Bu məqalə Azərbaycan dilinə uyğun yazılmayıb və ya düzgün tərcümə edilməyib. |
| Kurt Vütrix | |
|---|---|
| alm. Kurt Wüthrich | |
| |
| Doğum tarixi | 4 oktyabr 1938[…](87 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Elm sahələri | kimya, fizika, riyaziyyat |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları | |
| scripps.edu/wuthrich/ | |
Kurt Vütrix (4 oktyabr 1938[…], Arberq[d]) — isveçrəli kimyaçı, 2002-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı.
Bioqrafiyası
| ]Əsas təhsilini Bern Universitetində kimya, fizika və riyaziyyat ixtisası üzrə alıb. 1964-cü ildə Bazel Universitetində doktorluq dərəcəsi almışdır. 1965–1967-ci illərdə Kaliforniya Universitetində (Berkli, ABŞ) Robert Konnik (İngilis dili) üçün çalışmışdır. Sonrakı iş (1967–1969 illər) biofizik Robert Şuman (İngilis dili) ilə Bell Laboratories-də (Murrey Hill, Nyu-Cersi, ABŞ) birgə aparıldı.
K. Vütrix 1969-cu ildə Sürixə (İsveçrə) qayıtdı və burada karyerasını ali texniki məktəbdə davam etdirdi. 1970-ci ildə fərdi dosent, 1972-ci ildə dosent, 1976-cı ildə dosent, 1980-ci ildə biofizika professoru vəzifələrini almışdır.
2002-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı Kurt Vütrix göstərdi ki, NMR- nüvə maqnit rezonansı bioloji makromolekullara tətbiq edilə bilər. Bu, yarım əsrdən çoxdur məlumdur ki, güclü sabit bir maqnit sahəsinə yerləşdirilən atomlar, zəif alternativ elektromaqnit sahəsi ilə üst-üstə düşür, müəyyən bir tezlikdə rezonans verir. Bu tezlik atomun özünün xüsusiyyətlərindən və onun hansı atomlarla əhatə olunmasından asılıdır. Nüvə maqnit rezonansı məlumatlarını şərh edərək, bir molekulun hansı atomlardan ibarət olduğunu başa düşmək və onların necə bağlandığını hesablamaq mümkündür. Lakin uzun müddət belə hesablamalar yalnız kiçik və nisbətən sadə molekullar üçün mümkün idi. 1985-ci ildə K. Vütrix hər bir rezonans siqnalının böyük molekulun hansı xüsusi atomundan gəldiyini müəyyən etmək üçün bir üsul hazırlaya bildi. K. Vütrix metodu həm də bir molekulun qonşu atomları arasındakı məsafəni hesablamağa, yəni son nəticədə onun quruluşunu təsəvvür etməyə imkan verir. İndi bir neçə min zülal molekulunun quruluşu məlumdur və məlumatların 15–20%-i K. Vütrix metodu ilə əldə edilmişdir. Bu kəşfə qədər iri molekulların strukturunu deşifrə etməyin yeganə yolu rentgen şüalarının difraksiya analizi idi, lakin bunun üçün tədqiq olunan maddə kristal formada olmalıdır. Kristal zülal əldə etmək mürəkkəb məsələdir və həmişə uğurlu alınmır, lakin NMR metodu zülalı məhlulda, ən təbii formada öyrənməyə imkan verir. İki metodun birləşməsi daha dəqiq nəticələr verirdi. K. Vütrix elmi dairələrdə təkcə mal-qara üçün deyil, həm də insanlar üçün ölümcül olan "yanlış zülallar" – prionlar, "dəli inək xəstəliyi"nin baş verməsindən məsul olan tədqiqatları ilə geniş tanınır.
Hal-hazırda Sürixdə laboratoriyaya rəhbərlik edir və eyni zamanda Skripps İnstitutunda (La Jolla, San Dieqo, ABŞ) struktur biologiya professorudur.
Şəxsi məlumatı
| ]2 aprel 2018-ci ildə doktor K. Vütrix Çin daimi yaşayış kartı aldıqdan sonra Çinin Şanxay şəhərində daimi yaşayış yeri aldı.
Mükafatları
| ]- Louise Gross Horvitz mükafatı — (1991 il)
- Louis-Jeantet mükafatına- Tibb üzrə — (1993 il)
- Kioto mükafatı — (1998 il)
- Otto Varburq medalına- (1999 il)
- Kimya üzrə Nobel Mükafatı — (2002 il)
- Utrext Universitetinin Bijvoet Biomolekulyar Tədqiqat Mərkəzindən Bijvoet medalını — (2008 il)
- Royal Society (ForMemRS) Xarici Təqaüdçüsü seçilmişdir — (2010 il)
- Beynəlxalq Fray Davamlılıq Mükafatına layiq görülüb – (2018 il).
İstinadlar
| ]- Kurt Wüthrich Biographical (ing.). Nobel Foundation.
- Kurt Wuthrich // Encyclopædia Britannica (ing.).
- www.ae-info.org (ing.).
- Universität Basel | Universität Basel. Дата обращения: 12 октября 2020. Архивировано 13 ноября 2008 года.
- Нобелевская премия по химии 2002. Дата обращения: 18 июня 2014. Архивировано 19 апреля 2015 года.
- Лауреат Нобелевской премии становится постоянным жителем Шанхая" . chinaplus.cri.cn . Проверено 2 апреля 2018 г.
- "Лауреат Нобелевской премии становится постоянным жителем Шанхая — SHINE" . СВЕТИТЬ . Проверено 2 апреля 2018 г.
- "Профессор Курт ВЮТРИХ | Жанте" . 1 октября 2017 г.)
- https://en.wikipedia.org/wiki/Kurt_W%C3%BCthrich
- ["Медаль Биджвоет" . Центр биомолекулярных исследований Биджвоет. Архивировано из оригинала 12 сентября 2017 года . Проверено 12 2017 г.]
- ["Члены Королевского общества" . Лондон: Королевское общество . Архивировано из оригинала 16 марта 2015 года.]
- ["Курт Вутрих, победитель премии Fray Award" . www.flogen.org .]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Kurt Vyutrex sehifesinden istiqametlendirilmisdir Bu meqale Azerbaycan diline uygun yazilmayib ve ya duzgun tercume edilmeyib Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra Azerbaycanca deyil sablonunu silmeyi unutmayin Kurt Vutrixalm Kurt Wuthrich 8206 Dogum tarixi 4 oktyabr 1938 1938 10 04 91 1 93 91 2 93 87 160 yas Dogum yeri Arberq d Isvecre Elm saheleri kimya 32 fizika 32 riyaziyyat Is yerleri Dyuk Universiteti Edinburq Universiteti Isvecre Federal Texnologiya Institutu Tehsili Bazel Universiteti Bern Universiteti 1957 1962 Uzvluyu Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Fransa Elmler Akademiyasi London Kral Cemiyyeti ABS Milli Elmler Akademiyasi 1992 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi Avropa Akademiyasi 1989 91 3 93 Mukafatlari 32 32 scripps edu wuthrich 160 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kurt Vutrix 4 oktyabr 1938 91 1 93 91 2 93 Arberq d isvecreli kimyaci 2002 ci ilde kimya uzre Nobel mukafati laureati Bioqrafiyasi redakte vikimetni redakte et Esas tehsilini Bern Universitetinde kimya fizika ve riyaziyyat ixtisasi uzre alib 1964 cu ilde Bazel Universitetinde doktorluq derecesi almisdir 91 4 93 1965 1967 ci illerde Kaliforniya Universitetinde Berkli ABS Robert Konnik Ingilis dili ucun calismisdir Sonraki is 1967 1969 iller biofizik Robert Suman Ingilis dili ile Bell Laboratories de Murrey Hill Nyu Cersi ABS birge aparildi K Vutrix 1969 cu ilde Surixe Isvecre qayitdi ve burada karyerasini ali texniki mektebde davam etdirdi 1970 ci ilde ferdi dosent 1972 ci ilde dosent 1976 ci ilde dosent 1980 ci ilde biofizika professoru vezifelerini almisdir 2002 ci ilde kimya uzre Nobel mukafati laureati Kurt Vutrix gosterdi ki NMR nuve maqnit rezonansi bioloji makromolekullara tetbiq edile biler Bu yarim esrden coxdur melumdur ki guclu sabit bir maqnit sahesine yerlesdirilen atomlar zeif alternativ elektromaqnit sahesi ile ust uste dusur mueyyen bir tezlikde rezonans verir Bu tezlik atomun ozunun xususiyyetlerinden ve onun hansi atomlarla ehate olunmasindan asilidir Nuve maqnit rezonansi melumatlarini serh ederek bir molekulun hansi atomlardan ibaret oldugunu basa dusmek ve onlarin nece baglandigini hesablamaq mumkundur Lakin uzun muddet bele hesablamalar yalniz kicik ve nisbeten sade molekullar ucun mumkun idi 1985 ci ilde K Vutrix her bir rezonans siqnalinin boyuk molekulun hansi xususi atomundan geldiyini mueyyen etmek ucun bir usul hazirlaya bildi K Vutrix metodu hem de bir molekulun qonsu atomlari arasindaki mesafeni hesablamaga yeni son neticede onun qurulusunu tesevvur etmeye imkan verir Indi bir nece min zulal molekulunun qurulusu melumdur ve melumatlarin 15 20 i K Vutrix metodu ile elde edilmisdir Bu kesfe qeder iri molekullarin strukturunu desifre etmeyin yegane yolu rentgen sualarinin difraksiya analizi idi lakin bunun ucun tedqiq olunan madde kristal formada olmalidir Kristal zulal elde etmek murekkeb meseledir ve hemise ugurlu alinmir lakin NMR metodu zulali mehlulda en tebii formada oyrenmeye imkan verir Iki metodun birlesmesi daha deqiq neticeler verirdi K Vutrix elmi dairelerde tekce mal qara ucun deyil hem de insanlar ucun olumcul olan yanlis zulallar prionlar deli inek xesteliyi nin bas vermesinden mesul olan tedqiqatlari ile genis taninir 91 5 93 Hal hazirda Surixde laboratoriyaya rehberlik edir ve eyni zamanda Skripps Institutunda La Jolla San Dieqo ABS struktur biologiya professorudur Sexsi melumati redakte vikimetni redakte et 2 aprel 2018 ci ilde doktor K Vutrix Cin daimi yasayis karti aldiqdan sonra Cinin Sanxay seherinde daimi yasayis yeri aldi 91 6 93 91 7 93 Mukafatlari redakte vikimetni redakte et Louise Gross Horvitz mukafati 1991 il Louis Jeantet mukafatina Tibb uzre 1993 il 91 8 93 Kioto mukafati 1998 il Otto Varburq medalina 1999 il 91 9 93 Kimya uzre Nobel Mukafati 2002 il Utrext Universitetinin Bijvoet Biomolekulyar Tedqiqat Merkezinden Bijvoet medalini 2008 il 91 10 93 Royal Society ForMemRS Xarici Teqaudcusu secilmisdir 2010 il 91 11 93 Beynelxalq Fray Davamliliq Mukafatina layiq gorulub 2018 il 91 12 93 Istinadlar redakte vikimetni redakte et 1 2 Kurt Wuthrich Biographical 160 ing Nobel Foundation 1 2 Kurt Wuthrich Encyclopaedia Britannica 160 ing www ae info org 160 ing Universitat Basel Universitat Basel Data obrasheniya 12 oktyabrya 2020 Arhivirovano 13 noyabrya 2008 goda Nobelevskaya premiya po himii 2002 Data obrasheniya 18 iyunya 2014 Arhivirovano 19 aprelya 2015 goda Laureat Nobelevskoj premii stanovitsya postoyannym zhitelem Shanhaya chinaplus cri cn Provereno 2 aprelya 2018 g Laureat Nobelevskoj premii stanovitsya postoyannym zhitelem Shanhaya SHINE SVETIT Provereno 2 aprelya 2018 g Professor Kurt VYuTRIH Zhante 1 oktyabrya 2017 g https en wikipedia org wiki Kurt W C3 BCthrich Medal Bidzhvoet Centr biomolekulyarnyh issledovanij Bidzhvoet Arhivirovano iz originala 12 sentyabrya 2017 goda Provereno 12 2017 g Chleny Korolevskogo obshestva London Korolevskoe obshestvo Arhivirovano iz originala 16 marta 2015 goda Kurt Vutrih pobeditel premii Fray Award www flogen org Menbe https az wikipedia org w index php title Kurt Vutrix amp oldid 8385920 Kateqoriyalar Vikipediya Azerbaycan diline uygunlasdirilmali meqaleler4 oktyabrda dogulanlar1938 ci ilde dogulanlarYasayan insanlarIsvecrede dogulanlarEdinburq Universitetinin muellimleriIsvecre Federal Texnologiya Institutunun muellimleriBazel Universitetinin mezunlariBern Universitetinin mezunlariLeopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasinin uzvleriFransa Elmler Akademiyasinin uzvleriLondon Kral Cemiyyetinin uzvleriABS Milli Elmler Akademiyasinin uzvleriAmerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin uzvleriMacaristan Elmler Akademiyasinin uzvleriAvropa Akademiyasinin uzvleriKimya uzre Nobel mukafati laureatlariLondon Kral Cemiyyetinin ecnebi uzvleriElifba sirasina gore alimlerGizli kateqoriya Vikipediya Vikidatada menbeleri olan meqaleler

