Kraliça Yelezaveta adaları
Kraliça Yelezaveta adaları (ing. Queen Elizabeth Islands, fr. Îles de la Reine-Élisabeth - əvvələr Perri adalaarı və ya Parri arxiipelaqı) — Kanada Arktik arxipelaqının şimalında yerləşir. Kanadanın Nunavut və Şimal-Qərb əraziləri vilayətlərinə daxildir.
Kraliça Yelezaveta adaları | |
---|---|
ing. Queen Elizabeth Islands, fr. Îles de la Reine-Élisabeth | |
Ümumi məlumatlar | |
Adaların sayı | 2126 |
Ən böyük adası | [[Aksel-Heyberq Ellef-Rinqnes Amund-Rinqnes]] |
Ümumi sahəsi |
|
Hündür nöqtəsi | 2616 m |
Yerləşməsi | |
78°00′00″ şm. e. 100°00′00″ q. u. | |
Ölkə | Kanada |
Arxipelaq | |
Akvatoriya | |
| |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Adalar Şimal Buzlu okean akvatoriyasına daxildir. Ərazidən ardıcıllıq təşkil edən boğazlar sistemi keçir. Mak-Klur boğazı, Vaykaunt-Melvill boğazı, Barrou boğazı, Lankaster boğazı (hamısı birlikdə Parri boğazlar sistemini əmələ gətirir). Boğazlar boyunca Elsmir, Melvill, Devon, Kornuollis adaları yerləşir.
Arxipelaqın adının Kraliça Yelezaveta adaları olduqdan sonra cənub qərb adaları Şahzadə Ptrik, Melvill, Baterst, Borden, Makkenzi-Kral və Kornuollis Kraliça Yelezaveta adaları, digər adalar Kornuol Amund-Rinqnes, Aksel-Heyberq və Ellef-Rinqnes adaları Sverdrup adaları adlandırılır.
Ərazidə yerləşən adalarda hündürlük heçdə yüksək deyil əsasən 300–600 m, devon adasında hündürlüyü 1921 metrə çatan yaylalar vardır. Ən hündür yeri Babo pikidir (2616 m) və Elsmir adasında yerləşir. Adaların iqlimi çox sərtdir. Əsasən Arktik səhralarla örtülüdür.
Adaların ümumi sahəsi 419 061 km² təşkil edir. Adaların bir çoxu Adaların dünyada sahəsinə görə sıralamasına daxildir. Onlarda ən iriləri Elsmir (ada) və Devon (ada).
№ | Ada | daxil olduğu qrup | Ərazilər | Sahəsi, km² | Yeri Kanada | Yeri Dünyada | Kordinatlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Aleksandr (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 484 | 66 | 75°52′ şm. e. 102°37′ q. u. | |
2 | Amund-Rinqnes | Sverdrup adaları | Nunavut | 5255 | 25 | 111 | 77°53′ şm. e. 095°30′ q. u. |
3 | Aksel-Heyberq | Sverdrup adaları | Nunavut | 43178 | 7 | 32 | 79°26′ şm. e. 090°46′ q. u. |
4 | Beyyli-Hamilton (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 290 | 91 | 75°53′ şm. e. 094°35′ q. u. | |
5 | Baterst | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 16042 | 13 | 54 | 75°46′ şm. e. 099°47′ q. u. |
6 | Borden adası | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut/Şimal-Qərb əraziləri | 2794 | 30 | 170 | 78°33′ şm. e. 111°10′ q. u. |
7 | Brok adası | Kraliça Yelezaveta adaları | Şimal-Qərb əraziləri | 764 | 58 | 383 | 77°51′ şm. e. 114°27′ q. u. |
8 | Bukinhem adası | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 137 | 137 | 77°12′ şm. e. 091°00′ q. u. | |
9 | Bayam-Martin adası | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 1150 | 42 | 294 | 75°12′ şm. e. 104°17′ q. u. |
10 | Kameron (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 1059 | 46 | 312 | 77°48′ şm. e. 101°51′ q. u. |
11 | Koberq (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 411 | 83 | 75°57′ şm. e. 079°18′ q. u. | |
12 | Kornuoll adası | Sverdrup adaları | Nunavut | 2358 | 31 | 184 | 77°37′ şm. e. 094°52′ q. u. |
13 | Kornuollis (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 6995 | 21 | 96 | 75°05′ şm. e. 095°00′ q. u. |
14 | Devon (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 55247 | 6 | 27 | 75°08′ şm. e. 087°51′ q. u. |
15 | Eqlinton adası | Kraliça Yelezaveta adaları | Şimal-Qərb əraziləri | 1541 | 36 | 249 | 75°46′ şm. e. 118°27′ q. u. |
16 | Ellef-Rinqnes | Sverdrup adaları | Nunavut | 11295 | 16 | 69 | 78°37′ şm. e. 101°56′ q. u. |
17 | Elsmir (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 196236 | 3 | 10 | 80°10′ şm. e. 079°05′ q. u. |
18 | Emerald (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Şimal-Qərb əraziləri | 549 | 63 | 466 | 76°48′ şm. e. 114°07′ q. u. |
19 | Qrehem (ada) | Sverdrup adaları | Nunavut | 1378 | 38 | 265 | 77°26′ şm. e. 090°30′ q. u. |
20 | Qriffit (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 189 | 110 | 74°35′ şm. e. 095°30′ q. u. | |
21 | Helena (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 327 | 85 | 76°40′ şm. e. 101°00′ q. u. | |
22 | Houvd (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 158 | 125 | 77°32′ şm. e. 085°09′ q. u. | |
23 | Vane | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 1126 | 44 | 298 | 76°10′ şm. e. 103°15′ q. u. |
24 | Kral-Kristian | Sverdrup adaları | Nunavut | 645 | 60 | 420 | 77°45′ şm. e. 102°00′ q. u. |
25 | Litl-Kornuollis | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 412 | 75 | 75°30′ şm. e. 096°30′ q. u. | |
26 | Lohid (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 1308 | 41 | 273 | 77°24′ şm. e. 105°15′ q. u. |
27 | Louter (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 145 | 133 | 74°33′ şm. e. 097°30′ q. u. | |
28 | Makkenzi-Kral | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut/Şimal-Qərb əraziləri | 5048 | 26 | 115 | 77°43′ şm. e. 111°57′ q. u. |
29 | Messi (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 432 | 71 | 75°59′ şm. e. 102°58′ q. u. | |
30 | Mien adası | Sverdrup adaları | Nunavut | 955 | 50 | 337 | 79°59′ şm. e. 099°30′ q. u. |
31 | Melvill (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut/Şimal-Qərb əraziləri | 42149 | 8 | 33 | 75°30′ şm. e. 111°30′ q. u. |
32 | Nort-Kent (ada) | Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut | 590 | 62 | 453 | 76°40′ şm. e. 090°15′ q. u. |
33 | Şahzadə-Patrik adası | Kraliça Yelezaveta adaları | Şimal-Qərb əraziləri | 15848 | 14 | 55 | 76°45′ şm. e. 119°30′ q. u. |
34 | Stor (ada) | Sverdrup adaları | Nunavut | 313 | 87 | 78°59′ şm. e. 085°50′ q. u. | |
35 | Digər kiçik adalar (2 092 единиц) | Nunavut/Şimal-Qərb əraziləri | 2321 | … | … | … | |
Kraliça Yelezaveta adaları | Nunavut/Şimal-Qərb əraziləri | 419061 | … | … | 78°05′ şm. e. 95°10′ q. u. |
Tarixi
1616 arxipelaqa ilk dəfə avropallılar ayaq basmışlar. Arxipelaq ilk dəfə Britaniya admiralı Vilyam Eduard Parrinin şərəfinə adlandırılır. O, adaları 1819-1820 ci illərdə kəşf edir. Sonradan adı II Yelezavetanın şərəfinə adlandırılır.
Əhalisi
Əhalisi — 375 nəfər (2006). Yaşayış məntəqələri Rezolyut qəsəbəsi, Kopnuollis (229 nəfər) və Qris-Ford, Elsmir (ada) (141 nəfər). Bunlardan əlavə Elsmir adasında Alert qəsəbəsi yerləşir ki, orada cəmi 5 nəfər yaşayır. Digər adalarda isə yaşayış yoxdur. Əsas gəlir mənbəyi neftdir.
İstinadlar
- Canadian Encyclopedia. The Queen Elizabeth Islands
- Parri arxipelaqı
- ↑ Sea islands: Atlas of Canada; Natural Resources Canada
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- Bathurst Island at Bivouac.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- Buckingham Island at the Atlas of Canada
- . 2010-12-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- Griffith Island at the Atlas of Canada
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- Hoved Island at the Atlas of Canada
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- Lowther Island at the Atlas of Canada
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- Meighen Island at arctic.uoguelph.ca
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
- Prince Patrick Island at peakbagger.com
- . Archived from the original on 2010-12-23. İstifadə tarixi: 2015-07-09. at oceandots.com
Mənbə
- Kanada atlası, təbiət mənzərələri
- Parri arxipelaqı