllər haqqında. Tədqiqlər.
20. Cənub –qərb şivələrində müasir azərbaycan dilində işlənməyən qədim sözlər.
21. Gəncəbasar şivələrində sifətin dərəcələrinin ədəbi dildən fərqli formaları Tədqiqlər.
22. Ayrım şivəsində düzəltmə sifətləri əmələ gətirən şəkilçilərə tarixilik nöqteyi -nəzərindən baxış Tədqiqlər.
23. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələri və XIII əsr türk şeirində (Yunus Əmrə) təsadüf olunan bir sıra sözlərin etimologiyası "Dünyada yeni inkişaf meylləri və türk dünyası" Beynəlxalq simpozium .
24. Azərbaycan dili dialekt və şivələrindəki bir sıra əvəzliklərin leksik-semantik təhlili Türkologiya.
25. Nizami Gəncəvinin "İskəndərnamə" əsərində Şərq-Qərb prizmasında ideal hakim surəti.
26. Azərbaycan dili dialekt və şivələri və Yunus Əmrə şeirlərində işlənmiş bir sıra sifətlər Böyük türk şairi Yunus Əmrənin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş "Yaşayan Yunus Əmrə" Beynəlxalq Elmi konfransının materialları.
27. Dillərin ilk yaranma dövrlərinə təsadüf edən bir sıra köklər və onların başqa sistemli dillərdə təzahürü Yazaryazi.
28. Azərbaycan dili dialekt və şivələri və Yunus Əmrə şeirlərində işlənmiş bir sıra sifətlə Yunus Əmrə Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında.

Xarici dillərdəki məqalələri

1. Dilin eskiliğinin korunmasında folklorun rolü. "Azerbaycanşinaslık: Geçmişi, bugünü ve geleceği" Uluslararası Sempozyumu.

1. Azeri Türkçesi ve tatar dilinde paraleller, onların kökenbilim açısından açıklanması.
2. Türkçe΄de Fars kökenli alıntı kelimeler. II.Uluslararası Türk-İran Dil ve Edebiyat İlişkileri Sempozyumu.
3. Safeviler döneminde Azerice ve Şah İsmayil Hatayinin şiirlerinde bir kısım zamirlerin kullanma durumları I.Uluslararası Türk-İran Dil ve Edebiyat İlişkileri Sempozyumu.
4. Azeri ağızları ve çağdaş Tatar dilinde kullanılan bir kısım eski Türk kökenki kelimelerin dilbilim ve kökenbilim açısından açıklanması. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi.
5. Nizami Gencevinin "İskendername" eserinde Doğu-batı süzgecinde İdeal Hakim sureti. UDEK Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı. Bildiri Kitabı. Tirana, 2012. s.125–133.
6. Eski Türk Yazıtları ve Azeri Ağızları 8. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal bilimler Kongresi –Türk Dünyasında Muhtemel İş birliği Alanları, Celalabat-Kırgizistan, İstanbul, 2011, s. 865–870.
7. Eski Türk Asıllı Şahıs İsimleri 9. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi 2. Cilt. Azerbaycan, İstanbul, 2011 s. 456–460.
8. Karacaoğlanın şiirleri üzerine bir kaç not daha. Karacaoğlan – Çukurova Halk Külıtürü Sempozyumu. Adana, 1993, s.107–112.
9. Karacaoğlan ve Şah İsmayil Hatayinin halk şiiri uslubunda yazdıkları şiirleri arasında benzerlik. Uluslararası Karacaoğlan ve Çukurova Kalk Kültürü sempozyumu Bildiriler, Adana, 1990, s.66–73.
10. Роль диалектной лексики в изучении истории Азербайджанского языка. Труды конференции молодых ученых Академии Наук "Великий Октябрь и современность: Актуальные проблемы обществоведения", Баку, 1988, с. 217–219.
11. Лексические параллели в азербайджанском языке и в восточно– Анатолийских диалектах турецкого языка. Вопросы тюркского языознания.Материалы Первой Межреспубликанской конфренции молодых– лингвистов–тюркологов. Алма-Ата, 1985, c. 92–94.
12. Роль слова Куба в Башкирской и aзербайджанской ономастике. Проблемы духовной культуры тюркских нарадов СССР, Уфа, 1991, с.151.-153.
13. Ареал распространения топокомпонента сай/чай в тюркских языках. Tarixi və tətbiqi dilçilik. Bakı, 1993, s.31–33.
14. Отражение процесса асемантизации в диалектах и говорах Азербайджанского языка. Türkologiya, № 1–2, Bakı, 2003, s. 69 – 80.
15. A number of roots found in the first periods of language establishment and their manifestation in the languages of other systems​​ Czuczor-Fogarasi Tanácskozás
16. Memory Türkologiya, Bakı, 2007, № 3–4, s. 106–110. Prof. A. Axundov

Tezisləri

1. Quba-Dərbənd zonasının bəzi toponimlərinin mənşəyi. Azərbaycan onomastikası problemlərinə dair konfransın materialları.
2. Folklor materiallarında qədim sözlər. Gənc ədəbiyyatçıların respublika konfransı. (Məruzələrin tezisləri).
3. Baytal zoologiya termini haqqında. Azərbaycan terminologiyası problemləri.
4. Dialektlərin təsiri altında ədəbi dil normalarının pozulması halları haqqında bəzi qeydlər. 
5. İslam dininin Azərbaycan antroponimiyasına təsiri. Azərbaycan onomastikası problemləri.
6. Azərbaycan onomastikası problemləri.
7. Dialektologiyanın öyrənilməsi və tədrisinin əhəmiyyəti. "Texniki və ali məktəblərdə dillərin öyrənilməsinin müasir problemləri".
8. Dil və tariximizin inkişafında etnotoponimlərin rolu. Dil, etnos, etnonimiya.
9. Bir sıra qədim mürəkkəb leksik vahidlərdə sadələşmə.
10. Leksik bazanın zənginləşməsində məhsuldar şəkilçilərin rolu.
11. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələri və XIII əsr türk şerində təsadüf olunan bir sıra sözlərin etimoloji baxımdan izahı.
12. Eski şahıs adlarımız Dünyada yeni inkişaf meyllləri istiqamətində Türk dünyası, Azərbaycan və Türkiyə.
13. Ağızlar eski kelimeler kaynağı gibi XII. Uuslararası Türk dili kongresi .
14. Gəncəbasar şivələrində sifətin azaltma dərəcəsinin müstəqil leksik vahidlərlə ifadəsi Tədqiqlər.
15. Türkçenin eğitimi sırasında ortaya çıkan problemler Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu.
16. Azərbaycan dili dialekt və şivələrində qədim əvəzliklər Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri.
17. Nizami Gencevinin "İskendername" eserinde Doğu-batı süzgecinde İdeal Hakim sureti. UDEK Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı.
18. Azeri ağızları ve çağdaş Tatar dilinde kullanılan bir kısım eski Türk kökenki kelimelerin dilbilim ve kökenbilim açısından açıklanması.
19. Türkçe΄de Fars kökenli alıntı kelimeler II.Uluslararası Türk-İran Dil ve Edebiyat İlişkileri Sempozyumu.

Kitablar

Dərs vəsaitləri

• Türkçe Okuma Kitabı .
• Türkçe Okuma Kitabı (Təkrar nəşr).
• Tərcümə mətnləri
• Tərcümə mətnləri
• Biznes aləmi və işgüzar münasibətlər.

Proqram və tövsiyələri

1. Türk dili Abituriyent. № 6.
2. Türk dili Abituriyent. № 6.
3. Türk dili Abituriyent. № 6.
4. Türk dili Abituriyent. № 6.
5. Türk dili Abituriyent. № 6.
6. Türk dili Abituriyentin 2-ci sayına əlavə.
7. Müasir türk dili proqramı (Qeyri-ixtisas fakültələrində ali təhsilin bakalavr pilləsi üçün) (Azərbaycan dilində) .
8. Türk Dili (Türkiye Türkçesi. Program) (Fen ve ekonomi fakültelerinde yüksek öğretimin bakalavr kademesi için) (Türk dilinde).
9. Türk dili proqramı (Baloniya sisteminə görə)
10. Azərbaycan dilinin Naxçıvan dialektoloji atlasının proqramı.

Redaktor və rəyçi

• Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti fənni üzrə proqram
• S.Zülfüqarlı Azərbaycan dili. (Ali məktəblərin rus bölmələri üçün dərslik)
• С. Zülfüqarlı Аzərbaycan dili. (Ali məktəblərin rus bölmələri üçün dərslik)
• S.Zülfüqarlı Azərbaycan dili. (Ali məktəblərin rus bölmələri üçün dərslik)
• Azərbaycan dili fənni üzrə proqram .
• T.Əbdülhəsənli, S.Zülfüqarlı Azərbaycan dili və ədəbiyyatı.
• T.Əbdülhəsənli, A.Hüseynova Azərbaycan dili .
• İşgüzar yazışmalar fənni üzrə tədris proqramı Bakı, 2014, 14 səh.(Rəyçi)

 Qəzet məqalələri və publisistik yazıları

1. Azərbaycan alimi haqqında Ədəbiyyat və incəsənət,
2. İnsanlıq borcu Dərbənd.
3. Hamilik xeyirxah işdir. "Elm" qəzeti.
4. Dərbənd fars sözüdürmü? Dərbənd, "Leninçi" qəzeti.
5. Quba oykonimi haqqında mülahizələr. Quba, "Şəfəq"qəzeti.
6. Yaşamağa dəyər ömür (М. İslamovun 75 illiyi münasibəti ilə) Tədqiqlər.
7. Ömür ağacından bir neçə yarpaq. (S.Behbudovun 70 illiyi münasibəti ilə) Tədqiqlər 2.
8. Çox böyük hünərdir sevmək sevilmək, böyük səadətdir qəlblərə girmək.
9. Ötən faciələri unutmağa haqqımız yoxdur.
10. Gözəl insanlar da həyatda çoxdur Kredo
11. Qəfil ölüm. Vedibasar.

Şeirləri

Çap olunmuş şeir kitabları

• Duyğu yarpaqları.

Şeir kitablarının redaktoru, rəyçisi və tərtibatçısı

1. S.İbrahimqızı "Məni də özünlə apar".
2. Kamil Sadıqoğlu "Sən demə qəm, kədər yoldaşmış mənə".
3. Məsumə Quliyeva "Bu böyük dünyada kiçik dünyam var".
4. Rəngbərəngdir ləçəkləri çiçəyin.
5. Nağıl kimi şipşirindi bu dünya..

Çap olunmuş şeirləri

1. Rəngbərəngdir ləçəkləri çiçəyin.
2. Nağıl kimi şipşirindi bu dünya.
3. Şeirlər. Könül, 11 avqust 2009, № 11 (076).
4. Türk Dünyası Şairleri Antololojisi.
5. Dem vakti.
6. Avrasya şairleri antolojisi.

Тərcümələri

1. Anadolu aşıqları.
2. М.Altunbay "Azadlığa uçan ilk türk".
3. İrfan Ülkü "Qızıl ulduzdan hilala doğru".
4. Molla Nəsrəddinin Çin-Uyğur sərgüzəştləri Ədəbiyyat və incəsənət.
5. Aşıqlar Oğuz eli.
6. М.Altunbayın "Azadlığa uçan ilk türk" romanından parçalar.
7. Pyotr Qradov. Ailə yükünü daşıyan adam.
8. Ötən faciələri unutmağa haqqımız yoxdur.

 Haqqında yazıları

1. Ömrün mənası.
2. Mənalı həyat yolu.
3. Məleykə Göycəli XX–XXI əsrin yaradıcı və ziyalı insanları.
4. Qəzənfər Kazımov.
5. Maral Əliqızı Azərbaycan ziyalıları.
6. Səmimiyyətlə dolu misralar.
7. Yorulmaz tədqiqatçı.
8. Az.Tv. "Durnalar qayıdanda" .

Xarici keçidlər

Türk dünyasında ilk böyük dil atlası

Dosent Kübra Quliyeva Azərbaycan Türkcəsi şöbəsinin qonağı olub 2015-08-21 at the Wayback Machine

Kübra Fərrux qızı Quliyeva

Quliyeva Kübra Fərrux qızı

İstinadlar

1. Quliyeva Kübra Fərrux qızı
2. Древнетюркский лексический пласт Kубинско-Дербентского диалекта aзербайджанского языка. Bakı, Nurlan, 2007, 151 s.
3. İraq – türkman ləhcəsi. Bakı, Nurlan, 2004, 408 s. (kollektiv)
4. Azərbaycan dilinin Naxçıvan dialektoloji atlası. Bakı, "Elm və təhsil", 2015, 308 s. (kollektiv)
5. Древнетюркский лексический пласт кубинского и дербентского диалектов Азербайджанского языка. Баку, 1989, 26 с.
6. Azərbaycan dilinin Quba-Dərbənd arealındakı bir neçə arxaik söz haqqında. Аzərb.SSR, ЕА "Xəbərlər", Bakı, 1984, № 4, s. 55–57.
7. Dialektlərin qədim leksikası. Elm və həyat, 1985, № 10, s. 20–21.
8. Quba oykonimi və onun etimoloji izahı. Oktyabr inqilabı və Azərbaycan dilçiliyi, Bakı, 1987, s. .87–91.
9. Dərbənd fars sözüdürmü? Elm və həyat, 1987, № 9, s. 14–15.
10. Gəncə dialektində müşahidə edilən bir neçə söz haqqında. "Azərbaycanın qərb regionunun problemlərinə həsr olunmuş elmi-tədqiqat işlərinin yekunları" elmi-təcrübə konfransının materialları, Bakı, 1989, s. 216–217.
11. Quba-Dərbənd arealında qədim qohumluq münasibətləri bildirən sözlər. Azərbaycan dilçiliyinin aktual problemləri, Bakı, 1989, s.45–47.
12. Azərbaycan dilinin Dərbənd dialektində bəzi leksik xüsusiyyətlər. Azərbaycan dili müasir mərhələdə, Bakı, Elm,1990, s.32–34.
13. Orxan adı haradan gəlmişdir? Elm və həyat, 1991, № 4, s.18.
14. "Su" lekseminin variantları. Filologiya məsələləri: Nəzəriyyə və metodika. Bakı, 1995, s.36–38.
15. M.Füzulinin "Leyli və Məcnun" poemasında işlənmiş qədim feillər. Füzulinin dili. Bakı, 1997, s.180–185.
16. Azərbaycan dili dialekt və şivələrində asemantikləşmiş köklər. Tədqiqlər 3. Bakı, 1999, s.64–74.
17. "Kitabi-Dədə Qorqud"да işlənən bəzi feillərin forma və semantik inkişafı tarixindən. "Kitabi-Dədə Qorqud" (məqalələr toplusu), Bakı, 1999, s.245–248.
18. Türk dilinin tədrisi prosesində ortaya çıxan bir sıra obyektiv və subyektiv çətinliklər. Milli müstəqilliyimiz, milli dövlətçiliyimiz, milli dilimiz.Bakı, ADU, 2001, s.53–55.
19. Türk ədəbi dili və azərbaycan dilinin dialektlərində paralel işlənən bir sıra feilllərin semantikası. Şərqin aktual problemləri: Tarix və müasirlik. Bakı, 2001, s.184–186.
20. Mənəvi keyfiyyətləri ifadə edən bir sıra sifətlərin semantikası. Birinci Beynəlxalq Türkoloji Qurultay 75. Bakı, 2001, s.79–82.
21. Azərbaycanda türk dilinin tədrisində ortaya çıxan problemlər. Birinci Beynəlxalq Türkoloji Qurultay 75. Bakı, 2001, s.201–202.
22. Dialektlərdəki bir sıra qədim sifətlərin semntikası. Tədqiqlər 1. Bakı, 2001, s.48–55.
23. Bir sözün mənşəyi haqqında. Prof. A.A. Axundovun 70 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi konftansın materialları. Tədqiqlər, Bakı, 2002, s.101–102.
24. Azərbaycan dilinin disalekt və şivələrində və müasir türk dilində paralel işlənən bir sıra feilllər haqqında. Tədqiqlər 1, Bakı, 2003, s.189–194.
25. Cənub –qərb şivələrində müasir azərbaycan dilində işlənməyən qədim sözlər. Тədqiqlər 1.Bakı, 2003, s.183–194.
26. Gəncəbasar şivələrində sifətin dərəcələrinin ədəbi dildən fərqli formaları Tədqiqlər, Bakı, 2006, № 2, s. 195–198.
27. Ayrım şivəsində düzəltmə sifətləri əmələ gətirən şəkilçilərə tarixilik nöqteyi -nəzərindən baxış Tədqiqlər, Bakı, 2008, № 1, s.202–207.
28. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələri və XIII əsr türk şeirində (Yunus Əmrə) təsadüf olunan bir sıra sözlərin etimologiyası "Dünyada yeni inkişaf meylləri və türk dünyası" Beynəlxalq simpozium Bakı, Xəzər universiteti. 2009. s. 400–406.
29. Azərbaycan dili dialekt və şivələrindəki bir sıra əvəzliklərin leksik-semantik təhlili Türkologiya, Bakı, № 4, 2011, s. 47–55.
30. Nizami Gəncəvinin "İskəndərnamə" əsərində Şərq-Qərb prizmasında ideal hakim surəti. Nizami Gəncəvi- 870. Məqalələr toplusu, Bakı, 2012. s. 279–289.
31. Azərbaycan dili dialekt və şivələri və Yunus Əmrə şeirlərində işlənmiş bir sıra sifətlər Böyük türk şairi Yunus Əmrənin həyat və yaradıcılığına həsr olunmuş "Yaşayan Yunus Əmrə" Beynəlxalq Elmi konfransının materialları, Bakı, 2013, s.388–396.
32. Dillərin ilk yaranma dövrlərinə təsadüf edən bir sıra köklər və onların başqa sistemli dillərdə təzahürü Yazaryazi. Dergisi, Türkiye, 10 Mart, 2014,
33. Azərbaycan dili dialekt və şivələri və Yunus Əmrə şeirlərində işlənmiş bir sıra sifətlə Yunus Əmrə Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında, Bakı, 2014, s.492 −499.
34. Dilin eskiliğinin korunmasında folklorun rolü. "Azerbaycanşinaslık: Geçmişi, bugünü ve geleceği" Uluslararası Sempozyumu, 2015, Kars, s. 507–514.
35. Azeri Türkçesi ve tatar dilinde paraleller, onların kökenbilim açısından açıklanması. 12. Uluslararası Türk dünyası sosyal Bilimler Kongresi, 2. Cilt, Kazan-Tataristan, 30Ağusos-6 Eylül, 2014, s.1053–1056.
36. Türkçe΄de Fars kökenli alıntı kelimeler. II.Uluslararası Türk-İran Dil ve Edebiyat İlişkileri Sempozyumu, Tehran, 2014, s.56–57
37. Safeviler döneminde Azerice ve Şah İsmayil Hatayinin şiirlerinde bir kısım zamirlerin kullanma durumları I.Uluslararası Türk-İran Dil ve Edebiyat İlişkileri Sempozyumu, İstanbul, 2012. s. 671–680.
38. Azeri ağızları ve çağdaş Tatar dilinde kullanılan bir kısım eski Türk kökenki kelimelerin dilbilim ve kökenbilim açısından açıklanması. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, Bildiri kitabı 1, Saraybosna, 2013, s.515–520.
39. Nizami Gencevinin "İskendername" eserinde Doğu-batı süzgecinde İdeal Hakim sureti. UDEK Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı. Bildiri Kitabı. Tirana, 2012. s.125–133.
40. Eski Türk Yazıtları ve Azeri Ağızları 8. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal bilimler Kongresi –Türk Dünyasında Muhtemel İş birliği Alanları, Celalabat-Kırgizistan, İstanbul, 2011, s. 865–870.
41. Eski Türk Asıllı Şahıs İsimleri 9. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi 2. Cilt. Azerbaycan, İstanbul, 2011 s. 456–460.
42. Karacaoğlanın şiirleri üzerine bir kaç not daha. Karacaoğlan – Çukurova Halk Külıtürü Sempozyumu. Adana, 1993, s.107–112.
43. Karacaoğlan ve Şah İsmayil Hatayinin halk şiiri uslubunda yazdıkları şiirleri arasında benzerlik. Uluslararası Karacaoğlan ve Çukurova Kalk Kültürü sempozyumu Bildiriler, Adana, 1990, s.66–73.
44. Роль диалектной лексики в изучении истории Азербайджанского языка. Труды конференции молодых ученых Академии Наук "Великий Октябрь и современность: Актуальные проблемы обществоведения", Баку, 1988, с. 217–219.
45. Лексические параллели в азербайджанском языке и в восточно– Анатолийских диалектах турецкого языка. Вопросы тюркского языознания.Материалы Первой Межреспубликанской конфренции молодых– лингвистов–тюркологов. Алма-Ата, 1985, c. 92–94.
46. Роль слова Куба в Башкирской и aзербайджанской ономастике. Проблемы духовной культуры тюркских нарадов СССР, Уфа, 1991, с.151.-153.
47. Ареал распространения топокомпонента сай/чай в тюркских языках. Tarixi və tətbiqi dilçilik. Bakı, 1993, s.31–33.
48. Отражение процесса асемантизации в диалектах и говорах Азербайджанского языка. Türkologiya, № 1–2, Bakı, 2003, s. 69 – 80.
49. A number of roots found in the first periods of language establishment and their manifestation in the languages of other systems​​ Czuczor-Fogarasi Tanácskozás, Macarıstan, Budapeşt, 2012, s. 216–219.
50. Memory Türkologiya, Bakı, 2007, № 3–4, s. 106–110. Prof. A. Axundov
51. Quba-Dərbənd zonasının bəzi toponimlərinin mənşəyi. Azərbaycan onomastikası problemlərinə dair konfransın materialları, Bakı, 1986, s. 169–170.
52. Folklor materiallarında qədim sözlər. Gənc ədəbiyyatçıların respublika konfransı. (Məruzələrin tezisləri), Bakı, 1987, s. 113.
53. Baytal zoologiya termini haqqında. Azərbaycan terminologiyası problemləri, Bakı, АPİ, 1988, s. 20–21.
54. Dialektlərin təsiri altında ədəbi dil normalarının pozulması halları haqqında bəzi qeydlər. Azərbaycan nitq mədəniyyəti problemləri, Bakı, APİ, 1988, s.77–78.
55. İslam dininin Azərbaycan antroponimiyasına təsiri. Azərbaycan onomastikası problemləri. III, Bakı, 1990, s. 30–31.
56. О некоторых топонимах восточной зоны Азербайджана. Azərbaycan onomastikası problemləri, IV, Bakı, 1993, s.184–185.
57. Dialektologiyanın öyrənilməsi və tədrisinin əhəmiyyəti. "Texniki və ali məktəblərdə dillərin öyrənilməsinin müasir problemləri" Aliməktəblərarası elmi-praktik konfransı. Tezislər, Bakı, 1994, s. 16–17.
58. Dil və tariximizin inkişafında etnotoponimlərin rolu. Dil, etnos, etnonimiya. Bakı, 1994, с.10–11.
59. "Актуальные проблемы изучения гуманитарных наук". Тезисы докладов межвузовской научной конференции, посвященной 50-летию АПИ русского языка и литературы им. М.Ф.Ахундова. Баку. 1995. s.28.
60. "Актуальные проблемы изучения гуманитарных наук". Тезисы докладов межвузовской научной конференции, посвященной 50-летию АПИ русского языка и литературы им. М.Ф.Ахундова. Баку, 1995, s.29.
61. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələri və XIII əsr türk şerində təsadüf olunan bir sıra sözlərin etimoloji baxımdan izahı. Şərqşünaslığın aktual problemləri mövzusunda respublika elmi konfransının materıalları. Bakı, BDU,2004, s.347–348.
62. Eski şahıs adlarımız Dünyada yeni inkişaf meyllləri istiqamətində Türk dünyası, Azərbaycan və Türkiyə, АDİU, Bakı, 2004, s.175.
63. Ağızlar eski kelimeler kaynağı gibi XII. Uuslararası Türk dili kongresi İzmir, 2004, s .90.
64. Gəncəbasar şivələrində sifətin azaltma dərəcəsinin müstəqil leksik vahidlərlə ifadəsi Tədqiqlər, Bakı, 2006, № 1, s. 88.
65. Türkçenin eğitimi sırasında ortaya çıkan problemler Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu, Gazimagusa, K.K.T.C. 2008, s. 66.
66. Azərbaycan dili dialekt və şivələrində qədim əvəzliklər Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri. Beynəlxalq elmi konfransın materialları, Bakı, 2011. s. 274–275.
67. Nizami Gencevinin "İskendername" eserinde Doğu-batı süzgecinde İdeal Hakim sureti. UDEK Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı. Bildiri Özetleri. Tirana, 2012. s. 30–31
68. Azeri ağızları ve çağdaş Tatar dilinde kullanılan bir kısım eski Türk kökenki kelimelerin dilbilim ve kökenbilim açısından açıklanması. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, Bildiri Özetleri, Saraybosna, 2013, s.38–39.
69. Türkçe΄de Fars kökenli alıntı kelimeler II.Uluslararası Türk-İran Dil ve Edebiyat İlişkileri Sempozyumu, Tehran, 2014, s.56–57.
70. Türkçe Okuma Kitabı Bakı, Nurlan, 1999. 192 s.
71. Türkçe Okuma Kitabı (Təkrar nəşr). Bakı, 2001. 192 s.
72. Tərcümə mətnləri Bakı. Nurlan, 2007, 168 səh
73. Tərcümə mətnləri Bakı, ADİU, 2009, II nəşr 180 səh
74. Biznes aləmi və işgüzar münasibətlər Bakı, Nurlan, 2010, 107 səh.
75. Türk dili Abituriyent. № 6. Bakı, 1996. s.63–65. (Tövsiyələr) kollektiv
76. Türk dili Abituriyent. № 6. Bakı, 1996. s.62. (Proqram) kollektiv
77. Türk dili Abituriyent. № 6. Bakı, 1997. s.49. (Proqram) kollektiv
78. Türk dili Abituriyent. № 6. Bakı, 1998. s.40. (Proqram) kollektiv
79. Türk dili Abituriyent. № 6. Bakı, 1999. s.40. (Proqram) kollektiv
80. Türk dili Abituriyentin 2-ci sayına əlavə. Bakı, 1999. s.20–22. (Proqram) kollektiv
81. Müasir türk dili proqramı (Qeyri-ixtisas fakültələrində ali təhsilin bakalavr pilləsi üçün) (Azərbaycan dilində) Bakı, ADİU, 2003. 15 s.
82. Türk Dili (Türkiye Türkçesi. Program) (Fen ve ekonomi fakültelerinde yüksek öğretimin bakalavr kademesi için) (Türk dilinde). Bakı, ADİU, 2003. 16 с.
83. Türk dili proqramı (Baloniya sisteminə görə) Bakı, ADİU, 2008, 10 səh
84. Azərbaycan dilinin Naxçıvan dialektoloji atlasının proqramı Bakı, "Elm və təhsil", 2015, 102 s. (kollektiv)
85. Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti fənni üzrə proqram Bakı, 2014, 27 səh.(Elmi redaktor)
86. S.Zülfüqarlı Azərbaycan dili. (Ali məktəblərin rus bölmələri üçün dərslik) 2004, I nəşr (Elmi redaktor)
87. С. Zülfüqarlı Аzərbaycan dili. (Ali məktəblərin rus bölmələri üçün dərslik) 2006, II nəşr, 489 səh.(Elmi redaktor)
88. S.Zülfüqarlı Azərbaycan dili. (Ali məktəblərin rus bölmələri üçün dərslik) 2009, III. Nəşr 622 səh.(Elmi redaktor)
89. Azərbaycan dili fənni üzrə proqram Bakı, ADİU. 2007, 16 səh. (Rəyçi)
90. T.Əbdülhəsənli, S.Zülfüqarlı Azərbaycan dili və ədəbiyyatı Bakı. 2013, 450 səh.(Rəyçi)
91. T.Əbdülhəsənli, A.Hüseynova Azərbaycan dili Bakı. 2013, 187 səh.(Rəyçi)
92. İşgüzar yazışmalar fənni üzrə tədris proqramı Bakı, 2014, 14 səh.(Rəyçi)
93. Azərbaycan alimi haqqında Ədəbiyyat və incəsənət, 8 iyun, 1984.
94. İnsanlıq borcu Dərbənd, "Leninçi" qəzeti, 31 oktyabr, 1985.
95. Hamilik xeyirxah işdir. "Elm" qəzeti , 20 avqust, 1986.
96. Dərbənd fars sözüdürmü? Dərbənd, "Leninçi" qəzeti,, 30 may, 1987.
97. Quba oykonimi haqqında mülahizələr. Quba, "Şəfəq"qəzeti, 3 oktyabr, 1989.
98. Yaşamağa dəyər ömür (М. İslamovun 75 illiyi münasibəti ilə) Tədqiqlər, Bakı, Elm, 1999. С.281–285.
99. Ömür ağacından bir neçə yarpaq. (S.Behbudovun 70 illiyi münasibəti ilə) Tədqiqlər 2, Bakı, Elm, 2003. С.374 – 376.
100. Çox böyük hünərdir sevmək sevilmək, böyük səadətdir qəlblərə girmək. (R. Məhərrəmovanın 80 illiyi münasibəti ilə) Prof. Rəhilə Məhərrəmovaya С. 122.
101. Ötən faciələri unutmağa haqqımız yoxdur. Paritet 15–16 mart, 2001, № 30
102. Gözəl insanlar da həyatda çoxdur Kredo,21 iyul, 2002,№ 28 (693)
103. Qəfil ölüm. Vedibasar. 15–31 yanvar 2010, № 02 (165).
104. Duyğu yarpaqları. Bakı,Nurlan, 2000, 85 s.
105. S.İbrahimqızı "Məni də özünlə apar". Бакы, Нурлан, 2003, 50 с. (Redaktor)
106. Kamil Sadıqoğlu "Sən demə qəm, kədər yoldaşmış mənə". Bakı, Nurlan, 2009, 80 s. (tərtib edəni və redaktoru)
107. Məsumə Quliyeva "Bu böyük dünyada kiçik dünyam var". Bakı, Nurlan, 2010, 20 s. (tərtib edəni və redaktoru)
108. Rəngbərəngdir ləçəkləri çiçəyin. Bakı, Ozan, 2002.
109. Nağıl kimi şipşirindi bu dünya. Bakı, "Tural" NРМ, 2003, 248 с
110. Nağıl kimi şipşirindi bu dünya. Bakı, "Tural" NРМ, 2003
111. Şeirlər. Könül, 11 avqust 2009, № 11 (076).
112. Türk Dünyası Şairleri Antololojisi. Antalya, Sahilkitap, II c., 2013, s.589–590.
113. Dem vakti. Ankara, 2014, s.123–128
114. Avrasya şairleri antolojisi. Antalya, 2015, s.822–824.
115. Anadolu aşıqları Bakı, Azərnəşr, 1993. 166 s.
116. М.Altunbay "Azadlığa uçan ilk türk" Bakı, Maarif, 1994. 171 s.
117. İrfan Ülkü "Qızıl ulduzdan hilala doğru" 1994. 75 s.
118. Molla Nəsrəddinin Çin-Uyğur sərgüzəştləri Ədəbiyyat və incəsənət, 23 noyabr , 1993.
119. Aşıqlar Oğuz eli, 2 aprel 1992.
120. М.Altunbayın "Azadlığa uçan ilk türk" romanından parçalar "Yeni fikir" qəzeti, 4,11,18,25 fevral, 1993.
121. Pyotr Qradov. Ailə yükünü daşıyan adam. Ana, 19 noyabr,1993.
122. Ötən faciələri unutmağa haqqımız yoxdur. "Paritet" qəzeti, 15–16 mart, 2001.
123. Ömrün mənası. Ana,11 avqust, 1993, № 19.
124. Mənalı həyat yolu. Sabah, 25 iyun, 2002, № 07 (200).
125. Məleykə Göycəli XX–XXI əsrin yaradıcı və ziyalı insanları, Bakı, 2009, vhissə, s. 147
126. Qəzənfər Kazımov. Nə tez 50. İnternet.
127. Maral Əliqızı Azərbaycan ziyalıları. II hissə, Bakı, 2011, s. 148–150.
128. Səmimiyyətlə dolu misralar. Elm, 10 aprel 2001, № 7–8 (572–573).
129. Yorulmaz tədqiqatçı. Respublika, 15 may 2014, s.11.
130. Az.Tv. "Durnalar qayıdanda" 2004.