fbpx
Wikipedia

Krım şamı

?Krım şamı
Pinus nigra
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbəüstü:Çılpaqtoxumlular
Sinif:Qozadaşıyanlar
Yarımsinif:İynəyarpaqlılar
Sıra:İynəyarpaqlılar
Fəsilə:Şamkimilər
Cins:Şam ağacı
Növ: Krım şamı
Elmi adı
Pinus nigra

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
IPNI  ???
TPL 

Ümumi məlumat

Krım Şamı ağacdır, 20-40 m hündürlüyündədir, dirək gövdəsinin diametri 60 sm-ə çata bilir, çətiri geniş, dağınıq, yastı və dəyirmidir, üfüqi uzanmış budaqları ucdan yuxarı qalxandır, dirək gövdəsinin aşağı hissəsinədək qabığı qaradır, dərin-şırımlıdır, yuxarı hissəsində isə qırmızımtıldır. Cavan zoğları sarımtıl-qonuru rənglidir, parıldayandır. Tumurcuqları milvarıdır, iridir (16-35 mm), düzünədir, qatlanmayan pulcuqludur. Pulcuqvarı yarpaqları açıqsarı rənglidir, yarpaq qını boyda və yaxud da ondan uzundur. Yarpaq qını 18-26 mm uzunluqdadır. İynəyarpaqları tündyaşıl rənglidir, çox sıxdır, sərtdir və ucdan tikanlıdır, bir qədər əyiləndir, 8-12 sm, bəzən isə 18 sm-ə qədər uzunluqda və 1,6-2,1 mm enində olurlar. Hər bir dəstədə 2 ədəd tikanlı iynəyarpaq yerləşir. İynələrin en kəsiyində 2 dəstə boruları vardır. Qətran yolları parenximadadır. Qozaları uzunsov yumurtavarıdır, çox qısa saplaqlı və ya oturaqdır, dikdurandır, tək-tək və ya bir neçəsi (2-4 ədədi) bir yerdə topa halında olur, qəhvəyi, sarımtıl-qonuru rənglidir, parıldayandır, 5-12 sm uzunluqda, 4,5-7 sm enindədir. Qalxancığı demək olar ki, rombvarıdır, parıldayandır, qonuru-qırmızı, sarıdır, aydın görünən radial qabırğalıdır. Göbəkcik ovalvarıdır, qırmızı-qəhvəyi və ya boz rənglidir, qabarıq və itidir. Toxumları 5-7 mm uzunluqda, 4-5 mm enindədir, tündboz və ya demək olar ki, qaradır, bozumtul-qonuru və ya qara ləkəciklidir, qanadı 20-27 mm uzunluqda və qonuru rənglidir, 2 ilə yetişir. Bir kq-da 42 min ədəd toxum olur. 1000 ədəd toxumun kütləsi 16-26 q-dır. Cücərtilərin ləpəaltı hissəsi 40 mm-dək uzunluqda, 0,75 mm enində olmaqla çəhrayı-yaşıl rənglidir. Ləpələri sayca 8-ə yaxındır, forma etibarilə sapvarı-bizvarıdır, 20-30 mm uzunluqda, 0,75 mm enində, təpədən itidirlər, çılpaqdırlar. Cücərtilərin yarpaqları ləpələr kimidirlər, lakin onlardan bir qədər ensizdirlər, üzərində kiçik ağımtıl, yuxarıya istiqamətlənmiş çoxsaylı tikancıqlar vardır. Ləpəüstü buğum zəif inkişaf etmişdir. Cücərtilər tutqun-yaşıldırlar.

Yayıldığı ərazi

İstinadlar

  1. Şamların taksonomiyası,biomorfoloji və rentgenoloji xüsusiyyətləri M.R.Qurbanov,V.S.Fərzəliyev Bakı 2013

Xarici keçidlər

krım, şamı, pinus, nigraelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbəüstü, çılpaqtoxumlularsinif, qozadaşıyanlaryarımsinif, iynəyarpaqlılarsıra, iynəyarpaqlılarfəsilə, şamkimilərcins, şam, ağacınöv, elmi, adıpinus, nigravikinövlərdəsistematikaşəkilaxtarışıipni, mündəricat. Krim samiPinus nigraElmi tesnifatAlemi BitkilerSobeustu CilpaqtoxumlularSinif QozadasiyanlarYarimsinif IyneyarpaqlilarSira IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerCins Sam agaciNov Krim samiElmi adiPinus nigraVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiIPNI TPL Mundericat 1 Umumi melumat 2 Yayildigi erazi 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerUmumi melumat RedakteKrim Sami agacdir 20 40 m hundurluyundedir direk govdesinin diametri 60 sm e cata bilir cetiri genis daginiq yasti ve deyirmidir ufuqi uzanmis budaqlari ucdan yuxari qalxandir direk govdesinin asagi hissesinedek qabigi qaradir derin sirimlidir yuxari hissesinde ise qirmizimtildir Cavan zoglari sarimtil qonuru renglidir parildayandir Tumurcuqlari milvaridir iridir 16 35 mm duzunedir qatlanmayan pulcuqludur Pulcuqvari yarpaqlari aciqsari renglidir yarpaq qini boyda ve yaxud da ondan uzundur Yarpaq qini 18 26 mm uzunluqdadir Iyneyarpaqlari tundyasil renglidir cox sixdir sertdir ve ucdan tikanlidir bir qeder eyilendir 8 12 sm bezen ise 18 sm e qeder uzunluqda ve 1 6 2 1 mm eninde olurlar Her bir destede 2 eded tikanli iyneyarpaq yerlesir Iynelerin en kesiyinde 2 deste borulari vardir Qetran yollari parenximadadir Qozalari uzunsov yumurtavaridir cox qisa saplaqli ve ya oturaqdir dikdurandir tek tek ve ya bir necesi 2 4 ededi bir yerde topa halinda olur qehveyi sarimtil qonuru renglidir parildayandir 5 12 sm uzunluqda 4 5 7 sm enindedir Qalxancigi demek olar ki rombvaridir parildayandir qonuru qirmizi saridir aydin gorunen radial qabirgalidir Gobekcik ovalvaridir qirmizi qehveyi ve ya boz renglidir qabariq ve itidir Toxumlari 5 7 mm uzunluqda 4 5 mm enindedir tundboz ve ya demek olar ki qaradir bozumtul qonuru ve ya qara lekeciklidir qanadi 20 27 mm uzunluqda ve qonuru renglidir 2 ile yetisir Bir kq da 42 min eded toxum olur 1000 eded toxumun kutlesi 16 26 q dir Cucertilerin lepealti hissesi 40 mm dek uzunluqda 0 75 mm eninde olmaqla cehrayi yasil renglidir Lepeleri sayca 8 e yaxindir forma etibarile sapvari bizvaridir 20 30 mm uzunluqda 0 75 mm eninde tepeden itidirler cilpaqdirlar Cucertilerin yarpaqlari lepeler kimidirler lakin onlardan bir qeder ensizdirler uzerinde kicik agimtil yuxariya istiqametlenmis coxsayli tikanciqlar vardir Lepeustu bugum zeif inkisaf etmisdir Cucertiler tutqun yasildirlar Yayildigi erazi RedakteIstinadlar RedakteSamlarin taksonomiyasi biomorfoloji ve rentgenoloji xususiyyetleri M R Qurbanov V S Ferzeliyev Baki 2013Xarici kecidler Redaktehttp cbg org az aze content library html Arxivlesdirilib 2017 05 23 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Krim sami amp oldid 5982914, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.